Kutsal Kitaptaki Sırası 7​—Hâkimler

Yazarı: Samuel

Yazıldığı Yer: İsrail

Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 1100

Kapsadığı Dönem: MÖ y. 1450–y. 1120

 1. Hâkimler döneminin bazı özellikleri nelerdir?

HÂKİMLER kaydı İsrail tarihinin olaylarla dolu yeni bir sayfasıdır. Kitapta, İsrailoğullarının cinlere tapındığında yaşadığı felaketleri ve tövbe ettikleri her seferinde Yehova’nın tayin ettiği hâkimler aracılığıyla onları nasıl merhametle kurtardığını görürüz. Otniel, Ehud, Şamgar ve onların ardından gelen diğer hâkimlerin yaptığı muazzam işler imanımızı güçlendirir. İbraniler kitabının yazarının da dediği gibi, “Eğer Gideon, Barak, Şimşon, Yeftah . . . . ve diğer peygamberlerden anlatmaya devam etsem zaman yetmeyecek. İman sayesinde, savaşlarda kralları yendiler, doğruluğun gereğini yaptılar, . . . . zayıfken güçlendiler, savaşta yiğitlikler yaptılar, yabancıların ordularını bozguna uğrattılar” (İbr. 11:32-34). Bu dönemde hizmet eden sadık hâkimlerin sayısı, Tola, Yair, İbtsan, Elon ve Abdon ile 12’yi bulur. (Samuel genellikle hâkimler arasında sayılmaz.) Tüm bu hâkimler adına savaşan Yehova’dır. Onlar kutsal ruhun etkisi altında yiğitlikler yaparlar ve tüm başarılarının onurunu Yehova’ya verip O’nu yüceltirler.

 2. Hâkimler ismi kitap için hangi yönlerden yerinde bir isimdir?

² Kitabın adı Septuagint çevirisinde Kritai’dir; İbranice Kutsal Kitapta ise Şofetim olarak geçer, ki bu isim “Hâkimler” anlamına gelir. Şofetim ismi, “yargılamak, temize çıkarmak, cezalandırmak, yönetmek” anlamındaki şafat fiilinden gelir. Bu sözcük, “hepsinin hâkimi Tanrı” tarafından tayin edilen bu görevlilerin sorumluluğunu gayet iyi anlatır (İbr. 12:23). Hâkimler, İsrail halkını yabancı ulusların baskısından kurtarmak için belli zamanlarda Yehova tarafından görevlendirilmiş kişilerdi.

 3. Hâkimler kitabı ne zaman yazılmıştır?

³ Hâkimler kitabı ne zaman yazılmıştır? Kitapta geçen iki ifade yanıtı bulmamıza yardım eder. Bunlardan ilki şudur: “Yebusiler bugün hâlâ . . . . Yeruşalim’de yaşıyor” (Hâk. 1:21). Kral Davut Yebusilerin elindeki “Sion Kalesini” krallığının sekizinci yılında, yani MÖ 1070’te aldığından, Hâkimler kitabı o tarihten önce yazılmış olmalıdır (2. Sam. 5:4-7). İkincisi ise kitapta dört kez geçen şu ifadedir: “O günlerde İsrail’de kral yoktu” (Hâk. 17:6; 18:1; 19:1; 21:25). Demek ki kayıt İsrail’de bir kral varken yazılmıştır. İsrail’in ilk kralı olan Saul MÖ 1117’de tahta geçtiğinden, kitap MÖ 1117 ile 1070 yılları arasında bir tarihte yazılmış olmalıdır.

 4. Hâkimler kitabının yazarı kimdir?

⁴ Kitabın yazarı kimdir? Hiç kuşkusuz kitap Yehova’nın vefalı bir hizmetçisi tarafından yazılmıştır. Hâkimlerden krallara geçiş döneminde, hakiki tapınmayı savunmasıyla göze çarpan tek kişi Samuel’dir. O ayrıca birbiri ardına ortaya çıkan sadık peygamberlerin ilkidir. Bu durumda hâkimler dönemini Samuel’den başkası kaydetmiş olamaz.

 5. Hâkimler kitabının kapsadığı dönem nasıl hesaplanabilir?

⁵ Hâkimler kitabı ne kadarlık bir dönemi kapsar? Bunu hesaplamamıza 1. Krallar 6:1 yardımcı olabilir. Orada Süleyman’ın Yehova’nın evinin inşasına, krallığının dördüncü yılında başladığını okuruz. Ayete göre o tarih aynı zamanda “İsrailoğullarının Mısır diyarından çıkışının dört yüz sekseninci” yılıdır. (“Dört yüz sekseninci” ifadesi bir sıra sayısıdır ve 479 tam yıl geçtiği anlamına gelir.) Bu 479 yıl içinde 40 yılın çölde Musa’nın yönetimiyle (Tekr. 8:2), 40 yılın Saul’un krallığıyla (Elçi. 13:21), 40 yılın Davut’un krallığıyla (2. Sam. 5:4, 5) ve 3 yılın da Süleyman’ın krallığıyla geçtiği bilinmektedir. Bu yılların toplamı olan 123 yıl, 1. Krallar 6:1’de geçen 479 yıldan çıkarıldığında, geriye 356 yıl kalır. Bu da İsrailoğullarının Kenan’a girişi ile Saul’un kral oluşu arasında geçen zamandır.a Hâkimler kitabında anlatılan ve büyük kısmı Yeşu’nun ölümünden başlayıp Samuel’in zamanına kadar yaşanan olaylar, bu 356 yıllık dönemin yaklaşık 330 yılını kapsar.

 6. Hâkimler kitabının doğruluğuna dair hangi kanıtlar var?

⁶ Hâkimler kitabının Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğu konusunda hiçbir kuşku yoktur. Yahudiler daima bu kitabı kanonik, yani Kutsal Metinler dizisinin bir parçası olarak kabul etmiştir. Ayrıca hem İbranice hem de Yunanca Kutsal Yazıları kaleme alanlar bu kayıttan yararlanmıştır. Mezmur 83:9-18; İşaya 9:4; 10:26 ve İbraniler 11:32-34 gibi ayetler buna örnektir. Bu dürüst kayıt, İsrail’in hataları ya da hakiki tapınmadan sapmasıyla ilgili hiçbir şeyi gizlemez ve her zaman Yehova’nın tükenmeyen vefalı sevgisini yüceltir. İsrail’in kurtarıcısı olma onuru hiçbir hâkime değil, sadece Yehova’ya verilir.

 7. (a) Arkeoloji Hâkimler kaydını nasıl destekler? (b) Yehova neden haklı olarak Baal’e tapınanların yok edilmesini emretti?

⁷ Arkeolojik bulgular da Hâkimler kitabının doğruluğunu gösterir. Bunlar arasında en çarpıcı olanları Kenan’daki Baal tapınmasının özellikleriyle ilgili bulgulardır. Bugün Ras Şamra olarak bilinen yerde 1929’da başlayan kazılarda antik Ugarit kenti ortaya çıkarılana dek, Baal tapınması hakkında Kutsal Kitaptaki bilgiler dışında pek bir şey bilinmiyordu. Kıbrıs’ın kuzeydoğu burnunun karşısına düşen, Suriye kıyısındaki bu bölgede yapılan kazılarda, Baal tapınmasının özellikleri arasında maddiyatçılık, aşırı milliyetçilik ve cinsellik içeren törenler olduğu ortaya çıkarıldı. Anlaşılan her Kenan şehrinin kendi Baal mabedi, ayrıca yüksek yerler olarak bilinen tapınma yerleri vardı. Bu tapınma yerlerinin içinde Baal tasvirleri, dışındaki sunakların yanında da erkeklik organı simgesi taş sütunlar bulunabiliyordu; bunlar muhtemelen Baal’i temsil ediyordu. Bu tapınma yerleri kurban edilen insanların kanıyla kirlenmişti. Baal tapınmasına bulaşan İsrailoğulları da aynı şekilde oğullarını ve kızlarını kurban ettiler (Yer. 32:35). Baal’in annesi Aşera’yı simgeleyen kutsal bir direk vardı. Ayrıca, Baal’in karısı ve bereket tanrıçası olan Aştoret’e seks âlemleri yaparak tapınılırdı; tapınak fahişeleri ve tapınak oğlanları “kutsal” görülürdü. Yehova’nın Baal tapınmasının ve bu dini destekleyenlerin tamamen yok edilmesini emretmesi ve şöyle söylemesi hiç şaşırtıcı gelmemeli: “Onlara acımayacaksın, tanrılarına kulluk etmeyeceksin” (Tekr. 7:16).b

HÂKİMLER KİTABININ İÇERİĞİ

 8. Hâkimler kitabının hangi kısımlardan oluştuğu söylenebilir?

⁸ Kitabın üç kısımdan oluştuğu söylenebilir. İlk iki bölüm o dönemde İsrail’deki ortamı anlatır. 3 ila 16. bölümlerde 12 hâkimin halkı nasıl kurtardığını okuruz. 17 ila 21. bölümlerde de ülkedeki iç karışıklığı gösteren bazı olaylar yer alır.

 9. Hâkimler kitabının ilk iki bölümünde hangi bilgiler verilir?

⁹ Hâkimler döneminde İsrail’deki ortam (1:1–2:23). İsrail kabileleri, paylarına düşen bölgelere yerleşmek için diyara yayılırlar. Ancak Kenanlıları tamamen kovmak yerine, pek çoğunu ağır işlerde çalıştırarak aralarında yaşamalarına izin verirler. Bu nedenle Yehova’nın meleği şöyle der: “Onlar size kapan olacak, tanrıları da size tuzak olacak” (2:3). Gerçekten de zamanla Yehova’yı tanımayan, O’nun yaptıklarını bilmeyen yeni bir nesil ortaya çıktığında, İsrailoğulları Yehova’ya sırt çevirip Baallere ve başka tanrılara tapınır. Yehova’nın eli onlara karşı olduğu ve başlarına felaket getirdiği için “büyük bir sıkıntı” içine girerler (2:15). İnatçılıkları ve hâkimleri bile dinlemeyi reddetmeleri yüzünden, Yehova onları sınamak üzere orada bıraktığı milletlerden hiçbirini kovmaz. Bunlar daha sonraki olayları anlamamıza yardım eden bilgilerdir.

10. (a) Otniel hangi güçle önderlik etti? (b) Bunun nasıl bir sonucu oldu?

¹⁰ Hâkim Otniel (3:1-11). Çevre ulusların baskısı altında ezilen İsrailoğulları Yehova’dan yardım diler. Bunun üzerine Yehova Otniel’i görevlendirir; o ilk hâkim olur. Acaba Otniel insan gücü ve hikmetiyle mi önderlik eder? Hayır, çünkü İsrail’in düşmanlarına boyun eğdirmesi için ‘Yehova’nın ruhunun onun üzerinde’ olduğunu okuruz. Bundan sonra ‘ülkede kırk yıl boyunca huzursuzluk yaşanmaz’ (3:10, 11).

11. Yehova Ehud aracılığıyla İsrail’i nasıl kurtardı?

¹¹ Hâkim Ehud (3:12-30). İsrailoğulları 18 yıl Moab kralı Eglon’a kulluk eder. Sonunda Yehova’dan yardım dilerler, O da yakarışlarını işitir ve kurtarıcı olarak Hâkim Ehud’u çıkarır. Ehud, Kral Eglon’la baş başa konuşma fırsatı bulur. Solak olan hâkim kendine bir kama yapıp giysisinin altına gizlemiştir. O sırada kamasını çekip kabzasına kadar şişman kralın karnına sokar ve onu öldürür. İsrailoğulları birlik olup Ehud’un önderliğinde Moab’la savaşır ve Tanrı’nın yardımıyla ülke tekrar 80 yıl huzura kavuşur.

12. Şamgar’ın zaferi Yehova’nın gücüyle kazandığını gösteren neydi?

¹² Hâkim Şamgar (3:31). Şamgar 600 Filistîyi öldürerek İsrail’i kurtarır. Bu zaferi Yehova’nın gücüyle kazandığı bellidir, çünkü Şamgar’ın tek silahı bir sığır üvendiresidir.

13. Hangi etkileyici olaylar üzerine Barak ve Debora bir zafer ilahisi söyledi?

¹³ Hâkim Barak (4:1–5:31). Daha sonra İsrail, Kenan kralı Yabin ile ordusunun komutanı Sisera’nın boyunduruğu altına girer. Sisera demir tırpanlı 900 savaş arabasıyla övünen bir komutandır. İsrailoğulları tekrar yalvarınca, Yehova Barak’ı hâkim olarak görevlendirir. Barak, peygamber Debora’dan büyük destek görür. Debora, Barak ile ordusunun zaferi kendilerine mal etmemesi için savaşı Yehova’nın yönlendireceğini söyler ve şunu bildirir: “Yehova Sisera’yı bir kadının eline verecek” (4:9). Barak, Naftali ve Zebulun kabilelerinin erkeklerini Tabor Dağı’na toplar. Sonra, savaşmak için 10.000 kişilik ordusuyla dağdan iner. Bu savaşta güçlü iman galip gelir. ‘Yehova, Sisera’yı ve savaş arabalarıyla birlikte bütün ordusunu kargaşaya düşürür’, Kişon Vadisi’nde ani bir su baskınıyla onları bozguna uğratır. ‘Tek bir kişi bile sağ kalmaz’ (4:15, 16). Sisera, Keni Heber’in karısı Yael’in çadırına kaçar. Yael bir çadır kazığıyla Sisera’yı başından yere çakıp öldürerek zafere son noktayı koyar. ‘Böylece Tanrı Yabin’e boyun eğdirir’ (4:23). Debora ve Barak sevinçle ilahi söyler, Yehova’nın yenilmez gücünü överler; O, yıldızların bile yörüngelerinden Sisera’yla savaşmasını sağlamıştır. Bu gerçekten de ‘Yehova’ya şükretme’ zamanıdır! (5:2). Bundan sonra ülke kırk yıllık bir huzur dönemine girer.

14, 15. (a) Gideon Yehova’nın desteğini gösteren hangi işaretleri aldı? (b) Yehova’nın desteği Midyanlıların son yenilgisinde nasıl daha net görüldü?

¹⁴ Hâkim Gideon (6:1–9:57). İsrailoğulları tekrar kötü işler yapar, bunun üzerine ülke Midyanlıların akınlarıyla mahvolur. Yehova meleği aracılığıyla Gideon’u hâkim olarak görevlendirir ve “Ben senin yanında olacağım” diyerek ona güvence verir (6:16). Gideon’un ilk cesur davranışı, kendi şehrindeki Baal sunağını yıkmak olur. Birleşik düşman güçleri ırmağı geçip Yizreel’e gelirler. ‘Yehova’nın ruhu Gideon’u etkisine alır’ ve Gideon İsrail’i savaşa çağırır (6:34). Sonra Gideon harman yerinde çiy altında bıraktığı yapağıya bakarak Tanrı’nın desteğini gösteren iki işaret alır.

¹⁵ Yehova Gideon’a 32.000 kişilik ordusunun çok kalabalık olduğunu ve bunun kazanılacak zaferi kolaylıkla kendilerine mal etmelerine yol açabileceğini söyler. İlk olarak korkanlar evlerine gönderilir, geriye 10.000 kişi kalır (Tekr. 20:8; Hâk. 7:3). Sonra su içme tarzlarına göre, tetikte ve dikkatli olan 300 kişi dışında askerlerin hepsi elenir. Gideon gece Midyan ordugâhını keşfe gider. Bir adamın arkadaşının rüyasını yorumlarken ‘Bu, Gideon’un kılıcından başka bir şey değil! Tanrı Midyan’ı ve tüm ordugâhı onun eline vermiş’ dediğini duyunca güç bulur (Hâk. 7:14). Gideon Tanrı’nın önünde yere kapanır, sonra adamlarını üç bölük halinde Midyan ordugâhının çevresine yerleştirir. Gecenin sakinliği ansızın boru sesleriyle bozulur. Büyük testiler parçalanır ve meşalelerin alevleri arasından Gideon’un 300 adamının “Yehova’nın ve Gideon’un kılıcı!” diye bağırdığı duyulur (7:20). Düşman ordugâhında kargaşa çıkar. Askerler birbirine saldırır ve kaçmaya başlarlar. İsrailoğulları peşlerine düşüp onları öldürür, ayrıca Midyan beylerini de yakalayıp öldürürler. Bu olaydan sonra İsrail halkı Gideon’dan kendilerini yönetmesini ister. Fakat Gideon “Sizi yönetecek olan Yehova’dır” diyerek bunu reddeder (8:23). Ne var ki, Gideon’un savaş ganimetlerinden yaptığı efod, sonradan aşırı önem verildiği için ona ve ev halkına tuzak olur. Gideon’un hâkimlik yaptığı 40 yıl boyunca ülkede huzursuzluk yaşanmaz.

16. Yönetimi zorla ele geçiren Abimelek’in sonu ne oldu?

¹⁶ Gideon’un bir cariyesinden olan oğlu Abimelek, babasının ölümü üzerine yönetimi ele geçirir ve 70 üvey kardeşini öldürür. Yalnızca Gideon’un en küçük oğlu Yotam kaçmayı başarır ve Gerizim Dağı’nın tepesine çıkıp Abimelek’in mahvolacağını bildirir. Ağaçlarla ilgili bir mesel verip Abimelek’in “krallığını” bir karaçalının kral olmasına benzetir. Çok geçmeden Abimelek Şekem’de çıkan karışıklığın ortasında kalır ve utanç verici biçimde ölür; bir kadının Tebets kulesinden başına attığı değirmen taşıyla kafatası kırılır (Hâk. 9:53; 2. Sam. 11:21).

17. Kayıt hâkim Tola ve Yair hakkında ne söyler?

¹⁷ Hâkim Tola ve Yair (10:1-5). Daha sonra Yehova’nın gücüyle İsrail’i kurtarmak için bu hâkimler çıkar. Tola 23, Yair 22 yıl hâkimlik yapar.

18. (a) Yeftah İsrail’i kimlerden kurtardı? (b) Yeftah hangi adağını sadakatle yerine getirdi? Bunu nasıl yaptı?

¹⁸ Hâkim Yeftah (10:6–12:7). İsrail bir kez daha putların peşinden gidince, Yehova yine çok öfkelenir. İsrailoğulları bu kez Ammonoğulları ile Filistîlerin baskısı altında ezilirler. Sürgünde yaşayan Yeftah, savaşta İsrail’e önderlik etmesi için geri çağrılır. İsrail’le düşmanları arasındaki meselede acaba gerçek hâkim kimdir? Yanıt Yeftah’ın şu sözlerindedir: “Bugün, İsrailoğullarıyla Ammonoğulları arasında Hâkimimiz Yehova hüküm versin” (11:27). Yehova’nın ruhu Yeftah’ı etkisine alır. Yeftah bir adak adayıp Ammonoğullarıyla savaştan sağ salim dönerse, evinden kendisini karşılamaya ilk çıkanı Yehova’ya vereceğini söyler. Yeftah Ammonoğullarını büyük bir bozguna uğratır. Mitspa’daki evine döndüğünde onu ilk karşılayan, Yehova’nın verdiği zaferden ötürü büyük sevinç duyan kızı olur. Yeftah adağını yerine getirir. Baal ayinlerindeki gibi insan kurban ederek değil, Yehova’yı yüceltmek için biricik kızını O’nun evindeki özel hizmete adayarak bunu yapar.

19. Hangi olayda “Şibbolet” sözcüğü parola olarak kullanıldı?

¹⁹ Efraimliler Ammonoğullarıyla yapılan savaşa çağrılmadıkları için şikâyet eder ve Yeftah’ı tehdit ederler. Yeftah onları geri püskürtmek zorunda kalır. Toplam 42.000 Efraimli öldürülür. İçlerinden pek çoğu, “Şibbolet” parolasını doğru telaffuz edememelerinden tanınarak Ürdün Irmağı’nın geçitlerinde hayatını kaybeder (12:6). Yeftah İsrail’de altı yıl hâkimlik yapar.

20. Daha sonra hangi üç hâkimden söz edilir?

²⁰ Hâkim İbtsan, Elon ve Abdon (12:8-15). Bu hâkimlerden kısaca söz edilse de hâkimlik yaptıkları dönemler sırayla yedi, on ve sekiz yıldır.

21, 22. (a) Şimşon hangi muazzam işleri yaptı? Gücünü nereden aldı? (b) Filistîler Şimşon’u nasıl yendi? (c) Hangi olaylar Şimşon’un en büyük zaferine yol açtı? Onu bu zor anında kim andı?

²¹ Hâkim Şimşon (13:1–16:31). İsrailoğulları tekrar Filistîlerin boyunduruğu altına girer. Yehova bu sefer hâkim olarak Şimşon’u görevlendirir. O doğuştan Nezirdir, yani anne babası onu Tanrı’ya adamıştır. Bu nedenle saçlarına hiç ustura değmemelidir. Şimşon büyürken Yehova onunla birliktedir ve ‘Bir süre sonra Yehova’nın ruhu onu yönlendirmeye başlar’ (13:25). Onun kuvvetinin sırrı kaslarında değil, Yehova’nın verdiği güçtedir. ‘Yehova’nın ruhu onu etkisi altına aldığında’ kendisinde öyle bir güç bulur ki, elleriyle bir aslanı öldürür. Daha sonra da, Filistîlerin hilekârlıklarına karşılık onlardan 30 kişiyi öldürür (14:6, 19). Filistîler Şimşon’un nişanlısı olan Filistî kızla ilgili meselede yine hainlik yapınca, Şimşon 300 tilki yakalayıp onları kuyruk kuyruğa bağlar, kuyruklarının arasına birer meşale yerleştirip hayvanları salıverir ve Filistîlerin ekinlerini, bağlarını ve zeytinliklerini ateşe verir. Sonra çok kişiyi ‘birbiri ardına yere serip’ öldürür (15:8). Filistîler bu kez Şimşon’un kendi milletinden olanlarla anlaşır; Yahudalıları onu bağlayıp kendilerine teslim etmeye ikna ederler. Fakat tekrar ‘Yehova’nın ruhu Şimşon’u etkisi altına alır’ ve Şimşon’un ellerindeki bağlar çözülür. Şimşon bin Filistîyi yığın yığın yere serer (15:14-16). Peki silah olarak ne kullanır? Yeni ölmüş bir eşeğin çene kemiğini. Yehova savaşın yapıldığı yerdeki bir çukurdan mucizevi şekilde su çıkararak, yorgun düşen hizmetçisini canlandırır.

²² Şimşon bir gece Gazze’de bir fahişenin evinde kalır. Filistîler sessizce çevreyi sararlar. Ancak Yehova’nın ruhu yine onunladır. Gece kalkıp şehir girişindeki kapının kanatlarını ve direklerini yerinden çıkarır, onları Hebron’un karşısındaki dağın tepesine kadar taşır. Bunun ardından Delila adında bir kadına âşık olur. Bile bile Filistîlerin amacına alet olan bu hain kadın, dırdır ederek Şimşon’u öylesine sıkıştırır ki, Şimşon sonunda büyük gücünün aslında Tanrı’ya Nezir olmasından kaynaklandığını ve uzun saçlarının bunu simgelediğini kadına açıklar. Şimşon uyurken Delila onun saçlarını keser. Şimşon uyanınca savaşmaya yeltenir, fakat bu kez boşunadır; çünkü ‘Yehova onu bırakmıştır’ (16:20). Filistîler onu yakalar, gözlerini oyar, köle yapıp hapishanede değirmen çevirtirler. Bir süre sonra tanrıları Dagon onuruna büyük bir bayram kutlarken, kendilerini eğlendirsin diye Şimşon’u getirtirler. Bu arada yeniden uzayıp gürleşmiş olan saçlarını önemsemezler ve onun Dagon’a tapındıkları evin iki büyük sütunu arasında durmasına izin verirler. Şimşon Yehova’ya yalvarıp “Ulu Rab Yehova, ne olur beni an” der. “Ne olur son bir kez güçlendir beni.” Yehova da onu anar. Şimşon sütunları kavrar, Yehova’dan aldığı ‘tüm güçle sütunlara yüklenir ve ev yıkılır. Böylece kendisiyle birlikte ölenlerin sayısı, hayatı boyunca öldürdüğü kişilerin sayısından fazla olur’ (16:28-30).

23. Kitabın 17 ila 21. bölümlerinde hangi olaylar anlatılır? Bu olaylar ne zaman yaşanmıştır?

²³ Kitabın 17 ila 21. bölümlerinde İsrailoğullarının yaşadığı, bitmek bilmeyen iç karışıklıklardan bazılarını okuruz. Bu olaylar sırasında Musa ve Harun’un torunları olan Yonatan ile Finehas’ın hayatta olduğundan söz edilir, bu da olayların hâkimler döneminin epeyce başlarında yaşandığını gösterir.

24. Danoğullarından bazıları nasıl kendi bağımsız dinlerini oluşturdular?

²⁴ Mika ve Danoğulları (17:1–18:31). Efraim kabilesinden Mika adında bir adam kendi başına bir tapınma düzeni oluşturur, bir “ilahlar evi” yapar, oraya oyma bir putla birlikte Levioğullarından bir kâhin koyar (17:5). O sırada Dan kabilesinden bazı adamlar mülk edinip yerleşecekleri bir yer arayarak ülkenin kuzeyine doğru gitmektedir. Mika’nın yaşadığı yerden geçerken onun kutsal saydığı eşyaları yağmalayıp kâhinini de yanlarında götürürler. Sonra kuzeye doğru ilerlerler, güven içinde yaşayan Laiş halkını yok ederler. O şehrin yerine Dan adını verdikleri kendi şehirlerini kurarlar ve Mika’nın oyma putunu oraya dikerler. Tanrı’nın evinin Şilo’da bulunduğu süre boyunca, onlar kendi tercihleri olan dini uygularlar.

25. İsrail’deki iç karışıklık Gibea’da yaşanan hangi olayla doruğa ulaşır?

²⁵ Benyamin kabilesinin Gibea’daki günahı (19:1–21:25). Kitapta kayıtlı sonraki olay Hoşea’nın yıllar sonra şunları söylemesine sebep olur: “Gibea günlerinden beri günah işliyorsun ey İsrail” (Hoş. 10:9). Efraim bölgesinde yaşayan bir Levioğlu, cariyesiyle birlikte evine dönerken Benyamin kabilesinin Gibea şehrinde yaşlı bir adamın evinde geceler. Şehrin serserileri evin etrafını sarar ve Levioğluyla cinsel ilişkiye girmek isterler. Bununla birlikte, adamın yerine cariyesini almaya razı olurlar ve bütün gece kadına tecavüz ederler. Sabah kadın evin eşiğinde ölü bulunur. Adam cariyesinin cesedini evine götürür, 12 parçaya ayırır ve parçaları tüm İsrail’e gönderir. Bu olay 12 kabile için bir sınavdır. Gibea halkının cezalandırılması ve İsrail’in bu ahlaksızlıktan arındırılması gerekmektedir. Fakat Benyamin kabilesi bu iğrenç suçu hafife alır. Bunun üzerine diğer kabileler Mitspa’da Yehova’nın önünde bir araya toplanır. Gibea’da Benyaminoğullarına savaş açmaya karar verip önce kimin saldıracağını belirlemek için kura çekerler. Yaşadıkları iki ağır yenilginin ardından Benyamin kabilesini pusuya düşürür ve neredeyse tüm kabileyi yok ederler. Sadece Rimmon kayalığına kaçan 600 adam hayatta kalır. Daha sonra halk İsrail’den koparılan kabile için büyük üzüntü duyar. Sağ kalan Benyaminoğullarına Yabeş-gilead ve Şilo halkının kızlarından eş bulurlar. İsrail’de karışıklık ve entrikalarla dolu bir dönemin kaydı bu şekilde sona erer. Hâkimler kitabının kapanış sözlerinde de tekrarlandığı gibi “O günlerde İsrail’de kral yoktu. Herkes kendi gözünde doğru olanı yapıyordu” (Hâk. 21:25).

KİTABIN YARARLARI

26. Hâkimler kitabındaki hangi ciddi uyarılar günümüz için de geçerlidir?

²⁶ Hâkimler kitabı sadece kanlı olayları ve iç karışıklıkları anlatan bir kayıt değildir. Bu kitap Yehova’yı halkının gerçek kurtarıcısı olarak yüceltir. Adını taşıyan halk içtenlikle tövbe ettiğinde O’nun nasıl eşsiz bir merhamet ve tahammül gösterdiğini anlatır. Hâkimler kaydı, Yehova’ya sunulan tapınmayı açıkça savunur. Ayrıca cinlere tapınmanın, başka dinlerden kişilerle yakınlık kurmanın ve cinsel ahlaksızlığın akılsızlığına karşı ciddi uyarılarda bulunması açısından çok yararlıdır. Yehova’nın Baal tapınmasını şiddetle mahkûm etmesi, bizim bu tapınmanın özelliği olan ve çağımızda da görülen maddiyatçılık, milliyetçilik ve cinsel ahlaksızlıktan uzak durmamızı sağlamalı (2:11-18).

27. Hâkimlerin örnek niteliklerini incelemekten nasıl yararlanabiliriz?

²⁷ Bu korkusuz ve cesur hâkimlerin imanını incelemek bizim yüreğimizde de benzer bir iman oluşturmalı. İbraniler 11:32-34’te onlardan büyük övgüyle söz edilmesine şaşmamak gerek! Onlar kendi güçlerini kanıtlamak için değil, Yehova’nın ismini yüceltmek için savaştılar. Güçlerinin Yehova’nın ruhundan kaynaklandığını biliyorlardı ve bunu alçakgönüllülükle kabul ettiler. Tanrı’nın Barak, Gideon, Yeftah, Şimşon ve diğerleri gibi bugün bize de güç vereceğine güvenerek “ruhun kılıcı” olan Kutsal Kitabı kullanabiliriz (Efes. 6:17, 18). Büyük engellerle karşılaştığımızda Yehova’ya dua eder ve güvenirsek, Şimşon’un fiziksel olarak güçlendiği gibi biz de ruhen güçlenebiliriz ve Yehova’nın ruhunun yardımıyla sorunları aşabiliriz (Hâk. 16:28).

28. Hâkimler kitabı, Krallığı yönetecek Soy aracılığıyla Yehova’nın adının kutsanacağı döneme nasıl işaret eder?

²⁸ İşaya peygamber Hâkimler kitabına iki kez gönderme yaparak, Yehova’nın halkını kurtarmak için Midyanlılar döneminde yaptığı gibi düşmanlarının boyunduruğunu mutlaka parçalayacağını gösterir (İşa. 9:4; 10:26). Bu bize Debora ile Barak’ın ilahisini ve sonundaki şu içten dileği hatırlatır: “Ey, Yehova! Tüm düşmanların böyle yok olsun, ve Seni sevenler tüm haşmetiyle yükselen güneş gibi olsun” (Hâk. 5:31). O’nu sevenler kimlerdir? İsa Mesih Matta 13:43’te benzer bir ifade kullanarak onların Krallığın mirasçıları olduğunu gösterir: “O zaman, doğru kişiler Babalarının krallığında güneş gibi parlayacak.” Hâkimler kitabı bu şekilde, Krallığı yönetecek Soy olan adil hâkim İsa’nın gücünü kullanacağı döneme işaret eder. Yehova, İsa aracılığıyla Kendi ismini yüceltip kutsadığında, mezmur yazarının Tanrı’nın düşmanlarıyla ilgili şu dileğini gerçekleştirmiş olacak: “Midyan’a ve Sisera’ya yaptığını, Kişon Vadisinde Yabin’e yaptığını onlara da yap. . . . . Ve insanlar bilsin ki, adı Yehova olan Sen, bütün yeryüzü üzerinde yalnız Sen Yücesin” (Mezm. 83:9, 18; Hâk. 5:20, 21).

[Dipnotlar]