‘Kutsal Yazıların Tümü Tanrı İlhamıdır ve Yararlıdır’
1. (a) Kutsal Kitap, asıl yazarının kim olduğunu gösterir? (b) Bu kitapta ne tür bir bilgi bulunur?
“KUTSAL Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır.” 2. Timoteos 3:16’da kayıtlı bu sözler, Yehova Tanrı’yı Kutsal Yazıların asıl yazarı, onu ilham eden Kişi olarak tanıtır. O’nun ilhamı olan bu yazılar insana çok büyük zevk ve doyum verir. Evet, Kutsal Yazılar muhteşem bir bilgi hazinesidir! Bu bilgi, her çağda doğruluğu seven insanların peşinde olduğu ve çok değer verdiği ‘Tanrı bilgisidir’ (Özd. 2:5).
2. Musa, Davut ve Süleyman Tanrısal hikmetin değeri hakkında ne söyledi?
2 Bu bilginin peşinde olanlardan biri, Tanrı’nın toplumu İsrail’e önderlik eden ve onu teşkilatlandıran Musa’ydı. O, Tanrı’nın öğrettiği bilginin “çiy gibi . . . . çayırlara çiseleyen yağmur gibi, bitkiler üzerine inen bereketli yağmurlar gibi” canlandırıcı olduğunu söyledi. Yehova’nın ismini savunan cesur savaşçı Davut da şöyle dua etti: “Beni Kendi yolunda eğit ey Yehova. Senin hakikat yolunda yürüyeyim.” Yeryüzündeki en görkemli yapılardan birini, Yehova’nın Yeruşalim’deki mabedini inşa eden barışçı hükümdar Süleyman da, Tanrısal hikmetin değeri hakkında şunları dedi: “Hikmet kazanmak gümüş kazanmaktan iyidir. Hikmet altından daha yararlı, mercanlardan daha değerlidir; zevk aldığın diğer şeylerin hiçbiri ona denk olmaz” (Tekr. 32:2; Mezm. 86:11; Özd. 3:14, 15).
3. İsa ve Tanrı kutsal sözlerin değeri hakkında neler söyledi?
3 Tanrı’nın oğlu İsa, “Senin sözün hakikattir” diyerek Babasının sözüne ne kadar değer verdiğini gösterdi. Ayrıca öğrencilerine şunları söyledi: “Siz benim sözlerime bağlı kalırsanız, gerçekten öğrencilerim olursunuz. Siz hakikati bileceksiniz ve hakikat sizi özgür kılacak” (Yuhn. 8:31, 32; 17:17). İsa’nın Babasından aldığı sözler gerçekten de etkiliydi. Bunlar Tanrı’nın sözleriydi. İsa ölüp diriltildikten ve gökte Yehova’nın sağına yükseltildikten sonra, Babasının sözlerini açıklamaya devam etti. Açıkladığı şeyler arasında Tanrı’nın cennet yeryüzünde insanlığa vereceği nimetlerin canlı bir tarifi de vardı. Bu tarifin ardından Tanrı, elçi Yuhanna’ya şu emri verdi: “Yaz, çünkü bu sözler güvenilir ve doğrudur.” Tanrı ilhamı olan Kutsal Yazılardaki tüm sözler “güvenilir ve doğrudur”, onlara uyanlara sayısız yarar sağlar (Vah. 21:5).
4. Tanrı ilhamı Kutsal Yazılar hangi yönlerden yararlıdır?
4 Peki ne tür yararlar görebiliriz? Bunu anlamak için elçi Pavlus’un 2. Timoteos 3:16, 17’deki sözlerinin tamamına bakalım: “Kutsal Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır ve öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek ve doğruluk yolunda terbiye etmek bakımından yararlıdır. Bu sayede Tanrı adamı, her iyi iş için tam anlamıyla yeterli ve hazırlıklı olabilir.” O halde, Tanrı ilhamı olan Kutsal Yazılar, doğru ilke ve davranışları öğretmek, düşünüş tarzımızda ve yaşamımızda düzeltmeler yapmak, yanlışı göstermek, hakikat ve doğruluk yolunda alçakgönüllülükle yürüyebilmek üzere bizi terbiye etmek bakımından yararlıdır. Tanrı’nın Sözünden öğrendiklerimizin tüm yaşamımızı etkilemesine izin verirsek “Tanrı’nın iş arkadaşları” olabiliriz (1. Kor. 3:9). “Tam anlamıyla yeterli ve hazırlıklı” şekilde Tanrı’nın işiyle meşgul olmak bugün dünyada sahip olabileceğimiz en büyük ayrıcalıktır.
İMAN İÇİN SAĞLAM BİR TEMEL
5. (a) İman nedir? (b) Onu kazanmanın tek yolu nedir?
5 Tanrı’nın iş arkadaşı olabilmek için iman şarttır. Bugün birçok insan herhangi bir inanca sahip olmanın yeterli olduğunu düşünüyor; bu inancın dinsel, evrimci ya da felsefi düşüncelere dayanması onlar için fark etmiyor. Ancak körü körüne ve zayıf bir inanç, iman değildir. Tanrı’ya bağlı kişi, “Mesih İsa yolunda iman ve sevgi gösterirken . . . . sağlıklı sözlerdeki örneği izlemeye devam” etmelidir (2. Tim. 1:13). Böyle birinin imanı gerçek ve canlı olmalı; çünkü “İman, ümit edilen şeylerle ilgili güvenceli bir bekleyiş, görülmeyen gerçeklere dair kanıtların açıkça görülmesidir.” İmanın temelinde, Tanrı’ya ve O’nun Kendisini memnun edenleri ödüllendirdiğine dair sağlam bir inanç olmalı (İbr. 11:1, 6). Böyle bir iman, yalnızca Tanrı’nın Sözü olan Kutsal Kitabı gayretle inceleyerek kazanılır. Bu iman Kutsal Kitaba, onu yazdıran Yehova Tanrı’ya ve oğlu İsa Mesih’e olan derin bir sevgiye dayanır. Nasıl yalnızca tek bir Efendi, İsa Mesih ve tek bir Baba, Yehova Tanrı varsa, böyle bir iman da tektir (Efes. 4:5, 6).
6. Gerçek imanın özellikleri nelerdir?
6 Tanrı’nın Sözünü kabul etmenin ve onun kaynağını bilmenin yanı sıra, yazılış amacı, insanları doğru yönde etkileme gücü ve yetkisi hakkında da bilgi sahibi olmamız gerekir. Onun görkemli mesajını kavradığımızda iman geliştiririz. Kutsal Kitaba ve onun asıl yazarına öyle güçlü bir sevgi duymaya başlarız ki, bu sevgimizi ve imanımızı hiçbir şey yok edemez. İman için gereken sağlam temeli, İsa Mesih’in sözlerini de içeren Kutsal Yazılar oluşturur. Gerçek iman sınavlara, sıkıntılara, zulme dayanır; Tanrı’dan uzak insan toplumunun felsefelerinden ve maddiyatçı yaklaşımlarından etkilenmez. Böyle bir iman, görkemli bir zafer kazanarak, doğruluğun barınağı olacak yeni dünyaya geçmemizi sağlayacaktır. Evet, “Bize dünyaya karşı zafer kazandıran, imanımızdır” (1. Yuhn. 5:4).
7. Kutsal Kitaptaki hikmeti keşfetmenin ödülleri nelerdir?
7 İmana sahip olmak ve ona sıkıca sarılmak için Tanrı’nın Sözüne, O’nun ilhamı olan Kutsal Yazılara sevgi ve takdir geliştirmeliyiz. Kutsal Yazılar Tanrı’nın insanlığa eşsiz bir hediyesidir. İnsanları aydınlatma ve doğru yönde harekete geçirme gücüyle şimdiye dek yazılmış tüm kitapları gölgede bırakan, çok derin hikmet içeren ruhi bir hazinedir. Tanrı’nın Sözündeki bilginin derinine indikçe biz de Pavlus gibi şunları söylemekten kendimizi alamayız: “Tanrı’nın nimetlerinde, hikmetinde ve bilgisinde ne büyük bir derinlik var!” (Rom. 11:33). Kutsal Yazıları ve onun asıl yazarını tanımak sonsuz sevinç ve doyum getiren bir yola adım atmaktır (Mezm. 16:11).
YEHOVA TANRI İNSANLARLA İLETİŞİM KURAR
8. (a) Yehova insanlarla iletişim kurduğu için neden minnettar olmalıyız? (b) İnsanların taptığı cinler ile Yehova arasında nasıl bir tezat var?
8 Davut Yehova’nın adını yüceltirken şunları söyledi: “Sen büyüksün, harika işler yaparsın, Sen, yalnız Sen Tanrısın” (Mezm. 86:10). Yehova insanlık için pek çok “harika iş” yaptı; bunlardan biri onlara Sözünü iletmesidir. Evet, Yehova Tanrı insanlarla iletişim kurar, yarattığı varlıkların iyiliğini düşünerek, sevgisinden ötürü duygu ve düşüncelerini dile getirir. Yaratıcımız doğruluğu seven kişilerin ihtiyaçlarına karşı duyarsız, gizemli, mesafeli bir hükümdar olmadığı için ne kadar minnettar olsak azdır! İleride yeni dünyada olacağı gibi, Yehova Kendisini seven ve iman edenlerle şimdiden birliktedir. O, meraklı çocuklarıyla iyi şeyler paylaşan şefkatli bir baba gibidir (Vah. 21:3). Gökteki Babamız konuşamayan, ürkütücü putlardan tamamen farklıdır. Bunlar aslında cinlerin kendilerine tapınılması için kullandığı nesnelerdir. Metal ve taş tasvirler ile onlara tapanlar arasında baba evlat ilişkisi yoktur. O tanrılar insanlara hiçbir yararlı bilgi veremez, onları karanlıkta bırakırlar. Gerçekten de, ‘Onları yapan herkes onlar gibi olacak’ (Mezm. 135:15-19; 1. Kor. 8:4-6).
9. Tanrı gökten ne tür bilgiler sağladı?
9 Yehova, “merhametli, lütufkâr, çabuk öfkelenmeyen, vefalı sevgisi ve hakikati engin olan” Tanrı’dır (Çık. 34:6). Büyük vefalı sevgisi nedeniyle insanlara pek çok hakikat bildirmiştir. Bu hakikatler insana sağlam bir rehberlik sağlar ve gelecekteki nimetlere erişmesi için yolunu aydınlatan peygamberlik sözleri içerir. “Çünkü önceden yazılmış olan her şey, bizim eğitilmemiz için yazıldı; böylece tahammülümüz ve Kutsal Yazılardan aldığımız teselli sayesinde ümide sahip olabiliriz” (Rom. 15:4). Tanrı, insanları eğitmek için gökten, yukarıdaki âlemden yeryüzüne güvenilir bilgiler iletti (Yuhn. 8:23).
10. Yehova insanlarla hangi dillerde iletişim kurdu? Neden?
10 Yehova asla bilinmeyen bir dil kullanmadı. Tersine, her zaman sadık şahitlerinin kullandığı, insanların anladığı bir dilde konuştu (Elçi. 2:5-11). Âdem’le, Nuh’la, İbrahim’le, Musa’yla ve İbrani peygamberlerle konuşurken insanlığın ilk dili olan ve şimdi İbranice olarak bilinen dili kullandı. Bu dil anlaşıldığı sürece Tanrı onu kullanmaya devam etti. Tarsuslu Saul’un döneminde bile, diriltilmiş İsa Mesih onunla İbranice konuştu (Elçi. 26:14). Kaldelilerin konuştuğu Aramca sürgündeki İsrailoğulları arasında yaygınlaşınca, insanlar bu dili anladığından Tanrı bazı mesajlarını Aramca gönderdi (Ezra 4:8–6:18; 7:12-26; Dan. 2:4b–7:28). Daha sonra Yunanca uluslararası dil haline geldi ve Tanrı’nın şahitlerinin en çok kullandığı dil oldu. O zaman Yehova’nın sözleri o dilde iletildi ve korundu. Kutsal Kitapta korunan sözler Yehova’nın sözleridir ve O, hakikati seven alçakgönüllü insanların yararlanması için her devrin bilinen dillerini kullanmıştır.
11. Tüm dilleri var edenin Yehova olduğu neden söylenebilir?
11 Her bir dilin kendine özgü karmaşık seslerini oluşturan, ağız, dil, gırtlak gibi konuşma organlarını ve insan zihnini yaratan Yehova’dır (Çık. 4:11). Dolayısıyla tüm dilleri Yehova’nın var ettiği söylenebilir. Babil Kulesinde gerçekleştirdiği mucize O’nun insan dili üzerindeki gücünü gösterir (Başl. 11:6-9; 10:5; 1. Kor. 13:1). Hiçbir dil Tanrı’ya yabancı değildir. İnsana başlangıçtaki haliyle İbrani dilini O vermiştir. Aynı şekilde, yarattığı zihin ve konuşma organları sayesinde Aramca, Yunanca ve bugün konuşulan 6.800’den fazla dil için de temel sağlamıştır.
HAKİKAT DİLİ
12, 13. (a) Yehova nasıl anlaşılır bir dille konuşur? (b) Örnekler verin.
12 Yehova insanların konuştuğu hangi dili kullanırsa kullansın, gizemli şekilde değil her zaman hakikat diliyle konuşur. Bu, basit ve kolay anlaşılan bir dildir (Tsef. 3:9). İnsanların eni, boyu, yüksekliği olan üç boyutlu nesneleri ve zaman akışını algılaması kolaydır. Bu nedenle Yehova görünmeyen şeyleri insan zihninin kavrayabileceği temsili örneklerle anlatmıştır. Bunlardan biri, tasarımını Tanrı’nın yaptığı ve Musa’nın çölde kurduğu çadırdır. Pavlus Tanrı’dan aldığı ilhamla, bu çadırın bir kısmı olan nesneleri, göğe ait görkemli şeyleri açıklamak üzere birer simge olarak kullandı (İbr. 8:5; 9:9).
13 Başka bir örneğe bakalım. Yehova ruhtur ve gökte gerçek bir tahtta oturmaz. Yine de, gözle görülenin ötesini kavrayamayan biz insanlara Kendini anlatabilmek için görünür simgeler kullanır. Bu yüzden gökte başlattığı bir duruşmayı anlatırken, Kendini hüküm vermek üzere tahtına oturan bir kral olarak betimler (Dan. 7:9-14).
TERCÜME EDİLMESİ KOLAY BİR KİTAP
14, 15. Felsefi eserlerin tersine Kutsal Kitap neden başka dillere kolayca çevrilebilir? Örnekleyin.
14 Kutsal Kitap günlük yaşamdan alınmış, kolay anlaşılan ifadelerle yazılmıştır; bu nedenle içerdiği simgeleri ve olayları bugün konuşulan dillerin çoğuna doğru ve net şekilde çevirmek mümkündür. Kutsal Kitabın tüm çevirilerinde hakikatin gücü ve etkisi korunmuştur. “At”, “savaş”, “taç”, “taht”, “koca”, “kadın” ve “çocuk” gibi basit sözcüklerin anlamı her dile doğru ve net bir şekilde aktarılabilir. Bu yönden Kutsal Kitap, doğru bir çeviri yapmayı olanaksız kılan felsefi eserlerle tam bir tezat oluşturur. Böyle eserlerdeki karmaşık ve belirsiz ifadeler genellikle başka bir dile tam olarak aktarılamaz.
15 Kutsal Kitabın anlatım gücü diğer eserlerden kat kat üstündür. Tanrı iman etmeyenlere hüküm mesajlarını verirken bile, felsefi bir dil yerine günlük yaşama ait simgeler kullanmıştır. Daniel 4:10-12’de bunun bir örneğini görebiliriz. Orada kendini yücelten putperest bir kralın krallığı simgesel bir ağaçla tarif edilir ve bazı detaylar verilir. Sonra da bu ağacı etkileyen bazı olaylar anlatılarak, ileride olacak şeyler bildirilir. Tüm bunlar başka dillere net şekilde aktarılmıştır. Sevgi dolu Tanrı Yehova, ‘gerçek bilginin çoğalması’ için bu şekilde mesajlar iletti. Kullandığı bu yöntemin ‘son vakitte’ peygamberlik sözlerinin anlaşılmasına çok büyük katkısı olmuştur (Dan. 12:4).
YEHOVA’NIN KULLANDIĞI İLETİŞİM YOLU
16. Yehova insanlarla nasıl iletişim kurar?
16 Tanrı’nın insanlarla nasıl bir yolla iletişim kurduğunu merak edebiliriz. Bunu bir örnekle açıklayalım. Bugün bir iletişim hattı şu unsurlardan oluşur: (1) konuşan, yani mesajın kaynağı; (2) verici; (3) mesajı taşıyan araç; (4) alıcı ve (5) sesi işiten. Telefonla iletişimde bu unsurlar şöyledir: (1) telefonu açıp konuşmayı başlatan kişi; (2) mesajı elektrik sinyallerine dönüştüren verici; (3) elektrik sinyallerini taşıyan telefon hattı; (4) elektrik sinyalleri halindeki mesajı sese dönüştüren alıcı ve (5) sesi işiten. Benzer şekilde gökte de (1) Yehova Tanrı konuşur; (2) resmi Sözcüsü, İsa Mesih olarak bilinen “Söz”, O’nun sözlerini insanlara iletilecek mesajlara dönüştürür; (3) Tanrı’nın kutsal ruhu, yani iletişim aracı olarak kullandığı etkin gücü, mesajı yeryüzüne taşır; (4) Tanrı’nın yeryüzündeki peygamberi mesajı alır ve (5) toplumunun yararlanması için onu bildirir. Nasıl bugün bazı önemli mesajlar kuryeyle iletilirse, Yehova da yerdeki kullarına bazı bilgileri iletmek için zaman zaman habercisi olan melekleri kullanmıştır (Gal. 3:19; İbr. 2:2).
İLHAM SÜRECİ
17. (a) “Tanrı ilhamı” ifadesi hangi Yunanca sözcüğün çevirisidir? (b) Sözcüğün anlamı ilham sürecini kavramamıza nasıl yardım eder?
17 “Tanrı ilhamı” ifadesi “Tanrı tarafından üflenmiş” anlamındaki Yunanca theopneustos sözcüğünün çevirisidir (2. Tim. 3:16). Tanrı, etkin gücü olan kutsal ruhunu sadık insanlara ‘üfleyerek’ Kutsal Yazıların derlenmesini ve kaleme alınmasını sağlamıştır. Bu süreç “ilham” olarak bilinir. Tanrı’dan ilham alan peygamberlerin ve diğer sadık kişilerin zihni O’nun etkin gücü tarafından yönlendiriliyordu. Yani onlar Tanrı’dan mesajlar ve görüntüler alıyordu ve bunlar zihinlerine kalıcı şekilde yerleşiyordu. Sonuç olarak, “Peygamberlik sözü hiçbir zaman insan iradesiyle ortaya çıkmamıştır; insanlar kutsal ruhun yönlendirmesiyle, Tanrı’dan aldıklarını aktarmışlardır” (2. Pet. 1:21; Yuhn. 20:21, 22).
18. Tanrı ilhamı mesajlar onları alan insanlar üzerinde nasıl bir etki bıraktı?
18 Bu imanlı insanlar uykuda rüya görürken ya da tamamen uyanık ve bilinçli durumdayken, kutsal ruh Tanrı’dan gelen mesajları onların zihnine yerleştiriyordu. Peygamberler mesajı aldığında onu sözlerle aktarma sorumluluğu taşıyorlardı. Büyük olasılıkla, Musa ve diğer sadık peygamberler diriltildiğinde, çok değer verdikleri bu bilgiler hâlâ orijinal haliyle net olarak zihinlerinde olacak. Böylece kendi kaleme aldıkları kayıtların günümüze dek bozulmadan geldiğini doğrulayabilecekler. Benzer şekilde, Elçi Petrus da İsa’nın görünüm değişiminden öylesine etkilenmişti ki, 30 yıldan fazla bir süre sonra bu ihtişamlı görüntüden çok canlı bir dille söz etti (Mat. 17:1-9; 2. Pet. 1:16-21).
YAZAR VE PARMAĞI
19. (a) Tanrı’nın “parmağı” ifadesiyle kastedilen nedir? (b) Hangi ayetler bunu gösterir?
19 Yazarlar eski çağlarda tüy, demir, kemik gibi malzemelerden yapılmış kalemler kullanırlardı; bugün de kalem, daktilo ya da bilgisayar gibi gereçler kullanırlar. Hangi gereç kullanılırsa kullanılsın yazarın parmakları önemli bir işleve sahiptir. Bununla birlikte, ortaya çıkan eser parmakların değil zihnin ürünüdür. İsa Mesih’in Tanrı’nın ruhundan O’nun “parmağı” olarak söz etmesi ilginçtir. Bir keresinde İsa cinlerin tutsağı olmuş bir adamı iyi edip ona görme ve konuşma yetisini yeniden kazandırmıştı. Fakat İsa’ya düşman olan din adamları bu mucizeyi yapmasını sağlayan güce hakaret ettiler. Matta’nın kaydına göre, İsa onlara şöyle dedi: “Ben cinleri Tanrı’nın ruhuyla çıkarıyorsam, Tanrı’nın krallığı gelmiş, sizin haberiniz yok demektir” (Mat. 12:22, 28). Luka bu konuyu anlamamıza yardım ederek İsa’nın benzer bir olayda söylediği şu sözleri alıntılar: “Eğer ben cinleri Tanrı’nın parmağıyla çıkarıyorsam, Tanrı’nın krallığı gelmiş, sizin haberiniz yok demektir” (Luka 11:20). Çok daha eski bir olayda da, Mısır’ın büyücü rahipleri, ülkelerinin başına gelen belaların Yehova’nın üstün gücünden kaynaklandığını kabul etmek zorunda kaldılar ve şöyle dediler: “Bu işte Tanrı’nın parmağı var!” (Çık. 8:18, 19).
20. (a) Tanrı’nın ‘parmağının’ nasıl bir işlevi vardır? (b) Bunun görünür sonucu nedir?
20 İfadenin kullanım şekillerinden de görüldüğü gibi, “Tanrı’nın parmağı” büyük bir güce sahiptir. Ayrıca, Tanrı’nın Kutsal Kitabı yazdırırken kullandığı kutsal ruhunun O’nun “parmağı” olarak adlandırılması gayet yerindedir. Kutsal Yazılar bize, On Emrin iki taş levha üzerine “Tanrı’nın parmağıyla” yazıldığını söyler (Çık. 31:18; Tekr. 9:10). Tanrı Kutsal Kitabın çeşitli kısımlarını insanlara yazdırırken, o kişilerin kalemini yönlendiren güç, O’nun simgesel parmağı, yani ruhuydu. Tanrı’nın kutsal ruhu görünmez; fakat harika bir şekilde etkinlik gösterir. Bunun gözle görülür, somut sonucu olarak insanlık Tanrı’nın çok değerli bir hediyesi olan hakikat sözüne, Kutsal Kitaba sahip oldu. Kutsal Kitabın asıl yazarının Tanrımız Yehova olduğuna ve O’nun bu yolla bizimle konuştuğuna kuşku yoktur.
TANRI İLHAMI KAYITLAR YAZILMAYA BAŞLANIYOR
21. (a) Kutsal kayıtlar nasıl yazılmaya başlandı? (b) Yehova onların korunması için ne yaptı?
21 Önceki paragrafta gördüğümüz gibi, Yehova “Musa’ya . . . . hatırlatıcı olarak iki levhayı verdi; bunlar, Tanrı’nın parmağıyla yazılmış taş levhalardı” (Çık. 31:18). Tanrı’nın ismi Yehova’nın On Emri içeren bu belgelerde resmi olarak sekiz kez geçmesi gerçekten dikkate değer. Aynı yıl, MÖ 1513’te, Yehova Musa’ya kalıcı kayıtlar tutmaya başlamasını emretti. Böylece Kutsal Yazılar kaleme alınmaya başlandı (Çık. 17:14; 34:27). Tanrı ayrıca Musa’ya usta işi güzel bir sandık yapmasını emretti. İsrailoğulları Yehova’nın çok değerli emirlerini “ahit sandığı”, yani “Hatırlatma Sandığı” denen bu sandıkta saklayacaktı (Çık. 25:10-22; 1. Kral. 8:6, 9). Sandığın ve onun bulunduğu Kutsal Çadırın planını Yehova verdi. Ayrıca işin Kendi gösterdiği örneğe göre tamamlanabilmesi için baş zanaatkâr ve yapı ustası olan Betsalel’i “ruhuyla doldurdu ki, hikmetli, anlayışlı, bilgili ve her türlü zanaatta hünerli olsun” (Çık. 35:30-35).
22. (a) Kutsal Kitabın asıl yazarı kimdir ve yazılması ne kadar sürmüştür? (b) Kutsal Kitabı kaleme alanlar hakkında neler biliyoruz?
22 Tanrı, amacını bildirmek için uzun bir dönem boyunca “birçok kez çeşitli yollarla konuşmuştu” (İbr. 1:1). Sözünü kaleme alanlar MÖ 1513’ten başlayarak MS yaklaşık 98’e dek, yaklaşık 1.610 yıl boyunca bu işi yaptılar. Kitabın asıl yazarı olan Yehova Tanrı onu kaydettirmek için 40 kadar kişiyi ‘sekreter’ gibi kullandı. Onların hepsi İbraniydi, yani ‘Tanrı’nın kutsal bildirilerinin’ emanet edildiği milletin üyeleriydi (Rom. 3:2). İçlerinden sekizi, İsa’yı ya bizzat ya da elçiler aracılığıyla tanımış Yahudi kökenli Hıristiyanlardı. Yaşadıkları dönemden önce yazılmış Kutsal Yazılar Mesih’in geleceğini bildirmişti (1. Pet. 1:10, 11). Kutsal Kitabı kaleme alan bu insanlar toplumun farklı kesimlerinden olsa da, Musa’dan Yuhanna’ya kadar hepsinin ortak bir noktası vardı: Onlar Yehova Tanrı’nın egemenliğini savundular ve amacını yeryüzünde duyurdular. Yehova’nın adıyla ve kutsal ruhunun gücüyle yazdılar (2. Sam. 23:2; Yer. 2:2, 4; Hez. 6:3; Elçi. 1:16; Vah. 1:10).
23. (a) Kutsal Kitabı kaleme alanlardan bazıları hangi eski kayıtlardan yararlandı? (b) Bunlar nasıl Kutsal Yazıların bir parçası haline geldi?
23 Kutsal Kitabı yazanlardan bazıları kendilerinden önce yaşamış görgü tanıklarının belgelerinden derlediği bilgileri kayıtlarına dahil etti; bu belgelerin hepsi Tanrı ilhamı değildi. Örneğin Musa Başlangıç kitabının çeşitli kısımlarını görgü tanıklarının kayıtlarından derlemiş olabilir (Başl. 2:4; 5:1). Samuel de Hâkimler kitabını kaleme alırken aynı şeyi yapmış olabilir. Yeremya Birinci ve İkinci Krallar kitaplarının, Ezra Birinci ve İkinci Tarihler kitaplarının büyük bölümünü bu şekilde derledi (2. Kral. 1:18; 2. Tar. 16:11). Onları eski belgelerin hangi kısımlarını kitaplarına dahil edecekleri konusunda yönlendiren kutsal ruhtu. Böylece yaptıkları derlemenin güvenilirliği kutsal ruh tarafından doğrulandı. Bu şekilde, eski belgelerden alınmış kısımlar Tanrı ilhamı Kutsal Yazıların bir parçası oldu.
24, 25. (a) Kutsal Kitap tarihin hangi dönemini kapsar? (b) 12. sayfada bulunan çizelgeden bazı ilginç noktalara değinin.
24 Peki Kutsal Kitabın 66 kitabı hangi sırayla oluştu? Kapsadıkları zaman dilimi hakkında ne denebilir? Başlangıç kaydı göklerin ve yerin yaratılışını, ardından yeryüzünün insan için hazırlanışını anlattıktan sonra, ilk insanın yaratıldığı MÖ 4026 yılından başlayarak insan tarihini ele alır. Devamen Kutsal Yazılar MÖ 443 yılının hemen sonrasına dek yaşanan önemli olayları aktarır. Sonra, 400 yıldan uzun bir aranın ardından kayıt MÖ 3’te yeniden başlar ve MS 98’e dek sürer. Böylece Kutsal Yazılar tarihsel açıdan 4.123 yıllık bir dönemi kapsar.
25 Sayfa 12’de Kutsal Kitabı kaleme alanları tanımamıza ve bu yazıların hangi sırayla oluştuğunu anlamamıza yardım eden bir çizelge bulunuyor.
TANRISAL HAKİKATİ İÇEREN TEK KİTAP
26. Kutsal Yazılar hangi açıdan tek bir eserdir?
26 Başlangıç’tan Vahiy’e dek tüm Kutsal Yazılar tek bir kitaptır. Başka sözlerle, içindekilerin hepsi yüce bir Yazarın ilhamı olan eksiksiz bir eserdir. Kutsal Yazılar iki ayrı kitap değildir. Ayrıca bir kısmı diğerinden daha az değerli görülmemelidir. İbranice ve Yunanca Kutsal Yazılar birbirinden ayrı düşünülemez. Sonra yazılan öncekini tamamlar ve Tanrısal hakikati içeren tek bir kitap oluşur. Kutsal Kitabın içindeki 66 kitabın tamamı tek bir eser oluşturur (Rom. 15:4).
27. Kutsal Yazıları “Eski Ahit” ya da “Yeni Ahit” diye ikiye bölmek neden doğru değildir?
27 Tanrı’nın yazılı Sözünü, Başlangıç’tan Malaki’ye kadar olan ilk kısmına “Eski Ahit” (“Eski Antlaşma”), Matta’dan Vahiy’e kadar olan ikinci kısmına da “Yeni Ahit” (“Yeni Antlaşma”) diyerek ikiye bölmek doğru değildir. 2. Korintoslular 3:14’te “eski ahit” ifadesi geçse de Pavlus burada İbranice Kutsal Yazıların tümünden söz etmez. Aynı şekilde, Yunanca Kutsal Yazıların “yeni ahdi” oluşturduğunu da kastetmez. Elçi burada, Musa’nın Pentatök’e kaydettiği, İsa’dan önceki Kutsal Yazıların sadece bir kısmı olan Kanun ahdinden söz eder. Bu yüzden de, sonraki ayette “Musa’nın yazdıklarının her okunuşunda” diye devam eder (Mat. 26:28; 2. Kor. 3:6, 14, 15, Kutsal Kitap–Yeni Dünya Çevirisi; Kitabı Mukaddes; Kutsal Kitap–Yeni Çeviri).
28. Kutsal Kitaptaki peygamberlik sözleri konusunda hangi güvenceye sahibiz?
28 Kutsal Yazıların bir kısmı olarak kaleme alınan ve korunan hiçbir söz değiştirilemez (Tekr. 4:1, 2; Vah. 22:18, 19). Pavlus bu gerçeği şöyle dile getirdi: “Size bildirdiğimizin dışında bir haberi iyi habermiş gibi bildiren, bizden biri ya da gökten bir melek bile olsa, lanetli olsun” (Gal. 1:8; ayrıca Yuhanna 10:35’e bakın). Yehova’nın bildirdiği tüm peygamberlik sözleri mutlaka gerçekleşecektir. O şöyle der: “Ağzımdan çıkan sözüm de öyledir. Sonuca ulaşmadan Bana dönmez. Arzumu mutlaka gerçekleştirir, ne söylediysem mutlaka yerine getirir” (İşa. 55:11).
KUTSAL YAZILARIN İNCELENMESİ
29. Bu yayında, Kutsal Kitabın her bir kitabı incelenirken hangi tanıtıcı bilgiler verilecek?
29 Bu yayında, Kutsal Yazıların 66 kitabı sırayla incelenecek. Her bir kitabın yazıldığı ortam, yazarı, kaleme alındığı zaman ve bazen de kapsadığı dönem hakkında bilgi verilecek. Kitabın doğruluğu ve Kutsal Yazıların bir kısmı olduğuyla ilgili kanıtlar sunulacak. Bu kanıtlar, İsa’nın sözlerinden ya da Tanrı’nın diğer kullarına ilham ettiği yazılardan olabilir. Çoğu durumda bir kitabın doğruluğuna dair kanıtlar, peygamberlik sözlerinin açıkça görülen gerçekleşmesi ya da uyum, dürüstlük ve açıksözlülük gibi kitabın kendi içindeki özellikleri olabilir. Arkeolojik bulgular ve güvenilir dindışı tarih de destekleyici kanıtlar olarak kullanılabilir.
30. Bu yayında Kutsal Kitabı oluşturan her kitabın içeriği nasıl anlatılmıştır?
30 Her bir kitabın içeriği anlatılırken, onun etkili mesajını öne çıkarmaya özen gösterildi. Bunu yaparken okuyucunun yüreğinde Kutsal Yazılara ve asıl yazarı Yehova’ya karşı derin bir sevgi geliştirmek amaçlandı. Ayrıca, her kitabın güzelliğine, çok yönlü yararına ve Kutsal Yazıların diğer kitaplarıyla arasındaki uyuma dikkat çekilerek Tanrı’nın Sözündeki canlı mesaja takdir uyandırmak hedeflendi. Kitapların içeriğini anlatan kısımda paragraflar altbaşlıklar halinde gruplanmıştır. Bu, inceleme kolaylığı sağlamak için yapılmıştır; kitapları kendi içinde kısımlara ayırma amacı gütmez. Kutsal Kitabı oluşturan kitapların her biri, Tanrı’nın amacının anlaşılmasında değerli bir payı olan, başlı başına bir kitaptır.
31. (a) Bu kitapta, Kutsal Yazıların her bir kitabının yararını gösteren hangi bilgiler bulunuyor? (b) Kutsal Yazıları oluşturan kitaplar incelenirken hangi görkemli temaya dikkat çekiliyor?
31 Her bir kitapla ilgili incelemenin sonunda, Kutsal Yazıların bu kısmının “öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek ve doğruluk yolunda terbiye etmek bakımından” nasıl “yararlı” olduğu gösteriliyor (2. Tim. 3:16). Bir kitabın içindeki peygamberlik sözlerinin nasıl gerçekleştiği, daha sonraki kitapların yazarlarının Tanrı ilhamıyla yaptığı tanıklığa değinilerek ele alınıyor. Ayrıca, her bir kitabın Kutsal Yazıların temasının gelişmesine nasıl katkıda bulunduğu gösteriliyor. Kutsal Kitap bir efsaneler kitabı değildir. İnsanlık için güncel değeri olan bir mesaj içerir. İlk kitap Başlangıç’tan son kitap Vahiy’e dek, evreni yaratan Yehova Tanrı’nın amacına tanıklık eder. O’nun amacının, vaat ettiği Soy’un yönetimindeki Krallık aracılığıyla Kendi ismini kutsamak olduğunu gösterir. Bu amaç, doğruluğu seven tüm insanlar için görkemli bir ümit içerir (Mat. 12:18, 21).
32. Kutsal Kitaba takdir geliştirmek amacıyla hangi bilgiler veriliyor?
32 Bu yayında 66 kitap ele alındıktan sonra, Kutsal Yazılar hakkında bazı genel bilgilere yer veriliyor. Bunlar arasında Vaat Edilmiş Toprakların coğrafyası, Kutsal Kitaptaki olayların zamanlarının saptanması ve Kutsal Kitap çevirileri hakkında bilgiler var. Ayrıca Kutsal Kitabın doğruluğunu destekleyen arkeolojik ve diğer kanıtlar, bunun yanı sıra Kutsal Metinler listesiyle ilgili farklı kanıtlar bulunuyor. Bu kısımda başka değerli bilgiler ve tablolar da yer alıyor. Tüm bunlar dünyanın en yararlı kitabı olan Kutsal Kitaba takdir geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır.
33. (a) Kutsal Kitap nasıl tarif edilebilir? (b) Onu incelemekten nasıl yarar görebiliriz?
33 Kutsal Kitabın Yazarı insanlara çok şey anlatmıştır. Bir Baba olarak yeryüzündeki çocukları için yaptığı şeyler, onlara duyduğu ilgiyi ve derin sevgiyi ortaya koyar. Kutsal Yazılar, Tanrı’nın bizim için ilham ettiği belgelerden oluşan harika bir koleksiyondur! Gerçekten de, bu yazılar benzersiz bir hazinedir. ‘Tanrı tarafından üflenmiş’ bilgiler içeren bu muazzam kitap, insanların eserlerinden kat kat zengin ve kapsamlıdır. Kendimizi Kutsal Kitabı incelemeye vermek ‘bedenimizi yormaz’; tersine bize sonsuza dek yarar sağlar (Vaiz 12:12). Çünkü “Yehova’nın sözü sonsuza dek kalır” (1. Pet. 1:24, 25).
[Sayfa 12’deki çizelge]
KUTSAL KİTABI İLHAMLA KALEME ALAN KİŞİLER VE YAZILARI
(Tarih Sırasına Göre. Tarihlerdeki y. simgesi “yaklaşık” anlamına gelir.)
Sıra Yazarlar Kimlikleri Kitabın Yazdıkları
Tamamlanması Kitaplar
1. Musa Bilgin, MÖ 1473 Başlangıç; Çıkış;
çoban, Levioğulları; Eyüp;
peygamber, Sayılar; Yasanın
önder Tekrarı; 90. (ve
muhtemelen 91.) Mezmur
2. Yeşu Önder MÖ y. 1450 Yeşu
3. Samuel Levioğlu, MÖ 1080 Hâkimler; Rut;
peygamber öncesi Birinci Samuel’in
bir kısmı;
4. Gad Peygamber MÖ y. 1040 Birinci Samuel’in
bir kısmı; İkinci
Samuel (Natan’la
birlikte)
5. Natan Peygamber MÖ y. 1040 Üste bakın (Gad’la
birlikte)
6. Davut Kral, çoban MÖ 1037 Mezmurlar’ın çoğu
müzisyen
7. Korahoğulları Bazı Mezmurlar
8. Asaf İlahici Bazı Mezmurlar
9. Heman Hikmetli biri 88. Mezmur
10. Etan Hikmetli biri 89. Mezmur
11. Süleyman Kral, mimar, MÖ y. 1000 Özdeyişler’in büyük
hikmetli biri kısmı; Ezgiler Ezgisi;
Vaiz; 127. Mezmur
12. Agur Özdeyişler 30. bölüm
13. Lemuel Kral Özdeyişler 31. bölüm
14. Yunus Peygamber MÖ y. 844 Yunus
15. Yoel Peygamber MÖ y. 820 (?) Yoel
16. Amos Koyun MÖ y. 804 Amos
yetiştiricisi,
peygamber
17. Hoşea Peygamber MÖ 745 Hoşea
sonrası
18. İşaya Peygamber MÖ 732 İşaya
sonrası
19. Mika Peygamber MÖ 717 Mika
öncesi
20. Tsefanya Prens, MÖ 648 Tsefanya
peygamber öncesi
21. Nahum Peygamber MÖ 632 Nahum
öncesi
22. Habakkuk Peygamber MÖ y. 628 (?) Habakkuk
23. Obadya Peygamber MÖ y. 607 Obadya
24. Hezekiel Kâhin, MÖ y. 591 Hezekiel
peygaber
25. Yeremya Kâhin, MÖ 580 Birinci ve İkinci
peygamber Krallar; Yeremya;
Ağıtlar
26. Daniel Prens, MÖ y. 536 Daniel
yönetici,
peygamber
27. Haggay Peygamber MÖ 520 Haggay
28. Zekeriya Peygamber MÖ 518 Zekeriya
29. Mordekay Başvezir MÖ y. 475 Ester
30. Ezra Kâhin, MÖ y. 460 Birinci ve İkinci
yazıcı, Tarihler; Ezra
yönetici
31. Nehemya Saray memuru, MÖ 443 Nehemya
vali sonrası
32. Malaki Peygamber MÖ 443 Malaki
sonrası
33. Matta Vergi MS y. 41 Matta
tahsildarı,
elçi
34. Luka Doktor, MS y. 61 Luka; Elçilerin
görevli vaiz İşleri
35. Yakup Gözetmen MS 62 Yakup
(İsa’nın öncesi
kardeşi)
36. Markos Görevli vaiz MS y. 60-65 Markos
37. Petrus Balıkçı, MS y. 64 Birinci ve İkinci
elçi Petrus
38. Pavlus Görevli vaiz, MS y. 65 Birinci ve İkinci
elçi, çadırcı Selanikliler;
Galatyalılar;
Birinci ve İkinci
Korintoslular;
Romalılar;
Efesoslular;
Filipililer;
Koloseliler;
Filimon; İbraniler;
Birinci ve İkinci
Timoteos; Titus
39. Yahuda Öğrenci MS y. 65 Yahuda
(İsa’nın
kardeşi)
40. Yuhanna Balıkçı, elçi MS y. 98 Vahiy; Yuhanna;
Birinci, İkinci
ve Üçüncü Yuhanna