Tanrı’nın İsminin Kullanılması ve Anlamı

ELİNİZDEKİ Kutsal Kitapta Mezmur 83:18 nasıl tercüme edilmiş? Kutsal Kitap–Yeni Dünya Çevirisi’nde bu ayette “İnsanlar bilsin ki, adı Yehova olan Sen, bütün yeryüzü üzerinde yalnız Sen Yücesin” der. Başka çevirilerde de bu ayet benzer şekilde tercüme edilmiştir. Ancak Yehova ismi birçok çeviriden çıkarılıyor, yerine “RAB” veya “Tanrı” unvanları kullanılıyor. Acaba bu ayette hangisi kullanılmalı? Bir unvan mı, yoksa Yehova ismi mi?

Bu ayet bir isimden söz ediyor. Kutsal Kitabın büyük kısmı İbranice yazılmıştır. Orijinal İbranice metinde, bu ayette eşsiz bir özel isim geçer. Bu isim İbranice harflerle יהוה (YHVH) diye yazılır. Türkçedeki en yaygın kullanımı “Yehova”dır. Peki bu isim Kutsal Kitapta sadece tek bir ayette mi bulunur? Hayır. İbranice Kutsal Yazıların orijinal metninde yaklaşık 7.000 kez geçer!

Tanrı’nın ismi ne kadar önemlidir? İsa Mesih’in öğrencilerine nasıl dua edeceklerini öğretirken söylediklerini düşünelim. O duasına “Göklerdeki Babamız, ismin kutsal kılınsın” diye başlamıştı (Matta 6:9). Başka bir sefer İsa, “Baba, adını yücelt” diye dua etti. Buna cevap olarak Tanrı da gökten “Adımı yücelttim, yine yücelteceğim!” dedi (Yuhanna 12:28). Tanrı’nın isminin büyük önem taşıdığı açıktır. Öyleyse neden bazı çevirmenler bu ismi kendi Kutsal Kitap tercümelerinden çıkarıp yerine unvanlar kullandılar?

Anlaşılan bunun başlıca iki nedeni var. Birincisi, birçok kişi bugün orijinal telaffuzu bilinmediğinden bu ismin kullanılmaması gerektiğini iddia ediyor. Eski İbranicede sesli harfler (a, e, ı, i, o, ö, u, ü gibi) yazılmazdı. Dolayısıyla bugün hiç kimse Kutsal Kitabın yazıldığı devirlerde insanların YHVH ismini nasıl telaffuz ettiğini tam olarak söyleyemez. Peki bu bizi Tanrı’nın ismini kullanmaktan alıkoymalı mı? Örneğin Kutsal Kitabın yazıldığı devirlerde İsa ismi belki Yeşu veya Yehoşua olarak telaffuz ediliyordu. Bu konuda kesin bir şey söylenemez. Yine de bugün dünyanın her yerinde, insanlar İsa isminin farklı şekillerini kullanıyor ve kendi dillerinde yaygın olan şekilde telaffuz ediyor. Sırf İsa isminin birinci yüzyılda nasıl telaffuz edildiğini bilmedikleri için bu ismi kullanmaktan çekinmiyorlar. Eğer yurtdışına seyahat ederseniz, siz de isminizin yabancı bir dilde çok farklı şekilde telaffuz edildiğini görebilirsiniz. Benzer şekilde Tanrı’nın isminin eskiden nasıl telaffuz edildiği konusundaki belirsizlik, bu ismi kullanmamak için bir neden değildir.

Tanrı’nın isminin Kutsal Kitaptan çıkarılmasının ikinci nedeni de Yahudilerin eski bir geleneğiyle bağlantılıdır. Yahudilerin birçoğu Tanrı’nın isminin asla ağza alınmaması gerektiğine inanır. Anlaşılan bu inancın temelinde, Kutsal Kitaptaki bir kanunun yanlış uygulanması yatar. O kanun şöyledir: “Tanrın Yehova’nın adını boş yere ağza almayacaksın, çünkü Yehova, adını boş yere ağza alanı cezasız bırakmaz” (Çıkış 20:7).

Bu kanun Tanrı’nın ismini yanlış şekilde kullanmayı yasaklar. Peki Tanrı’nın ismini saygılı bir şekilde kullanmayı yasaklar mı? Kesinlikle hayır. İbranice Kutsal Yazıları (Tevrat ya da “Eski Ahit”) kaleme alanların hepsi, Tanrı’nın eski İsrailoğullarına verdiği Kanuna göre yaşayan imanlı erkeklerdi. Onlar Tanrı’nın ismini sık sık kullandılar. Örneğin, Yehova’ya topluca ibadet edilirken yüksek sesle söylenen mezmurlarda bu isme yer verdiler. Bizzat Yehova Tanrı da kullarının Kendisine adıyla yakarmalarını istedi ve imanlı kişiler buna itaat etti (Yoel 2:32; Elçiler 2:21). Dolayısıyla bugün İsa’nın takipçileri, Tanrı’nın ismini, şüphesiz İsa’nın da yaptığı gibi saygılı bir şekilde kullanmaktan çekinmezler (Yuhanna 17:26).

Kutsal Kitap çevirmenleri, Tanrı’nın isminin yerine unvanlar koymakla ciddi bir hata yapıyorlar. Bu şekilde, Tanrı’yı bizden uzak, kişiliği olmayan bir güç olarak gösteriyorlar. Oysa Kutsal Kitap, insanları Yehova’nın “yakını” olmaya teşvik eder (Mezmur 25:14). Yakın bir dostunuzu düşünün. İsmini bilmeseydiniz onunla gerçekten yakın olabilir miydiniz? Aynı şekilde insanlara da Tanrı’nın ismi öğretilmezse O’na nasıl gerçekten yakın olabilirler? Üstelik, insanlar Tanrı’nın ismini kullanmadıklarında, o ismin muazzam anlamıyla ilgili bilgiden de yoksun kalıyorlar. Peki Yehova isminin anlamı nedir?

Tanrı, isminin anlamını Musa peygambere bizzat açıkladı. Musa Tanrı’ya ismini sorduğunda Yehova “Ne olmayı istersem Ben O olurum” diye cevap verdi (Çıkış 3:14). Yani Yehova, amacını yerine getirmek üzere ne olması gerekiyorsa o olabilir ve amacının gerçekleşmesi için, yarattığı şeylerin de ne olması gerekiyorsa o olmasını sağlayabilir.

Diyelim ki, ne olmak isterseniz olabilirsiniz. Dostlarınız için ne yapardınız? Eğer onlardan biri ağır hastaysa, herhalde yetenekli bir doktor olup onu tedavi ederdiniz. Başka biri maddi kayba uğradıysa, zengin bir hayırsever olup ona yardım ederdiniz. Oysa gerçekte siz de dahil hepimizin yapabilecekleri sınırlıdır. Fakat Kutsal Kitabı inceledikçe, Yehova’nın amacını gerçekleştirmek için ne olması gerekiyorsa o olduğunu öğrenmek sizi etkileyecek. Üstelik gücünü Kendisini sevenler uğrunda kullanmak Yehova’yı mutlu eder (2. Tarihler 16:9). Yehova’nın ismini bilmeyenler, O’nun kişiliğinin bu güzel yönlerini fark edemez.

Yehova isminin Kutsal Kitapta yer alması gerektiği ortadadır. Tanrı’ya tapınırken bu ismi çekinmeden kullanmanın ve anlamını bilmenin, gökteki Babamız Yehova’ya yaklaşmamızda büyük payı vardır.a