Boş Zamanlarınızda Yaptıklarınız Size Yarar Sağlıyor mu?
“Her durumda Rabbi neyin hoşnut ettiğini saptayın” (EFES. 5:10).
1, 2. (a) Yehova’nın yaşamdan zevk almamızı istediğini nereden biliyoruz? (b) Eğlenceyi “Tanrı’nın armağanı” olarak görmek bizi ne yapmaya yöneltir?
KUTSAL KİTABIN birçok yerinde Yehova’nın sadece yaşamamızı değil, yaşamdan zevk almamızı da istediğini belirten ifadeler yer alır. Örneğin Mezmur 104:14, 15’te Yehova hakkında şöyle okuruz: “İnsanlar yararlansın diye bitkiler verirsin. Öyle ki ölümlü insan ekmeğini topraktan çıkarsın, yüreğini sevindiren şarap, yüzünü ışıldatan yağ, yüreğine can veren ekmek elde etsin.” Gerçekten de Yehova yaşamımızı sürdürmemiz için tahıl, yağ ve şarap elde edilen ürünlerin yetişmesini sağlıyor. Fakat şarap, yaşamak için şart olmasa da ‘yüreğimizi sevindirebilir’ (Vaiz 9:7; 10:19). Evet, Yehova sevinçli olmamızı, yüreğimizin ‘sevinçle dolmasını’ ister (Elçi. 14:16, 17).
2 Dolayısıyla arada bir “gökteki kuşlara” ya da “kır zambaklarına” dikkatle bakmaya zaman ayırdığımızda kendimizi suçlu hissetmemiz gerekmez. Buna benzer faaliyetler bizi canlandırır ve yaşamımızı zenginleştirir (Mat. 6:26, 28; Mezm. 8:3, 4). Mutlu ve sağlıklı bir yaşam “Tanrı’nın armağanıdır” (Vaiz 3:12, 13). Boş zamanlarımızı bu armağanın bir kısmı olarak görürsek, onu Yaratıcımıza sevinç verecek şekilde kullanmak isteyeceğiz.a
Eğlenmenin Çeşitleri ve Sınırları
3. Dinlenme konusunda farklılıklar olabileceğini kabul etmek neden makuldür?
3 Eğlenmek konusunda dengeli bir görüşe sahip olanlar bu alanda seçim yapma özgürlüğüne sahip olduklarını bilirler. Aynı zamanda eğlence konusunda aşılmaması gereken bazı sınırların da olduğunun farkındadırlar. Peki neden insanlar bu konuda farklı farklı seçimler yapar? Bunun cevabını görmek için eğlenceyi yemeğe benzetelim. Sevilen yemekler ülkeden ülkeye değişir. Hatta bir bölgede insanların zevkle yediği bir yemek başka bir yerde insanlara itici gelebilir. Benzer şekilde dünyanın bir yerindeki Şahitlerin zevk aldığı bir faaliyet başka bir yerdeki kardeşlere çekici gelmeyebilir. Aynı bölgede yaşayan İsa’nın takipçileri arasında bile birinin rahatlatıcı olarak gördüğü bir faaliyeti, mesela bir köşeye çekilip güzel bir kitap okumayı başka biri sıkıcı bulabilir; birinin canlandırıcı bulduğu bir faaliyeti de, mesela doğada bisikletle gezmeyi başka biri yorucu bir uğraş olarak görebilir. Dolayısıyla yemek ve dinlenme gibi konularda farklılıklar olabileceği ve bazı şeylerin kişisel tercihe kaldığı açıktır (Rom. 14:2-4).
4. Eğlence seçimimizde neden sınırlarımız olması gerektiğini bir örnekle açıklayın.
4 Ancak dinlenme konusunda farklı seçenekler olduğunu kabul etmenin canımızın istediği her tür eğlenceye katılabileceğimiz anlamına gelmediğinin de farkındayız. Tekrar yemek örneğine dönelim. Farklı yiyecekleri denemeye istekli olabilirsek de bozulmuş bir yiyeceği bile bile yemeyiz. Böyle bir şey yapmak mantığa ters düşer ve sağlığımızı tehlikeye sokabilir. Benzer şekilde çeşitli eğlence türlerine açık olabilirsek de yaşamımızı tehlikeye sokan, şiddet içeren ya da ahlaken “bozuk” olan faaliyetlere katılmayız. Böyle faaliyetlere katılmak Kutsal Kitap ilkelerine ters düşer ve hem fiziksel hem de ruhi sağlığımızı tehlikeye sokar. Makul sınırlar içinde kaldığımızdan emin olabilmek için, bize çekici gelen faaliyetlerin yararlı olup olmadığını önceden saptamalıyız (Efes. 5:10). Bunu nasıl yapabiliriz?
5. Eğlence seçimimizin Tanrı’nın standartlarını karşılayıp karşılamadığını nasıl tespit edebiliriz?
5 Bir eğlence türünün bize yarar sağlaması ve Yehova tarafından onaylanması için Kutsal Kitaptaki belirli standartları karşılaması gerekir (Mezm. 86:11). Bunun hoşunuza giden bir eğlence türü için geçerli olup olmadığını saptamak için basit bir kontrol listesine başvurabilirsiniz. Bu liste üç sorudan oluşur ve bu sorular ne, ne zaman ve kiminle sözcükleriyle özetlenebilir. Şimdi bunları teker teker ele alalım.
Ne İçeriyor?
6. Hangi eğlence türlerini reddetmeliyiz? Neden?
6 Bir eğlence türünü seçmeden önce kendinize ilk olarak “Ne?” sorusunu sormalısınız. Başka sözlerle, ‘Bana çekici gelen bu eğlence türü ne içeriyor?’ diye düşünmelisiniz. Bu sorunun cevabını düşünürken eğlencenin temelde iki gruba ayrıldığını akılda tutmanız yararlı olur. Birinci gruba giren eğlenceleri kesinlikle reddediyoruz, ikinci gruba girenleri ise kabul edebiliriz de, etmeyebiliriz de. Birinci grup nedir? Bu kötü dünyada çoğu eğlence türü Kutsal Kitap ilkelerine açıkça ters düşen ya da Tanrı’nın kanunlarını çiğneyen faaliyetler içeriyor (1. Yuhn. 5:19). İsa’nın gerçek takipçileri böyle eğlence türlerinin tümünü kararlılıkla reddeder. Bunların arasında sadizm, ruhçuluk, eşcinsellik, pornografi veya şiddet içeren ya da yoz ve ahlaksız davranışları yücelten eğlenceler bulunur (1. Kor. 6:9, 10; Vahiy 21:8’i okuyun). Nerede olursak olalım böyle eğlence türlerinin yakınından bile geçmeyi reddedersek, ‘kötülükten tiksindiğimizi’ Yehova’ya göstermiş oluruz (Rom. 12:9; 1. Yuhn. 1:5, 6).
7, 8. Eğlence konusunda doğru seçimler yapmamıza ne yardım edebilir? Örnekleyin.
7 İkinci grupta, Tanrı’nın Sözünde açıkça mahkûm edilen faaliyetleri özünde içermeyen eğlence türleri yer alır. Böyle bir eğlence türü söz konusuysa, seçimimizi yapmadan önce o eğlencenin içerdiği faaliyetleri, Yehova’nın doğru ve yanlış konusundaki görüşüyle, yani Kutsal Kitap ilkeleriyle dikkatle karşılaştırmalıyız (Özd. 4:10, 11). Sonra da rahat bir vicdanı korumamızı sağlayacak bir seçim yapmalıyız (Gal. 6:5; 1. Tim. 1:19). Bunu nasıl yapabiliriz? Şöyle düşünün: Yeni bir yemeği denemeden önce içinde neler olduğunu öğrenmek isteriz. Benzer şekilde bir eğlence türünü seçmeden önce içerdiği faaliyetleri öğrenmeliyiz (Efes. 5:17).
8 Örneğin birçok kişi gibi siz de çeşitli spor türlerinden hoşlanıyor olabilirsiniz. Spor eğlenceli ve heyecan verici olabilir. Fakat bazı spor oyunlarında rekabet şiddete dönüşebilir ya da bir kişinin hayatını riske atabilir. Bazıları da tehlikelidir ve yaralanmalara yol açabilir. Başka spor oyunlarında da oyuncular ya da taraftarlar dizginsiz şekilde ve şiddete başvurarak kutlamalar yapıyor ve kendi uluslarının diğerlerinden üstün olduğunu düşünüyor. Böyle şeyler içeren bir spor türünden hoşlanıyorsanız ne yapmalısınız? İçeriğini gözden geçirdikten sonra muhtemelen bu eğlence türünün Yehova’nın düşünüş tarzıyla ve insanlara duyurduğumuz barış ve sevgi mesajıyla uyuşmadığı sonucuna varacaksınız (İşa. 61:1; Gal. 5:19-21). Diğer taraftan eğer belirli bir eğlence türü Yehova’nın gözünde uygun olan “malzemeler” içeriyorsa, hem yarar sağlayacaktır hem de sizi canlandıracaktır (Gal. 5:22, 23; Filipililer 4:8’i okuyun).
Ne Zaman Vakit Ayıracağım?
9. ‘Bu eğlenceye ne zaman vakit ayıracağım?’ sorusuna verdiğimiz cevap hakkımızda ne gösterir?
9 İkinci olarak kendinize “Ne zaman?” diye sormalısınız. Başka sözlerle, ‘Bu eğlenceye ne zaman vakit ayıracağım? Ne kadar zaman harcayacağım?’ diye sorun. Ne? sorusuna verdiğimiz cevap eğilimlerimizi, yani nelerden hoşlandığımızı ve neleri onayladığımızı ortaya çıkarır. Ne zaman? sorusuna verdiğimiz cevap ise önceliklerimizi, yani neyi önemli, neyi önemsiz gördüğümüzü gösterir. Öyleyse seçtiğimiz eğlence türüne verdiğimiz önemin uygun ölçüde olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
10, 11. İsa’nın Matta 6:33’teki sözleri dinlenmeye ne kadar zaman ayırmamız gerektiğini belirlememize nasıl yardım eder?
10 İsa Mesih takipçilerine şöyle dedi: “Tanrın Yehova’yı bütün yüreğinle, bütün canınla, bütün zihninle ve bütün kuvvetinle seveceksin” (Mar. 12:30). Dolayısıyla, Yehova’ya olan sevgimiz hayatımızda ilk yeri alır. Bunu İsa’nın şu öğüdüne uygun davranarak gösteririz: “Tanrı’nın krallığına ve O’nun istediği doğruluğa yaşamınızda daima ilk yeri verin; o zaman tüm bu şeyler de size verilecektir” (Mat. 6:33). İsa’nın bu sözleri eğlenceye ne kadar önem vermemiz ve ne kadar zaman ayırmamız gerektiğini belirlememize nasıl yardım eder?
11 Şu ayrıntıya dikkat edin: İsa, ‘Krallığa yaşamımızda ilk yeri vermemizi ‘ söyledi. ‘Yaşamınızda sadece Krallığa yer verin’ demedi. Belli ki İsa, yaşamda Krallığın yanı sıra başka şeylerle de ilgilenmemiz gerekeceğini biliyordu. Kalacak yere, yiyeceğe, giysiye, temel eğitime, işe, dinlenmeye ve başka şeylere ihtiyacımız var. Ancak tüm bunların arasında sadece bir şey ilk planda yer almalı: Krallıkla ilgili uğraşlar (1. Kor. 7:29-31). Bu temel hakikatin farkında olursak, eğlenme gibi ikinci planda yer alan faaliyetleri, ilk planda yer alan Krallıkla ilgili uğraşlara engel olmayacak şekilde ayarlayacağız. Böyle yaparsak eğlenmek bize yarar sağlayacak.
12. Luka 14:28’deki ilke dinlenme konusunda nasıl uygulanabilir?
12 Öyleyse eğlenceye ayıracağımız zaman konusunda ‘önce oturup masrafı hesap etmemiz’ iyi olacaktır (Luka 14:28). Belirli bir faaliyetin bize ne kadar zamana mal olacağını saptamalıyız. Sonra da bu faaliyete ne kadar zaman ayırmaya değeceğini belirlemeliyiz. Eğer bir eğlence türüne katılmak Kutsal Kitabı kişisel olarak incelemek, aile ibadeti yapmak, ibadetlere katılmak ya da iyi haberi duyurmak gibi önemli faaliyetleri ihmal etmemize yol açacaksa, ödeyeceğimiz bedele değmeyecek demektir (Mar. 8:36). Fakat dinlenmek için arada bir yaptığımız bir faaliyet Krallıkla ilgili uğraşları yerine getirmek üzere bizi canlandırıyorsa ona harcadığımız zamana değdiği sonucuna varabiliriz.
Kiminle Vakit Geçireceğim?
13. Kimlerle birlikte eğleneceğimizi neden dikkatle düşünmeliyiz?
13 Üçüncü olarak kendinize ‘Kiminle?’ diye sormalısınız, yani ‘Eğlenirken birlikte vakit geçirmek istediğim kişiler kim?’ diye düşünmelisiniz. Bunu düşünmek önemlidir. Çünkü eğlence seçimimizin kalitesi bize eşlik edecek kişilerin niteliklerinden büyük ölçüde etkilenir. Bir yemek iyi arkadaşlarla birlikte yendiğinde nasıl daha çok zevk verirse, genellikle eğlenmek de iyi arkadaşlarla birlikte yapıldığında daha zevkli hale gelir. Dolayısıyla çoğumuzun, özellikle de gençlerin başkalarıyla birlikte eğlenmekten zevk alması doğaldır. Fakat bir faaliyetin bizim için yararlı olmasını istiyorsak, kimlerin bize eşlik edeceğini ve ne tür kişilerden uzak durmamız gerektiğini önceden belirlememiz akıllıca olur (2. Tar. 19:2; Özdeyişler 13:20’yi okuyun; Yak. 4:4).
14, 15. (a) İsa doğru arkadaşlar seçmek konusunda nasıl örnek oldu? (b) Arkadaşlarımız konusunda kendimize hangi soruları sormalıyız?
14 Arkadaş seçiminde İsa’yı örnek almak bize büyük yarar sağlayacaktır. İsa yaratılıştan itibaren insanlara büyük bir sevgi duydu (Özd. 8:31). Yeryüzündeyken de her tür insanla sevgiyle ilgilendi (Mat. 15:29-37). Fakat o dostça davranmakla dost olmak arasında bir sınır çizdi. Genel olarak insanlara dostça davrandıysa da, sadece belirli talepleri karşılayan kişilerle dost oldu. 11 sadık elçisine şöyle dedi: “Emrettiklerimi yaparsanız, benim dostlarım olursunuz” (Yuhn. 15:14; ayrıca Yuhanna 13:27, 30’a da bakın). İsa sadece kendisini takip eden ve Yehova’ya hizmet eden kişileri dostu olarak kabul etti.
15 Bu nedenle bir kişiyi dost olarak seçerken İsa’nın sözlerini aklınızda tutmanız yerinde olur. Kendinize şuna benzer sorular sorun: ‘Bu kişi, Yehova’nın ve İsa’nın emirlerine itaat ettiğini sözleriyle ve davranışlarıyla gösteriyor mu? Kutsal Kitaba dayalı aynı değerlere ve ahlak standartlarına sahip miyiz? Onunla birlikte vakit geçirmek Krallığa yaşamımda ilk yeri vermeme ve Yehova’nın itaatli bir kulu olmama yardım edecek mi?’ Bu soruların cevabı evet ise, bu kişi boş zamanınızı birlikte geçirebileceğiniz iyi bir arkadaş demektir (Mezmur 119:63’ü okuyun; 2. Kor. 6:14; 2. Tim. 2:22).
Eğlence Seçiminiz Sınavı Geçiyor mu?
16. Eğlence konusunda neleri düşünmeliyiz?
16 Eğlence konusunda şu üç soruyu ele aldık: ne, ne zaman, kiminle. Bir eğlenceyi seçmeden önce kalitesi, aldığı zaman ve bize eşlik edecek kişiler üzerinde dikkatle düşünmeliyiz. Eğlencenin yararlı olabilmesi için Kutsal Kitabın standartlarını karşılaması gerekir. Bu nedenle bir eğlence türünü seçmeden önce onu sınavdan geçirmeliyiz. Eğlencenin kalitesini sınarken şöyle sormalıyız: ‘Ne içeriyor? İçeriği yapıcı mı, yozlaştırıcı mı?’ (Özd. 4:20-27). Aldığı zaman üzerinde düşünürken şöyle sormalıyız: ‘Ona ne kadar zaman harcayacağım? Bu süre uygun mu, değil mi?’ (1. Tim. 4:8). Arkadaş seçimi üzerinde düşünürken de şöyle sormalıyız: ‘Eğlenirken kiminle vakit geçireceğim? Bu kişiler iyi mi, kötü mü?’ (Vaiz 9:18; 1. Kor. 15:33).
17, 18. (a) Eğlence seçimimizin Kutsal Kitabın standartlarını karşılayıp karşılamadığını görmek için kendimizi nasıl sınayabiliriz? (b) Eğlence seçiminiz konusunda kişisel olarak ne yapmaya kararlısınız?
17 Eğer bir eğlence türü bu üç alandan herhangi birinde Kutsal Kitabın standartlarını karşılamıyorsa sınavı geçmiyor demektir. Diğer taraftan boş zamanlarımızda yaptığımız faaliyetler üç alanda da Kutsal Kitabın standartlarını karşılıyorsa hem Yehova’yı yüceltecek hem de bize yarar sağlayacaktır (Mezm. 119:33-35).
18 Bu nedenle boş vakitlerinizi değerlendirirken doğru şeyi, doğru zamanda ve doğru kişilerle birlikte yapmaya çalışın. Evet, her birimizin en içten arzusu Kutsal Kitabın şu öğüdüne uymak olsun: “İster yiyip içerken, ister başka bir şey yaparken olsun, her şeyi Tanrı’yı yüceltmek için yapın” (1. Kor. 10:31).
[Dipnot]
a Bu makalede dönüşümlü olarak kullanılan “eğlence” ve “dinlenme” ifadeleriyle boş zamanlarımızda yaptığımız bize zevk veren faaliyetler kastedilir.
Açıklayabilir misiniz?
Şu ayetlerdeki ilkeleri eğlence konusunda nasıl uygulayabilirsiniz?
[Sayfa 9’daki şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
✔Ne?
[Sayfa 10’daki şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
✔Ne zaman?
[Sayfa 12’deki şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
✔Kiminle?
[Sayfa 10’daki resim]
Arkadaş ve eğlence seçimi konusunda İsa’nın örneğini nasıl izleyebilirsiniz?