Yüreğini Koru!
“Tuttuğun her şeyden ziyade kendi yüreğini koru; çünkü hayatın kaynakları ondandır.”—SÜLEYMANIN MESELLERİ 4:23.
1, 2. Yüreğimizi neden korumalıyız?
KARAYİPLER’DEKİ bir adada, yaşlı bir adam kasırgadan sonra sığınağından çıktı. Çevredeki hasarı izlerken, yıllardır kapısının yanında duran kocaman bir ağacın yerinde olmadığını fark etti. Şaşkınlık içinde ‘Civardaki küçük ağaçlar ayakta dururken bu nasıl olabilir’ diye düşündü. Yıkılan ağacın kütüğüne baktığında cevabı buldu. Yerinden kımıldamaz gibi görünen ağacın içi çürümüştü, dolayısıyla fırtına sadece bu gizli çürümeyi açığa çıkarmıştı.
2 İsa’nın takipçilerine özgü yaşam yolunda sağlamca kökleşmiş gibi görünen birinin bir iman denemesine yenik düşmesi ne acı bir durumdur! Mukaddes Kitap yerinde olarak “Adamın yüreğinin tasavvuru gençliğinden beri kötüdür” der. (Tekvin 8:21) Bu en iyi durumdaki yüreğin bile sürekli tetikte olmadığında, kötü olanı yapmak üzere ayartılabileceği anlamına gelir. Kusurlu hiçbir insanın yüreği bozulma tehlikesinden muaf olmadığına göre, şu öğüdü ciddiye almamız gerekir: “Tuttuğun her şeyden ziyade kendi yüreğini koru.” (Süleymanın Meselleri 4:23) O halde, mecazi yüreğimizi nasıl koruyabiliriz?
Düzenli Kontroller Zorunludur
3, 4. (a) Fiziksel bir organ olan kalp hakkında hangi sorular sorulabilir? (b) Hangi şey mecazi yüreğimizi incelememize yardım eder?
3 Eğer çekap için doktora giderseniz, doktor büyük olasılıkla kalbinizi muayene edecektir. Kalbiniz de dahil genel sağlığınız yeterli besin aldığınızı gösteriyor mu? Tansiyonunuz nasıl? Kalp atımınız düzenli ve kuvvetli mi? Yeterli derecede egzersiz yapıyor musunuz? Kalbiniz bazen aşırı strese maruz kalıyor mu?
4 Eğer fiziksel bir organ olan kalbinizin düzenli çekaba ihtiyacı varsa, mecazi yüreğiniz hakkında ne denebilir? Yehova yüreğimizi inceler. (I. Tarihler 29:17) Kendimiz de bunu yapmalıyız. Bunu nasıl yapabiliriz? Şu tür soruları sorarak: Yüreğim düzenli kişisel tetkik ve ibadetlere katılım yoluyla yeterli ruhi gıda alıyor mu? (Mezmur 1:1, 2; İbraniler 10:24, 25) Yehova’nın mesajı “kemiklerimin içine kapatılmış yanar bir ateş” gibi, yürekten ilgilendiğim bir konu olarak beni, Gökteki Krallığı vaaz etme ve öğrenci yapma işine katılmaya yöneltiyor mu? (Yeremya 20:9; Matta 28:19, 20; Romalılar 1:15, 16) Hizmette canla başla çalışıyor muyum ve mümkün olduğunda dolgun vakitli hizmetin bir yönüne katılıyor muyum? (Luka 13:24) Mecazi yüreğimi ne tür bir ortama maruz bırakıyorum? Yürekleri hakiki tapınmada birleşmiş başka kişilerle arkadaşlık yapmaya çalışıyor muyum? (Süleymanın Meselleri 13:20; I. Korintoslular 15:33) Eğer bir zayıflığımız varsa bunu fark etmekte çabuk davranalım ve durumu düzeltmek için hemen önlemler alalım.
5. İman denemeleri hangi yararlı amaca hizmet edebilir?
5 İman denemeleri sık sık önümüze çıkar. Bunlar bize yüreğimizin durumunu fark etme fırsatı sağlar. Musa, Vaat Edilen Diyar’ın eşiğinde bulunan İsrailoğullarına şunları söyledi: “Seni alçaltmak, seni denemek, emirlerini tutacak mısın yoksa tutmıyacak mısın diye yüreğinde olanı bilmek için, Allahın RABBİN seni bu kırk yıl çölde yürüttü.” (Tesniye 8:2) Beklenmeyen durumlarla veya ayartmalarla karşılaştığımızda, ortaya çıkan duygularımıza, arzularımıza veya tepkilerimize çok defa şaşırmıyor muyuz? Yehova’nın izin verdiği denemeler kesinlikle kusurlarımızı fark etmemizi sağlayabilir ve bize bunları düzeltme fırsatı verebilir. (Yakub 1:2-4) Denemelere verdiğimiz tepki üzerinde duayla derin düşünmeyi asla ihmal etmeyelim!
Sözlerimiz Neyi Açığa Vuruyor?
6. Konuşmaktan hoşlandığımız konular yüreğimiz hakkında neyi açığa çıkarabilir?
6 Yüreğimizde neler biriktirdiğimizi nasıl saptayabiliriz? İsa şunu dedi: “İyi adam yüreğinin iyi hazinesinden iyi şey çıkarır; ve kötü adam yüreğinin kötü hazinesinden kötü şey çıkarır; çünkü ağız yüreğin taşmasından söyler.” (Luka 6:45) Genellikle konuştuğumuz şeyler yüreğimizin neyle meşgul olduğunun iyi bir işaretidir. Sıklıkla maddi şeyler ve dünyevi başarılar hakkında mı konuşuyoruz? Yoksa, sohbetlerimiz çok defa ruhi şeyler ve ruhi hedefler üzerinde mi yoğunlaşıyor? Başkalarının hataları hakkında konuşmak yerine, onları sevgiyle örtüyor muyuz? (Süleymanın Meselleri 10:11, 12) İnsanlar ve hayatlarında olup bitenler hakkında çok konuşurken, ruhi ve ahlaksal konular hakkında az mı konuşuyoruz? Bu, başkalarının kişisel işlerine uygunsuz bir ilgi gösterdiğimizin işareti olabilir mi?—I. Petrus 4:15.
7. Yusuf’un on ağabeyi ile ilgili kayıttan, yüreğimizi korumak konusunda hangi dersi alabiliriz?
7 Kalabalık bir ailede meydana gelen bir olayı düşünelim. Yakub’un on oğlu küçük kardeşleri Yusuf’la ‘tatlılıkla konuşamazlardı.’ Neden? Çünkü babalarının en sevdiği oğlu olduğu için, Yusuf’u kıskanıyorlardı. Daha sonra Yusuf’un Tanrısal kaynaklı rüyalar görmesi Yehova’nın lütfuna sahip olduğunu kanıtladığında, “ondan daha ziyade nefret ettiler.” (Tekvin 37:4, 5, 11) Acımasızca davranarak kardeşlerini köle olarak sattılar. Sonra suçlarını örtbas etmek için, babalarına, Yusuf’un vahşi bir hayvan tarafından öldürüldüğünü söyleyerek onu kandırdılar. Yusuf’un on ağabeyi bu olayda yüreklerini korumadılar. Eğer biz de başkalarını eleştirmeye eğilimliysek, bu, yüreğimizdeki kıskançlığın bir belirtisi olabilir mi? Ağzımızdan çıkanları sınamakta uyanık olmalıyız ve uygun olmayan eğilimleri söküp atmakta çabuk davranmalıyız.
8. Yalana yenik düşersek, yüreğimizi gözden geçirmemize hangi şey yardım edecek?
8 “Tanrı’nın yalan söylemesi olanaksız” olmakla birlikte, kusurlu insanlar yalan söylemeye yatkındır. (İbraniler 6:18, Müjde) Mezmur yazarı “Bütün insanlar yalancıdır” diye yakındı. (Mezmur 116:11) Hatta resul Petrus bile yalan söyleyerek İsa’yı üç kez inkâr etti. (Matta 26:69-75) Yehova “yalancı dil”den nefret ettiğinden, yalandan kaçınmaya dikkat etmemiz gerektiği açıktır. (Süleymanın Meselleri 6:16-19) Eğer yalana yenik düştüğümüz bir durum olduysa, bunun nedenini irdelemek hikmetlilik olacaktır. Neden, insan korkusu mu, yoksa cezalandırılma korkusu muydu? Belki de sorunun kökeninde itibarımızın zedelenmesi korkusu ya da düpedüz bencillik vardı. Neden ne olursa olsun, mesele üzerinde derin düşünerek kusurumuzu alçakgönüllülükle kabul etmemiz ve Yehova’ya bizi bağışlaması için yalvarıp bu zayıflığı yenmek konusunda O’nun yardımını dilememiz çok uygun bir davranıştır. ‘Cemaatin ihtiyarları’ bu yardımı sağlayacak en uygun kişiler olabilir.—Yakub 5:14.
9. Dualarımız yüreğimiz hakkında neleri açığa vurabilir?
9 Yehova, Kral Süleyman’ın hikmet ve bilgi isteği karşısında şunları söyledi: “Mademki yüreğinde bu vardı, ve sen zenginlik, mal ve şeref, . . . . istemedin, . . . . hikmet ve bilgi sana verildi; ve ben sana . . . . zenginlik, ve mal ve şeref vereceğim.” (II. Tarihler 1:11, 12) Yehova, Süleyman’ın istediği ve istemediği şeylerden, onun yüreğinde neyin değerli bir yere sahip olduğunu biliyordu. Tanrı’yla olan iletişimimiz yüreğimiz hakkında ne gösteriyor? Dualarımız bilgi, hikmet ve ayırt etme gücüne sahip olmayı çok arzu ettiğimizi açığa vuruyor mu? (Süleymanın Meselleri 2:1-6; Matta 5:3) Yüreğimizde, Gökteki Krallığın çıkarlarına çok önem veriyor muyuz? (Matta 6:9, 10) Eğer dualarımız basmakalıp ve üstünkörü hale gelmişse, bu, Yehova’nın işleri üzerinde derin düşünmek için zaman ayırmamız gerektiğinin bir işareti olabilir mi? (Mezmur 103:2) İsa’nın tüm takipçileri dualarının neleri açığa vurduğunu ayırt etmek konusunda uyanık olmalıdırlar.
Davranışlarımız Neler Söylüyor?
10, 11. (a) Zina ve diğer cinsel ahlaksızlık türleri nereden kaynaklanır? (b) Hangi şey ‘yüreğimizde zina işlememek’ için bize yardım edecek?
10 Davranışların sözlerden daha çok şey ifade ettiği söylenmiştir. Davranışlarımız asıl kişiliğimiz hakkında kesinlikle çok şey açıklar. Örneğin, ahlaksal meselelerde yüreği korumak sadece zina veya başka bir cinsel ahlaksızlık eyleminden kaçınmaktan daha fazlasını gerektirir. İsa, Dağdaki Vaazında şunları belirtti: “Bir kadına şehvetle bakan her adam zaten yüreğinde onunla zina etmiştir.” (Matta 5:28) Yüreğimizde bile zina işlemekten nasıl kaçınabiliriz?
11 Sadık bir aile atası olan Eyub, İsa’nın takipçisi evli erkek ve kadınlar için örnek oluşturdu. Kuşkusuz Eyub’un genç kadınlarla gündelik hayatta olağan ilişkileri vardı ve hatta yardıma ihtiyaçları olduğunda onlara nezaketle yardım ediyordu. Fakat onlara romantik bir ilgi duyma düşüncesi, bütünlük konusunda örnek bir kişi olan bu adam için söz konusu bile olamazdı. Neden? Çünkü o, kadınlara şehvetle bakmamak üzere kesin bir karar almıştı. Eyub, “Gözlerimle bir ahit kestim, ve ben kıza nasıl göz atarım?” dedi. (Eyub 31:1) Biz de gözlerimizle böyle bir ahit yapalım ve yüreğimizi koruyalım.
12. Luka 16:10’u yüreğimizi korumak konusunda nasıl uygulayabiliriz?
12 Tanrı’nın Oğlu şöyle dedi: “En azda sadık olan çokta dahi sadıktır; en azda sadakatsiz olan çokta dahi sadakatsizdir.” (Luka 16:10) Evet, günlük yaşamda önemsiz görünen meseleleri, hatta evimizdeki özel hayatımızda sürdürdüğümüz davranışlarımızı incelememiz gerekir. (Mezmur 101:2) Evimizde otururken, televizyon seyrederken veya İnternet’e bağlanırken, Kutsal Yazıların şu tembihine uyup uymadığımıza dikkat ediyor muyuz: “Aranızda hiçbir cinsel ahlaksızlık, pislik ya da açgözlülük anılmasın bile. Kutsallara yaraşmaz bu. Aranızda açık saçıklık, budalaca konuşmalar, bayağı şakalar da olmasın. Bunlar size yakışmaz.” (Efesoslular 5:3, 4, Müjde) Ya televizyonda veya video oyunlarındaki şiddet hakkında ne denebilir? Mezmur yazarı şöyle dedi: “RAB salihi dener, fakat kötüden ve zorbalığı sevenden canı tiksinir.”—Mezmur 11:5.
13. Yüreğimizden çıkanlar üzerinde derin düşünürken, hangi uyarı geçerlidir?
13 Yeremya, “Yürek her şeyden ziyade aldatıcıdır, ve çok çürüktür” diye uyardı. (Yeremya 17:9) Yüreğin bu aldatıcılığı yanlışlarımız için mazeretler gösterdiğimizde, eksikliklerimizi küçümsediğimizde, kişiliğimizdeki ciddi kusurları önemsememeye çalıştığımızda veya başarılarımızı abarttığımızda kendini gösterebilir. Çürük bir yürek ayrıca iki yönlü bir tutum da geliştirebilir; “düzgün dudak”lar ve davranışlar başka başka şeyler söyler. (Mezmur 12:2; Süleymanın Meselleri 23:7) Yüreğimizden çıkanları incelerken dürüst olmamız ne kadar yaşamsaldır!
Gözümüz Saf mı?
14, 15. (a) Gözün “saf” olması ne demektir? (b) Gözümüzü saf tutmak yüreğimizi korumamıza nasıl yardım eder?
14 İsa, “Bedenin ışığı gözdür” dedi. Ve şunu ekledi: “İmdi, gözün saf olursa, bütün bedenin aydın olur.” (Matta 6:22) Saf olan göz tek bir hedef veya amaç üzerinde odaklanmıştır ve dikkati başka yöne çevrilmemiştir. Gerçekten de, gözümüz ‘önce krallığı ve [Tanrı’nın] adaletini aramak’ üzerinde odaklanmalıdır. (Matta 6:33) Gözümüzü saf tutmadığımızda, mecazi yüreğimize ne olabilir?
15 Geçim meselesi üzerinde düşünelim. Ailemizin ihtiyaçlarını karşılamak İsa’nın takipçilerinden beklenen bir taleptir. (I. Timoteos 5:8) Fakat ya yiyecek, giysi, barınma ve diğer ihtiyaçlar konusunda hep en iyiyi alma, en son modayı izleme ve en çok rağbette olana sahip olma arzusuyla ayartılıyorsak? Bu tutum gerçekten, yürek ve zihni köle haline getirerek Yehova’ya yarım yürekle bir tapınma sunmamıza neden olmaz mı? (Mezmur 119:113; Romalılar 16:18) Neden kendimizi tamamıyla fiziksel ihtiyaçları karşılamaya vererek, hayatımızın sadece aile, iş ve maddi şeyler etrafında dönmesine sebep olalım? İlhamla yazılan şu öğüdü hatırlayın: “Sakının da humar, sarhoşluk, ve bu hayatın kaygıları ile yürekleriniz fazla ağırlaşmasın, ve o gün sizin üzerinize bir kement gibi ansızın gelmesin; çünkü bütün yeryüzünde oturanların hepsinin üzerine gelecektir.”—Luka 21:34, 35.
16. İsa göz hakkında hangi öğüdü verdi; neden?
16 Göz, zihin ve yürekle iletişim kurmada önemli bir yoldur. Onun üzerinde odaklandığı şey, düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı güçlü bir şekilde etkileyebilir. İsa bir örneklemeyle görsel ayartmanın gücüne değinerek şunu söyledi: “Eğer sağ gözün sürçmene sebep oluyorsa, onu çıkar, ve kendinden at; çünkü senin için azandan birinin yok olması, bütün bedeninin cehenneme atılmasından iyidir.” (Matta 5:29) Göz, uygun olmayan görüntüler üzerinde odaklanmaktan alıkonmalıdır. Örneğin, gözün uygun olmayan tutkular ve arzuları tahrik eden ve uyandıran bir malzeme üzerinde odaklanmasına izin verilmemelidir.
17. Koloseliler 3:5’i uygulamak yüreğimizi korumamıza nasıl yardım eder?
17 Tabii, dış dünyayla iletişim kurmamızı sağlayan duyu sadece görme yetimiz değildir. Dokunmak ve işitmek gibi diğer duyular da bu konuda önemli bir rol oynar; dolayısıyla bedenimizin bize bu duyuları sağlayan organları ya da ‘azalarıyla’ da ilgili tedbirler almamız gerekir. Resul Pavlus şu tembihte bulundu: “Yeryüzündeki azanızı, zinayı, pisliği, ihtirası, kötü arzuyu ve putperestlik olan tamakârlığı öldürün.”—Koloseliler 3:5.
18. Uygun olmayan düşünceler konusunda hangi tedbirleri almalıyız?
18 Uygun olmayan arzular zihnimizin en erişilmez köşelerinden kaynaklanabilir. Böyle bir arzu üzerinde durmak genellikle yanlış arzuyu şiddetlendirerek yüreğin etkilenmesine neden olur. “Sonra arzu gebe kalarak günah doğurur.” (Yakub 1:14, 15) Birçokları kendi kendini tatmin etmenin çoğunlukla bu şekilde meydana geldiğini kabul eder. Zihnimizi sürekli ruhi konularla doldurmamız ne kadar önemlidir! (Filipililer 4:8) Ve eğer zihnimize uygun olmayan bir düşünce gelirse, onu atmak için uğraşmalıyız.
‘Yehova’ya Bütün Bir Yürekle Hizmet Edin’
19, 20. Yehova’ya bütün bir yürekle hizmet etmeyi nasıl başarabiliriz?
19 Kral Davud ihtiyarlığında oğluna şunları söyledi: “Oğlum Süleyman, babanın Allahını tanı, ve bütün yürekle ve istekli canla ona kulluk et; çünkü RAB yüreklerin hepsini araştırır, ve düşüncelerin bütün kuruntularını anlar.” (I. Tarihler 28:9) Süleyman kendisi de ‘anlayışlı (itaatli) bir yüreğe’ sahip olmak için dua etti. (I. Kırallar 3:9) Bununla birlikte o, tüm yaşamı boyunca böyle bir yüreği korumak gibi zorlu bir görevle karşı karşıya kaldı.
20 Biz bu konuda başarılı olmak istiyorsak, sadece Yehova’nın hoşuna giden bir yürek edinmekle kalmamalı, onu korumalıyız da. Bunu başarmak için, Tanrı’nın Sözündeki hatırlatmaları ‘yüreğimizin içinde’ saklamalıyız. (Süleymanın Meselleri 4:20-22) Ayrıca, yüreğimizi incelemeyi bir alışkanlık haline getirerek, sözlerimizin ve davranışlarımızın açığa vurduğu şeyler üzerinde duayla derin düşünmeliyiz. Fark ettiğimiz bir zayıflığı yenmek için içtenlikle Yehova’nın yardımına başvurmadığımız sürece, böyle bir derin düşünmenin ne değeri olabilir ki? Ayrıca, duyularımız aracılığıyla aldığımız şeyler hakkında da uyanık olmamız ne kadar yaşamsaldır! Böyle yaparsak, ‘Tanrı’nın her anlayışın çok üstünde olan barışının Mesih İsa’da yüreklerimizi ve düşüncelerimizi muhafaza edeceğine’ güvenebiliriz. (Filipililer 4:6, 7) Evet, korunması gereken şeyler arasında en çok yüreğimizi korumaya ve Yehova’ya bütün bir yürekle hizmet etmeye kararlı olalım.
Hatırlıyor musunuz?
• Yüreği korumak neden önemlidir?
• Konuştuğumuz şeyleri gözden geçirmek yüreğimizi korumamıza nasıl yardım eder?
• Gözümüzü neden “saf” tutmalıyız?
[Sayfa 23’teki resimler]
Tarla hizmetinde, ibadetlerde ve evde genellikle hangi şeyler hakkında konuşuyoruz?
[Sayfa 25’teki resimler]
Saf olan gözün dikkati başka yöne çevrilmemiştir