Kutsal Kitaptaki Sırası 29​—Yoel

Yazarı: Yoel

Yazıldığı Yer: Yahuda

Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 820 (?)

 1. Yoel kitabında hangi olağanüstü olaylar anlatılır?

AKIN akın gelen böcek sürüleri her şeyi silip süpürür. Önlerinde ateş, arkalarında alevlerle ülkeyi harap ederler. Onlar yüzünden her yer kıtlıktan kırılmaktadır. Yehova’nın büyük ve korkunç günü yakın olduğundan güneş karanlığa gömülür, ay kana bürünür. Yehova orağın savrulması ve milletlerin yok edilmek üzere bir araya toplanması için emir verir. Ancak bazı kişiler ‘kurtulacaktır’ (Yoel 2:32). Bu olağanüstü olayları incelemek Yoel’in peygamberlik sözlerinin ne kadar ilginç ve yararlı olduğunu anlamamızı sağlar.

 2. Yoel ve onun peygamberlik yaptığı yer hakkında ne denebilir?

² Kitap, “Petuel oğlu Yoel’e Yehova’dan gelen söz” diye başlar (1:1). Kutsal Yazılarda Yoel hakkında bundan başka bilgi verilmez. Kitapta yazarı değil, içindeki peygamberlik sözleri öne çıkar. Anlaşılan “Yoel” ismi (İbranice Yohel) “Yehova Tanrı’dır” anlamına gelir. Peygamberin Yeruşalim’i, mabedi ve mabet hizmetinin ayrıntılarını iyi biliyor olması, kitabını Yeruşalim veya Yahuda’da yazdığı fikrini uyandırır (1:9, 13, 14; 2:1, 15, 16, 32).

 3. Neden Yoel kitabının MÖ yaklaşık 820’de yazıldığı düşünülüyor?

³ Yoel kitabı ne zaman yazıldı? Bu konuda kesin bir şey söylenemez. Bilginler MÖ 800 ile 400 arasında çeşitli tarihler öne sürüyor. Yehova’nın Yehoşafat Ovası’nda milletlere verdiği hükümle ilgili sözler, Yoel’in bu kitabı Yehova’nın Yahuda kralı Yehoşafat’a kazandırdığı büyük zaferden bir süre sonra yazdığını gösterir. Yani kitap Yehoşafat’ın MÖ 936’da kral olmasından sonra yazılmış olmalıdır (Yoel 3:2, 12; 2. Tar. 20:22-26). Ayrıca Amos peygamberin bazı sözleri Yoel’den alıntı olabilir (Yoel 3:16; Amos 1:2). Eğer böyleyse Yoel, kitabını MÖ 829 ve 804 arasında bir dönemde peygamberliğe başlayan Amos’tan önce kaleme almıştır. Dolayısıyla Yoel kitabının MÖ yaklaşık 820’de yazıldığı düşünülmektedir. Kitabın İbranice kanonda Babil sürgününden önce yazılan Hoşea ve Amos kitapları arasında yer almış olması da, MÖ 400’den çok uzun süre önce yazıldığına dair başka bir kanıt sayılabilir.

 4. Yoel kitabının doğruluğunu gösteren hangi kanıtlar var?

⁴ Yunanca Kutsal Yazılarda Yoel’in peygamberlik sözlerinden alıntılar yapılması ve kitaba değinilmesi bu kitabın Tanrı ilhamı ve doğru olduğunu gösterir. Örneğin Pentekost gününde Petrus ‘Yoel peygamberden’ bahsetti ve onun peygamberlik sözlerinden birini açıkladı. Pavlus da aynı peygamberlik sözünden alıntı yaparak bunun hem Yahudiler hem de Yahudi olmayanlar için geçerli olduğunu gösterdi (Yoel 2:28-32; Elçi. 2:16-21; Rom. 10:13). Yoel’in komşu uluslarla ilgili tüm peygamberlik sözleri de gerçekleşti. Büyük Sur şehri Nabukadnezar tarafından kuşatıldı, daha sonra da Büyük İskender ada kentini yerle bir etti. Benzer şekilde Filistiye harap edildi, Edom çöl oldu (Yoel 3:4, 19). Yahudiler Yoel kitabının kanonik, yani Kutsal Metinler dizisine ait oluşundan hiçbir zaman şüphe duymadılar ve onu 12 kısa peygamberlik kitabının ikincisi olarak kabul ettiler.

 5. Yoel’in üslubunun canlı ve etkileyici olduğu neden söylenebilir?

⁵ Yoel kitabının çok canlı ve etkileyici bir üslubu vardır. Vurgu amacıyla tekrarlar yapar, benzetmeleri çarpıcıdır. Çekirgeler kitapta bir millet ve ordu olarak adlandırılır. Dişleri aslan dişi gibidir, görünüşleri ata benzer, sesleri savaş düzeni almış savaş arabalarının gürültüsünü andırır. Bir kaynakta, çekirge mücadelesi konusunda bir uzmanın şu sözleri yer almaktadır: “Çekirge istilasını Yoel kadar çarpıcı ve doğru ayrıntılarla anlatan olmamıştır.”a Şimdi Yoel’in Yehova’nın korkunç günüyle ilgili peygamberlik sözlerine bakalım.

YOEL KİTABININ İÇERİĞİ

 6. Yoel ilk olarak hangi korkunç görüntüyü gördü?

⁶ Böcek sürüleri ülkeyi talan ediyor; Yehova’nın günü yakın (1:1–2:11). Yoel korkunç bir görüntü görür. Tırtıl, çekirge, kanatsız yavru çekirge ve hamamböceği sürüleri ülkeyi harap eder. Asma ve incir ağaçlarının kabukları bile kalmaz. Diyarda kıtlık kol gezmektedir. Artık Yehova’nın evine getirilecek tahıl veya dökme sunusu yoktur. Yoel, kâhinleri ve Tanrı’ya hizmet edenleri tövbe etmeleri için uyarır. “Eyvah, o gün geliyor!” diye feryat eder. “Yehova’nın günü çok yakın. Mutlak Gücün Sahibinden bir yıkım gibi geliyor!” (1:15). Hayvanlar oraya buraya dağılmış durumdadır. Otlakları ve ağaçları alevler yiyip bitirmiş, bozkır ateşle kavrulmuştur.

 7. Yehova’nın komutasındaki ordu nasıl tarif edildi?

⁷ Halk yaklaşan tehlike hakkında uyarılmalıdır! Yehova “Sion’da boru çalın, kutsal dağımda savaş narası atın” diyor (2:1). Yehova’nın günü, o karanlık, kapkara gün yakın. Büyük ve güçlü bir millet geliyor. Aden bahçesi gibi olan toprakları ıssız bir çöle çeviriyorlar. Ellerinden hiçbir şey kurtulmuyor. Dağların tepelerinde, savaş arabalarının gürültüsünü andıran bir sesle, atlar gibi koşuyorlar. Savaş düzeni almış bir millet gibi şehre giriyor, duvarlara ve evlere tırmanıyor, pencerelerden giriyorlar. Tüm memleket telaşa düşüyor ve gökler sarsılıyor. Sayılamayacak kadar çok askerden oluşan bu ordunun komutanı Yehova’dır. “Yehova’nın günü büyüktür ve çok korkunçtur, kim dayanabilir?” (2:11).

 8. (a) Böcek istilası ancak nasıl durdurulabilirdi? (b) Yehova hangi vaatte bulundu?

⁸ Yehova’ya dönün; O, insanlar üzerine ruhunu dökecek (2:12-32). Bu istilayı durdurmanın bir yolu vardır. Yehova şöyle öğüt verir: “Bütün yüreğinizle Bana dönün, . . . . giysilerinizi değil, yüreklerinizi parçalayın. Tanrınız Yehova’ya dönün” (2:12, 13). Boru sesiyle halk büyük bir toplantıya çağrılır. Eğer Yehova’ya dönerlerse, O “memleketi için kıskançlık duyacak, kendi halkına şefkat gösterecek” (2:18). Bağışlanacaklar, nimetler alacaklar ve istilacı ordu geri çekilecek. Korkmanın değil, sevinip coşmanın zamanı olacak. Meyve, tahıl, zeytinyağı ve yeni şarap bolluğu yaşanacak. Yehova büyük çekirge ordusunun yıllar boyu yediklerini geri vermeyi vaat eder. Halkına şöyle der: “Bol bol yiyip içecek ve doyacaksınız. Sizin için harika işler yapan Tanrınız Yehova’nın adını yücelteceksiniz” (2:26). Böylece Yehova’nın İsrail’in ortasında olduğunu ve O’ndan başka Tanrı olmadığını öğrenecekler.

 9. Heyecan veren hangi peygamberlik sözleri bildirildi?

⁹ Ardından Yehova şöyle der: “Bundan sonra, ruhumu her tür insan üzerine dökeceğim; oğullarınız ve kızlarınız peygamberlik edecek. Gençleriniz görüntüler, yaşlılarınız rüyalar görecek. O günlerde erkek ve kadın hizmetkârlarınız üzerine de ruhumu dökeceğim” (2:28, 29). Yehova’nın günü gelmeden güneşte ve ayda korkunç alametler olacak. “O zaman Yehova’ya adıyla yakaran herkes kurtulacak” (2:30-32). Evet, o gün sağ kalanlar olacak!

10. Yehoşafat Ovası’nda neler olacaktı?

¹⁰ “Milletler Yehoşafat Ovasında” yargılanacak (3:1-21). Yehova Yahuda ve Yeruşalim halkından tutsak götürülenleri geri getirecek. Milletler bir araya toplanacak. Sur, Sayda ve Filistîye, Yehova’nın halkını aşağılayıp köle etmesinin bedelini çok ağır ödeyecek. Yehova milletlere şöyle meydan okur: “Savaşa hazırlanın! Yiğitleri ayağa kaldırın! Bütün savaşçılar toplansın! Hepsi buraya gelsin!” (3:9). Milletlere saban demirlerini kılıç yapmaları ve Yehoşafat Ovası’na çıkmaları söylenir; Yehoşafat “Yehova Hâkimdir” anlamına gelir. Yehova’nın şu emri yankılanır: “Orağı savurun, ürün olgunlaştı. . . . . Tekneler dolup taşıyor, çünkü onların kötülükleri çoğaldıkça çoğaldı. Hüküm ovasında kalabalıklar toplanmış, kalabalıklar! . . . . Yehova’nın günü çok yakın” (3:13, 14). Güneş ve ay kararacak, Yehova Sion’dan kükreyerek gökleri ve yeri sarsacak, fakat halkı için sığınak ve kale olacaktır. Halkı, O’nun Tanrıları Yehova olduğunu bilecektir.

11. Yoel Yehova’dan gelecek nimetleri nasıl anlattı?

¹¹ “O gün” Aden bahçesindeki gibi bir bolluk olacak (3:18). Dağlardan şarap damlayacak, tepelerden süt akacak, dere yataklarında sular çağlayacak. Yehova’nın evinden, suyu ferahlık veren bir pınar çıkacak. Yahuda’da masum kanı döken Mısır ve Edom viraneye dönecek. Fakat Yahuda ve Yeruşalim çağlar boyu oturulan bir yer olacak ve ‘Yehova Sion’da oturacak’ (3:21).

KİTABIN YARARLARI

12. Petrus Pentekost’ta Yoel’in hangi sözü üzerinde durdu?

¹² Bazı yorumcular Yoel’i “felaket habercisi” olarak adlandırmıştır. Oysa Tanrı’nın toplumunun bakış açısından o muhteşem bir kurtuluş haberi duyurmaktadır. Elçi Pavlus Romalılar 10:13’te buna dikkat çekerek şöyle der: “Yehova’ya adıyla yakaran herkes kurtulacaktır” (Yoel 2:32). Yoel’in bu peygamberlik sözü MS 33 yılının Pentekost gününde çok etkileyici bir biçimde gerçekleşti. O olayda Petrus Tanrı ilhamıyla, Mesih’in öğrencilerinin üzerine kutsal ruhun dökülmesinin Yoel’in sözlerinin bir gerçekleşmesi olduğunu açıkladı (Yoel 2:28, 29, 32; Elçi. 2:1-21). Petrus Yoel’in “Yehova’ya adıyla yakaran herkes kurtulacak” sözlerinin ileriye yönelik anlamı üzerinde de ısrarla durdu (Elçi. 2:21, 39, 40).

13. (a) Yoel ve Vahiy kitapları arasında hangi çarpıcı benzerlikler görülür? (b) Yoel ile diğer kitaplar arasında hangi paralellikler bulunur?

¹³ Yoel kitabındaki çekirge belası ile Vahiy’in 9. bölümündeki bela arasında çok çarpıcı benzerlikler görülür. İki belada da güneş kararır. Çekirgeler savaşa hazırlanmış atlara benzer, sesleri savaş arabalarınınkini andırır ve dişleri aslan dişi gibidir (Yoel 1:6; 2:4, 5, 10; Vah. 9:2, 7-9). Ayrıca güneşin karanlığa gömüleceğini bildiren Yoel 2:31’deki peygamberlik sözüyle İşaya 13:9, 10; Vahiy 6:12-17 ve Matta 24:29, 30’daki ifadeler arasında bir paralellik görülür. Matta’daki kayıtta İsa, Yoel’in sözlerinin İnsanoğlunun büyük güç ve ihtişamla geleceği zaman için geçerli olduğunu göstermiştir. Bundan başka, anlaşılan Malaki 4:5’te, “Yehova’nın günü büyüktür ve çok korkunçtur” diyen Yoel 2:11 alıntılanmıştır. Bu ‘karanlık, kapkara gün’ hakkında Yoel 2:2 ve Tsefanya 1:14, 15’te de paralel anlatımlar bulunmaktadır.

14. Yoel kitabındaki hangi ayetler Yehova’nın egemenliğini ve vefalı sevgisini yüceltir?

¹⁴ Vahiy’deki peygamberlik sözleri Tanrı’nın ‘büyük gazap gününe’ işaret eder (Vah. 6:17). Yoel de o zamandan söz ederek, ‘Yehova’nın büyük günü’ geldiğinde, korunmak için O’na yakaranların ‘kurtulacağını’ gösterir (Yoel 2:1, 32). ‘Yehova, halkı için sığınak olacak’ (3:16). Aden’dekine benzer bir bolluk yaşanacak: “O gün dağlardan tatlı şarap damlayacak, tepelerden süt akacak ve Yahuda’nın bütün dere yataklarında sular çağlayacak. Yehova’nın evinden bir pınar çıkacak” (3:18). Yoel cennetin yeniden kurulmasıyla ilgili bu şahane vaatlerde bulunurken, Yehova Tanrı’nın egemenliğini yüceltir ve O’nun yüce merhametine dayanarak samimi kişilere şu çağrıda bulunur: “Tanrınız Yehova’ya dönün, çünkü O lütufkârdır, merhametlidir, çabuk öfkelenmez, vefalı sevgisi büyüktür” (2:13). Bu Tanrı ilhamı davete kulak veren herkes sonsuza dek sürecek nimetler tadacak.

[Dipnot]