Yehova’nın Sözü Canlıdır
Hâkimler Kitabından Önemli Noktalar
TOPLUMU Kendisine sırt çevirip sahte tanrılara tapınmaya başlayınca Yehova ne tepki gösterir? Ya tekrar tekrar itaatsizlik edip sadece sıkıntıya düştükleri zaman O’ndan yardım istediklerinde ne olur? Yehova o zaman bile onlara bir kurtuluş yolu sağlar mı? Hâkimler kitabı bu ve buna benzer önemli soruları cevaplar. Peygamber Samuel tarafından MÖ yaklaşık 1100 yılında yazılmış olan bu kitap, Yeşu’nun ölümünden İsrail’in ilk kralının tahta geçişine kadarki yaklaşık 330 yıllık dönemde gerçekleşen olayları kapsar.
Tanrı’nın etkili sözünün, O’nun mesajının bir kısmı olan Hâkimler kitabı bize büyük yarar sağlar (İbraniler 4:12). Bu kitaptaki heyecan verici kayıtlar Tanrı’nın kişiliğini daha iyi anlamamızı mümkün kılar. Bu kayıtlardan aldığımız dersler imanımızı güçlendirir ve “gerçek yaşama”, Tanrı’nın vaat ettiği yeni dünyadaki sonsuz yaşama sımsıkı bağlanmamıza yardımcı olur (1. Timoteos 6:12, 19; 2. Petrus 3:13). Yehova, toplumu uğruna gerçekleştirmiş olduğu kurtarma eylemleriyle, Oğlu İsa Mesih aracılığıyla gelecekte yapacağı daha büyük bir kurtarma işini önceden göstermiştir.
NEDEN HÂKİMLERE İHTİYAÇ DUYULDU?
Yeşu’nun önderliğinde, Kenan diyarının kralları yenilgiye uğradıktan sonra İsrail kabileleri mirasları olan topraklara yerleşirler. Ancak İsrailoğulları diyarda oturanları oradan çıkarmazlar. Bu ihmal İsrail için tam bir tuzak olur.
Yeşu’dan sonraki nesil ‘Yehova’yı ve İsrail için yapmış olduğu işi bilmeyen’ bir nesildir (Hâkimler 2:10). Üstelik halk Kenan halkından olanlarla evlenmeye ve onların tanrılarına hizmet etmeye başlar. Bu nedenle Yehova İsrailoğullarını düşmanlarının eline verir. İsrailoğulları yine de zulüm ağırlaştığında gerçek Tanrı’dan yardım isterler. Yehova’nın, toplumunu düşmanlardan kurtarmak amacıyla atadığı hâkimlerle ilgili kayıt dinsel, sosyal ve siyasal yönden böyle bir ortamda gelişir.
Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:
1:2, 4—Neden Yahuda kabilesi diyardan kendine düşen payı alan ilk kabiledir? Normal olarak bu ayrıcalık Yakub’un ilk oğlu olan Ruben’in kabilesine ait olmalıydı. Ancak Yakub ölüm döşeğindeyken bildirdiği peygamberlikte Ruben’in, ilk oğulluk hakkını kaybettiği için diğerlerinden üstün olmayacağını önceden bildirmişti. Acımasızca davranmış olan Şimeon ve Levi kabileleri ise İsrail’de dağıtılacaktı (Tekvin 49:3-5, 7). Böylece bu ayrıcalık Yakub’un dördüncü oğlu olan Yahuda’nın kabilesine verildi. Yahuda’yla beraber giden Şimeon’a da büyük Yahuda bölgesine dağılmış küçük araziler verildia (Yeşu 19:9).
1:6, 7—Neden yenilgiye uğrayan kralların el ve ayak baş parmakları kesiliyordu? Anlaşılan el ve ayak baş parmaklarını kaybeden biri askeri harekât için yetersiz duruma geliyordu. El başparmakları olmayan biri nasıl kılıç ya da mızrak tutabilirdi ki? Ayak baş parmaklarını kaybetmesi de kişinin dengede duramamasına yol açıyordu.
Alacağımız Dersler:
2:10-12. ‘Yehova’nın iyiliklerini unutmamak’ için Mukaddes Kitabı düzenli olarak incelemeliyiz (Mezmur 103:2). Ana babalar Tanrı’nın Sözündeki hakikatleri çocuklarının yüreklerine aşılamalıdırlar (Tesniye 6:6-9).
2:14, 21, 22. Yehova itaatsiz toplumunun başına kötü şeyler gelmesine bir amaç uğruna, onları cezalandırmak, düzeltmek ve Kendisine dönmelerini sağlamak amacıyla izin verir.
YEHOVA HÂKİMLER ATIYOR
Hâkimlerin kahramanlıklarını anlatan heyecan verici kayıt İsrail’in, Mezopotamya kralına sekiz yıllık boyun eğişine Otniel’in son vermesiyle başlar. Hâkim Ehud ise cesaret gerektiren bir strateji kullanarak şişman Moab kralı Eglon’u öldürür. Cesur Şamgar da bir üvendireyle 600 Filistîyi tek başına yere yıkar. Barak ve kısıtlı donanıma sahip on bin kişilik ordusu, peygamber Debora’nın teşvikiyle ve Yehova’nın desteğiyle Sisera’nın güçlü ordusunu bozguna uğratır. Yehova Gideon’u hâkim olarak görevlendirerek ona ve 300 adamına Midyanîlerin karşısında zafer kazandırır.
Yehova Yeftah’ı kullanarak İsrail’i Ammonîlerin elinden kurtarır. İsrail’i yöneten 12 hâkimin arasında Tola, Yair, İbtsan, Elon ve Abdon da bulunur. Hâkimler dönemi Filistîlere karşı savaşan Şimşon’la sona erer.
Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:
4:8—Neden Barak, peygamber Debora’ya kendisiyle beraber savaş alanına gelmesi için ısrar etti? Görünüşe göre Barak, Sisera’nın ordusunun karşısına tek başına çıkmak konusunda kendisini yetersiz hissetti. Yanına bir peygamber almak ona ve adamlarına Tanrı’nın rehberliğine sahip olduklarına dair güvence vererek onları cesaretlendirecekti. Dolayısıyla Barak’ın Debora’nın kendisiyle gelmesi için ısrar etmesi bir zayıflık işareti değil, güçlü bir imanın göstergesiydi.
5:20—Yıldızlar göklerden Barak için nasıl savaştılar? Mukaddes Kitapta bu sözlerle meleklerin yardımı mı, Sisera’nın bilge adamlarının uğursuzluk olarak yorumladığı göktaşı yağmuru mu, yoksa Sisera için bakılan doğru çıkmayan yıldız falları mı kastedilir açıklanmaz. Ancak bu savaşta bir şekilde Tanrısal müdahalenin olduğu kesindir.
7:1-3; 8:10—Neden Yehova Gideon’un 32.000 adamının, 135.000 kişilik düşman ordusuna karşı çok fazla olduğunu söyledi? Çünkü Gideon’a ve adamlarına zafer kazandıran Yehova’ydı. Tanrı onların Midyanîleri kendi güçleriyle yendikleri düşüncesine kapılmalarını istemiyordu.
11:30, 31—Yeftah adağını adarken insan kurban etmekten mi söz ediyordu? Kanun ‘aranızda oğlunu ve kızını ateşten geçiren bulunmayacak’ diye emrettiğinden Yeftah’ın aklından böyle bir düşünce geçiyor olamazdı (Tesniye 18:10, 11). Evet, Yeftah’ın aklında bir hayvan değil bir insan vardı. İsrailoğulları kurban edilmeye uygun hayvanları muhtemelen evde tutmazlardı. Ayrıca Yeftah’ın durumunda bir hayvan kurban etmek pek özel bir hediye olmayacaktı. Yeftah kendisini karşılamak üzere evinden çıkan kişinin kızı olabileceğini biliyordu. Bu kişinin “yakılan takdime olarak” sunulması, onun Yehova’ya mabette sunulan özel hizmete adanması anlamına geliyordu.
Alacağımız Dersler:
3:10. Ruhi uğraşlarla ilgili başarımız insan hikmetine değil, Yehova’nın ruhuna bağlıdır (Mezmur 127:1).
3:21. Ehud kılıcını ustalıkla ve cesaretle kullandı. Biz de “ruhun kılıcını, yani Tanrı’nın sözünü” kullanmak konusunda beceri kazanmalıyız. Bu, Kutsal Yazıları hizmetimizde cesaretle kullanmamız gerektiği anlamına gelir (Efesoslular 6:17; 2. Timoteos 2:15).
6:11-15; 8:1-3, 22, 23. Gideon’un haddinibilir tutumu bize şu üç önemli dersi öğretir: (1) Bize bir hizmet ayrıcalığı verildiğinde dikkatimizi bununla bağlantılı ün veya prestije yöneltmek yerine, bu ayrıcalığın gerektirdiği sorumluluklar üzerinde düşünmeliyiz. (2) Kavgaya eğilimli kişilere karşı haddinibilir davranmak hikmetlilik olacaktır. (3) Haddinibilir olmak bizi mevkie aşırı önem vermekten korur.
6:17-22, 36-40. Biz de tedbirli olmalı ve ‘duyduğumuz her vahye inanmamalıyız.’ Bunun yerine “Tanrı’dan olup olmadıklarını anlamak üzere vahiyleri” sınamalıyız (1. Yuhanna 4:1). Yeni ihtiyar olmuş bir İsa’nın takipçisinin, öğüt vermeden önce bu öğüdün tamamen Tanrı’nın Sözüne dayandığından emin olmak için daha tecrübeli bir ihtiyara danışması akıllıca olacaktır.
6:25-27. Gideon muhaliflerini gereksiz yere öfkelendirmemek için sağgörülü davrandı. Biz de iyi haberi duyururken konuşma tarzımızla başkalarını gereksiz yere gücendirmemeye dikkat etmeliyiz.
7:6. Yehova’ya hizmet etmek konusunda Gideon’un 300 adamı gibi uyanık ve tedbirli olmalıyız.
9:8-15. Gururlu davranmak ve mevki ya da güç elde etme arzusu beslemek büyük akılsızlıktır!
11:35-37. Yeftah’ın iyi örneği kızının güçlü bir iman ve özveri ruhu geliştirmesine şüphesiz yardımcı oldu. Günümüzde de ana babalar çocuklarına aynı şekilde örnek olabilirler.
11:40. Yehova’ya hizmet etmek konusunda istekli bir ruh gösteren birini övmek onu teşvik eder.
13:8. Ana babalar çocuklarına bir şeyler öğretirken yol göstermesi için Yehova’ya dua etmeli ve O’nun yönlendirmesine uymalıdırlar (2. Timoteos 3:16).
14:16, 17; 16:16. Ağlayıp sızlayarak baskı yapmak bir ilişkiye zarar verebilir (Süleyman’ın Meselleri 19:13; 21:19).
İSRAİL’DEKİ DİĞER SUÇLAR
Hâkimler kitabının son kısmı iki göze çarpar kayıt içerir. İlki, evine bir put koyan ve bir Leviliyi kendisine kâhinlik yapması için seçen Mika adlı bir adamla ilgilidir. Dan oğulları, Laiş, diğer adıyla Leşem kentini yok ettikten sonra kendi şehirlerini inşa ederek bu kente Dan adını verirler. Mika’nın putunu ve kâhinini kullanarak Dan’da farklı bir tapınma şekli kurarlar. Laiş kenti belli ki Yeşu’nun ölümünden önce işgal edilmiştir (Yeşu 19:47).
İkinci kayıttaki olaylar ise Yeşu’nun ölümünden kısa süre sonra meydana gelir. Benyamin bölgesindeki Gibea kentinde bazı adamların topluca işlediği tecavüz suçu yüzünden neredeyse tüm Benyamin kabilesi yok edilir ve sadece 600 erkek hayatta kalır. Ancak pratik bir düzenleme geriye kalan erkeklerin evlenmesini mümkün kılar; böylece savaşçılarının sayısı Davud’un hükümdarlığına kadar yaklaşık 60.000’e kadar çıkar (1. Tarihler 7:6-11).
Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:
17:6; 21:25—‘Herkesin, gözünde doğru olanı yapması’ anarşiye yol açmadı mı? Hayır yol açmadı, çünkü Yehova toplumunu yönlendirmek için yeterince düzenleme yapmıştı. Toplumunu Kendi yolunda eğitmek için onlara Kanun verdi ve kâhinlik düzenlemesi sağladı. Başkâhin, Urim ve Tummim aracılığıyla önemli konularda Tanrı’ya danışabilirdi (Çıkış 28:30). Ayrıca her şehirde makul öğütler verebilen ihtiyarlar vardı. Bir İsrailli bu düzenlemelerden yararlandığında vicdanını yönlendirecek sağlam bir rehber edinmiş oluyordu. Bir kişinin bu şekilde ‘kendi gözünde doğru olanı yapması’ iyi sonuçlar doğuruyordu. Diğer taraftan biri Kanunu göz ardı edip davranış ve tapınma konusunda kendi başına karar verdiği takdirde kötü sonuçlarla karşılaşıyordu.
20:17-48—Benyamin oğullarının cezalandırılması gerekirken, Yehova neden onların diğer kabileleri iki kez yenmesine izin verdi? Yehova sadık kabilelerin başta büyük kayıplara uğramasına izin vererek onların İsrail’de kötülüğü ortadan kaldırma konusundaki kararlılıklarını denemiş oldu.
Alacağımız Dersler:
19:14, 15. Gibea halkının konukseverlik göstermekteki isteksizliği ahlaksal yönden zayıf olduklarının bir göstergesiydi. İsa’nın takipçilerine “konukseverliği bırakma”maları öğütlenir (Romalılar 12:13).
Kurtuluş Önümüzde
Tanrı’nın, İsa Mesih’in yönetimindeki gökteki Krallığı çok yakında bu kötü dünyayı yok ederek dürüst ve doğru kişilere büyük bir kurtuluş sağlayacak (Süleyman’ın Meselleri 2:21, 22; Daniel 2:44). ‘Yehova’nın bütün düşmanları yok olacaklar, O’nu sevenler ise kuvvetinde doğan güneş gibi olacaklar’ (Hâkimler 5:31). Hâkimler kitabından öğrendiklerimizi uygulayarak Yehova’yı sevenler arasında olduğumuzu kanıtlayalım.
Hâkimler kitabında doğruluğu tekrar tekrar kanıtlanan temel gerçek şudur: Yehova’ya itaat zengin nimetlere, itaatsizlik ise feci sonuçlara götürür (Tesniye 11:26-28). Tanrı’nın açıklanmış isteğine “yürekten itaatli” olmamız büyük önem taşır (Romalılar 6:17; 1. Yuhanna 2:17).
[Dipnot]
a Levililer’e, Vaat Edilmiş Topraklardan İsrail’e dağılmış 48 şehir dışında hiç miras verilmedi.
[Sayfa 25’teki harita]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
“Rab onları yağma edenlerin elinden kurtaran hâkimler çıkardı” (Hâkimler 2:16).
HÂKİMLER
1. Otniel
2. Ehud
3. Şamgar
4. Barak
5. Gideon
6. Tola
7. Yair
8. Yeftah
9. İbtsan
10. Elon
11. Abdon
12. Şimşon
DAN
MANASSE
NAFTALİ
AŞER
ZEBULUN
İSSAKAR
MANASSE
GAD
EFRAİM
DAN
BENYAMİN
RUBEN
YAHUDA
[Sayfa 26’daki resim]
Barak’ın Debora’ya kendisiyle beraber savaş alanına gelmesi için ısrar etmesinden ne ders çıkardınız?