Tanrı Neden Kenanlıların Yok Edilmesini İstedi?

“Tanrın Yehova’nın sana emrettiği gibi bu milletlerin hepsini, Hititleri, Amorileri, Kenanlıları, Perizzileri, Hivileri ve Yebusileri mutlaka yok etmelisin” (TEKRAR 20:17).

“Herkesle barış içinde kalın” (ROMALILAR 12:18).

BU AYETLER size de çelişkili geliyor mu? Birçok kişi Tanrı’nın Kenanlıların yok edilmesi için verdiği emirle, Kutsal Kitaptaki barışı teşvik eden emirleri bağdaştırmakta güçlük çekiyora (İşaya 2:4; 2. Korintoslular 13:11). Bu kişilere bu iki emir çelişkili geliyor.

Eğer Tanrı’yla bu konuyu konuşma fırsatınız olsaydı O’na neler sorardınız? Çoğu insanın sorabileceği beş soruyu ve Kutsal Kitabın cevaplarını ele alalım.

1. Kenanlılar neden kovuldu? Kenanlılar kendilerine ait olmayan o topraklarda bir bakıma işgalci durumundaydılar. Ne açıdan? 400 yıl kadar önce Tanrı İbrahim peygambere Kenan topraklarını onun soyuna vereceğini vaat etmişti (Başlangıç 15:18). Tanrı İbrahim’in soyu olan İsrailoğullarının o toprakları ele geçirmesini sağladığında bu sözünü yerine getirmiş oldu. Tabii bazıları orada daha önce zaten Kenanlıların yaşadığını, dolayısıyla o toprakların Kenanlıların hakkı olduğunu iddia ederek buna karşı çıkabilir. Fakat kimin nerede yaşayacağına karar verme hakkı elbette evrenin egemeni Tanrı’ya aittir (Elçiler 17:26; 1. Korintoslular 10:26).

2. Tanrı Kendi toplumunun Kenanlılarla bir arada yaşamasına neden izin vermedi? Tanrı, Kenanlılar hakkında şöyle söylemişti: “Onlar senin memleketinde barınmayacak, yoksa Bana karşı günah işlemene neden olurlar. Onların tanrılarına kulluk etmen senin için bir tuzak olur” (Çıkış 23:33). Daha sonra Musa peygamber de İsrailoğullarına şöyle dedi: “Tanrın Yehova bu milletleri kendi kötülüklerinden ötürü senin önünden kovuyor” (Tekrar 9:5). Peki o milletler gerçekten o kadar kötü müydü?

Kenanlılar arasında ahlaksızlık, putperestlik ve çocukların kurban edilmesi çok yaygındı. Kutsal Kitap tarihçisi Henry H. Halley, bölgede kazı yapan arkeologların Kenanlıların başlıca tanrısı “Baal’e kurban edilmiş küçük çocukların kalıntılarıyla dolu çok sayıda kap” bulduklarını söyledi. Ayrıca şunları ekledi: “Tüm bölgenin yeni doğmuş bebekler için bir mezarlık olduğu ortaya çıktı. . . . . Kenanlılar tapınma amacıyla dinsel ayin olarak tanrılarının huzurunda ahlaksızlık yapıyor ve sonra aynı tanrılara kurban sunmak üzere ilk doğan çocuklarını öldürüyorlardı. Öyle görünüyor ki, tüm Kenan toprakları Sodom ve Gomorra haline gelmişti. . . . . Kenan şehirlerinin yıkıntıları arasında kazı yapan arkeologlar, Tanrı’nın onları neden daha önce yok etmediğini merak ediyorlar.”

3. O dönemde yeryüzünde başka kötü toplumlar yok muydu? Neden sadece Kenanlılar yok edildi? Tanrı hükmünü infaz ederken seçici davranır. Birkaç örnek görelim: Nuh peygamberin yaşadığı dönemde ‘dünya zorbalıkla dolduğu zaman’ Tanrı bir aile hariç herkesi Tufanda yok etti. Sadece Nuh’un ailesi kurtuldu (Başlangıç 6:11; 2. Petrus 2:5). Sodom ve Gomorra şehirlerinde yaşayanların günahları “çok ağır” olunca Tanrı bu iki şehri yok etti (Başlangıç 18:20; 2. Petrus 2:6). Tanrı Asur’un başkenti olan ‘kanlı şehir’ Nineve hakkında hüküm verdiği halde şehir halkı kötü yollarından dönüp tövbe edince orayı esirgedi (Nahum 3:1; Yunus 1:1, 2; 3:2, 5-10). Kenanlıların durumunda ise, Tanrı’nın onları yok etme nedeni İbrahim’in soyu olan İsrailoğullarını korumaktı, çünkü sonunda Mesih bu milletten çıkacaktı (Mezmur 132:11, 12).

4. Kenanlıların yok edilmesi Tanrı’nın sevgisiyle çelişmez mi? Yüzeysel bakıldığında Tanrı’nın Kenanlıları ortadan kaldırması O’nun sevgisiyle bağdaşmıyormuş gibi görünebilir (1. Yuhanna 4:8). Fakat olayı dikkatle incelediğimizde bunun Tanrı’nın sevgisini yansıttığını görebiliriz.

Tanrı Kenan topraklarında yaşayanların yanlış yolda yürüdüklerinin uzun zamandır farkındaydı. Yine de onları hemen ortadan kaldırmaktansa suçları sınıra dayanana kadar 400 yıl sabırla bekledi (Başlangıç 15:16).

Yehova Kenanlıları ortadan kaldırdığında artık öylesine günaha batmışlardı ki, düzeleceklerine dair hiçbir umut kalmamıştı. Yine de ayrım yapmaksızın tüm Kenanlıları yok etmedi. Neden? Çünkü bazıları tövbe etmeye istekliydi. Örneğin Rahab isimli bir kadın ve Gibeon halkı gibi tövbe edip değişmeye hazır olan kişilere Tanrı merhamet gösterdi (Yeşu 9:3-11, 16-27; İbraniler 11:31).

5. Sevgi dolu Tanrı herhangi bir insanı nasıl yok edebilir? Bunu sormak çok yerinde çünkü bir insan hayatını sonlandırmak kimsenin düşünmek bile istemediği bir şeydir. Ancak Tanrı’yı kötüleri yok etmeye zorlayan da O’nun sevgisidir. Şöyle örnekleyelim: Birinin ayağı kangren olduğunda çoğu zaman doktorların enfeksiyonlu ayağı kesmekten başka şansı yoktur. Tabii kimse böyle bir şey yapmaktan zevk duymaz, ama iyi bir doktor bunu yapmazsa enfeksiyonun yayılacağını ve bunun daha kötü sonuçlar doğuracağını bilir. Hastasının iyiliğini istediğinden bu hoş olmayan görevi yerine getirir.

Aynı şekilde Yehova da Kenanlıları yok etmekten zevk almadı. O şöyle dedi: ‘Ben kötü kişinin ölmesinden zevk almam’ (Hezekiel 33:11). Ayrıca Tanrı’nın amacı iman eden herkese kurtuluş yolunu açacak olan Mesih’in İsrailoğulları soyundan gelmesiydi (Yuhanna 3:16). Bu nedenle de Kenanlıların iğrenç âdetlerinin İsrailoğulları arasında yayılmasına izin vermesi mümkün değildi. Dolayısıyla Kenanlıların ortadan kaldırılmasını emretti. Tanrı iman edenler yararına aslında hiç hoşlanmadığı bir şeyi yaparak olağanüstü bir sevgi gösterdi.

Bizim İçin Ders

Kenanlıların yok edilmesini anlatan kayıt bugün bize bir ders verir mi? Evet, Kutsal Kitabın dediği gibi, “Önceden yazılmış olan her şey, bizim eğitilmemiz için yazıldı; böylece tahammülümüz ve Kutsal Yazılardan aldığımız teselli sayesinde ümide sahip olabiliriz” (Romalılar 15:4). Kenan’da olup bitenlerden neler öğrenebiliriz ve bu bize nasıl ümit verebilir?

Bu kayıtlar bize çok şey öğretir. Örneğin Gibeon halkı ve Rahab imanla Tanrı’ya yöneldiğinde merhamet görüp esirgendiler. Bu bize Tanrı’yı memnun etmeyi gerçekten isteyen birinin kötü geçmişine ya da günahlarına rağmen bunu yapabileceğini gösterir (Elçiler 17:30).

Kenan’daki milletlerin yok edilmesiyle ilgili kayıtlar bize Tanrı’nın yakında yapacaklarını göstererek ümit verir. Bu kayıtlar Tanrı’nın, kötülerin iyileri tümüyle yok etmesine izin vermeyeceği konusunda güvence verir. Dahası Kutsal Kitap, Tanrı’nın çok yakında tüm kötüleri yok edeceğini ve Kendisini sevenleri cennet yeryüzünde yaşatmak üzere kurtaracağını vaat eder (2. Petrus 2:9; Vahiy 21:3, 4). Teselli kaynağı olan şu sözler işte o zaman gerçekleşecek: “Yehova’ya ümit bağla, O’nun yolundan ayrılma, yeryüzünü mülk edinmen için seni yükseltecek, kötülerin kökünün kazındığını o zaman göreceksin” (Mezmur 37:34).

[Dipnot]

[Sayfa 14’teki çerçeve]

Kutsal Kitap İnsanların Savaşmasını Haklı Gösterir mi?

Tanrı’nın İsrailoğullarına Kenanlıları yok etmelerini emretmesi bugün insanların savaşmasını haklı gösterir mi? En azından üç nedenle hayır.

▪ Bugün hiçbir ulus Tanrı’nın özel toplumu değildir. İsrailoğulları İsa peygamberin Mesih olduğunu reddedince Tanrı’yı temsil etme ayrıcalığını kaybettiler, bu artık O’nun hükümlerini de infaz edemeyecekleri anlamına geliyordu (Matta 21:42, 43). Yehova’nın gözünde İsrailoğullarıyla diğer milletler arasında bir fark kalmamıştı (Levioğulları 18:24-28). O zamandan beri hiçbir ulus savaşırken Tanrı’nın desteğine sahip olduğunu iddia edemez.

▪ Yehova artık kendisine tapınan kişilerin belli bir ülkede ya da bölgede yaşamasını istemiyor. Bunun yerine dünyanın her yerinde “her milletten, her kabileden” insanlar O’na kulluk etmektedir (Vahiy 7:9; Elçiler 10:34, 35).

▪ İsa, takipçilerinin savaşmaması gerektiğini açıkça söyledi. İsa Yeruşalim’in yakında saldırıya uğrayacağı konusunda uyarıda bulunurken öğrencilerine orada kalıp savaşmalarını değil kaçmalarını söyledi, onlar da öyle yaptı (Matta 24:15, 16). Tanrı’yı memnun etmek isteyenler silahlanmaktansa tamamen Tanrı’nın Krallığına güvenirler, çünkü bu Krallık yakında yeryüzünü kötülükten tümüyle temizleyecek (Daniel 2:44; Yuhanna 18:36).

[Sayfa 15’teki resim]

Tövbe eden Rahab’ın örneği Tanrı’yı memnun etmeyi gerçekten isteyen herkesin bunu yapabileceğini gösterir