Yüreğinizi Ayırt Etme Gücü Kazanmaya Yöneltin
“Yehova kendisi hikmet verir, ağzından çıkanlar bilgi ve ayırt etme gücü yansıtır.”—SÜLEYMANIN MESELLERİ 2:6.
1. Yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya nasıl yöneltebiliriz?
YEHOVA, Yüce Öğretmenimizdir. (İşaya 30:20, 21) Fakat O’nun Sözünde açıklanan ‘Tanrı bilgisinden’ yararlanmak için acaba ne yapmalıyız? Bir ölçüde, ‘yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya yöneltmeli,’ başka bir deyişle bu niteliği edinip göstermeyi candan arzulamalıyız. Bunu Tanrı’dan istemeliyiz, çünkü hikmetli bir adam “Yehova hikmet verir; ağzından çıkanlar bilgi ve ayırt etme gücü yansıtır” demişti. (Süleymanın Meselleri 2:1-6) Bilgi, hikmet ve ayırt etme gücü nedir?
2. (a) Bilgi nedir? (b) Hikmeti nasıl tanımlarsınız? (c) Ayırt etme gücü nedir?
2 Bilgi, deneyim, gözlem veya araştırma yoluyla elde edilen gerçekleri iyi bilmektir. Hikmet bilgiyi doğru ve etkili şekilde uygulama yeteneğidir. (Matta 11:19) Kral Süleyman, iki kadın aynı çocuk üzerinde hak iddia edince bu hararetli tartışmaya çözüm getirmek üzere, bir annenin çocuğuna bağlılığına ilişkin bilgisini kullanarak hikmet gösterdi. (I. Kırallar 3:16-28) Ayırt etme gücü “yargıda şaşmazlık”tır. “Bir şeyi diğerinden ayıran zihin gücü ya da yeteneğidir.” (Webster’s Universal Dictionary) Yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya yöneltirsek, Yehova, bu gücü bize Oğlu aracılığıyla verecektir. (II. Timoteos 2:1, 7) Fakat acaba ayırt etme gücü yaşamın değişik alanlarını nasıl etkileyebilir?
Ayırt Etme Gücü ve Sözlerimiz
3. Süleymanın Meselleri 11:12, 13’ü nasıl açıklarsınız ve “anlayışı eksik” olmak ne demektir?
3 Ayırt etme gücü, ‘susmanın ve söylemenin bir vakti’ olduğunun farkında olmamıza yardım eder. (Vaiz 3:7) Bu nitelik ağzımızdan çıkanlara dikkat etmemizi de sağlar. Süleymanın Meselleri 11:12, 13 şunları der: “Komşusunu hor görenin anlayışı (yüreği) eksiktir; fakat anlayışlı (kapsamlı ayırt etme gücüne sahip) adam dilini tutar. Söz taşıyıp gezen adam sır açar; fakat ruhu sadık olan adam işi örter.” Evet, başka bir insanı hor gören kadın ya da erkeğin “anlayışı eksiktir.” Sözlükbilimci Wilhelm Genesius’a göre, böyle bir kimse “anlayıştan yoksundur.” İyi yargılayamaz ve zihninin olumlu nitelikleri yetersizdir. İsa’nın takipçisi olduğunu söyleyen biri boşboğazlığını iftiraya ya da sövücülüğe vardırırsa, tayin edilmiş ihtiyarlar cemaatteki bu sağlıksız duruma son vermek üzere harekete geçmelidirler.—Levililer 19:16; Mezmur 101:5; I. Korintoslular 5:11.
4. İsa’nın ayırt etme gücüne sahip sadık takipçileri gizli tutulması gereken bilgiler konusunda nasıl davranırlar?
4 “Anlayışı eksik” olanların tersine, “kapsamlı ayırt etme gücüne sahip” kişiler gerektiğinde susarlar. Sırları açığa vurmazlar. (Süleymanın Meselleri 20:19) Düşüncesizce söylenen sözlerin zarara yol açabileceğini bilen ayırt edici kişiler ‘sadık ruhludurlar.’ İman kardeşlerine vefalıdırlar ve onları tehlikeye sokabilecek gizli meseleleri ortaya dökmezler. İsa’nın ayırt edici takipçileri, cemaatle ilgili mahrem tutulması gereken herhangi bir bilgi alırlarsa, Yehova’nın teşkilatı kendi yayın organları vasıtasıyla bildirmeyi uygun görünceye dek, bu bilgiyi sır olarak saklarlar.
Ayırt Etme Gücü ve Davranışlarımız
5. “Akılsız” kişiler dizginsizce davranışlara ne gözle bakarlar, neden?
5 Mukaddes Kitaptaki meseller ayırt etme gücü kullanmamıza ve uygun olmayan davranışlardan kaçınmamıza yardım eder. Örneğin, Süleymanın Meselleri 10:23 şunu der: “Akılsız adam için dizginsiz davranışlar bir eğlence gibidir; hikmetse ayırt edici adam içindir.” Dizginsiz davranışları “eğlence gibi” görenler, hareketlerinin yanlışlığını fark etmez ve Tanrı’yı herkesin hesap vermesi gereken biri olarak görmezler. (Romalılar 14:12) Böyle “akılsız” kişiler, Tanrı’nın kötülüklerini görmediği sonucuna varacak kadar mantıksızlaşırlar. Davranışlarıyla aslında “Allah yoktur” derler. (Mezmur 14:1-3; İşaya 29:15, 16) Tanrısal ilkelerle yönlendirilmediklerinden, ayırt etme gücüne sahip değillerdir ve olayları doğru yargılayamazlar.—Süleymanın Meselleri 28:5.
6. Dizginsiz davranışlar neden akılsızlıktır ve ayırt etme gücüne sahipsek buna ne gözle bakacağız?
6 “Ayırt edici adam” dizginsiz davranışların “eğlence” ya da oyun olmadığının farkındadır. Bu tür davranışların Tanrı’nın hoşuna gitmediğini ve O’nunla ilişkimizi mahvedebileceğini bilir. Bu tür bir davranışta bulunmak akılsızlıktır, çünkü insanın özsaygısını yok eder, evlilikleri yıkar, hem zihne hem de bedene zarar verir ve ruhi düşünüşün yitirilmesine yol açar. Öyleyse, yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya yöneltip her tür dizginsiz davranıştan ya da ahlaksızlıktan kaçınalım.—Süleymanın Meselleri 5:1-23.
Ayırt Etme Gücü ve Tutumumuz
7. Öfkenin fiziksel etkilerinden bazıları nelerdir?
7 Yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya yöneltmemiz tutumumuzu denetim altında tutmamıza da yardımcı olur. Süleymanın Meselleri 14:29 “geç öfkelenen adamın anlayışı (ayırt etme gücü) çoktur” der, “fakat dar ruhlu adam sefaheti (akılsızlığı) üstün tutar.” Ayırt etme gücüne sahip olan bir kimsenin öfke denetimsizliğinden kaçınmaya uğraşmasının bir nedeni de bunun bizim üzerimizdeki olumsuz fiziksel etkileridir. Kan basıncını yükseltip solunum rahatsızlıklarına yol açabilir. Doktorlar kızgınlık ve öfkenin astım, cilt hastalıkları, sindirim sorunları ve ülser gibi rahatsızlıklara yol açan ya da onları daha da kötüleştiren duygular olduğunu söylediler.
8. Sabırsız davranmak neye yol açabilir, fakat ayırt etme gücü bu konuda bize nasıl yardımcı olabilir?
8 Ayırt etme gücü kullanarak ‘geç öfkelenmemizin’ tek nedeni sağlığımıza zarar verme kaygısı değildir. Sabırsız olmak sonradan pişmanlık duyacağımız akılsızca davranışlara yol açabilir. Ayırt etme gücü dizginsiz konuşmanın ya da uluorta davranışların nelere yol açabileceğini düşünmemizi sağlar ve böylece bizi hikmetsiz bir tavırla ‘akılsızlığı üstün tutmaktan’ korur. Özellikle ayırt etme gücü, öfkenin düşünme sürecimizi altüst edebileceğini ve dolayısıyla sağlıklı yargıda bulunamayacağımızı fark etmemizi sağlar. Böyle bir durum Tanrısal iradeyi yapma yeteneğimizi ve Tanrı’nın adil ilkelerine göre yaşama gücümüzü zayıflatır. Evet, öfkenin kontrolden çıkmasına boyun eğmek ruhi bakımdan zararlıdır. Aslında, “gazap” veya “öfke nöbetleri” Tanrı’nın Gökteki Krallığını miras almamızı engelleyecek ‘bedenin iğrenç işleri’ arasında sayılmaktadır. (Galatyalılar 5:19-21) Öyleyse, bizler İsa’nın ayırt etme gücüne sahip takipçileri olarak “işitmekte çabuk, söylemekte ağır, gazapta ağır” olalım.—Yakub 1:19.
9. Ayırt etme gücü ve kardeş sevgisi zorlukları gidermemize nasıl yardım eder?
9 Öfkelendiğimizde ayırt etme gücü bize ortalığı kırıp dökmemek için sakin kalmamız gerektiğini gösterebilir. Süleymanın Meselleri 17:27 şunları der: “Sözlerini esirgiyenin bilgisi vardır; ve sakin ruhlu olan anlayışlı (ayırt etme gücüne sahip) adamdır.” Ayırt etme gücü ve kardeş sevgisi, kırıcı bir sözü düşünmeden söyleme dürtüsünü bastırmamız gerektiğini anlamamıza yardımcı olacak. Bir öfke nöbeti geçirmişsek, sevgi ve alçakgönüllülük bizi özür dileyip hatamızı düzeltmeye yöneltecek. Fakat birinin bizi gücendirdiğini varsayalım. Bu durumda, aslında barışı sağlamak amacıyla yumuşak ve alçakgönüllü tarzda bu kişiyle yalnız konuşalım.—Matta 5:23, 24; 18:15-17.
Ayırt Etme Gücü ve Ailemiz
10. Hikmet ve ayırt etme gücü aile yaşamında ne rol oynar?
10 Aile fertlerinin hikmetli ve ayırt edici olması gerekir, çünkü bu niteliklerin ev halkı üzerinde yapıcı etkisi olacaktır. Süleymanın Meselleri 24:3, 4 şunları der: “Hikmetle ev yapılır; ve anlayışla (ayırt etme gücüyle) pekiştirilir; ve bilgi ile odalar her çeşit değerli ve hoş mallarla dolar.” Hikmet ve ayırt etme gücü başarılı bir aile yaşamı için mükemmel birer yapı taşına benzer. Ayırt etme gücü İsa’yı takip eden ana-babaların, çocuklarına duygu ve kaygılarını söyletebilmelerine yardımcı olur. Ayırt edici biri eşiyle iletişim kurabilir, onun duygu ve düşüncelerini dinleyip kavrayabilir.—Süleymanın Meselleri 20:5.
11. Ayırt etme gücüne sahip evli bir kadın ne anlamda ‘evini yapabilir’?
11 Hikmet ve ayırt etme gücünün mutlu aile hayatı için yaşamsal olduğuna kuşku yoktur. Örneğin, Süleymanın Meselleri 14:1 şunu der: “Her hikmetli kadın kendi evini yapar; fakat sefih (akılsız) kadın kendi ellerile onu yıkar.” Kocasına yerinde tabiiyet gösteren hikmetli ve ayırt edici bir kadın, ev halkının iyiliği için uğraşacak ve böylece ailesi üzerinde yapıcı bir etki oluşmasına yardımcı olacaktır. Kocası hakkında her zaman olumlu konuşarak başkalarının ona karşı saygısını artırması, ‘evini yapmasına’ katkıda bulunma yollarından biridir. Ayrıca, Yehova’ya saygıdan kaynaklanan bir korku besleyen becerikli, ayırt edici bir kadın başkalarınca övülür.—Süleymanın Meselleri 12:4; 31:28, 30.
Ayırt Etme Gücü ve Yaşamda İzlediğimiz Yol
12. “Anlayışı eksik” olanlar akılsızlığı nasıl görür, neden?
12 Ayırt etme gücü tüm uğraşılarımızda uygun bir yol izlememize yardımcıdır. “Anlayışı eksik olana akılsızlık sevinçtir. Fakat ayırt etme gücüne sahip adam gidişini doğrultur” diyen Süleymanın Meselleri 15:21 bunu gösterir. Bu meseli nasıl anlamalıyız? Akılsızca ya da ahmakça bir yol izlemek, sağduyudan yoksun erkek, kadın ve gençler için sevinç kaynağıdır. Onların “anlayışı (yüreği),” başka bir deyişle iyi güdüleri noksandır ve akılsızlıktan sevinç duyacak kadar hikmetsizdirler.
13. Süleyman gülme ve uçarılık konusunda neyi anladı?
13 İsrail’in ayırt edici Kralı Süleyman uçarılığın anlamsız olduğunu öğrendi. Şunu kabul etti: “Ben yüreğimde dedim: Haydi gel sevinçle seni deniyeyim; iyiliği de gör; ve işte, o da boş. Gülme için: Deliliktir; sevinç için de: Neye yarar? dedim.” (Vaiz 2:1, 2) Ayırt edici bir adam olan Süleyman, sırf gülüp eğlenmenin gerçek, kalıcı mutluluk yaratmadığından doyum vermediğini gördü. Gülmek belki geçici bir süre sorunlarımızı unutmamıza yardımcı olur, fakat sonra onlar daha da büyük boyutta beliriverir. Süleyman gülmenin “delilik” olduğunu haklı olarak söyleyebildi. Neden mi? Çünkü düşüncesizce gülmek sağlıklı yargıda bulunmayı engeller. Çok ciddi meseleleri hafife almamıza neden olabilir. Bir soytarının söz ve hareketlerinin verdiği neşenin pek büyük bir değer taşıdığı söylenemez. Süleyman’ın gülme ve neşe konusunda yaptığı deneyin öneminin ayırdına varmak, ‘zevki Tanrı’dan ziyade sevmekten’ kaçınmamıza yardımcı olur.—II. Timoteos 3:1, 4.
14. Ayırt etme gücüne sahip adam nasıl “gidişini doğrultur”?
14 Ayırt edici adam nasıl “gidişini doğrultur”? Ruhi yönden ayırt edici olmak ve Tanrısal ilkeleri uygulamak insanı doğru dürüst bir yol izlemeye yöneltir. Byington’un tercümesinde açık açık şunlar denir: “Akılsızlık beyinsiz adama neşe kaynağıdır, fakat zeki adam dosdoğru gider.” ‘Ayırt edici adamın’ ayakları doğru yola yönelir ve o, Tanrı’nın Sözünü yaşamında uyguladığından iyi ile kötüyü ayırt edebilir.—İbraniler 5:14; 12:12, 13.
Yehova’dan Her Zaman Ayırt Etme Gücü İstemek
15. Süleymanın Meselleri 2:6-9’dan ne öğreniriz?
15 Hepimizin yaşamda doğru bir yol izleyebilmek için kusurlu olduğunu kabul etmesi ve Yehova’dan, ruhi ayırt etme gücü istemesi gerekir. Süleymanın Meselleri 2:6-9 şunları der: “RAB hikmet verir; ağzından bilgi ve anlayış çıkar (ağzından çıkanlar bilgi ve ayırt etme gücü yansıtır); doğrular için sağlam öğüt saklar; doğrulukla yürüyenler için kalkandır; ta ki, adalet yollarını kayırsın, ve salihlerinin yolunu korusun. Salâhı ve hakkı ve doğruluğu, evet, her iyi yolu o zaman anlıyacaksın.”—Yakub 4:6 ile karşılaştırın.
16. Neden Yehova’ya karşı hikmet, anlayış ve öğüt yoktur?
16 Yehova’ya bağımlı olduğumuzu kabul ederken, O’nun Sözünü derinden araştırarak iradesini alçakgönüllülükle anlamaya uğraşalım. Tanrı mutlak anlamda hikmete sahiptir ve O’nun öğüdü her zaman yararlıdır. (İşaya 40:13; Romalılar 11:34) Aslında, Tanrı’nın Sözüyle çelişen her nasihat değersizdir. Süleymanın Meselleri 21:30’da “RABBE karşı hikmet yoktur, ve anlayış yoktur, öğüt de yoktur” denir. (Süleymanın Meselleri 19:21 ile karşılaştırın.) Yaşamda uygun bir yol izlememiz açısından bize yalnızca, ‘sadık ve basiretli köle’ aracılığıyla sağlanan yayınların yardımıyla Tanrı’nın Sözünü incelemekle geliştirilen ruhi ayırt etme gücü yardım edebilir. (Matta 24:45-47) Öyleyse, ne kadar akla yatkın görünürse görünsün O’nun Sözüyle çelişen hiçbir öğüdün bu Söze denk olamayacağının bilinciyle, yaşayışımızı Yehova’nın öğüdüyle uyumlu halde sürdürelim.
17. Yanlış bir öğüt neye yol açabilir?
17 İsa’nın ayırt edici takipçileri verdikleri öğüdü kesinlikle Tanrı’nın Sözüne dayandırmak ve bir soruya cevap vermeden önce Mukaddes Kitabı inceleyip derin düşünmek gerektiğinin bilincindedirler. (Süleymanın Meselleri 15:28) Ciddi konularda sorulan sorular yanlış cevaplandırılırsa büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle, İsa’yı takip eden ihtiyarların ruhi yönden ayırt etme gücüne ihtiyaçları vardır ve iman kardeşlerine ruhen yardım etmeye uğraşırken Yehova’nın kendilerine rehber olması için dua etmelidirler.
Ruhi Yönden Ayırt Etme Gücüyle Dolu Olmak
18. Cemaatte bir sorun çıkarsa, ayırt etme gücü ruhi dengemizi korumamıza nasıl yardımcı olabilir?
18 Yehova’yı memnun edebilmek için ‘her konuda ayırt etme gücüne’ ihtiyacımız var. (II. Timoteos 2:7) Mukaddes Kitaptan istekle yaptığımız araştırma ve Tanrı’nın ruhu ile teşkilatının yönetimine gösterdiğimiz itaat, kötü yola yöneltebilecek durumlarla karşılaştığımızda ne yapacağımızın ayrımına varmamıza yardımcı olacak. Örneğin, cemaatte bir meselenin bizim düşündüğümüz biçimde ele alınmadığını varsayalım. Ruhi yönden ayırt etme gücü, bunun Yehova’nın kavmiyle ilişkide bulunmaktan ve Tanrı’ya hizmet etmekten vazgeçmemiz için bir neden olmadığını görmemizi sağlayacak. Yehova’ya hizmet etme ayrıcalığımızı, sahip olduğumuz ruhi özgürlüğü, Gökteki Krallık müjdecileri olarak yaptığımız hizmetten duyabileceğimiz sevinci düşünün. Ruhi yönden ayırt etme gücü her şeye doğru açıdan bakmamızı ve başkaları ne yaparsa yapsın bizim Tanrı’ya vakfolduğumuzu ve O’nunla ilişkimizi aklımızdan hiç çıkarmamamız gerektiğini kavramamızı mümkün kılar. Bir problemi ele alabilmek için teokratik açıdan yapabileceğimiz bir şey yoksa, Yehova’nın durumu düzeltmesini sabırla beklememiz gerekir. Vazgeçmek veya umutsuzluğa kapılmaktansa ‘Tanrı’ya ümit bağlayalım.’—Mezmur 42:5, 11.
19. (a) Pavlus’un Filipililer için ettiği duanın özü neydi? (b) Bir konuyu tam anlamazsak ayırt etme gücü bize nasıl yardımcı olabilir?
19 Ruhi yönden ayırt etme gücü Tanrı’ya ve kavmine vefalı kalmamıza yardımcı olur. Pavlus, İsa’nın Filipi’deki takipçilerine şunları dedi: “Şunu dua ederim ki âlâ olan şeyleri beğenmeniz için, bilgide ve hep sezgide (tam bilgi ve tam ayırt etme gücüyle) sevginiz daha ve daha ziyade artsın; . . . . Mesihin gününe kadar saf ve kusursuz olasınız” (Filipililer 1:9-11) Uygun biçimde mantık yürütebilmek için ‘tam bilgiye ve tüm ayırt etme gücüne’ ihtiyacımız var. Burada “ayırt etme gücü” olarak tercüme edilen Yunanca sözcük “duyarlı ahlaksal algı yeteneği” anlamına gelir. Bir konuyu öğrendiğimizde, bu konunun Tanrı ve İsa ile ilişkisini algılamak ve Yehova’nın kişiliğini ve düzenlemelerini nasıl yücelttiğini derin düşünmek isteriz. Bu da Yehova Tanrı’nın ve İsa Mesih’in bizim için yaptıklarına karşı takdirimizi ve ayırt etme gücümüzü artırır. Bir konuyu tam anlamadığımızda ayırt etme gücümüz, Tanrı, İsa ve Tanrısal amaç hakkında öğrendiğimiz bu önemli şeylerin hiçbirine imanımızı kaybetmememiz gerektiğini fark etmemize yardımcı olacaktır.
20. Ruhi ayırt etme gücüyle nasıl dolabiliriz?
20 Düşünce ve davranışlarımızı her zaman Tanrı’nın Sözüyle uyumlu hale getirirsek ruhi ayırt etme gücüyle dolarız. (II. Korintoslular 13:5) Bu konuda yapıcı olmak, dik başlı ve eleştirici değil, alçakgönüllü olmamıza yardım eder. Ayırt etme gücü yanlış yönlerimizin doğrultulmasından yararlanmamızı ve daha önemli konuları ayırt etmemizi sağlar. (Süleymanın Meselleri 3:7) Öyleyse, Yehova’yı memnun etme arzusuyla, O’nun Sözünden aldığımız tam bilgiyle dolmaya çalışalım. Bu, neyin gerçek öneme sahip olduğunu saptamamızı, Yehova’yla aramızdaki değerli ilişkiye vefayla sımsıkı bağlı kalmamızı ve doğruyu yanlıştan ayırt etmemizi mümkün kılacak. Yüreğimizi ayırt etme gücü kazanmaya yöneltirsek tüm bunlar mümkün olur. Fakat başka bir şey daha gereklidir. Ayırt etme gücünün bizi korumasına izin vermeliyiz.
Nasıl Karşılık Vereceksiniz?
◻ Yüreğimizi neden ayırt etme gücüne yöneltmeliyiz?
◻ Ayırt etme gücü söz ve davranışlarımızı nasıl etkileyebilir?
◻ Ayırt etme gücünün tutumumuz üzerinde ne etkisi olabilir?
◻ Neden her zaman Yehova’dan ayırt etme gücü dilemeliyiz?
[Sayfa 13’teki resim]
Ayırt etme gücü, tutumumuzu denetim altında tutmamıza yardım eder
[Sayfa 15’teki resim]
Ayırt etme gücüne sahip Kral Süleyman uçarılığın aslında doyum verici olmadığının farkına vardı