Habakkuk Kitabı
İBRANİCE KUTSAL YAZILARIN bir kısmıdır; yaygın olarak kullanılan İngilizce Mukaddes Kitap tercümelerindeki gibi, İbranice ve Septuagint metinlerde de küçük peygamberler olarak adlandırılan kitapların sekizincisidir. İki kısımdan oluşur: (1) Yazar ile Yehova arasında karşılıklı konuşma (1. ve 2. baplar); (2) Ağıt şeklinde bir dua (3. bap).
Yazarı. Yazarın kimliği kitabın içinde açıklanmaktadır. Her iki kısmın kaleme alınışı da “Peygamber Habakkuk”a atfedilmiştir.—1:1; 3:1.
Kanonik Oluşu. Habakkuk kitabının Kanonik (Kutsal Yazıların bir kısmı) olduğu İbranice Kutsal Yazılarla ilgili eski listelerle de doğrulanır. Onlardan adıyla söz edilmese de, ‘on iki Küçük Peygambere’ yapılan göndermeler, bu kitabın da Kutsal Yazılar kapsamına alındığını gösterir; aksi halde 12 sayısı eksik kalacaktı. Kitabın kanonik olduğu, Yunanca Kutsal Yazılardaki alıntılarla da şüphe götürmez şekilde desteklenmektedir. Habakkuk’tan ismiyle bahsetmese de, Pavlus imansız Yahudilerle konuşurken Habakkuk 1:5’ten (Septuagint) alıntı yapmıştır. (Resullerin İşleri 13:40, 41) İsa’nın Takipçilerini iman göstermeye teşvik ederken ise Habakkuk 2:4’ten şu sözleri alıntıladı: “Fakat salih kendi imanı ile yaşıyacaktır.”—Romalılar 1:16, 17; Galatyalılar 3:11; İbraniler 10:38, 39.
Ölü Deniz Ruloları arasında, Habakkuk kitabından, Masoretik metinlerden önceki döneme ait açıklamalı bir İbranice elyazması (1. ve 2. baplar) bulunmaktadır. Dikkate değer bir nokta, bu metnin içinde Yehova’nın ismi eski İbranice harflerle yazılırken, açıklamada Tanrısal isimden kaçınılmış ve onun yerine İbranice ʼEl (“Tanrı” anlamında) kullanılmış olmasıdır.
Bilginler bu rulonun MÖ ilk yüzyılın sonlarına doğru yazılmış olduğuna inanıyorlar. Bu da o ruloyu, Habakkuk kitabından mevcut olan en eski İbranice elyazması durumuna getiriyor. Bu elyazması, Habakkuk 1:6’da “Kildanîler” diyor. Dolayısıyla, Yehova’nın Kildanileri (Babillileri) bir araç olarak kullanacağını gösteren Masoretik metnin doğruluğunu destekliyor.
Yazılış Tarihi ve Ortam. “RAB (Yehova) mukaddes mabedindedir” ifadesi (Habakkuk 2:20) ve Habakkuk 3:19’un altına düşülen not (“Musikacıbaşı için. Saz âletlerim üzre”), Habakkuk’un peygamberliğinin Süleyman tarafından inşa edilen mabedin MÖ 607’de harap edilmesinden önce olduğunu gösteriyor. Ayrıca, Yehova’nın “Kildanîleri, ayağa kaldırıyorum” (Habakkuk 1:6) diye bildirmesi ve peygamberliğin genel anlamı, Kildanilerin, yani Babillilerin henüz Yeruşalim’i harap etmemiş olduklarını gösteriyor. Fakat Habakkuk 1:17, onların zaten bazı milletlere saldırıp düşürmeye başlamış oldukları fikrini verebilir. Yahuda’nın iyi kralı Yoşiya’nın zamanında (MÖ 659-629), Kildaniler ve Medler Nineve’yi aldılar (MÖ 632). Babil o zamanlar bir dünya kudreti olma yolundaydı.—Nahum 3:7.
Bazıları Haham geleneğine uyarak, Habakkuk’un daha önce, Yahuda Kralı Manasse zamanında peygamberlik ettiği görüşündedir. Onlar, II. Kırallar 21:10 ve II. Tarihler 33:10’da sözü geçen veya ima edilen peygamberlerden birinin Habakkuk olduğuna inanıyorlar. Onlara göre, o dönemde Babilliler henüz bir tehdit oluşturmadığı için, Habakkuk’un peygamberliği Yahudiye’de oturanlara pek inandırıcı gelmedi.—Habakkuk 1:5, 6’ya bakın.
Diğer yandan, Yehoyakim’in hükümdarlığının ilk dönemlerinde Yahuda, Mısır’ın etkisi altındaydı. (II. Kırallar 23:34, 35) Bu zaman dilimi de, Tanrı’nın dikbaşlı Yahuda sakinlerini cezalandırmak üzere; Kildanileri ayağa kaldırdığı ve yapacaklarının onlara ‘anlatılsa da inanmayacakları bir iş’ gibi geldiği bir dönem olabilir. (Habakkuk 1:5, 6) MÖ 625’te, Yehoyakim’in krallığının dördüncü yılında, Babil Kralı Nebukadnetsar Firavun Neko’yu Karkamış’ta bozguna uğrattı. (Yeremya 46:2) Buna göre Habakkuk, peygamberliğini bu olaydan önce söyleyip kaydetmiş, kitabını yazmayı da MÖ 628 civarında Yahuda’da tamamlamış olabilir. Kildanilerin tehdidiyle ilgili gelecek zaman kipi kullanılmış olması, bu tarihin, Yehoyakim’in Babil’in vasal kralı yapılmadan önce olduğunu gösterir (MÖ 620-618).—II. Kırallar 24:1.
Yazım tarzı. Yazım tarzı güçlü ve etkilidir. Canlı örneklemeler ve karşılaştırmalar kullanılmıştır. (Habakkuk 1:8, 11, 14, 15; 2:5, 11, 14, 16, 17; 3:6, 8-11) Habakkuk’un yazım tarzını yorumlarken, S. R. Driver şunları söylemiştir: “Habakkuk’un edebi yönü kuvvetlidir. Kitabı, kısa olmasına rağmen etkileyicidir; tasvirleri çarpıcı ve güçlüdür; düşünce ve anlatımı şiirseldir.” Bu tip nitelikler, aslında hiç kuşkusuz Tanrısal esinlemenin sonucudur.
Habakkuk kitabı Yehova’nın evrensel egemenliğine dikkat çekerek O’nun bütün milletler üzerindeki hâkimiyetini vurgular. (Habakkuk 2:20; 3:6, 12) Aynı zamanda, salihin imanla yaşayacağına dikkat çeker. (2:4) Yehova’nın ölümsüz olduğunu (1:12), milletleri adaletle cezalandıracağını ve kavminin kurtuluşu için harekete geçeceğini (3:12, 13) göstererek, O’na güven duyulmasını sağlar. O’nunla sevinenler için Yehova kurtuluş Tanrısı ve yaşam kuvvetinin Kaynağı olmuştur.—3:18, 19.
[Sayfa 31’deki çerçeve]
HABAKKUK’TAN ÖNEMLİ NOKTALAR
‘Tanrı kötüleri yok edecek mi?’ sorusuna cevap veriyor
Habakkuk kitabının, Kildanilerin güçlü bir millet olarak önem kazandığı, fakat henüz Yehoyakim’in onların vasal kralı olmadığı bir zamanda, yaklaşık olarak MÖ 628’de yazıldığı anlaşılıyor
Habakkuk Tanrı’yı imdada çağırıyor ve kötülüğün devam etmesine daha ne kadar izin vereceğini soruyor (1:1–2:1)
Yehova onları cezalandırmak için ‘Kildanileri ayağa kaldıracağını’ söylediğinde, Habakkuk, Mukaddes olan Tanrı’nın; savaş araçlarını ilah yapan, insanları dipten ağ ile tararmışçasına, balık gibi yakalayan ve milletleri acımasızca katleden böylesine hain bir milleti nasıl araç olarak kullanabileceğine anlam veremiyor
Peygamber, Yehova’nın kendisini tedip edebileceğini fark ederek O’nun cevabını bekliyor
Yehova, bir vakit belirlemiş olduğunu, bir araç olarak kullandığı Kildanilerin üzerine vay getireceğini söyleyerek cevap veriyor (2:2-20)
Yehova, gecikme var gibi görünse de, rüyetin ‘muayyen vakit için olduğunu ve sona doğru acele ettiğini’, başka bir deyişle, engel tanımadan çabuk gerçekleşeceğine ilişkin güvence veriyor
“Vay” bildirileri, Kildaniler bir araç olarak kullanıldığında; diğer milletleri yağmaladıkları, birçoğunu katlettikleri, kan dökerek şehirler inşa ettikleri, başkalarına utanç verici yenilgiler tattırdıkları ve putperestlik yaptıkları için cezasız kalmayacaklarını gösteriyor
Peygamber, Yehova’ya harekete geçmesi, ancak gelecek olan sıkıntı gününde merhamet göstermesi için yalvarıyor (3:1-19)
Yehova’nın geçmişte gücünü nasıl gösterdiğini, peygamber korku ve titremeyle hatırlıyor; fakat kurtuluşunun Tanrısıyla büyük sevinç duyarak sıkıntı gününü sessizce beklemeye kararlıdır
Habakkuk, yaşamın sürmesini sağlayan kaynakların kuruması durumunda bile kendisini kuvvetlendiren kurtuluşunun Tanrısı Yehova’yla sevinmeye kararlıdır