Tanrı’nın Mabedine ‘İyice Bakın’!
“Âdem oğlu, . . . . sana göstereceğim her şeye iyi bak; . . . . gördüğün her şeyi İsrail evine bildir.”—HEZEKİEL 40:4.
1. Tanrı’nın seçilmiş kavmi MÖ 539’da kendini hangi durumda buldu?
YIL MÖ 593’tü. İsrail’in sürgündeki 14. yılı. Babil’de yaşayan Yahudiler için herhalde sevgili vatanları gerçekten çok uzaklarda kalmış gibiydi. Çoğu, Yeruşalim’i son gördüğünde, kent alevler içindeydi, güçlü surları yıkılmıştı, muhteşem binaları harabeye dönmüştü. Bir zamanlar kentin en görkemli yapısı ve pak tapınmanın tüm dünyadaki tek merkezi olan Yehova’nın mabedi bir taş yığınına çevrilmişti. İsrail’in sürgünlük döneminin büyük bölümü henüz önlerinde bulunuyordu. Vaat edilen kurtuluşa daha 56 yıl vardı.—Yeremya 29:10.
2. Tanrı’nın Yeruşalim’deki mabediyle ilgili anılar Hezekiel’i neden üzüyor olmalıydı?
2 Sadık peygamber Hezekiel, yüzlerce kilometre uzakta, yaban hayvanlarının uğrak yeri olmuş ıssız bir harabe halindeki Tanrı’nın mabedini düşündükçe üzülüyor olmalıydı. (Yeremya 9:11) Babası Buzi, orada kâhin olarak hizmet etmişti. (Hezekiel 1:3) Hezekiel de aynı ayrıcalığa sahip olacaktı, oysa MÖ 617 yılında, genç yaşında Yeruşalim soylularıyla birlikte sürgüne götürülmüştü. O sırada 50 yaşlarında olan Hezekiel, Yeruşalim’i bir daha asla göremeyeceğini ve mabedi yeniden inşa etme işine katılamayacağını muhtemelen biliyordu. Bu durumda muhteşem bir mabetle ilgili rüyet görmek Hezekiel için ne kadar anlamlı olmalıydı!
3. (a) Hezekiel’e verilen mabet rüyetinin amacı neydi? (b) Rüyetin başlıca dört unsuru nelerdir?
3 Hezekiel’in kitabının dokuz babını dolduran bu geniş kapsamlı rüyet sürgündeki Yahudilere imanlarını güçlendiren bir vaat sağladı. Pak tapınma yeniden kurulacaktı! Bu rüyet, verildiği zamandan sonraki yüzyıllar boyunca, hatta günlerimize dek, Yehova’yı sevenler için bir teşvik kaynağı olmuştur. Nasıl? Hezekiel’in peygamberlik niteliğindeki rüyetinin İsrailli sürgünler için ne anlama geldiğini inceleyelim. Rüyette başlıca dört unsur var: mabet, kâhinler topluluğu, bey ve memleket.
Eski Durumuna Getirilen Mabet
4. Hezekiel rüyetin başlangıcında nereye götürüldü, orada neler gördü ve gezi sırasında ona kim rehberlik etti?
4 İlk olarak Hezekiel ‘çok yüksek bir dağa’ götürülür. Dağdan güneye bakıldığında muazzam büyüklükteki mabet, surlarla çevrili bir kent gibidir. “Görünüşü tunç görünüşü gibi” bir melek, peygamberi mabet alanında ayrıntılı bir geziye çıkarır. (Hezekiel 40:2, 3) Rüyetin devamında Hezekiel meleği, mabedi, yani çift kanatlı üç kapıyı ve yanlarındaki hücreleri ya da bekçi odalarını, dış ve iç avluyu, yemek odalarını, mezbahı ve Mukaddes ve En Mukaddes bölmeleriyle makdisi titizlikle ölçerken izler.
5. (a) Yehova Hezekiel’e hangi güvenceyi verir? (b) Mabetten uzaklaştırılması gereken “kıralların leşleri” neydi; bu neden önemliydi?
5 Sonra, Yehova rüyette görünür. Mabede girip Hezekiel’e Kendisinin orada oturacağına dair güvence verir. Fakat Kendi evinin temizlenmesini isteyerek şöyle der: “Şimdi zinalarını ve kırallarının leşlerini benden uzaklaştırsınlar; ben de aralarında ebediyen otururum.” (Hezekiel 43:2-4, 7, 9) “Kıralların leşleri” ifadesinin putları kastettiği anlaşılıyor. Yeruşalim’deki asi yöneticiler ve insanlar Tanrı’nın mabedini putlarla kirletmişti, aslında onları kral yapmışlardı. (Amos 5:26 ile karşılaştırın.) Onlar yaşayan tanrılar veya krallar olmadıkları gibi, Yehova’nın gözünde ölü ve kirli şeylerdi. Ortadan kaldırılmalıydılar.—Levililer 26:30; Yeremya 16:18.
6. Mabedin ölçülmesi neyi simgeledi?
6 Rüyetin bu kısmında vurgulanan nokta neydi? Tanrı’nın mabedindeki pak tapınmanın tamamen eski durumuna getirileceğine ilişkin sürgünlere verilen güvenceydi. Ayrıca, mabedin ölçülmesi rüyetin muhakkak gerçekleşeceğine dair Tanrısal bir güvenceydi. (Yeremya 31:39, 40; Zekarya 2:2-8 ile karşılaştırın.) Putperestlik tamamen temizlenecekti. Yehova evini bir kez daha bereketleyecekti.
Kâhinler Topluluğu ve Bey
7. Levililer ve kâhinler hakkında hangi bilgi veriliyor?
7 Kâhinler topluluğu da bir temizleme veya arıtma sürecine tabi tutulacaktı. Levililer putperestliğe yenik düştükleri için azarlanırken, Tsadok’un kâhin oğulları temiz kaldıkları için övülüp ödüllendirileceklerdi.a Yine de, her iki grup Tanrı’nın eski durumuna getirilmiş evinde hizmete atanacaktı; bu, kuşkusuz birey olarak gösterdikleri sadakate bağlıydı. Ayrıca, Yehova şöyle emretti: “Ve mukaddes olan ile bayağı arasındaki farkı kavmıma öğretecekler, ve murdar olanı tahirden ayırt etmeği onlara anlatacaklar.” (Hezekiel 44:10-16, 23) O halde, kâhinler topluluğu eski durumuna getirilecek ve kâhinlerin sadakatle gösterdikleri tahammül ödüllendirilecekti.
8. (a) Eski İsrail’in beyleri kimdi? (b) Hezekiel’in rüyetindeki bey, pak tapınmada ne şekilde etkinlik gösteriyordu?
8 Rüyet ayrıca bey diye adlandırılan birine değiniyor. Musa’nın günlerinden beri, milletin beyleri olmuştu. İbranice’de bey için kullanılan nasi’ʹ sözcüğü bir ailenin, bir sıptın, hatta bir milletin başına değinebilirdi. Hezekiel’in rüyetinde İsrail’in yöneticileri bir sınıf olarak kavme baskı yaptıkları için azarlanmıştı, onlara tarafsız ve adil olmaları tembihinde bulunulmuştu. Bey, kâhin sınıfından olmamasına rağmen pak tapınmada göze çarpar bir etkinlik gösteriyor. Kâhin olmayan sıptlarla birlikte dış avluya girip çıkıyor, Doğu Kapısının dehlizinde oturuyor ve halkın sunacağı kurbanlardan bazılarını temin ediyor. (Hezekiel 44:2, 3; 45:8-12, 17) Böylece, rüyet Hezekiel’in kavmine, eski durumuna getirilen milletin örnek liderlerle bereketleneceği güvencesini verdi; bu erkekler kâhinleri Tanrı’nın kavminin teşkilatlandırılmasında destekleyeceklerdi ve ruhi konularda örnek olacaklardı.
Memleket
9. (a) Memleket nasıl bölüşülecekti, fakat kimler miras almayacaktı? (b) Mukaddes pay takdimesi neydi; neyi kapsıyordu?
9 Son olarak, Hezekiel’in rüyeti İsrail diyarına genel bir bakışı da içeriyordu. Ülke her sıpta bir pay düşecek şekilde bölüşülecekti. Bey de bir miras alacaktı. Ancak, kâhinler almayacaktı, çünkü Yehova, “ben onların mirasıyım,” dedi. (Hezekiel 44:10, 28; Sayılar 18:20) Rüyet, beyin toprak payının, mukaddes pay takdimesi denen özel bir alanın her iki tarafında bulunacağını gösterdi. Bu alan, üç şeride bölünen kare biçiminde bir toprak parçasıydı: üst şerit tövbe eden Levililer için, orta şerit kâhinler için, alt şerit ise verimli topraklarıyla birlikte kent içindi. Yehova’nın mabedi kare biçimindeki takdimenin ortasında, kâhinlere ait toprakta bulunacaktı.—Hezekiel 45:1-7.
10. Memleketin bölüşülmesiyle ilgili peygamberlik, sürgündeki sadık Yahudiler için ne anlam taşıyordu?
10 Tüm bunlar o sürgünleri ne kadar yüreklendirmiş olmalı! Her ailenin, memlekette kendilerine bir miras düşeceği konusunda güvencesi vardı. (Mika 4:4 ile karşılaştırın.) Orada pak tapınmanın büyük, merkezi bir yeri olacaktı. Hezekiel’in rüyetinde beyin ve kâhinlerin kavim tarafından bağış olarak verilen topraklarda yaşayacaklarına dikkat edin. (Hezekiel 45:16) O halde insanlar, onarım gören memlekette, Yehova’nın önderlik etmek üzere tayin ettiği kişilerin çalışmalarına katkıda bulunacak, onların yönlendirmelerine uyup işbirliği yaparak onlara destek olacaklardı. Özetlemek gerekirse, bu memleket, teşkilatlanmayı, işbirliğini ve güvenliği simgeliyordu.
11, 12. (a) Yehova kavmine onarılmış memleketlerini bereketleyeceğine ilişkin nasıl peygamberlik şeklinde, güvence verir? (b) Irmağın kıyılarındaki ağaçlarla ne betimleniyordu?
11 Yehova memleketlerini bereketleyecek miydi? Söz konusu peygamberlik bu soruyu mutluluk veren bir betimleme yanıtlıyor. Mabetten bir akarsu çıkıyor, gittikçe genişleyip Ölü Denize ulaşana kadar taşkın bir sel haline geliyor. Oradaki, yaşam belirtisi olmayan ölü sulara yeniden hayat veriyor; kıyı şeridinin belirli bir kısmında balıkçılık yapılıyor. Irmağın kıyılarında yıl boyunca besleyici ve şifalı meyveler veren, birçok ağaç bulunuyor.—Hezekiel 47:1-12.
12 Sürgünler açısından bu vaat, büyük önem verdikleri önceki onarım peygamberliklerinin bir tekrarı ve doğrulanmasıydı. Yehova’nın ilhamla konuşan peygamberleri, yeniden insanlarla dolmuş ve onarım görmüş İsrail için birkaç defa cennet benzetmesini kullanmışlardı. Issız bölgelerin yeniden hayatla dolması, peygamberliklerde sık sık işlenen bir konuydu. (İşaya 35:1, 6, 7; 51:3; Hezekiel 36:35; 37:1-14) Böylece, Yehova’nın kavmi, O’nun hayat veren nimetlerinin onarılmış mabetten bir ırmak gibi akmasını bekleyebilirdi. Sonuç olarak, ruhi yönden ölü bir millet yeniden canlanacaktı. Eski durumuna getirilen kavim, harap edilmiş bir memleketi yeniden kalkındırmakta önderlik edecek erkeklerle, rüyetteki ırmağın kıyılarında bulunan ağaçlar gibi sağlam, adil ve ruhi düşünüşlü örnek kişilerle bereketlenecekti. İşaya da “eski harabeleri bina edecek” “salâh ağaçları” hakkında yazmıştı.—İşaya 61:3, 4.
Rüyet Ne Zaman Gerçekleşecekti?
13. (a) Yehova sürgünden dönen kavmini hangi anlamda ‘salâh ağaçlarıyla’ bereketledi? (b) Ölü Deniz’le ilgili peygamberlik nasıl gerçekleşti?
13 Dönen sürgünler düş kırıklığına uğradı mı? Kesinlikle hayır! Bir artakalan eski durumuna getirilip MÖ 537 yılında sevgili vatanlarına döndü. Zamanla, yazıcı Ezra, peygamber Haggay, Zekarya ve Başkâhin Yeşu gibi ‘salâh ağaçlarının’ yönlendirmesiyle, uzun süredir harabe halinde olan yerler yeniden inşa edildi. Nehemya ve Zerubbabel gibi beyler memlekette doğrulukla ve adaletle hüküm sürdüler. Yehova’nın mabedi onarıldı ve O’nun yaşam için yaptığı düzenlemeler, başka sözlerle O’nun ahdine göre yaşamanın getirdiği nimetler tekrar akmaya başladı. (Tesniye 30:19; İşaya 48:17-20) Nimetlerden biri bilgiydi. Yeniden görevlerine getirilen kâhinler Kanunu kavme öğrettiler. (Malaki 2:7) Sonuç olarak, Ölü Denizin iyileştirilmesi ve bu sayede verimli bir balıkçılık işinin başlamasıyla betimlendiği gibi, insanlar ruhen canlanıp yeniden Yehova’nın verimli hizmetçileri oldular.
14. Hezekiel’in peygamberliğinin, neden Yahudilerin Babil sürgününden dönmelerini izleyen dönemdekinden başka bir gerçekleşmesi daha olmalıydı?
14 Bu olaylar Hezekiel’in rüyetinin tek gerçekleşmesi miydi? Hayır; rüyet çok daha büyük bir şeye işaret ediyor. Bir düşünün: Hezekiel’in gördüğü mabedin tarif edildiği şekilde inşa edilmesi olanaksızdı. Gerçi, Yahudiler bu rüyeti ciddiye aldı, hatta bazı ayrıntıları harfiyen uyguladı.b Fakat rüyetteki mabet eski mabedin bulunduğu Moriya Dağına tümüyle sığamayacak kadar büyüktü. Ayrıca, Hezekiel’in mabedi kentin içinde değil, biraz uzakta, ayrı bir arazideydi; oysa ikinci mabet öncekinin yerinde, yani Yeruşalim şehrinde inşa edildi. (Ezra 1:1, 2) Ayrıca, Yeruşalim’deki mabetten hiçbir zaman bir ırmak çıkmadı. Dolayısıyla, eski İsrail Hezekiel’in peygamberliğinin sadece küçük çaptaki gerçekleşmesini gördü. O halde, rüyetin daha büyük ruhi bir gerçekleşmesi olmalıydı.
15. (a) Yehova’nın ruhi mabedi ne zaman faaliyete geçti? (b) Hezekiel’in rüyetinin İsa yeryüzündeyken gerçekleşmediğini gösteren nedir?
15 Açıkça anlaşıldığı gibi, Hezekiel’in rüyetinin asıl gerçekleşmesini Yehova’nın büyük ruhi mabedinde aramalıyız; bu, Pavlus’un İbraniler kitabında ayrıntılı şekilde ele aldığı mabettir. İsa Mesih MS 29 yılında o mabedin Başkâhini olarak meshedildiğinde, ruhi mabet faaliyete geçti. O halde, Hezekiel’in rüyeti İsa’nın günlerinde mi gerçekleşti? Öyle olmadığı anlaşılıyor. Başkâhin olarak İsa, vaftizi, kurban niteliğindeki ölümü ve En Kutsal yere, yani bizzat göklere girmesiyle Kefaret Günü’nün peygamberane anlamını gerçekleştirdi. (İbraniler 9:24) Oysa, ilginç olarak Hezekiel’in rüyeti başkâhinden veya Kefaret Gününden bir kez bile söz etmiyor. Bu nedenle, rüyetin MS birinci yüzyıla işaret etmesi pek olası görünmüyor. Öyleyse, hangi dönem için geçerliydi?
16. Hezekiel’in rüyetindeki ortam bize başka hangi peygamberliği anımsatıyor; bu, rüyetin asıl gerçekleşme zamanını saptamamıza nasıl yardım eder?
16 Bunu yanıtlamak için rüyete dönelim. Hezekiel şöyle yazdı: “Beni Allah rüyetlerinde İsrail diyarına götürdü, ve beni çok yüksek bir dağ üzerine koydu, ve cenupta, onun üzerinde sanki bir şehir yapısı vardı.” (Hezekiel 40:2) Rüyet için seçilen ortam, yani ‘çok yüksek dağ,’ bize Mika 4:1’i anımsatıyor: “Son günlerde vaki olacak ki, dağların başında RAB evinin dağı pekiştirilecek, ve tepelerden yukarı yükselecek; ve kavmlar ona akacaklar.” Bu peygamberlik ne zaman gerçekleşiyor? Mika 4:5’in gösterdiği gibi, milletler henüz sahte tanrılara tapınırken gerçekleşmeye başlıyor. Gerçekten de, pak tapınma zamanımızda, “son günlerde” yüceltilmiş, Tanrı’nın hizmetçilerinin yaşamlarında sahip olması gereken yere iade edilmiştir.
17. Malaki 3:1-5’teki peygamberlik, Hezekiel’in rüyetindeki mabedin temizlendiği zamanı saptamamıza nasıl yardım eder?
17 Bu onarımı mümkün kılan neydi? Hezekiel’in rüyetindeki en önemli olayın, Yehova’nın mabede gelip evinin putperestlikten temizlenmesi üzerinde ısrarla durması olduğunu hatırlayın. Tanrı’nın ruhi mabedi ne zaman temizlendi? Malaki 3:1-5’te Yehova ‘ahit habercisi’ İsa Mesih’le birlikte “mabedine” geleceği zamanı önceden bildiriyor. Bu gelişin amacı neydi? “Maden tasfiye edenin ateşi, ve çırpıcının kili gibi olacak.” Bu arıtma I. Dünya Savaşı döneminde başladı. Sonuç olarak, Yehova 1919’dan beri evinde oturmaktadır ve kavminin ruhi memleketini bereketlemektedir. (İşaya 66:8) Öyleyse Hezekiel’in mabetle ilgili peygamberliğinin son günler boyunca önemli bir gerçekleşmesi olacağı sonucuna varabiliriz.
18. Mabetle ilgili rüyetin son gerçekleşmesi ne zaman olacak?
18 Başka onarım peygamberlikleri gibi, Hezekiel’in rüyetinin de diğer bir gerçekleşmesi, yani son bir gerçekleşmesi Cennette olacak. Ancak o zaman doğru yürekli insanlar Tanrı’nın mabet düzenlemesinin yararlarını tam olarak görecekler. Mesih 144.000 kişilik kâhinler topluluğuyla birlikte fidye kurbanlığının değerini uygulayacak. Onun yönetiminin tüm itaatli insan tebaaları kusursuz duruma getirilecek. (Vahiy 20:5, 6) Bununla birlikte, Hezekiel’in rüyetinin başlıca gerçekleşme zamanı Cennette olamaz. Neden?
Rüyet Günlerimize Odaklanıyor
19, 20. Rüyetin asıl gerçekleşmesi neden Cennette değil de günümüzde olmalıdır?
19 Hezekiel putperestlikten ve ruhi fuhuştan temizlenmesi gereken bir mabet gördü. (Hezekiel 43:7-9) Elbetteki bu, Cennette Yehova’ya sunulacak tapınma için söz konusu olamaz. Ayrıca, rüyetteki kâhinler, meshedilmiş kâhinlik sınıfının gökteki yaşama diriltilmelerinden sonra ya da Binyıl sırasında değil, henüz yeryüzünde bulundukları sıradaki durumunu betimler. Neden? Kâhinlerin iç avluda hizmet ederken gösterildiklerine dikkat edin. Kule dergisinin daha önceki sayılarında çıkan makaleler, bu avlunun Mesih’in yardımcı kâhinlerinin henüz yeryüzündeyken bulundukları eşsiz ruhi konumu betimlediğini açıklamıştı.c Rüyetin kâhinlerin kusurlu durumunu vurguladığına da dikkat edin. Kendi günahları için kurban sunmaları söyleniyor. Ruhen ve ahlaken temiz olmayan bir duruma düşme tehlikesine karşı uyarılıyorlar. O halde, meshedilmiş kişilerden diriltilenleri betimlemiyorlar; resul Pavlus onlar hakkında şöyle yazdı: “Borular çalınacak, ve ölüler çürümez olarak kıyam edecekler.” (I. Korintoslular 15:52; Hezekiel 44:21, 22, 25, 27) Rüyetteki kâhinler insanlar arasında olup onlara doğrudan hizmet ediyorlar. Cennette, kâhinler sınıfı gökteyken böyle olmayacak. Dolayısıyla, bu rüyet meshedilmiş kişilerin bugün yeryüzünde ‘büyük kalabalıkla’ yaptığı yakın işbirliğini güzel bir şekilde tarif ediyor.—Vahiy 7:9; Hezekiel 42:14.
20 Böylece Hezekiel’in mabetle ilgili rüyeti, günümüzde gerçekleşmekte olan ruhi arındırma işinin sağlıklı etkilerini belirtiyor. Fakat bu sizin için ne anlama gelir? Bu rüyet sadece soyut teolojik bir bilmece değildir. Onun Tek hakiki Tanrı olan Yehova’ya hergün sunduğumuz tapınmayla büyük bir ilgisi vardır. Sonraki makalede bunun nedenini göreceğiz.
[Dipnotlar]
a Bu, Hezekiel’i şahsen etkilemiş olabilir, çünkü onun da Tsadok’un kâhin ailesinden olduğu söylenmektedir.
b Örneğin, eski Mişna’ya göre, yeniden yapılan mabedin mezbahı, iki kanatlı mabet kapıları ve kurbanın pişirildiği bölümler Hezekiel’in rüyetine uygun şekilde inşa edilmişti.
Hatırlıyor musunuz?
◻ Hezekiel’in mabet ve oradaki kâhinler topluluğu hakkında gördüğü rüyetin ilk gerçekleşmesi nasıldı?
◻ Hezekiel’in diyarın bölüşülmesiyle ilgili rüyeti ilk olarak nasıl gerçekleşti?
◻ Eski İsrail’in onarım görmesi sırasında sadık bey ve “salâh ağaçları” kimlerdi?
◻ Hezekiel’in mabetle ilgili rüyetinin asıl gerçekleşmesi neden son günlerde olmalıdır?