BEŞİNCİ BÖLÜM
“Değerli Bir Kadın”
1, 2. (a) Rut nasıl bir işle uğraşıyordu? (b) Tanrı’nın Kanunu ve halkı hakkında hangi olumlu şeyleri öğrenmişti?
RUT, gün boyunca toplayıp bir kenara yığdığı arpaların önünde diz çökmüş çalışıyordu. Beytlehem çevresindeki tarlalara karanlık çökmek üzereydi. Tarlalarda çalışan işçilerin çoğu yakınlardaki bir tepeye kurulmuş küçük şehre doğru yola çıkmıştı. Sabahtan beri dur durak bilmeden çalışan Rut’un herhalde artık dermanı kalmamıştı. Yine de küçük bir değnekle başaklara vurarak tanelerini ayırmaya devam ediyordu. Her şeye rağmen günü iyi geçmişti, hem de hiç beklemediği kadar.
2 Genç yaşında dul kalan bu kadın sonunda rahata erecek miydi? Bir önceki bölümde gördüğümüz gibi Rut, kayınvalidesi Naomi nereye giderse onunla gitmeye ve hayatını onunla geçirmeye karar vermişti. Ayrıca Naomi’nin Tanrısı Yehova’ya ibadet etmeye söz vermişti. Eşleri ölen bu iki yaslı kadın Beytlehem’e Moab’dan gelmişti. Moablı Rut kısa sürede, Yehova’nın halkına verdiği Kanunda yoksullar ve yabancılar için hem pratik hem de onurlarını gözeten bazı düzenlemeler olduğunu öğrenmişti. Şimdi de, Yehova’nın kanunlarını öğrenip onlara uymaya çalışan insanlar görüyor, onların iyiliği ve imanı yaralı yüreğine merhem oluyordu.
3, 4. (a) Boaz Rut’u nasıl teşvik etti? (b) Günümüzün zor ekonomik koşullarında Rut’un yaşadıkları bize nasıl yardım edebilir?
3 Bu kişilerden biri de, Rut’un başak topladığı tarlanın sahibi Boaz’dı. Rut’tan yaşça büyük ve zengin bir adam olan Boaz, o gün onunla bir baba gibi ilgilenmişti. Rut’un, yaşlı kayınvalidesine bakması ve gerçek Tanrı Yehova’nın kanatları altına sığınması Boaz’ı çok etkilemişti. Rut, Boaz’ın övgü dolu sözlerini düşündükçe yüzünde bir tebessüm beliriyordu (Rut 2:11-14’ü okuyun).
4 Bununla birlikte muhtemelen gelecekte kendisini nelerin beklediğini de düşünüyordu. Acaba kocasız, çocuksuz, yoksul ve yabancı bir kadın olarak ileride kendisinin ve Naomi’nin ihtiyaçlarını karşılayabilecek miydi? Başak toplayarak geçimlerini sağlayabilecek miydi? Peki yaşlandığında ona kim bakacaktı? Eğer Rut’un zihninden böyle sorular geçtiyse bu gayet normaldi. Bugünkü ekonomik koşulların yol açtığı zorluklar nedeniyle birçok kişi benzer kaygılarla mücadele ediyor. Rut’un imanının zorluklara dayanmasına nasıl yardım ettiğini öğrendikçe, onu birçok konuda örnek alabileceğimizi göreceğiz.
Bir Aileyi Aile Yapan Nedir?
5, 6. (a) Rut’un, Boaz’ın tarlasındaki ilk çalışma günü nasıl geçti? (b) Naomi Rut’u görünce nasıl tepki verdi?
5 Rut işini bitirdiğinde yaklaşık bir efa, yani 14 kilo kadar arpa topladığını gördü. Karanlık çökerken yükünü belki de bir bohçaya sarıp başında taşıyarak Beytlehem’e doğru yol almaya başladı (Rut 2:17).
6 Sevgili gelinini görünce mutlu olan Naomi, Rut’un onun tıka basa arpa dolu bohçasına baktığında çok şaşırmış olabilir. Rut, Boaz’ın işçilere verdiği yemekten artırdığını yanında getirdi ve bu basit yemeği birlikte yediler. Naomi şöyle sordu: “Bugün nerede çalıştın, nerede başak topladın? Seninle ilgilenen bereket görsün” (Rut 2:19). Dikkatli bir kadın olan Naomi, Rut’un ağır yükünü görünce birilerinin bu genç dula yardım ettiğini ve iyilik yaptığını anlamıştı.
7, 8. (a) Naomi’ye göre Boaz’ın yaptığı iyiliğin ardında aslında kim vardı? Neden? (b) Rut kayınvalidesine vefasını nasıl gösterdi?
7 Sonra sohbet etmeye başladılar. Rut, Naomi’ye Boaz’ın ne kadar iyiliksever biri olduğunu anlattı. Bundan etkilenen Naomi şöyle karşılık verdi: “Yaşayanlardan ve ölülerden vefalı sevgisini eksik etmeyen Yehova, ondan bereketini esirgemesin” (Rut 2:20). Naomi Boaz’ın yaptığı iyiliğin ardında, kullarına cömert olmayı öğreten ve yaptıkları iyiliklerin karşılığını vereceğini vaat eden Yehova’nın olduğunun farkındaydıa (Özdeyişler 19:17’yi okuyun).
8 Boaz Rut’a, tarlalarında çalışmasını ve genç hizmetçi kızlarıyla birlikte ekin toplamaya devam etmesini önermişti. Naomi, Rut’a bu teklifi kabul etmesini söyledi, böylece orakçılar onu rahatsız edemeyecekti. Rut Naomi’nin öğüdünü dinledi. “Bu arada kaynanasıyla birlikte oturmaya devam etti” (Rut 2:22, 23). Bu sözlerde Rut’un göze çarpar niteliği bir kez daha ortaya çıkıyor: Vefa. Onun bu davranışını düşünerek kendimize şöyle sorabiliriz: Aile bağlarına değer verdiğimi, sevdiklerimi vefayla destekleyerek ve ihtiyaç duyduklarında onlara yardım ederek gösteriyor muyum? Böyle vefalı bir sevgi Yehova’nın dikkatinden asla kaçmaz.
Rut ve Naomi gibi biz de ailemizin değerini bilmeliyiz
9. Rut ve Naomi’den aile hakkında neler öğrenebiliriz?
9 Peki Rut ve Naomi’ye gerçekten aile denebilir miydi? Bazı kültürlerde karı koca, çocuk, anneanne, babaanne ve dede gibi bireyler olmadan aile “gerçek” bir aile olarak görülmez. Fakat Rut ve Naomi’nin yaşadıkları bize şunu hatırlatıyor: Yehova’nın kulları iki kişi bile kalmış olsalar, birbirlerine yüreklerinde yer açar, iyilikle davranırlarsa, sıcak, sevgi dolu bir aile oluşturabilirler. Ailenizin değerini biliyor musunuz? İsa, takipçilerinden oluşan cemaatin hiç kimsesi olmayan kişiler için bile aile ortamı sağlayabileceğini söylemişti (Mar. 10:29, 30).
“Bizim İçin Akrabalık Görevini Yapabilecek Biri”
10. Naomi Rut’a hangi konuda yardım etmek istiyordu?
10 Rut, nisan ayı civarındaki arpa hasadından, haziran ayı civarındaki buğday hasadına kadar Boaz’ın tarlalarında kalan ekinleri toplamaya devam etti. Haftalar geçtikçe Naomi çok sevdiği gelini için neler yapabileceğini şüphesiz daha çok düşünmeye başladı. Moab’da yaşarlarken Rut’un tekrar evlenmesine asla yardım edemeyeceğine inanıyordu (Rut 1:11-13). Ancak şimdi farklı düşünmeye başlamıştı. Rut’a şöyle dedi: “Kızım, sana rahat edeceğin bir yuva bulmak bana düşmez mi?” (Rut 3:1). O günlerde anne babaların çocukları için eş araması âdettendi. Rut da Naomi’nin öz kızı gibi olmuştu. Naomi, Rut’a ‘rahat edeceği bir yuva bulmak’ istiyordu. Başka sözlerle gelininin evlenerek güvenli ve korunaklı bir ortamda yaşamasını arzu ediyordu. Peki bu konuda ne yapabilirdi?
11, 12. (a) Naomi, Boaz için “akrabalık görevini yapabilecek biri” derken, Tanrı’nın Kanunundaki hangi sevgi dolu düzenlemeden bahsediyordu? (b) Rut, kayınvalidesinin öğüdüne nasıl karşılık verdi?
11 Rut, Boaz’dan ilk kez söz ettiğinde Naomi şöyle demişti: “O adam akrabamız olur. Bizim için akrabalık görevini yapabilecek biridir” (Rut 2:20). Naomi’nin bu sözü ne anlama geliyordu? Tanrı’nın verdiği Kanunda, yoksulluk ya da sevdiği birinin ölümü nedeniyle zor zamanlar geçirenler için sevgi dolu düzenlemeler vardı. O dönemde bir kadın dul kaldığında çocuğu yoksa, kocasının adı ve soyu artık devam edemeyeceğinden bu durum kadın için çok yıkıcı olurdu. Bununla birlikte Tanrı’nın Kanunu ölen adamın kardeşinin, dul kalan yengesiyle evlenmesine izin veriyordu. Bu sayede kadın, ölen kocasının adını devam ettirebilecek ve ailenin mal varlığına sahip çıkabilecek bir çocuk dünyaya getirebilirdib (Tekr. 25:5-7).
12 Naomi yaptığı planı Rut’a açıkladı. Kayınvalidesinin sözleri karşısında Rut’un nasıl şaşırdığını zihnimizde canlandırabiliriz. İsrailoğullarına verilen Kanun ve bu toplumdaki birçok âdet şüphesiz Rut için hâlâ çok yeniydi. Yine de Rut kayınvalidesine büyük saygı gösterdi ve onun ağzından çıkan her sözü dikkatle dinledi. Naomi’nin ona tavsiye ettiği şey garip, utanç verici, hatta küçük düşürücü gibi görülebilirse de, Rut onun öğüdünü kabul etti. Alçakgönüllülükle kayınvalidesine şöyle dedi: “Bütün dediklerini yapacağım” (Rut 3:5).
13. Büyüklerin öğütlerini dinlemek konusunda Rut’tan ne öğrenebiliriz? (Eyüp 12:12’ye de bakın.)
13 Gençler bazen kendilerinden yaşça büyük ya da tecrübeli kişilerin öğütlerini dinlemekte zorlanırlar. Karşılaştıkları zorlukları ve sorunları büyüklerin gerçekten anlamadığını düşünebilirler. Rut’un alçakgönüllülüğü, bizi çok seven ve bizim için en iyisini isteyen büyüklerimizi dinlemenin birçok nimetle sonuçlanabileceğini hatırlamamıza yardım eder (Mezmur 71:17, 18’i okuyun). Peki Naomi Rut’a hangi öğüdü verdi? Rut bu öğüdü dinlediği için gerçekten nimetler tattı mı?
Harman Yerinde
14. Harman yeri nasıl bir yerdi? Orada ne yapılırdı?
14 O akşam Rut harman yerine gitti. Genelde öğleden sonra ve akşamüzeri rüzgârın çok güçlü estiği bir yamaç ya da tepede bulunan harman yerinin düz ve sert bir zemini olurdu. Çiftçilerin ortak kullandığı harman yerinde işçiler tahıl tanelerini samandan ayırmak için yaba ya da kürekle harmanı havaya savururdu. Rüzgâr samanı alıp götürürken daha ağır olan tahıl taneleri yere düşerdi.
15, 16. (a) Akşam vakti harman yerindeki sahneyi anlatın. (b) Boaz ayakucunda Rut’un yattığını nasıl fark etti?
15 Artık akşam olmuştu; Rut dikkat çekmeden harman yerindeki işin yavaş yavaş sona erişini izliyordu. Boaz ise, harman savurma işini denetliyor, giderek büyüyen tahıl yığınlarına bakıyordu. İş bittikten sonra iştahla yemeğini yedi, ardından da yığınlardan birinin yanına uzandı. Anlaşılan bu, o dönemde yaygın bir âdetti; belki de, insanlar değerli hasadı hırsız ve yağmacılardan korumak için böyle yapıyorlardı. Rut, Boaz’ın yatmaya hazırlandığını gördü. Artık Naomi’nin tavsiyesini uygulama vakti gelmişti.
16 Kalbi küt küt atan Rut sessizce Boaz’a yaklaştı. Onun derin bir uykuda olduğunu anlayabiliyordu. Tam Naomi’nin söylediği gibi Boaz’ın ayaklarının üzerindeki örtüyü kaldırdı ve oraya uzanarak beklemeye başladı. Geçen zaman Rut’a asırlar gibi gelmiş olmalı. Sonunda, gece yarısı olduğunda Boaz kımıldanmaya başladı. Soğuktan titreyerek, herhalde ayaklarını tekrar örtmek için doğruldu. Ancak orada birinin olduğunu fark etti. Kutsal Kitap “[Boaz] baktı ki, ayaklarının dibinde bir kadın yatıyor!” der (Rut 3:8).
17. Rut’un davranışlarına cinsel imalar yüklemeye çalışanlar hangi iki basit gerçeği gözden kaçırıyor?
17 Kadına “Sen de kimsin?” diye sordu. Rut belki de sesi titreyerek “Ben hizmetçin Rut’um, hizmetçine kol kanat ger; çünkü sen bana akrabalık görevi yapabilecek birisin” dedi (Rut 3:9). Bazı çağdaş yorumcular, Rut’un söz ve davranışlarına cinsel imalar yüklemeye çalışıyor. Ancak onlar iki basit gerçeği gözden kaçırıyor. Birincisi, Rut yaşadığı dönemin örf ve âdetlerine göre davranıyordu; bu âdetlerin birçoğu bize çok yabancıdır. Bu nedenle Rut’un davranışlarını günümüzün yozlaşmış ahlak standartlarına göre değerlendirmek hata olur. İkinci olarak Boaz’ın verdiği tepki onun, Rut’un davranışlarını ahlaken temiz ve övülmeye değer bulduğunu net bir şekilde gösteriyor.
18. Boaz, Rut’u rahatlatmak için ne söyledi? Rut’un vefasıyla ilgili hangi iki örneğe değindi?
18 Boaz’ın nazik ve sakin ses tonu şüphesiz Rut’u rahatlattı. Boaz, “Yehova senden razı olsun kızım” dedi. “İlk yaptıklarından çok bu son yaptığınla vefanı gösterdin; çünkü yoksul olsun zengin olsun genç erkeklerin peşinden gitmedin” (Rut 3:10). Rut’un “ilk yaptıkları”, İsrail’e dönen Naomi’ye eşlik edip onunla ilgilenerek vefayla davranmasıydı. “Son yaptığı” ise o anki davranışıydı. Boaz, Rut gibi genç bir kadının evlenmek için zengin ya da fakir, çok daha genç birini kolaylıkla bulabileceğinin farkındaydı. Fakat Rut sadece Naomi için değil, Naomi’nin ölmüş olan kocası için de iyilik yapmak istiyordu; bu sayede kayınpederinin adı memleketinden silinip gitmeyecekti. Boaz’ın, bu genç kadının özverili davranışından böylesine etkilenmesinin nedenini anlamak hiç de zor değil.
19, 20. (a) Boaz neden Rut’la hemen evlenmedi? (b) Boaz, Rut’u ve onun namını düşündüğünü nasıl gösterdi?
19 Boaz sözlerine şöyle devam etti: “Hiç korkma kızım. İstediğin her şeyi yapacağım, çünkü bu şehirdeki herkes senin ne değerli bir kadın olduğunu biliyor” (Rut 3:11). Rut’la evlenme fikri Boaz’ın hoşuna gitmişti. Bu kadının kendisinden akrabalık görevini yapmasını istemesi belki de onu çok şaşırtmamıştı. Bununla birlikte Boaz doğruluğu seven bir adamdı, o sadece kendi tercihlerine göre hareket eden biri değildi. Rut’a, Naomi’nin ölen kocasının ailesinden, bu görevi yapabilecek daha yakın bir akrabası olduğunu söyledi. Boaz, Rut’un kocası olma fırsatını önce bu adama verecekti.
Rut başkalarına iyi ve saygılı davrandığı için “değerli bir kadın” olarak tanındı
20 Daha sonra Boaz, Rut’a tekrar yatmasını ve gece boyunca dinlenmesini söyledi. Rut sabaha karşı kimse görmeden oradan sessizce ayrılabilirdi. Boaz kendisinin ve Rut’un namını korumak istiyordu, çünkü insanlar onların ahlaksızlık yaptığını düşünebilirdi. Rut, ricasına böylesine nazik bir karşılık aldığı için belki de içi rahatlamış bir şekilde tekrar Boaz’ın ayakucunda yattı. Sonra gün henüz ağarmadan kalktı. Boaz cömertçe davranarak Rut’un pelerinini arpayla doldurdu ve Rut Beytlehem’e doğru yola çıktı (Rut 3:13-15’i okuyun).
21. (a) Hangi şey Rut’un “değerli bir kadın” olarak tanınmasına katkıda bulundu? (b) Onu nasıl örnek alabiliriz?
21 Boaz’ın sözleri üzerinde düşünmek Rut’u çok mutlu etmiş olmalı; o, yaşadığı şehirde “değerli bir kadın” olarak tanınıyordu. Rut’un, Yehova’yı tanımak ve O’na hizmet etmek üzere duyduğu arzunun bu nama sahip olmasında şüphesiz büyük payı vardı. Ayrıca Rut, kendisine çok yabancı olan örf ve âdetlere istekle uyarak, Naomi’ye ve onun halkına karşı çok iyi ve duyarlı davranmıştı. Biz de başkalarına ve onların yaşam tarzlarına, örf ve âdetlerine derin saygı duymaya çalışırsak Rut’un imanını örnek almış oluruz. Böylece harika bir nama sahip olabiliriz.
Rahat Edeceği Bir Yuva
22, 23. (a) Boaz’ın Rut’a verdiği hediyenin nasıl bir anlamı olabilir? (Dipnota bakın.) (b) Naomi, Rut’a ne yapmasını söyledi?
22 Rut eve geldiğinde Naomi, “Kızım, sen misin?” diye sordu. Naomi’nin bu soruyu sormasının nedeni belki hava karanlık olduğu için Rut’u tam olarak görememesiydi. Belki de onun hâlâ dul gelini mi, yoksa artık evlenmeyi ümit eden bir kadın mı olduğunu merak ediyordu. Rut kayınvalidesine hemen olan biteni anlattı. Aynı zamanda, Boaz’ın hediye olarak gönderdiği arpayı da verdic (Rut 3:16, 17).
23 Hikmetli bir kadın olan Naomi, Rut’a o gün başak toplamaya gitmeyip sessizce evde beklemesini söyledi. Ve şu sözleriyle onu rahatlattı: “Bu adam meseleyi bugün halletmeden rahat etmeyecek” (Rut 3:18).
24, 25. (a) Boaz kendi çıkarlarını düşünmeyen doğru bir adam olduğunu nasıl gösterdi? (b) Rut hangi nimetleri tattı?
24 Naomi Boaz’la ilgili sözlerinde kesinlikle haklıydı. Boaz şehir kapısına gitti; genelde şehrin ihtiyarları orada buluşurdu. Söz konusu yakın akraba geçene kadar bekledi. Boaz şahitlerin önünde adama, Rut’la evlenerek akrabalık görevini yapmasını teklif etti. Ancak adam, kendi mirasının tehlikeye girmesinden korktuğu için bunu kabul etmedi. Sonra Boaz, şehir kapısındaki şahitlerin önünde, Naomi’nin ölen kocası Elimelek’in tüm mal varlığını satın alarak ve Elimelek’in oğlu Mahlon’un dul kalan eşi Rut’la evlenerek akrabalık görevini yerine getireceğini söyledi. Bunu “ölmüş olan adamın adı kendi mirasıyla yaşasın” diye yapacağını dile getirdi (Rut 4:1-10). Boaz gerçekten de kendi çıkarlarını düşünmeyen doğru bir adamdı.
25 Boaz ve Rut evlendiler. Kutsal Yazılarda şöyle okuyoruz: “Yehova’nın lütfuyla kadın gebe kaldı ve bir oğul doğurdu.” Beytlehemli kadınlar Naomi’ye hayırdua ettiler ve Naomi’ye “yedi oğuldan daha hayırlı” olduğu için Rut’u övdüler. Yıllar sonra Rut’un oğlu, Kral Davut’un atası oldu (Rut 4:11-22). Davut da, İsa Mesih’in atalarından biriydi (Mat. 1:1).d
26. Rut ve Naomi hakkında öğrendiklerimiz bize hangi gerçeği hatırlatır?
26 Rut da Naomi gibi birçok nimet tattı. Naomi onun çocuğunu kendi çocuğu gibi gördü ve onu yetiştirirken Rut’a yardım etti. Bu iki kadının yaşamı şu gerçeği her zaman aklımızda tutmamıza yardım eder: İhtiyaçlarını karşılamak üzere alçakgönüllülükle çalışanların ve Tanrı’nın toplumuyla birlikte O’na vefayla hizmet edenlerin çabaları Yehova’nın gözünden asla kaçmaz. Yehova Tanrı, Boaz, Naomi ve Rut gibi sadık kullarını ödüllendirmeyi asla ihmal etmez.
a Naomi’nin de fark ettiği gibi Yehova’nın iyiliği sadece yaşayanları değil, ölüleri de kapsar. Naomi kocasını ve iki oğlunu kaybetmişti. Rut da kocasını kaybetmişti. Elbette bu erkekler, Rut ve Naomi için çok değerliydi. Dolayısıyla Rut ve Naomi’ye yapılan herhangi bir iyilik, aslında kocalarına da yapılmış oluyordu, çünkü kocaları yaşasaydı mutlaka eşlerinin ihtiyaçlarının karşılanmasını isterdi.
b Anlaşılan dul kalan bir kadınla evlenme hakkı, miras hakkı meselesinde olduğu gibi ölen adamın önce erkek kardeşlerinin, daha sonra en yakın erkek akrabalarınındı (Say. 27:5-11).
c Boaz, Rut’a “altı ölçek” arpa vermişti; bunun ağırlığı tam olarak bilinmemektedir. Boaz bu davranışıyla şunu ima etmiş olabilir: Nasıl altı çalışma gününün ardından Sebt günü dinlenmesi geliyorsa, Rut’un da bir dul olarak ağır koşullarda çalıştığı günlerin ardından, bir kocanın ve güvenli bir evin sağlayabileceği rahat bir yuvaya kavuşacağı günler yakındı. Öte yandan Rut daha fazlasını taşıyamayacağı için Boaz ona altı ölçek (belki de altı kürek dolusu) arpa vermiş olabilir.