“Gün İçinde Gece”
UYANIŞ! YAZARI, BENİN
“GÜNEŞ Tutulması Milyonlarca İnsanı Hayretler İçinde Bıraktı”, Gana’da çıkan Daily Graphic gazetesi 29 Mart 2006’daki tam güneş tutulmasının ertesi günü böyle bir manşet attı. Yerkürede ilk önce Brezilya’nın doğu ucunda görünen güneş tutulması, Atlantik üzerinden kayıp, saatte yaklaşık 1.600 kilometre yol katederek sabah yaklaşık 8’den itibaren, kıyı ülkeleri olan Gana, Togo ve Benin’den görünmeye başladı. Batı Afrika’da neler görülecekti?
Tam güneş tutulması Gana’da en son 1947’de görülmüştü. O zaman 27 yaşında olan Theodore şunları anımsıyor: “O günlerde birçok insan hiç güneş tutulması görmediği için bunun ne olduğunu pek bilmiyordu. Bu nedenle de tutulmayı, ‘gün içinde gece’ diye tanımlamışlardı.”
Halk Uyarılıyor
Yetkililer tutulma sırasında güneşe çıplak gözle bakmanın tehlikelerine karşı halkı uyarmak için geniş çapta faaliyet başlattılar. Togo’da halk, “Gözlerinize dikkat edin. Kör olma riskiniz var!” yazılı, göze çarpar afişlerle uyarıldı.
Yetkililer iki öneri üzerinde durdu. Birincisi içeride kalıp olayı televizyondan seyretmek. İkincisi ise tutulmanın dışarıda izlenmesi durumunda, özel yapılmış koruyucu bir gözlük kullanmak. Milyonlarca insan olağanüstü görüntüleri seyretmek için televizyon ve bilgisayar ekranlarına kilitlendi. Ancak ekranlar, güneş tutulmasından önce başlayıp tutulma süresince devam eden merak ve heyecanın yarattığı coşkuyu kesinlikle yansıtamazdı. O gün yaşananları gözümüzde canlandırmaya çalışalım.
Beklenti Artıyor
Başlangıçta her şey sıradan bir Batı Afrika sabahı gibiydi, Güneş parlak, gökyüzü açıktı. Gerçekten güneş tutulması olacak mıydı? Tutulmanın olacağı saat yaklaşırken dışarıdaki insanlar gözlüklerini takıp gökyüzüne bakmaya başladılar. Bazıları cep telefonuyla başka yerlerdeki tanıdıklarını arayıp neler gördüklerini soruyordu.
Yerden yaklaşık 350.000 kilometre yüksekteki Ay, başta görülmese de emin adımlarla randevusuna doğru ilerliyordu. Birden koyu bir tabaka Güneş’i kapatmaya başladı. Gözlemciler bunu fark ettikçe coşku artıyordu.
Tutulmanın ilk saatinde herhangi bir değişim fark edilmedi. Ancak Ay zafere doğru ilerledikçe atmosfer değişmeye başladı. Mavi gökyüzü kararmaya başladı. Isı düştü. Hava karardıkça, ışığa duyarlı sokak lambaları ve güvenlik ışıkları yanmaya başladı. Sokaklar boşaldı. Dükkânlar kapandı. Kuşlar ötmeyi bıraktı, diğer hayvanlar da yuvalarına kaçıp uykuya çekildiler. Karanlık, kontrolü tümüyle ele geçiriyordu. Derken güneş tutulması doruğuna ulaştı ve kent derin sessizliğe gömüldü.
Unutulmaz Bir Olay
Yıldızlar parıldamaya başladı. Güneş’in parlak koronası (Güneş’in atmosferinin en dış kısmı) kapkara olan Ay’ın etrafında bembeyaz bir hale gibi belirdi. Güneş ışınlarının Ay’ın yüzeyindeki engebeli yerlerden ya da vadilerden geçerken kırılarak oluşturduğu Baily boncuklarıa adı verilen parlak ışık noktacıkları, Ay’ın çevresinde pırıl pırıl parlıyordu. Görüntü elmas bir yüzüğü andırıyordu. Koronanın altında bir tabaka olan renkküreye açık ve koyu pembe renkler vuruyordu. Bir gözlemci şöyle dedi: “Bu hayatımda gördüğüm en şahane manzaraydı, bir güzellik abidesiydi!”
Tam güneş tutulması üç dakika sürdü. Sonra Güneş yeniden görülmeye başladı. Birçok gözlemci onu alkışlarla karşıladı. Gökyüzü aydınlandı ve yıldızlar kayboldu. Gizemli atmosfer, sabah sisi gibi dağıldı.
Ay, “göklerde güvenilir bir tanık”tır. Bu nedenle güneş tutulmasının zamanı yüzlerce yıl önceden hesaplanabilir (Mezmur 89:37, YÇ). Batı Afrika bu tam güneş tutulmasını görebilmek için neredeyse 60 yıl beklemek zorundaydı. Oradan görünecek olan sonraki güneş tutulması 2081 yılında olacak. Siz yaşadığınız yerde, böyle unutulmaz bir olaya daha yakın bir tarihte tanık olabilirsiniz.
[Dipnot]
a Bu isim, 1836’da bir güneş tutulması sırasında onları ilk fark eden Francis Baily adlı Britanyalı astronomun isminden gelir.
[Sayfa 29’daki çerçeve/resim]
İsa Öldüğünde Güneş Tutulması mı Olmuştu?
Markos 15:33 şöyle der: “Altıncı saatte tüm memleket üzerine bir karanlık çöktü ve dokuzuncu saate kadar sürdü.” Öğleyin başlayıp saat 3’e kadar süren bu üç saatlik karanlık, bir mucizeydi. Bu olayın güneş tutulması olması mümkün değil. Bunun bir nedeni, yeryüzünün herhangi bir yerinde olabilecek bir güneş tutulmasının en fazla yedi buçuk dakika sürebilecek olmasıdır. İkincisi, İsa ay takvimine göre 14 Nisanda öldü. Bu takvimdeki Nisan ayının ilk günü yeniaya göre belirlenir ve bu sırada Ay, Dünya’yla Güneş arasına girip güneş tutulmasına neden olabilir. 14 Nisana gelindiğinde ise Ay, yörüngesinin yarısını katetmiş olur. Bu durumda Dünya, Ay ile Güneş arasında bulunur. Bu konumda Ay, güneş ışığını kapatmaz, aksine tam olarak yansıtır. Bu nedenle İsa’nın Ölümünün Anıldığı akşam dolunaydır.
[Resim]
14 Nisanda dolunay ya da Ay’ın buna çok yakın bir hali görülür
[Sayfa 28, 29’deki şema/harita]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
Güneş tutulmasının rotası
●
⇧
●
⇧
●
⇧ AFRİKA
BENİN ●
⇧
TOGO ●
⇧
GANA ●
⇧
●
⇧
●
⇧
●
⇧
●
⇧
●
[Tanıtım notu]
Harita: NASA/Visible Earth imagery
[Sayfa 28’deki resim]
29 Mart 2006’daki tam güneş tutulması
[Sayfa 28’deki resim]
Özel koruyucu gözlükler, gözlemcilerin güneş tutulmasını doğrudan izlemesini sağladı