BİLİYOR MUYDUNUZ?
Herodes Yeruşalim’deki mabedi yeniden inşa ederken neler yaptı?
Süleyman peygamber Yeruşalim’deki mabedi bir tepe üzerine inşa etmiş ve bu kutsal yapının çevresinde teraslar oluşturabilmek için tepenin doğu ve batısında destek duvarları yaptırmıştı. Herodes, Süleyman’ınkinden daha görkemli bir mabet inşa ettirmek istiyordu. Bu nedenle var olan mabedi yenilemek ve onu genişletmek için çalışmalara başladı.
Herodes’in mühendisleri mabedin kuzeyindeki terasları büyütmek için buradaki düzlük bölgeyi genişletti. Ayrıca mabedin diğer tarafındaki alan da güneye doğru 32 metre uzatıldı. Bunu başarabilmek için bir dizi kemerli taş yapı ve kalın bir destek duvarı inşa edildi. Bu duvar bazı yerlerde 50 metre yüksekliğe ulaşıyordu.
Herodes Yahudilere karşı hassas davrandı ve kurban sunmak gibi mabette yerine getirilen hizmetlerin engellenmemesine dikkat etti. Yahudi tarihçi Josephus, yetki sahibi olmayan kişilerin kutsal yerlere girmemesi için Herodes’in Yahudi kâhinleri duvar ustası ve marangoz olarak eğittiğini söyler.
Herodes İsa doğduktan birkaç yıl sonra öldüğü için projenin tamamlandığını göremedi. MS 30 yılına gelindiğinde mabedin inşası 46 yıldır devam etmekteydi (Yuhanna 2:20). Bu yenileme çalışması MS birinci yüzyılın ortasında Herodes’in torununun oğlu II. Agrippa tarafından tamamlandı.
Malta halkı neden elçi Pavlus’un katil olduğunu düşündü?
Adalet tanrıçası (solda) haksızlık tanrıçasını döverken
Malta halkından bazıları Yunan dininden etkilenmiş olabilir. Pavlus’un Malta’da geçirdiği deniz kazasından sonra olanlar Elçilerin İşleri kitabında kayıtlıdır. Kazadan kurtulanların ısınması için bir ateş yakılmıştı. Pavlus topladığı çalı çırpıyı ateşe atınca bir engerek yılanı eline yapıştı. Bunun üzerine ada halkı şöyle söyledi: “Bu adamın bir katil olduğu belli; denizden sağ salim çıktı ama adaletin elinden canını kurtaramadı” (Elçiler 28:4).
Bu ayette “adalet” olarak çevrilen Yunanca sözcük “dike”dir. Burada adaletten soyut anlamda bahsediliyor olabilir. Bununla birlikte Dike Yunan mitolojisinde adalet tanrıçasının ismiydi. Onun insanları gözlemlediği ve gizli kalan haksızlıkları Zeus’a bildirdiği düşünülüyordu, böylece suçlular cezalandırılıyordu. Dolayısıyla bir kaynağın da dediği gibi Malta halkı şöyle düşünmüş olabilir: “Pavlus denizden kurtulmuş olsa da o kötü bir adam olmalı, çünkü bir engerek yılanı aracılığıyla adalet tanrıçası Dike . . . . tarafından cezalandırıldı.” Ancak insanlar Pavlus’un zarar görmediğini fark edince bu fikirleri değişti.