Kutsal Kitaptaki Sırası 26​—Hezekiel

Yazarı: Hezekiel

Yazıldığı Yer: Babil

Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 591

Kapsadığı Dönem: MÖ 613–y. 591

 1. (a) Babil’deki sürgünlerin durumu neydi? (b) Onları hangi sınavlar bekliyordu?

YAHUDA kralı Yehoyakin MÖ 617 yılında Yeruşalim’i Nabukadnezar’a teslim etti. Nabukadnezar ülkenin önde gelen kişilerini, Yehova’nın mabedindeki ve kralın sarayındaki hazinelerle birlikte Babil’e götürdü. Sürgünler arasında kralın ailesi, yöneticiler, yiğit ve kudretli kişiler, zanaatçılar ve yapı ustaları vardı. Tutsak götürülenlerden biri de kâhin Buzi’nin oğlu Hezekiel’di (2. Kral. 24:11-17; Hez. 1:1-3). Tepeler, su kaynakları ve vadilerle dolu ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan yürekleri buruk İsrailoğulları yorucu bir yolculuktan sonra uçsuz bucaksız düzlüklerin olduğu bir ülkeye geldiler. Kebar Irmağı kıyısında yaşamaya başladılar; artık güçlü bir imparatorluğun göbeğinde, farklı âdetleri olan putperest bir toplumun içindeydiler. Nabukadnezar İsrailoğullarının ev sahibi olmalarına, köleler edinmelerine ve ticaretle uğraşmalarına izin verdi (Ezra 2:65; Yer. 29:5-7; Hez. 8:1). Çok çalışırlarsa refah içinde yaşayabilirlerdi. Acaba onlar Babil dininin ve maddiyatçı tutumunun etkisinde kalacaklar mıydı? Yehova’ya karşı isyankârlıklarını sürdürecekler miydi? Yoksa sürülmelerini O’ndan gelen bir terbiye olarak mı kabul edeceklerdi? Geldikleri bu yeni ülkede onları yeni sınavlar bekliyordu.

 2. (a) Yeruşalim’in yıkımından önceki yıllarda hangi üç peygamber dikkat çeker? (b) Hezekiel’e nasıl hitap edilmesi ilginçtir ve isminin anlamı nedir? (c) Hezekiel’in hizmet ettiği süre, yaşamı ve ölümü hakkında ne denebilir?

² Yeruşalim’in yıkımından hemen önceki bu kritik yıllar boyunca Yehova, Kendisine ve İsrailoğullarına hizmet edecek peygamberler kullanmaya devam etti. Yeruşalim’de Yeremya, Babil sarayında Daniel, Babil’deki Yahudi sürgünlerin arasında da Hezekiel peygamberlik yapıyordu. Yeremya ve daha sonra yaşamış Zekeriya gibi, Hezekiel de hem kâhin hem de peygamber olarak hizmet etme ayrıcalığına sahipti (Hez. 1:3). Onun peygamberlik sözlerini incelerken, kitap boyunca Hezekiel’e 90’dan fazla kez “insanoğlu” diye hitap edildiği görülür (2:1). Bu ilginçtir, çünkü Yunanca Kutsal Yazılarda da İsa’dan yaklaşık 80 kez “İnsanoğlu” olarak söz edilir (Mat. 8:20). Hezekiel (İbranice Yehezkel) ismi “Tanrı Güçlendirir” anlamına gelir. Hezekiel Yehoyakin’in sürgünlüğünün beşinci yılında, MÖ 613’te Yehova tarafından peygamber olarak görevlendirildi. Bundan 22 yıl sonra, sürgünlüğün 27. yılında onun hâlâ hizmet ettiğini okuruz (Hez. 1:1, 2; 29:17). Hezekiel evliydi, fakat Nabukadnezar’ın Yeruşalim’i son kez kuşatma altına aldığı gün karısı öldü (24:2, 18). Kendisinin ise ne zaman ve nasıl öldüğü bilinmiyor.

 3. Hezekiel kitabının yazarı, ayrıca kaydın kanonik ve doğru olması hakkında ne söylenebilir?

³ İsmini taşıyan kitabı Hezekiel’in yazdığı ve kitabın kanonik, yani Kutsal Metinler dizisinin bir kısmı olduğu konusunda hiçbir kuşku yoktur. Kitap Kutsal Metinler dizisine Ezra’nın zamanında dahil edilmişti ve ilk Hıristiyanlar dönemindeki Kutsal Metinler listelerinde (Origenes’in listesinde de) yer alıyordu. Hezekiel kitabındaki simgelerle Yeremya ve Vahiy’de kullanılanlar arasındaki çarpıcı benzerlik de onun Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğunun kanıtıdır (Hez. 24:2-12—Yer. 1:13-15; Hez. 23:1-49—Yer. 3:6-11; Hez. 18:2-4—Yer. 31:29, 30; Hez. 1:5, 10—Vah. 4:6, 7; Hez. 5:17—Vah. 6:8; Hez. 9:4—Vah. 7:3; Hez. 2:9; 3:1—Vah. 10:2, 8-10; Hez. 23:22, 25, 26—Vah. 17:16; 18:8; Hez. 27:30, 36—Vah. 18:9, 17-19; Hez. 37:27—Vah. 21:3; Hez. 48:30-34—Vah. 21:12, 13; Hez. 47:1, 7, 12—Vah. 22:1, 2).

 4. Hezekiel’in bildirdiği hangi peygamberlik sözleri çarpıcı şekilde gerçekleşti?

⁴ Hezekiel’in Sur, Mısır ve Edom gibi komşu uluslar hakkında bildirdiği peygamberlik sözlerinin çarpıcı şekilde gerçekleşmesi de kitabın doğruluğunu gösteren başka bir kanıttır. Örneğin, Hezekiel Sur’un virane olacağını bildirdi. Nabukadnezar 13 yıllık bir kuşatmanın sonunda Sur’u ele geçirdiğinde bu sözler kısmen gerçekleşti (Hez. 26:2-21). Fakat bu harekât Sur’u ortadan kaldırmadı. Oysa Yehova’nın hükmü onun tamamen yok edilmesiydi. Yehova, Hezekiel aracılığıyla şöyle demişti: “Onun toprağını kazıyacağım, onu kel ve çıplak bir kaya yapacağım. . . . . Taşını, toprağını, keresteni suya atacaklar” (26:4, 12). Bu sözler 250 yıldan fazla bir zaman sonra, Büyük İskender Sur’un ada kentine saldırdığında gerçekleşti. İskender’in askerleri anakara kentinin yıkıntılarıyla denizi doldurarak ada kentine uzanan 800 metrelik bir yol yaptılar. Sonra MÖ 332’de karmaşık kuşatma taktikleri kullanarak 46 metre yüksekliğindeki surları aştılar. Binlerce kişi öldürüldü, çok sayıda insan da köle olarak satıldı. Hezekiel’in önceden bildirdiği gibi, o zaman Sur ‘kel ve çıplak bir kaya, üzerinde ağ kurutulan bir yer’ oldu (26:14).a Yine Hezekiel’in peygamberlik sözlerinde bildirdiği gibi, Vaat Edilmiş Toprakların diğer tarafında yaşayan ve İsrailoğullarına haince davranan Edomlular da yok edildi (25:12, 13; 35:2-9).b Tabii, Hezekiel’in Yeruşalim’in yıkılacağı ve İsrail ülkesinin eski durumuna döneceğiyle ilgili bildirdikleri de tümüyle doğru çıktı (17:12-21; 36:7-14).

 5. Yahudiler Hezekiel’in ilk peygamberlik sözlerine nasıl karşılık verdi?

⁵ Hezekiel, peygamberlik hizmetinin ilk yıllarında sadakatsiz Yeruşalim’e Tanrı’nın hüküm mesajlarını bildirdi ve sürgünleri putperestliğe karşı uyardı (14:1-8; 17:12-21). Sürgün Yahudiler hiçbir gerçek tövbe belirtisi göstermiyordu. Sorumlu konumda olanlar Hezekiel’e gidip danışmayı alışkanlık edinmişlerdi, fakat Yehova’nın onun aracılığıyla aktardığı mesajları hiç dikkate almıyorlardı. Onlar putperestliklerine ve maddiyatçı uğraşlarına devam ettiler. Mabetlerini, kutsal şehirlerini, kraliyet hanedanlarını yitirmeleri onlar için çok sarsıcıydı. Buna rağmen içlerinden pek azı bu felaketler karşısında alçakgönüllülük gösterip tövbeye yöneldi (Mezm. 137:1-9).

 6. (a) Hezekiel’in sonraki peygamberlik sözlerinde neye dikkat çekilir? (b) Yehova’nın adının kutsanması nasıl vurgulanır?

⁶ Hezekiel’in sonraki yıllarda bildirdiği peygamberlik sözleri ülkenin eski durumuna geri döneceği ümidine dikkat çekti. Ayrıca Yahuda’nın çöküşüne sevinen komşu ulusları kınayan bildiriler içerdi. Yehova onları küçük düşürüp İsrail’i ülkesine geri döndürerek, bu milletlerin gözü önünde kutsallığını gösterecekti. Halkın sürgün edilmesinin ve sonra da ülkelerine yeniden kavuşmalarının amacı şöyle özetlenebilirdi: ‘Hem İsrailoğulları hem de diğer milletler anlayacak ki Ben Yehova’yım’ (Hez. 39:7, 22). Hezekiel kitabı boyunca Yehova’nın adının kutsanması vurgulanır; kitapta şu ifadeye 60’tan fazla kez rastlanır: “O zaman anlayacaksınız [ya da anlayacaklar] ki Ben Yehova’yım” (6:7).

HEZEKİEL KİTABININ İÇERİĞİ

 7. Hezekiel kitabının hangi kısımlardan oluştuğu görülür?

⁷ Hezekiel kitabının üç kısımdan oluştuğu görülür. 1-24. bölümleri kapsayan ilk kısım Yeruşalim’in yıkımıyla ilgili uyarılar içerir. 25-32. bölümleri kapsayan ikinci kısımda çeşitli putperest milletlerin sonuyla ilgili peygamberlik sözleri bulunur. 33-48. bölümleri kapsayan son kısım ise ülkenin eski durumuna gelişiyle ilgili peygamberlik sözlerinden oluşur; bu sözler yeni bir mabede ve kutsal şehre dair bir görüntüyle doruğa ulaşır. Peygamberlik sözleri büyük ölçüde tarihsel bir sıra izlemesinin yanı sıra konulara göre de düzenlenmiştir.

 8. İlk görüntüde Hezekiel ne gördü?

⁸ Yehova Hezekiel’i gözcü olarak görevlendiriyor (1:1–3:27). MÖ 613 yılında Tanrı’dan gelen ilk görüntüde Hezekiel, kuzeyden esen şiddetli bir rüzgâr, büyük bir bulut kümesi ve parıldayan bir ateş görür. Ateşin içinden kanatlı dört canlı çıkar. Bu canlılardan her birinin, biri insan, biri aslan, biri boğa ve biri kartal olmak üzere dört yüzü vardır. Canlıların görünüşü kor alevini andırmaktadır ve her birinin yanında bir tekerlek vardır. Yükseklikleriyle korku uyandıran bu tekerleklerin her biri çepçevre gözlerle doludur ve aslında iç içe geçmiş iki tekerlek gibidir. Tekerleklerin dördü de tam bir uyum içinde her yöne hareket edebilmektedir. Dört canlının başları üzerinde yayılmış gök kubbe benzeri bir şey, onun üstünde de bir taht bulunmaktadır. Tahtta oturanın görünümü ‘Yehova’nın ihtişamlı görünümüne benzemektedir’ (1:28).

 9. Hezekiel nasıl bir görev aldı?

⁹ Yehova yere kapanmış olan Hezekiel’e “Ey insanoğlu, ayağa kalk” diye seslenir (2:1). Sonra onu İsrail’e ve çevresindeki asi milletlere peygamber olarak görevlendirir. Onlar Hezekiel’i ister dinlesinler ister dinlemesinler, en azından aralarında Rab Yehova’nın bir peygamberi olduğunu bileceklerdir. Yehova Hezekiel’e bir tomar yedirir; tomar onun ağzında bal gibi tatlı olur. Sonra ona şunları söyler: “Ey insanoğlu, seni İsrail evine gözcü koydum” (3:17). Hezekiel sadakatle uyarıda bulunmalıdır aksi halde ölecektir.

10. Hezekiel İsrail’e işaret olması için nasıl bir canlandırma yaptı?

¹⁰ Hezekiel Yeruşalim kuşatmasını canlandırıyor (4:1–7:27). Yehova Hezekiel’e bir kerpiç alıp üzerine Yeruşalim’i çizmesini söyler. Sonra İsrail’e bir işaret olması için temsili malzemelerle onu kuşatma altına almalıdır. Hezekiel’in, mesajın ciddiyetini göstermek için kerpici karşısına alarak 390 gün sol yanına, 40 gün de sağ yanına yatması gerekmektedir. Bu sırada ancak hayatta kalmasına yetecek kadar gıdayla idare edecektir. Ekmeğini Yehova’nın talimatından farklı olarak tezek üzerinde pişirmek için O’na yalvarmasından Hezekiel’in bunları gerçekten yaptığı anlaşılır (4:9-15).

11. (a) Hezekiel kuşatmanın feci sonunu nasıl betimledi? (b) Halk için neden bir kurtuluş olmayacaktı?

¹¹ Yehova, kuşatmanın feci sonunu betimlemek üzere Hezekiel’den saçını ve sakalını kesmesini ister. Hezekiel, kestiği kılların üçte birini yakmalı, üçte birine kılıçla vurmalı, üçte birini de rüzgâra savurmalıdır. Aynı şekilde, kuşatmanın sonunda Yeruşalim halkının bir kısmı kıtlık, salgın hastalık ve kılıçla ölecek, kalanı da çeşitli ülkelere dağıtılacaktır. Yehova ülkeyi harabeye çevirecektir. Bütün bunlar ahlaksızlıkları ve iğrenç putperestlikleriyle Yehova’yı öfkelendirdikleri içindir. Servetleri onları kurtaramayacaktır. Yeruşalim halkı Yehova’nın öfke gününde gümüşlerini sokaklara atacaktır. Tanrı bu sözlere şöyle son verir: “O zaman anlayacaklar ki Ben Yehova’yım” (7:27).

12. Hezekiel’e Yeruşalim’deki hangi iğrenç şeyler gösterildi?

¹² Yehova’ya isyan eden Yeruşalim hakkındaki görüntü (8:1–11:25). Tarih MÖ 612. Bir görüntüde çok uzaklardaki Yeruşalim’e götürülen Hezekiel, Yehova’nın mabedinde yapılan iğrenç şeyleri görür. Avluda Yehova’yı kıskandıran iğrenç bir put vardır. Hezekiel duvarda bir gedik açar ve içeride duvarın her yanına iğrenç hayvanların tasvirlerinin, bütün tiksindirici putların oyulmuş olduğunu görür. 70 ihtiyar bu tasvirlere tapınmaktadır. Onlar şu sözlerle kendilerini haklı göstermeye çalışırlar: “Yehova bizi görmüyor, Yehova bu memleketi bıraktı” (8:12). Kuzey kapısında ise pagan tanrılarından Tammuz için ağlayan kadınlar vardır. Bunlar yetmezmiş gibi, tam mabedin girişinde 25 adam sırtlarını mabede dönmüş, güneşe tapınmaktadır. Yehova, huzurunda bile Kendisine saygısızlık eden bu kişilere karşı mutlaka öfkeyle harekete geçecektir!

13. Ketenler giymiş adam ve topuzlu altı adam hangi emirleri yerine getirdiler?

¹³ Birden, ellerinde topuzlarla altı adam belirir. Yanlarında, ketenler giymiş, belinde kâtip hokkası olan yedinci bir adam da vardır. Yehova ona şehrin içinden geçmesini, orada yapılan iğrenç şeyler yüzünden ah edip inleyenlerin alınlarına işaret koymasını söyler. Sonra Yehova altı adama şehre girmelerini ve işaretlenmemiş olan herkesi, “yaşlı, genç, çocuk, kadın, kız demeden” öldürmelerini emreder (9:6). Adamlar mabedin önündeki ihtiyarlardan başlayarak bu emri yerine getirirler. Derken, ketenler giymiş adam “Bana emrettiğini tam olarak yaptım” diye haber getirir (9:11).

14. Hezekiel bu görüntüde Yehova’nın ihtişamı ve hükümleri hakkında başka neler gördü?

¹⁴ Hezekiel kerubilerin üzerinde duran Yehova’nın ihtişamını tekrar görür. Kerubilerden biri tekerleklerin arasındaki alevli korlardan alıp ketenler giymiş adama uzatır, o da korları şehre saçar. Yehova, İsrailoğullarından çeşitli ülkelere dağılmış olanları yeniden bir araya getireceğini ve onlara yeni bir ruh vereceğini vaat eder. Peki Yeruşalim’de putlara tapan kötülerin başına ne gelecektir? Yehova, “Yaptıklarının karşılığını mutlaka vereceğim” der (11:21). Hezekiel Yehova’nın ihtişamının şehrin üzerinden yükseldiğini görür ve sürgündeki halka gördüklerini anlatmaya başlar.

15. Hezekiel Yeruşalim halkının mutlaka sürgüne gideceğini nasıl gösterdi?

¹⁵ Yeruşalim hakkında Babil’de bildirilen diğer peygamberlik sözleri (12:1–19:14). Hezekiel başka bir sembolik sahnede yine başroldedir. Gündüz vakti heybesini evden dışarı çıkarır, sonra geceleyin duvarda (muhtemelen evinin duvarında) bir oyuk açıp yüzünü örterek oradan çıkar. Ve bunun neye işaret ettiğini şu sözlerle gösterir: “Sürgüne götürülecek ve esir edilecekler” (12:11). Bu arada, kendi arzularına göre bir yol tutturmuş olan akılsız peygamberler barış olmadığı halde “Barış var!” demektedirler (13:10). Oysa o sırada Yeruşalim’de Nuh, Daniel ve Eyüp bile olsa onlar ancak kendi canlarını kurtarabilirlerdi.

16. (a) Yeruşalim’in değersizliği nasıl betimlendi? (b) Şehir neden eski durumuna dönecekti?

¹⁶ Şehir değersiz bir asmaya benzemektedir; odunundan sırık, hatta askı bile yapılamaz. İki ucu yanmış, ortası kavrulmuş bir odun gibi hiçbir işe yaramaz. Evet, Yeruşalim sadakatsiz ve değersiz bir şehir olmuştur. Kenan diyarında doğmuş, terk edilmiş bir bebekken Yehova ona sahip çıkmıştı. Onu büyütmüş, onunla bir evlilik ahdi yapmıştı. Onu güzelleştirmiş, “krallara layık” duruma getirmişti (16:13). Ama şimdi o bir fahişe olmuştur; “yoldan gelip geçen” milletlerle fuhuş yapmaktadır (16:15). Onların tasvirlerine tapmakta ve kendi oğullarını ateşe atmaktadır. Fakat yıkımı, sevgilisi olan o milletlerin eliyle gerçekleşecektir. Yeruşalim, kız kardeşleri olan Sodom ve Samiriye’den daha büyük kötülükler yapmıştır. Yine de merhametli Tanrı Yehova onun için bir kefaret sağlayacak ve ahdine bağlı kalarak onu eski durumuna geri getirecektir.

17. Yehova kartal ve asma bilmecesiyle ne anlattı?

¹⁷ Yehova, peygambere bir bilmece söyler, sonra da anlamını açıklar. Aslında bu, Yeruşalim’in yardım almak için Mısır’a yönelmesinin boşuna olduğunu gösteren bir benzetmedir. Büyük bir kartal (Nabukadnezar) gelip bir sedir ağacının tepesini (Yehoyakin) koparır ve onu Babil’e götürür. Yerine bir asma (Tsedekiya) diker. Asma dallarını başka bir kartala (Mısır) doğru uzatır. Peki bu işe yarar mı? Tam tersi, kökünden sökülür! Yehova sedir ağacının tepesinden körpe bir filiz alıp onu yüksek, ulu bir dağa dikecektir. Filiz orada büyüyüp heybetli bir sedir ağacı olacak; “Dalları altında her çeşit kuş yaşayacak” ve herkes bunu Yehova’nın yaptığını anlayacak (17:23, 24).

18. (a) Yehova Yahudi sürgünlere yanlışlarını gösterirken hangi ilkeleri belirtti? (b) Yahuda krallarını nasıl bir son bekliyordu?

¹⁸ Sonra Yehova, “Babalar koruk yer, oğulların dişi kamaşır” diyen Yahudi sürgünlere yanlış düşündüklerini gösterir. Çünkü yalnızca “Günah işleyen can ölecektir” (18:2, 4). Doğru kişiler ise hayatta kalacaktır. Yehova kötünün ölümünden zevk almaz. O, kötülerin yollarından dönüp yaşadığını görmekten sevinç duyar. Yahuda krallarına gelince, onlar tuzağa düşen genç aslanlar gibi Mısır’ın ve Babil’in eline düşmüştür. ‘İsrail dağlarında bir daha sesleri duyulmayacaktır’ (19:9).

19. (a) Hezekiel, İsrail’in kötü geçmişine rağmen hangi ümidi bildirdi? (b) Peygamber, İsrail ile Yahuda’nın sadakatsizliğini ve bunun sonuçlarını nasıl bir örnekle gösterdi?

¹⁹ Yeruşalim aleyhindeki hükümler (20:1–23:49). Bir yıl geçmiş, MÖ 611 yılına gelinmiştir. Sürgünlerin arasındaki ihtiyarlar yine Hezekiel’e gelip Yehova’ya danışmasını isterler. Peygamber onlara cevap olarak, İsrail’in ahlaksızlık, putperestlik ve isyanla dolu tarihini hatırlatır. Ardından Yehova’nın, kılıcını kınından çıkararak hükmünü gerçekleştireceği uyarısında bulunur. Yeruşalim’in başına gelecekleri şu sözlerle bildirir: “Yıkım! Yıkım! Yıkım!” Buna rağmen, muhteşem bir ümit de vardır: Yehova krallığı (‘tacı’) gelecek olan “hak sahibi” için alıkoyacak ve ona verecektir (21:26, 27). Hezekiel, ‘eli kanlı şehir’ Yeruşalim’de yapılan iğrenç şeylere yeniden değinir. İsrail evi “cüruf gibi” olmuştur; hepsi Yeruşalim’de toplanıp fırının içindeki maden gibi eritilecektir (22:2, 18). Sonra Samiriye (İsrail) ve Yahuda’nın sadakatsizliğini anlatmak için iki kız kardeş örneği verilir. Ohola, yani Samiriye, Asurlularla fuhuş yapar ve sevgilileri tarafından öldürülür. Oholiba, yani Yahuda bundan ders almayıp daha kötüsünü yapar; fahişeliğini önce Asur’la, sonra da Babil’le sürdürür. Yehova onun da mutlaka yok edileceğini söyler ve şunu ekler: “O zaman anlayacaksınız ki Ben, Ulu Rab Yehova’yım” (23:49).

20. (a) Kuşatma altındaki Yeruşalim neye benzetildi? (b) Yehova şehre olan hükmü hakkında hangi etkileyici işareti verdi?

²⁰ Yeruşalim son kez kuşatılıyor (24:1-27). Tarih MÖ 609’dur. Yehova onuncu ayın onuncu günü Hezekiel’e o gün Babil kralının Yeruşalim’i kuşatma altına aldığını bildirir. Ardından surlu şehri koca bir kazana, en seçkin sakinlerini de onun içindeki ete benzetir. Ve Hezekiel’e şehri temsil eden kazanı ateşe koymasını söyler. Yeruşalim’in iğrenç putperestliğinin yol açtığı tüm pislik eriyene kadar kazanın kaynaması gerekmektedir. Aynı gün Hezekiel’in karısı ölür; fakat peygamber, Yehova’ya itaat ederek yas tutmaz. Bu olay, halka Yeruşalim’in yıkımı karşısında yas tutmamaları gerektiğini gösteren bir işarettir; çünkü bu Yehova’nın hükmüdür ve O’nun kim olduğunu anlamaları için başlarına gelmiştir. Yehova “güzelliğiyle övündükleri” Yeruşalim’den kaçan birini şehrin yıkım haberini iletmesi için onlara gönderecektir; o gelene dek Hezekiel sürgünlere hiçbir şey söylememelidir (24:25).

21. Milletler Yehova’nın Tanrı olduğunu ve öç aldığını nasıl anlayacaklardı?

²¹ Milletler hakkında bildirilen peygamberlik sözleri (25:1–32:32). Yehova Yeruşalim’in çevresindeki milletlerin onun çöküşüne sevineceğini ve bunu Yahuda’nın Tanrısını aşağılamak için bir fırsat olarak göreceklerini bilir. Onlar cezasız kalmayacaktır! Ammon Doğululara verilecek, Moab’ın sonu da aynı olacaktır. Edom harabeye dönecektir ve Yehova büyük işler yaparak Filistîlerden öcünü alacaktır. Yehova hepsi hakkında şöyle der: “Onlardan öcümü aldığım zaman anlayacaklar ki Ben Yehova’yım” (25:17).

22. (a) Kitapta Sur’dan nasıl söz edildi? (b) Yehova kutsallığını göstermek için Sayda’ya ne yapacaktı?

²² Hezekiel kitabında Sur’dan özel olarak söz edilir. Gelişen ticaretiyle gurur duyan Sur, denizlerin ortasındaki güzel bir gemi gibidir, fakat çok geçmeden açık denizlerin bağrında parçalanıp yok olacaktır. Onun önderi “Ben tanrıyım” diye övünmektedir (28:9). Yehova peygamberine Sur kralı için bir ağıt yakmasını söyler: O, Tanrı’nın görevlendirdiği, kusursuz güzellikte bir kerubi olarak Aden’de, Tanrı’nın bahçesindeydi. Fakat Yehova onu kirli bir şey gibi Kendi dağından kovacaktır. O, kendi içinden çıkan ateşle yanıp bitecek. Yehova ayrıca İsrail’i küçümseyen Sayda’yı da yok ederek kutsallığını gösterecektir.

23. Mısır neyi anlayacaktı? Nasıl?

²³ Yehova bu kez Hezekiel’e yüzünü Mısır’a çevirip o ülke ve Firavun aleyhinde peygamberlik sözleri bildirmesini emreder. Firavun, “Nil Irmağı benimdir, onu kendim için yaptım” diye övünmektedir (29:3). Firavun da, ona inanan Mısırlılar da Yehova’nın Tanrı olduğunu anlayacaktır. Bunu öğrenmeleri için ülkeleri 40 yıl ıssız bırakılacak. Hezekiel burada kaydına Yehova’dan daha sonra, MÖ 591’de aldığı bir bilgiyi ekler. Yehova, Nabukadnezar’a Sur’u yıpratarak yaptığı hizmetin karşılığı olarak Mısır’ı verecektir. (Surlular servetlerinin büyük kısmını alıp ada kentine kaçtıklarından Nabukadnezar Sur’dan çok az ganimet elde edebilmiştir.) Hezekiel bir ağıtında Nabukadnezar’ın Mısır’ın gururunu ayaklar altına alacağını, Mısır halkının ‘O’nun Yehova olduğunu anlayacağını’ bildirir (32:15).

24. (a) Hezekiel’in gözcü olarak sorumluluğu neydi? (b) Hezekiel Yeruşalim’in düşüş haberi üzerine sürgünlere hangi mesajı duyurdu? (c) 34. bölümde hangi bereket vaadi dikkat çeker?

²⁴ Hezekiel’in sürgündeki gözcülük hizmeti; ülke eski durumuna kavuşacak (33:1–37:28). Yehova Hezekiel’e bir gözcü olarak sorumluluklarını hatırlatır. Halk, “Yehova’nın işleri adil değil!” demektedir, bu yüzden Hezekiel’in onlara yanıldıklarını açıkça göstermesi gerekmektedir (33:17). MÖ 607 yılının onuncu ayının beşinci günü gelmiştir.c Yeruşalim’den kaçan biri peygambere “Şehir düştü!” diye haber getirir (33:21). Hezekiel artık sürgünlerle özgürce konuşabilecektir; onlara, Yahuda’yı kurtarma düşüncesinin boşuna olduğunu söyler. Sürgünler Yehova’dan gelen sözleri dinlemek için Hezekiel’e gelirse de, peygamber onlar için telli sazı iyi çalan, güzel sesiyle aşk şarkıları söyleyen biri gibidir. Onun söylediklerini dikkate almazlar. Fakat bu sözler gerçekleştiğinde aralarında bir peygamber olduğunu bileceklerdir. Hezekiel kendi karınlarını doyurmak için sürüyü ihmal eden sahte çobanları azarlar. Sonra Yehova, mükemmel çoban olarak dağılmış koyunları toplayacağını ve onları İsrail dağlarındaki yeşil çayırlara götüreceğini vaat eder. Orada onların başına tek bir çoban, ‘kulu Davut’u’ koyacaktır (34:23). Yehova onların Tanrısı olacak, onlarla bir barış ahdi yapacak ve üzerlerine bereketli yağmurlar yağdıracaktır.

25. (a) Yehova ülkeyi neden Aden bahçesi gibi yapacaktı? Nasıl? (b) Kuru kemiklerle ilgili görüntünün ve iki değneğin anlamı neydi?

²⁵ Hezekiel tekrar Seir Dağı’nın (Edom) ıssız bir virane olacağını bildirir. Öte yandan İsrail’in viran olmuş yerleri yeniden inşa edilecektir. Yehova yüce ismini düşündüğü ve milletler önünde isminin kutsallığını göstermek istediği için bunu yapacaktır. O, halkına yeni bir yürek ve yeni bir ruh verecek, ülkelerini yine “Aden bahçesi gibi” yapacaktır (36:35). Hezekiel bundan sonraki görüntüde İsrail’i temsil eden kuru kemiklerle dolu bir ova görür. Ve bu kemikler hakkında peygamberlik sözleri bildirir. Bunun üzerine kemikler mucizevi şekilde etle kaplanır, soluk almaya başlayıp canlanırlar. Benzer şekilde Yehova sürgündeki İsrailoğullarını onlar için bir mezar gibi olan Babil’den çıkaracak ve ülkelerine kavuşturacaktır. Hezekiel eline iki değnek alır. İsrail’in iki evini, Yahuda ve Efraim’i temsil eden bu iki değneği birleştirip tek bir değnek haline getirir. Yehova da İsrail’i ülkesine döndürdüğünde bir barış ahdi yaparak halkı ‘kulu Davut’un’ yönetiminde bir araya getirecektir (37:24).

26. (a) Magoglu Gog neden saldıracaktı? (b) Sonuç ne olacaktı?

²⁶ Magoglu Gog ülkesine geri dönen İsrail’e saldırıyor (38:1–39:29). Bu kez İsrail başka bir düşmanın saldırısına uğrayacaktır! Yehova’nın toplumunun refahını ve barışını görerek iştahı kabaran Magoglu Gog, kendini alamayıp amansız bir saldırıda bulunacak. Hızla üzerlerine gelip onları yutmak isteyecek. Bunun üzerine Yehova ateşli gazabıyla harekete geçecek. Gog’un ordusunu birbirine düşürecek, herkes kendi kardeşine kılıç çekecek. Yehova onları salgın hastalıkla ve kanla, şiddetli doluyla, ateş ve kükürtle cezalandıracak. Hepsi yere serilecek, ancak ölmeden önce bunu yapanın “İsrail’de Kutsal Olan Yehova” olduğunu anlayacaklar (39:7). O zaman Yehova’nın toplumu onların tüm silahlarını parçalayıp yakacak ve kemiklerini Hamon-Gog (Gog’un Kalabalığı) Vadisinde gömecekler (39:11). Leş yiyen kuşlar ve hayvanlar kılıçla katledilenlerin cesetlerini yiyecek ve kanlarını içecek. Bundan sonra İsrailoğulları topraklarında kimseden korkmadan, güvenlik içinde yaşayacak ve Yehova üzerlerine ruhunu dökecek.

27. (a) Hezekiel bu görüntüde İsrail topraklarında neler gördü? (b) Tanrı’nın ihtişamı hakkında neler anlattı?

²⁷ Mabetle ilgili görüntü (40:1–48:35). MÖ 593 yılı. Süleyman’ın mabedi yıkılalı 14 yıl olmuş; sürgünler arasındaki tövbe eden kişilerin teşvik ve cesarete ihtiyacı var. Bu kez Yehova bir görüntüde Hezekiel’i İsrail diyarına götürüp çok yüksek bir dağın üzerine koyar. Hezekiel orada bir mabet ve “güneye doğru, şehri andıran bir yapı” görür. Bir melek ona “gördüğün her şeyi İsrail evine anlat” der (40:2, 4). Sonra Hezekiel’e mabedin duvarlarının, kapılarının, muhafız odalarının, yemek odalarının, Kutsal ve En Kutsal Yerin ölçülerini vererek yapıyı ve avlularını tüm ayrıntılarıyla gösterir. Melek Hezekiel’i doğu kapısına götürür. Hezekiel gördüklerini şöyle anlatır: “İsrail’in Tanrısının ihtişamı doğu tarafından geliyordu. Sesi gürül gürül akan sularınki gibiydi ve O’nun ihtişamından yeryüzü ışıl ışıl parlıyordu” (43:2). Melek ona ev (mabet), sunak, sunular; kâhinlerin, Levioğullarının, beyin görevleri ve hakları; ayrıca ülkenin paylaştırılması gibi konularda ayrıntılı talimatlar verir.

28. (a) Hezekiel mabetten akan su hakkında neler anlattı? (b) Peygambere şehir ve onun ismiyle ilgili neler açıklandı?

²⁸ Melek Hezekiel’i tekrar mabedin girişine götürür, peygamber orada evin eşiğinden çıkıp sunağın güney tarafından doğuya doğru akan bir su görür. Su ilk çıktığı yerde ince ince akar, fakat yol aldıkça çoğalıp ırmak haline gelir. Irmak Tuz Gölü’ne (Ölü Deniz) dökülür ve orası balık kaynar; gölde balıkçılık yapılmaya başlanır. Irmağın her iki kıyısında meyve veren şifalı ağaçlar vardır. Görüntüde daha sonra 12 kabilenin mirası olan topraklar sayılır, ülkede yaşayan yabancılara ve beye de miras verilir. Ardından güneye doğru olan kutsal şehir tarif edilir, şehrin her biri bir kabilenin adını taşıyan 12 kapısı olduğu belirtilir. Şehre şu muhteşem isim verilmiştir: “Yehova Orada” (48:35).

KİTABIN YARARLARI

29. Yahudi sürgünler Hezekiel’in peygamberlik sözlerinden nasıl yararlandı?

²⁹ Hezekiel, Yehova’nın kendisine bildirdiği tüm hükümleri, görüntüleri ve vaatleri sürgündeki Yahudilere sadakatle aktardı. Birçoğu peygamberi küçümseyip alaya aldıysa da, bazıları iman etti. İman edenler büyük yarar gördüler. Ülkeye geri dönüşleriyle ilgili vaatler onları güçlendirdi. Sürgüne götürülen diğer milletlerin aksine onlar ulusal kimliklerini korudular ve Yehova önceden bildirdiği gibi MÖ 537’de içlerinden küçük bir grubun ülkeye dönmesini sağladı (Ezra 2:1; 3:1; Hez. 28:25, 26; 39:21-28). Bu grup, orada Yehova’nın mabedini inşa etti. Böylece hakiki tapınma yeniden başladı.

30. Hezekiel kitabındaki hangi ilkeler bugün bizim için çok değerlidir?

³⁰ Hezekiel kitabında yer alan ilkeler bugün bizim için büyük değer taşır. Hakiki tapınmadan sapma, putperestlik ve isyan Yehova’nın hoşnutsuzluğuyla sonuçlanır (Hez. 6:1-7; 12:2-4, 11-16). Herkes kendi günahı için hesap verecektir; yine de yanlış yolundan dönenler Yehova tarafından bağışlanır. Böyle kişiler merhamet görür ve hayatta kalırlar (18:20-22). Tanrı’ya hizmet edenler zor görevler aldıklarında, alay ve kınamayla karşılaştıklarında bile Hezekiel gibi sadık gözcüler olmalı. Kötüleri mutlaka uyarmalıyız; aksi halde onların kanından biz sorumlu oluruz (3:17; 33:1-9). Tanrı’nın toplumuna çobanlık edenler sürüyle ilgilenme konusunda ciddi bir sorumluluk taşırlar (34:2-10).

31. Hezekiel kitabında Mesih’le ilgili hangi peygamberlik sözleri vardır?

³¹ Hezekiel kitabında Mesih hakkındaki peygamberlik sözleri dikkat çeker. Kitapta Mesih’ten Davut’un tahtına oturması gereken “hak sahibi” olarak söz edilir. Mesih’e iki kez “kulum Davut”, ayrıca “çoban”, “kral” ve “bey” olarak değinilir (21:27; 34:23, 24; 37:24, 25). Davut uzun zaman önce ölmüştü; dolayısıyla Hezekiel Davut’un hem oğlu hem de Efendisi olacak kişiden söz ediyordu (Mezm. 110:1; Mat. 22:42-45). Hezekiel İşaya gibi Yehova tarafından yüksek bir dağa dikilecek körpe bir filizden de söz etti (İşa. 11:1-3; Hez. 17:22-24).

32. Hezekiel’deki mabet görüntüsüyle Vahiy kitabındaki “kutsal şehir” görüntüsünü karşılaştırın.

³² Hezekiel’deki mabet görüntüsüyle Vahiy kitabındaki “kutsal şehir Yeruşalim” hakkındaki görüntü arasında ilginç farklar ve benzerlikler vardır (Vah. 21:10). Farklara örnek olarak Hezekiel şehrin kuzeyinde, ayrı bir yapı olan bir mabet görür; Vahiy’de ise şehrin mabedi Yehova’dır. Öte yandan, her iki görüntüde bir hayat ırmağı akmakta, şifalı yaprakları olan ve her ay meyve veren ağaçlar bulunmaktadır. Ayrıca her ikisinde de Yehova’nın ihtişamı görülür. Bu görüntülerin her biri Yehova’nın kral olarak konumu ve Kendisine kutsal hizmet sunanların kurtuluşu için yaptığı düzenleme konusundaki anlayışımızı artırır (Hez. 43:4, 5—Vah. 21:11; Hez. 47:1, 8, 9, 12—Vah. 22:1-3).

33. (a) Hezekiel kitabında ne vurgulanır? (b) Şimdiden yaşamlarıyla Yehova’yı yüceltenler için sonuç ne olacak?

³³ Hezekiel kitabında Yehova’nın kutsallığı vurgulanır. Kitap Yehova’nın isminin kutsanmasının her şeyden önemli olduğunu gösterir. “‘Yüce ismimin kutsallığını göstereceğim.’ Ulu Rab Yehova’nın sözü. . . . . ‘Milletler anlayacak ki Ben Yehova’yım’” (Hez. 36:23). Peygamberlik sözlerinin gösterdiği gibi Yehova, Magoglu Gog da dahil, ismine leke süren herkesi yok ederek kutsallığını gösterecek (38:16). Şimdiden Yehova’nın tapınma konusundaki taleplerine uygun yaşayarak O’nu yüceltmek hikmetliliktir. Böyle yapanlar Yehova’nın mabedinden akan ırmağın getirdiği şifaya ve sonsuz yaşama sahip olacak. Evet, “Yehova Orada” ismi verilen şehir olağanüstü ihtişama ve eşsiz bir güzelliğe sahiptir! (48:35).

[Dipnotlar]