Kral Süleyman’dan Neler Öğrenebiliriz?

“Yakup’un Tanrısının evine çıkalım. O bize yolunu öğretecek, biz de O’nun yolunda yürüyeceğiz” (İŞA. 2:3).

1, 2. Kutsal Kitapta söz edilen kişilerin örneklerinden nasıl yararlanabilirsiniz?

KUTSAL KİTAPTA yazılanları okumaktan yarar göreceğinize inanıyor musunuz? Bu kitapta, yaşam tarzını ve niteliklerini örnek almak isteyeceğiniz birçok sadık kişiden söz edilir (İbr. 11:32-34). Ancak bunun yanında, yanlış davranış ve düşünüş tarzı nedeniyle örnek almak istemeyeceğiniz kişilerden de söz edilir.

² Aslında Kutsal Kitapta adı geçen bazı kişiler bizim için hem olumlu hem de olumsuz bir örnektir. Bir zamanlar alçakgönüllü bir çobanken sonra güçlü bir kral olan Davut’u düşünün. O hakikati sevmek ve Yehova’ya güvenmek açısından harika bir örnektir. Bununla birlikte Davut, Bat-şeba’yla zina yaptı, Uriya’yı öldürttü ve Yehova’nın onayı olmadan nüfus sayımı yaptırdı. Bunlar ciddi günahlardı. Fakat biz şimdi Davut’un oğlunun, Kutsal Kitabın bir kısmını kaleme alan Kral Süleyman’ın örneğini inceleyelim. Öncelikle onun bize iyi örnek olduğu iki alana bakacağız.

‘Süleyman’ın Hikmeti’

 3. Süleyman’ın bizim için olumlu bir örnek olduğunu neden söyleyebiliriz?

³ İsa Mesih, geçmişte kendisini temsil eden Kral Süleyman’dan örnek alabileceğimiz biri olarak söz etti. İsa, şüpheleri olan bazı Yahudilere şöyle dedi: “Hüküm gününde güney kraliçesi bu neslin insanlarıyla birlikte kalkacak ve onları mahkûm edecek. Çünkü o, Süleyman’ın hikmetli sözlerini dinlemek için dünyanın öbür ucundan gelmişti. Fakat işte burada Süleyman’dan daha büyük biri var” (Mat. 12:42). Evet, Süleyman hikmetiyle tanınmış biriydi. Onun örneği bizi de hikmet kazanmaya teşvik eder.

4, 5. Süleyman nasıl hikmet kazandı? Hikmet kazanmak için biz Süleyman’dan farklı olarak ne yapmalıyız?

⁴ Süleyman kral olduğunda Yehova ona bir rüyada göründü ve Kendisinden bir dilekte bulunmasını istedi. Yaşam tecrübesinin sınırlı olduğunu bilen Süleyman, Yehova’dan hikmet diledi (1. Krallar 3:5-9’u okuyun). Yehova, onun zenginlik ve ihtişam yerine hikmet dilemesinden hoşnut oldu ve ona hem “hikmet ve anlayış” hem de zenginlik verdi (1. Kral. 3:10-14). İsa’nın söylediği gibi, Süleyman’ın hikmeti öylesine büyüktü ki, Seba kraliçesi bunu duydu ve onu bizzat görmek üzere uzaklardan geldi (1. Kral. 10:1, 4-9).

⁵ Bizler bugün Süleyman gibi mucizevi yollarla hikmet kazanmayı beklemiyoruz. Süleyman, “Hikmet Yehova’dan gelir” dedi. Fakat bu niteliği kazanmak için çaba göstermemiz gerektiğini de belirterek şöyle ekledi: ‘Hikmete kulağını aç ve ayırt edici olmaya yüreğini ver.’ O, ayrıca hikmeti ‘yardıma çağırmamız’, onu ‘aramamız’ ve ‘araştırmamız’ gerektiğini de söyledi (Özd. 2:1-6). Açıkça görüldüğü gibi hikmet kazanmak bizim elimizde.

 6. Hikmet konusunda Süleyman’ın olumlu örneğinden yararlandığımızı hangi yollarla gösterebiliriz?

⁶ Kendimize soralım: ‘Hikmet niteliğine Süleyman kadar değer veriyor muyum?’ Ekonomik belirsizlikler birçok insanın paraya ve işe gerekenden fazla önem vermesine neden olurken, birçok gencin eğitim süresi ve türüyle ilgili kararlarını da etkiliyor. Peki siz ve aileniz için ne denebilir? Yaptığınız seçimler, hikmet niteliğini ‘define arar gibi’ aradığınızı gösteriyor mu? Önceliklerinizde ya da hedeflerinizde bazı değişiklikler yapmak, daha fazla hikmet kazanmanız için fırsat yaratabilir mi? Hikmet kazanmanız ve bu niteliği sergilemeniz gerçekten de kalıcı yararlar sağlar. Süleyman bu gerçeği şöyle dile getirdi: “Böylece sen de doğruluğu, adaleti ve dürüstlüğü, erdem yolunun ne olduğunu anlarsın” (Özd. 2:9).

Gerçek Tapınmayı Ön Plana Koymak Barış Getirdi

 7. Yehova Tanrı için nasıl büyük bir mabet inşa edildi?

⁷ Süleyman, hükümdarlığının daha ilk yıllarında Musa’nın zamanından beri kullanılan Kutsal Çadırın yerine devasa bir mabet inşa etme işine girişti (1. Kral. 6:1). Fakat onun amacı başarılı bir mimar ya da zengin bir hayırsever olarak nam yapmak değildi. Bu mabet her ne kadar Süleyman’ın mabedi olarak adlandırılsa da, mabedi inşa etme fikri ona değil babası Davut’a aitti. Davut bu isteğini dile getirdiğinde Tanrı ona mabedin ve içinde kullanılacak eşyaların detaylı planlarını vermişti. Davut bu işin finanse edilmesi için büyük miktarda bağışta bulunmuştu (2. Sam. 7:2, 12, 13; 1. Tar. 22:14-16). Ancak projeyi hayata geçirme sorumluluğu Süleyman’a verildi. O bu projeyi yedi buçuk yılda tamamladı (1. Kral. 6:37, 38; 7:51).

8, 9. (a) İyi işler yapmaktan vazgeçmemek konusunda Süleyman hangi olumlu örneği bıraktı? (b) Süleyman’ın gerçek tapınmayı ön plana koymasının ne gibi sonuçları oldu?

⁸ Süleyman Yehova’ya tapınmayı ön plana koyarak ve mabedi sebatla inşa ederek hepimiz için olumlu bir örnek oldu. Mabedin inşası tamamlandığında ve ahit sandığı içine konulduğunda Süleyman halk adına dua etti. O duasında Yehova’ya şunları söyledi: “Gözlerin gece gündüz bu ev üzerinde, ‘İsmimi taşıyacak’ dediğin yer üzerinde olsun ve bu yere doğru dua eden kulunun duasını işit” (1. Kral. 8:6, 29). Hem İsrailoğulları hem de yabancılar Tanrı’nın ismini yücelten bu mabede doğru dua edebileceklerdi (1. Kral. 8:30, 41-43, 60).

⁹ Süleyman’ın gerçek tapınmayı ön plana koymasının ne gibi sonuçları oldu? Mabedi adama töreni bittikten sonra ‘Yehova’nın, kulu Davut ve halkı İsrail için yaptığı tüm iyiliklerden dolayı halkın yüreği sevinç ve neşeyle coşuyordu’ (1. Kral. 8:65, 66). Gerçekten de, Süleyman’ın 40 yıllık yönetimi boyunca ülkeye barış ve refah hâkim olmuştu (1. Krallar 4:20, 21, 25’i okuyun). Bu durumu anlatan 72. Mezmur, Süleyman’la temsil edilen ve çok daha büyük işler başaracak olan İsa Mesih’in yönetiminde tadacağımız nimetler hakkında bize fikir verir (Mezm. 72:6-8, 16).

Süleyman’ın Olumsuz Örneği

10. Süleyman hangi ciddi hatayı yaptı?

¹⁰ Süleyman’ın aynı zamanda olumsuz bir örnek de olduğunu neden söyleyebiliriz? Belki hemen aklınıza, aldığı yabancı eşler ve cariyeler geliyor. Kutsal Yazılarda şunları okuyoruz: “Süleyman yaşlandığında, eşleri onun yüreğini çelerek başka tanrıların peşinden gitmesine neden oldular. O, Tanrısı Yehova’ya babası Davut gibi tüm yüreğiyle bağlı kalmadı” (1. Kral. 11:1-6). Elbette siz, Süleyman’ın bu akılsızca davranışını örnek almak istemezsiniz. Peki Süleyman’ın yaptığı tek hata bu muydu? Şimdi onun hayatında kolaylıkla gözden kaçabilecek bazı ayrıntılara bakalım ve hangi dersleri çıkarabileceğimizi görelim.

11. Süleyman’ın ilk evliliği hakkında hangi sonuca varabiliriz?

¹¹ Süleyman 40 yıl hüküm sürdü (2. Tar. 9:30). O halde 1. Krallar 14:21 ayetinden hangi sonucu çıkarabiliriz? (Okuyun). Bu ayette, Süleyman öldükten sonra oğlu Rehoboam’ın 41 yaşında kral olduğunu ve Rehoboam’ın annesinin “Ammonlu Naama” olduğunu görüyoruz. Demek ki Süleyman kral olmadan önce, putlara tapınan düşman bir milletten bir kadınla evlenmişti (Hâk. 10:6; 2. Sam. 10:6). Peki bu kadın putperest miydi? Bir zamanlar öyle olsa da, Rahab ve Rut gibi sonradan Yehova Tanrı’ya tapınmaya başlamış olabilir (Rut 1:16; 4:13-17; Mat. 1:5, 6). Yine de bu evlilik yüzünden Süleyman’ın Yehova’ya tapınmayan Ammonlu akrabaları olmuş olmalı.

12, 13. Süleyman krallığının ilk yıllarında hangi ciddi hatayı yaptı? Bunu nasıl bir düşünceyle yapmış olabilir?

¹² Süleyman’ın durumu kral olduktan sonra daha da kötüye gitti. O, “Mısır kralı Firavunun kızıyla evlendi ve Firavunla hısım oldu; kızı Davut Şehrine getirdi” (1. Kral. 3:1). Peki Rut gibi bu kadın da gerçek Tanrı Yehova’ya tapındı mı? Kutsal Kitap bunu belirtmez. Tersine, Süleyman’ın bu kadın için (belki kadının Mısırlı köle kızları için de) Davut Şehrinin dışında bir ev inşa ettiğini söyler. Peki bunu neden yaptı? Çünkü putperest birinin ahit sandığının yakınında yaşaması Kanuna uygun değildi (2. Tar. 8:11).

¹³ Süleyman Mısırlı bir prensesle evlenmenin kendisine siyasi açıdan avantaj sağlayacağını düşünmüş olabilir. Öyle bile olsa bu geçerli bir mazeret miydi? Yehova uzun zaman önce, puta tapınan Kenanlılarla evlenmeyi yasaklamış, hatta görüşmelerini yasakladığı milletlerin isimlerini tek tek belirtmişti (Çık. 34:11-16). Süleyman, Mısırlılar bunlar arasında sayılmadığı için, onlardan biriyle evlenebileceğini düşünmüş olabilir mi? Böyle bir mantık yürütmüş olsa bile yaptığı bu hata mazur görülebilir miydi? Yehova Tanrı bu konuda İsrailoğullarını uyarmıştı, çünkü Yehova’ya tapınmayan biri onların pak tapınmadan uzaklaşmasına yol açabilirdi. Ancak Süleyman’ın bu uyarıyı dikkate almadığı görülüyor (Tekrar 7:1-4’ü okuyun).

14. Süleyman’ın olumsuz örneğinden hangi dersi çıkarabiliriz?

¹⁴ Süleyman’ın bu olumsuz örneğinden ders alacak mıyız? Örneğin, bekâr biri ‘Efendimizin takipçisi olmayan’ biriyle evlenmemek konusunda Yehova’nın emrini görmezden gelmek için mazeretler bulmaya çalışabilir (1. Kor. 7:39). Kendimizi başka konularda da haklı çıkarmaya çalışabiliriz. Örneğin okula giden gençler, şart koşulmadığı halde ders dışı spor faaliyetlerine katılmak ya da çeşitli kulüplere üye olmak için, başkaları ise vergi kaçırmak veya utanç verici bir davranışı ortaya çıkmasın diye yalan söylemek için mazeretler uydurabilir. Şüphesiz Süleyman da Tanrı’nın emirlerine uymamak için bahaneler bulmuştu. Unutmamalıyız ki, aynı tehlike bizim için de geçerlidir!

15. Yehova, Süleyman’a nasıl merhamet gösterdi? Neyi akılda tutmalıyız?

¹⁵ İlginçtir ki, Kutsal Kitap Süleyman’ın Mısırlı prensesle yaptığı evliliğe değindikten sonra Tanrı’nın ona hem hikmet hem de zenginlik verdiğini söyler (1. Kral. 3:10-13). Süleyman Tanrı’nın emirlerine itaat etmese de Yehova onu kral olarak hemen reddetmedi veya cezalandırmadı. Çünkü Tanrı yapımızı iyi bilir ve kusurlu olduğumuzu unutmaz (Mezm. 103:10, 13, 14). Fakat şunu unutmayın: Davranışlarımızın sonuçlarıyla şimdi ya da gelecekte mutlaka karşılaşacağız.

Birçok Kadın Aldı

16. Süleyman çok sayıda eş alarak hangi şeyi göz ardı etti?

¹⁶ Kral Süleyman, Ezgiler Ezgisi kitabında genç bir kızdan hayranlıkla bahseder; onun 60 kraliçe ve 80 cariyeden daha güzel olduğunu söyler (Ezgi. 6:1, 8-10). Bu sayılar, Süleyman’ın o zamanki eşlerinin ve cariyelerinin sayısı olabilir. Bu kadınların çoğu Yehova’ya tapınan kişiler olsaydı bile, Musa Kanununa göre İsrail’in kralı ‘aldığı kadınların sayısını artırmamalıydı ki yüreği doğru yoldan sapmasın’ (Tekr. 17:17). Ancak Yehova Süleyman’ı yine reddetmedi. Hatta onu desteklemeye devam etti ve Ezgiler Ezgisi kitabını ona yazdırdı.

17. Hangi gerçeği göz ardı etmemeliyiz?

¹⁷ Tüm bunlar, Süleyman’ın Tanrı’ya istediği zaman itaatsizlik edebileceği ve yaptıklarının karşılıksız kalacağı anlamına mı geliyordu? Ya da bizim de benzer şeyler yapabileceğimizi mi gösteriyor? Hayır. Yehova’nın böyle davranması O’nun çok sabırlı bir Tanrı olduğunu gösterir. Ancak Tanrı’ya itaatsizlik eden birinin, bunun olumsuz sonuçlarıyla hemen karşılaşmaması, hiçbir zaman karşılaşmayacağı anlamına gelmez. Süleyman’ın şu sözlerini hatırlayalım: “Kötü işin cezası hemen verilmiyor, bu yüzden de insanların yüreği kötülük yapmaya daha da kararlı oluyor. . . . . Sonucun Tanrı’dan korkanların iyiliğine olacağının farkındayım, çünkü O’ndan korkuyorlar” (Vaiz 8:11, 12).

18. Süleyman’ın örneği Galatyalılar 6:7’deki sözlerin doğruluğunu nasıl gösterir?

¹⁸ Keşke Süleyman bu gerçeği göz ardı etmeseydi! Aslında o birçok iyi iş yapmış ve Tanrı’nın verdiği nimetleri bol bol tatmıştı. Fakat zamanla, art arda hatalar yapmaya başladı. Yehova’nın emirlerini çiğnemeyi alışkanlık edindi. Elçi Pavlus’un daha sonra ilhamla kaleme aldığı şu sözler ne kadar yerindedir: “Aldanmayın; Tanrı’yla alay edilmez. İnsan ne ekerse onu biçer” (Gal. 6:7). Süleyman, Yehova’nın rehberliğine uymamanın acı sonuçlarını yaşamının sonraki dönemlerinde yaşadı. Şöyle okuyoruz: “Kral Süleyman, Firavunun kızının yanı sıra Moablılardan, Ammonlulardan, Edomlulardan, Saydalılardan ve Hititlerden birçok yabancı kadın sevdi” (1. Kral. 11:1). Bu kadınların çoğu, muhtemelen sahte tanrılarına bağlı kaldı ve bu durum Süleyman’ı da etkiledi. O doğru yoldan saptı ve sabırlı Tanrımız Yehova’nın onayını kaybetti (1. Krallar 11:4-8’i okuyun).

Olumlu ve Olumsuz Örneklerden Ders Alın

19. Kutsal Kitapta hangi olumlu örnekler var?

¹⁹ Pavlus, Yehova’dan aldığı ilhamla şöyle yazdı: “Önceden yazılmış olan her şey, bizim eğitilmemiz için yazıldı; böylece tahammülümüz ve Kutsal Yazılardan aldığımız teselli sayesinde ümide sahip olabiliriz” (Rom. 15:4). Kutsal Yazılarda birçok sadık erkek ve kadının olumlu örnekleri yer alır. Pavlus Yehova’nın bu hizmetkârları hakkında şunları söyledi: “Daha ne diyeyim? Eğer Gideon, Barak, Şimşon, Yeftah, Davut, Samuel ve diğer peygamberlerden anlatmaya devam etsem zaman yetmeyecek. İman sayesinde, savaşlarda kralları yendiler, doğruluğun gereğini yaptılar, vaatler aldılar, . . . . zayıfken güçlendiler” (İbr. 11:32-34). Kutsal Yazılarda sözü edilen sadık kişilerin olumlu örneklerinden çıkarılacak önemli dersler var. Bunlardan yararlanmalıyız.

20, 21. Kutsal Kitaptaki olumsuz örneklerden ders çıkarmanın bize ne gibi yararları olur?

²⁰ Bununla birlikte Kutsal Kitapta bazı olumsuz örnekler de bulunur. O kişilerden bazılarını Yehova bir zamanlar onaylamış ve hizmetinde kullanmıştı. Kutsal Kitabı okurken, bu insanların pak tapınmadan neden ve nasıl uzaklaştıklarını görürüz. Bu sayede aynı hataları yapmaktan kaçınabiliriz. Bazı kişilerin zamanla nasıl yanlış bir tutum ya da eğilim geliştirdiklerini ve sonunda ne gibi üzücü sonuçlarla karşılaştıklarını da görebiliriz. Böyle kayıtlardan nasıl ders çıkarabiliriz? Şunları düşünebiliriz: ‘Bu kişi böyle yanlış bir düşünüş tarzını geliştirmeye nasıl başladı? Aynı tehlike benim için de söz konusu mu? Böyle bir hata yapmaktan nasıl kaçınabilirim? Bu olumsuz örnekten neler öğrenebilirim?’

²¹ Bu örnekleri mutlaka ciddi şekilde gözden geçirmeliyiz, çünkü Pavlus Tanrı ilhamıyla şunları yazdı: “Bunlar ders alınsın diye onların başına geldi ve ortamların sonunun eşiğinde olan bizlere uyarı olarak yazıldı” (1. Kor. 10:11).

Ne Öğrendiniz?

• Kutsal Kitapta neden hem olumlu hem de olumsuz örnekler yer alır?

• Süleyman kötü bir alışkanlık geliştirmeye nasıl başladı?

• Süleyman’ın olumsuz örneğinden neler öğrenebiliriz?

[Sayfa 9’daki resim]

Süleyman Tanrı’nın verdiği hikmeti kullandı

[Sayfa 12’deki resimler]

Süleyman’ın olumsuz örneğinden ders çıkarıyor musunuz?