Mukaddes Kitaptan Alınan Dersler: Amos 1:1–9:15
Bir Milletin Çöküşü
‘ORDULARIN Allahı Yehova’ “Allahını karşılamaya hazır ol” diyor İsrail milletine. (Amos 4:12, 13) Neden? İçinde bulunduğu refah yüzünden gözleri körleşen İsrail milleti, Tanrı’nın Kanununu unutmuş ve O’nun kutsal diyarını putperestlik, ahlaksızlık, kan dökme ve şiddetle kirletmekten suçlu olmuştu.
Yehova’nın peygamberi olarak Amos, sadece kendi milleti olan Yahuda’ya değil, özellikle kuzeydeki İsrail krallığına da uyarıcı bir mesaj ilan etmek için görevlendirildi. Zevke düşkün yaşam tarzı için İsrail’i mahkûm eden Amos, milletin en sonunda düşman ülkelerin eliyle çökeceğini önceden bildirdi. MÖ 829 ila 804 yılları arasındaki bir tarihte yazılan Amos kitabı, Tanrı’nın, gelecek felaketleri önceden görme yeteneği hakkında bize anlayış sağlamaktadır. Kitap ayrıca zamanımıza uygun uyarılar da vermektedir.
Ateşli Helaki Tanrı’nın Düşmanlarının
Tanrı’nın Hükümlerinden Kaçılamaz! Bu sözlerin doğruluğunu Şam (Suriye), Gaza (Filisti diyarı), Sur, Edom, Ammon, Moab ve Yahuda milletleri tam anlamıyla gördüler! Kötülükleri yüzünden onlara karşı Yehova elini ‘geri almayacaktır.’ Bununla birlikte başlarına geleceği bildirilen felaket, sadece, Tanrı ile ahit ilişkisinde sadık kalmayan ve O’nun kanunlarını tutmayan İsrail’in giyeceği hükmü vurgulamaya hizmet etti.—Amos 1:1–2:16.
Tanrı’nın Uyarısına Kulak Verin. Yehova İsrail’e, “yeryüzünün bütün aşiretlerinden yalnız sizi tanıdım” diyor. (Amos 3:2) İsrail günah işleyerek, Tanrı’nın ismi ve egemenliğini hor gördü. Zengin olmaya kararlı olan birçokları, pahasını kendi kardeşlerinin sırtından çıkararak boş bir lüks içinde yaşıyor, ‘kışlık evi ve yazlık evine’ sahip oluyorlardı. (Amos 3:15) Onlar, eksik tartılarla fakirleri bencil bir şekilde aldatıyorlardı. Onların hakiki tapınmayı terk etmesi, Yehova’nın, onları zamanında cezalandıracağı anlamına geliyordu. Oysa “Yehova, peygamber kullarına sırrını açmadıkça bir şey yapmaz.” Böylece Amos, Yehova’nın hükümlerini bildiriyor ve onları şöyle uyarıyor: “Allahını karşılamağa hazır ol.”—Amos 3:1–4:13.
Yehova Kurtuluştur
Tanrı tövbe edenlere merhamet gösterir. Yehova İsrail’e şöyle diyor: “Beni arayın, ve yaşarsınız.” (Amos 5:4) “Kötülükten nefret edin, ve iyiliği sevin.” (Amos 5:15) Bu sözlere ise kulak veren yok. İrtidat edenler, sahte tanrılara kurbanlar sunmak üzere putperestlik merkezi olan Beytel ve Gilgal’e çıkmayı tercih ettiler. (Amos 5:26; I. Kırallar 12:28-30) Süslü fildişi yataklar üzerine uzanan kendini beğenmiş kötüler, seçkin şaraplar içiyor ve en iyi yiyecek ve yağlarla kendilerini şımartıyorlar. (Amos 5:11; 6:4-6) ‘Yehova’nın günü’ geliyor, ve Tanrı İsrail’in helaki için “kendi üzerine and etti.” (Amos 5:18; 6:8) Yehova İsrail’i ezmek ve sürgünlüğe götürmek için bir millet kaldıracaktı.—Amos 5:1–6:14.
Karşı koyanlardan değil, Yehova’dan korkun. Bir çekirge sürüsü veya her şeyi yiyip bitiren bir ateş, İsrail üzerine helak getirebilecekti. Amos’un İsrail uğruna Yehova’ya yalvarması sonucunda hükmü üzerine “RAB nadim oldu”ğundan hüküm bu şekilde yerine getirilmedi. Bununla birlikte bir duvarın düşey durumunu şakulle denetleyen bir inşaatçı gibi, Yehova da, İsrail’e ‘artık bir daha göz yummayacaktı.’ (Amos 7:1-8) Milletin harap edilmesi gerekti. Buzağı tapınmasının bir kâhini olan Amatsya, peygamberin mesajına çok kızdığından, Amos’u yalan yere ihanetle suçlayarak artık Beytel’de ‘peygamberlik etmeyip Yahuda’ya kaçmasını’ emreder. (Amos 7:12, 13) Amos korkuya kapıldı mı? Hayır! Korkusuzca Amatsya’ya ölüm ve ailesine felaket geleceğini bildirdi. Hasat zamanında meyveler nasıl toplanıyorsa, Yehova’nın İsraille hesaplaşma zamanı geliyor. Ondan kaçmak mümkün olmayacaktır.—Amos 7:1–8:14.
Yehova’ya güvenenler için ümit var. “Yakub evini büsbütün söküp atmayacağım” diyor Yehova. Yakub’un soyundan bazıları için hâlâ ümit varken günah işleyenler için ümit yoktur. Onların helaki kesindir. Böyle olmakla birlikte Yehova, İsrail’in ‘sürgünlerini geri getirecektir.’—Amos 9:1-15.
Bugün için dersler: Kendi kendilerini Tanrı’ya düşman hale getirenler, layık olarak ölüm hükmünü alacaklar. Oysa tövbe etmek üzere Tanrısal uyarı mesajına kulak verenler, Yehova’nın merhametine erişip sağ kalacaklar. Tanrı’dan korkarsak, karşı koyanların O’nun iradesini yapmamıza engel olmalarına izin vermeyeceğiz.
[Sayfa 28’deki çerçeve]
MUKADDES KİTAP AYETLERİNİN İNCELENMESİ
◯ 1:5—Eski şehirlerin yüksek duvarları ve kocaman kapıları vardı. Bu kapıları kapatmak için iç tarafına demir veya tunçtan uzun sürgüler konulurdu. ‘Şam’ın kapı sürgüsünü kırmak’, Suriye başkentinin Asurlular tarafından düşürüleceği anlamına geliyordu. Durum sanki sürgüleri kırıldığından şehir kapıları kapatılamıyormuş gibiydi.—II. Kırallar 16:8, 9.
◯ 4:1—Samiriye’deki lüks şeyleri seven kadınlardan “Başan inekleri” diye söz ediliyordu. Başan’ın zengin otlakları güzel bir hayvan soyunun üremesine katkıda bulundu. (Tesniye 32:14; Hezekiel 39:18) Bu bencil “Başan inekleri”nin, “fil dişinden evler”i malla doldurmak üzere fakirlerden para gaspetmek için kocaları veya “efendileri”ni sıkıştırdıkları anlaşılıyor. (Amos 3:15) Böyle hareketleri Tanrı cezalandıracaktı.
◯ 4:6—“Diş temizliği” sözü, paralelindeki “ekmek kıtlığı” deyimiyle açıklanıyor. Bunlarla yenilecek bir şey olmadığından, dişlerin temiz olduğu bir açlık zamanına değinildiği anlaşılıyor. Yehova, çok önceden uyarmış olduğu gibi, putperest on sıptlık krallığa memnuniyetsizliğini göstermek için ülkeye açlık göndermişti. (Tesniye 28:48) Oysa Tanrısal hükmün ne bu ne de başka ifadeleri ahdi bozan bu kavmin yüreğine erişti.—Amos 4:6, 8-11.
◯ 5:2—Amos peygamberlikte bulunduğu zaman kavim olduğu kadar İsrail diyarı da yabancı bir güce tabi kılınmamış, onun tarafından harap edilmemişti. Bu nedenle onlar, bir kız olarak tasvir ediliyordu. Sadece birkaç yıl içinde ise, İsrail kızı, Asur önünde düşecek ve “Şamın ötesine sürgün” edilecekti. (Amos 5:27) Amos, sadakatsiz olduğundan, İsrail’in harabiyetinden öylesine emindir ki, durumu sanki zaten yerine gelmiş gibi anlatmaktadır.
◯ 7:1—“Kıral biçiminden sonraki son çayır” sözü herhalde, kralın hayvanlarına ve atlarına yiyecek sağlamak üzere koyduğu vergiye veya haraca değiniyor. İlkin herkes kralın vergisini ödemeliydi, ondan sonra kavim kendi amaçları için “çayır” veya otları alabilirdi. Ama buna fırsat kalmadan önce çekirgeler gelip son otları yiyerek bitiriyorlardı.
◯ 8:2—Yaz meyveleri hasat mevsiminin sonunda toplanırdı. Böylece, tarımsal yılın bitimi İsrail’in sonuna erdiğini simgeliyordu. Yehova “artık bir daha onlara göz yummayağım” dedi. O’nun hükmü millet üzerinde infaz edilecekti.
◯ 9:7—Ataları sadık olduğundan, Yehova, İsraili seçmiş, atalarını Mısır köleliğinden kurtarıp Kenân diyarına getirmişti. Oysa onların bununla övünmelerine temel yoktu, çünkü kötülükleri yüzünden, Habeşlerin oğulları gibi oldular. (Romalılar 2:25 ile karşılaştır.) Benzer şekilde, Mısır’dan kurtuluşları olduğu kadar, Filistileri ve Suriyelileri eski yerlerinden çıkardığı gerçeği de, Tanrı’nın tasvibine sahip olmaya devam edeceklerine dair bir garanti değildi. Sadık atalarının soyundan olmaları, İsraillileri kurtaramayacaktı. Tanrı’nın indinde tasvip edilmiş bir durumda bulunmak O’nun iradesini yerine getirmeye bağlıdır.—Amos 9:8-10; Resullerin İşleri 10:34, 35.