“Beni Bekleyin”
“Beni bekleyin, RABBİN (Yehova’nın) sözü.”—TSEFANYA 3:8.
1. Peygamber Tsefanya tarafından hangi uyarı yapıldı; bu, bugün yaşayan insanları neden ilgilendiriyor?
“RABBİN büyük günü yakındır.” Uyarı niteliğindeki bu sesleniş, MÖ yedinci yüzyılın ortalarında peygamber Tsefanya tarafından dile getirildi. (Tsefanya 1:14) Onun peygamberliği Yehova’nın, hem Yeruşalim’le ilgili hükümlerinin hem de kavmine kötü davranarak Kendi egemenliğine karşı koyan milletlerle ilgili hükümlerinin infaz gününün gelmesiyle, 40 ya da 50 yıl içinde gerçekleşti. Acaba bu, 20. yüzyılın sonunda yaşayan insanları neden ilgilendiriyor? Biz Yehova’nın en son “büyük günü”nün hızla yaklaşmakta olduğu devrede yaşıyoruz. Tıpkı Tsefanya’nın zamanında olduğu gibi, Yehova’nın ‘kızgın öfkesi,’ hem Yeruşalim’in çağdaş karşılığı olan Hıristiyan âlemine karşı hem de Yehova’nın kavmine kötü davranıp O’nun evrensel egemenliğine karşı koyan milletlerin tümüne karşı alevlenmek üzeredir.—Tsefanya 1:4; 2:4, 8, 12, 13; 3:8; II. Petrus 3:12, 13.
Tsefanya—Cesur Bir Şahit
2, 3. (a) Tsefanya hakkında ne biliyoruz; hangi şey onun Yehova’nın cesur bir şahidi olduğunu gösteriyor? (b) Hangi gerçekler Tsefanya’nın peygamberliğinin vaktini ve yerini saptamamızı sağlar?
2 İsmi, “Yehova sakladı” anlamına gelen peygamber Tsefanya hakkında fazla bir şey bilinmiyor. Fakat diğer peygamberlerin tersine, Tsefanya, soy hattını dört kuşak geriye, ‘Hizkiyaya’ kadar belirtti. (Tsefanya 1:1; ayrıca İşaya 1:1; Yeremya 1:1; Hezekiel 1:3 ile karşılaştırın.) Bu, alışılmamış bir durum olduğundan çoğu yorumcular onun dedesinin dedesinin sadık Kral Hizkiya olduğunu söyler. Böyle ise, Tsefanya kraliyet ailesinden gelen biriydi; bu da, Yahuda reislerine yönelttiği sert kınama sözlerine ağırlık katmış ve kendisinin Yehova’nın cesur bir şahidi ve peygamberi olduğunu göstermiş olmalı. Yeruşalim’in topografyasını ve kraliyet sarayında neler olduğunu yakından bilmesi, Yehova’nın hükümlerini bizzat başkentte ilan etmiş olabileceği fikrini akla getirir.—Tsefanya 1:8-11’e bakın.
3 Dikkate değer bir gerçek, Tsefanya’nın Yahuda ‘reislerine’ (asilzadeler ya da sıptların başları) ve ‘kral oğullarına’ karşı Tanrısal hükümleri ilan ederken, yaptığı eleştirilerde hiçbir zaman kralın kendisinden söz etmeyişidir.a (Tsefanya 1:8; 3:3) Bu, genç Kral Yoşiya’nın pak tapınma yönündeki doğal eğilimini zaten göstermiş olduğu düşüncesini akla getirir; ancak Tsefanya’nın güçlü kınamasına konu olan durum göz önünde tutulduğunda, Yoşiya’nın dinsel reformlarına henüz başlamadığı bellidir. Tüm bunlardan, Tsefanya’nın, MÖ 659’dan 629’a kadar hüküm süren Yoşiya’nın ilk yıllarında peygamberlik ettiği düşüncesi ortaya çıkar. Tsefanya’nın yorulmaksızın peygamberlikte bulunması, genç Yoşiya’yı o dönemde Yahuda’da var olan putperestlik, şiddet ve yolsuzluk hakkında daha fazla bilinçlendirmiş ve daha sonra putperestliğe karşı yürüttüğü kampanya için onu teşvik etmişti.—II. Tarihler 34:1-3.
Yehova’nın Kızgın Öfkesinin Nedenleri
4. Yehova, Yahuda ve Yeruşalim’e karşı öfkesini hangi sözlerle ifade etti?
4 Yehova, Yahuda’nın ve başkenti Yeruşalim’in liderlerine ve sakinlerine öfkelenmek üzere geçerli nedenlere sahipti. Peygamberi Tsefanya aracılığıyla şunları bildirdi: “Yahuda üzerine, ve Yeruşalimde oturanların hepsi üzerine elimi uzatacağım; ve Baaldan artakalanları, kâhinlerle beraber put kâhinlerinin adını, ve damların üzerinde gökler ordusuna tapınanları; RABBE and edip Malkam üzerine de and ederek tapınanları, . . . . bu yerden kesip atacağım.”—Tsefanya 1:4-6.
5, 6. (a) Tsefanya’nın zamanında Yahuda’daki dinsel durum nasıldı? (b) Yahuda’nın dindışı alandaki liderlerinin ve memurlarının durumu neydi?
5 Yahuda diyarı, Baal’a sunulan tapınmanın alçaltıcı bereket ayinleriyle, cinciliğe yönelik astrolojiyle ve put tanrı Malkam’a sunulan tapınmayla kirletilmişti. Bazı kimselerin öne sürdüğü gibi, eğer Malkam ile Molek aynıysa, o zaman Yahuda’daki sahte tapınma iğrenç bir uygulama olan çocuk kurban etmeyi de içeriyordu. Bu tür dinsel uygulamalar Yehova’nın gözünde iğrençti. (I. Kırallar 11:5, 7; 14:23, 24; II. Kırallar 17:16, 17) Putlara tapınanlar Yehova’nın ismiyle and ettiklerinden, O’nun öfkesini daha da fazla üzerlerine çektiler. O, artık bu tür dinsel kirliliğe hoşgörü göstermeyecek, putperest ve irtidat etmiş kâhinleri kesip atacaktı.
6 Ayrıca, Yahuda’nın dindışı alandaki liderleri de yozlaşmıştı. Reisleri yırtıcı “gümürdiyen aslanlar” gibiydi ve hâkimleri aç ‘kurtlara’ benziyordu. (Tsefanya 3:3) Onların emrindeki memurlarsa, “zorbalıkla ve hile ile efendilerinin evini doldurmak”tan suçluydu. (Tsefanya 1:9) Maddecilik yaygındı. Birçokları servet biriktirmek üzere durumdan yararlanmaya çalışıyordu.—Tsefanya 1:13.
Yehova’nın Günüyle İlgili Kuşkular
7. Tsefanya ‘RABBİN büyük gününden’ ne kadar önce peygamberlik etti ve birçok Yahudinin ruhi durumu neydi?
7 Görmüş olduğumuz gibi, Tsefanya’nın günlerinde feci bir dinsel durumun varlığı onun, bir şahit ve peygamber olarak görevini yerine getirme zamanının MÖ yaklaşık 648’de Kral Yoşiya’nın putperestliğe karşı bir kampanya başlatmasından önce olduğunu gösterir. (II. Tarihler 34:4, 5) O halde, Tsefanya, “RABBİN büyük günü” Yahuda krallığı üzerine gelmeden önce, herhalde en az 40 yıl peygamberlik etti. Bu arada, birçok Yahudi kuşkulara kapılarak Yehova’ya hizmet etmekten ‘dönüp’ bir aldırmazlık içine girdiler. Tsefanya, “RABBİ aramamış, ve onu sormamış” olanlardan söz ediyor. (Tsefanya 1:6) Görüldüğü gibi, Yahuda’daki bazı kişiler kayıtsız davranıyor ve Tanrı ile ilgilenmek istemiyorlardı.
8, 9. (a) Yehova “tortuları üzerinde katılaşmış adamları” neden yoklayacaktı? (b) Yehova, Yahuda sakinleriyle onların dinsel ve diğer alanlardaki liderlerine hangi yönlerden dikkat edecekti?
8 Yehova, kavmi olduğunu iddia edenleri yoklamakla ilgili amacını bildirdi. Kendisine tapındıklarını iddia edenler arasında, yüreklerinde O’nun insan işlerine müdahale etme konusundaki yeteneği ya da niyetiyle ilgili kuşku besleyenleri arayıp bulacaktı. Şunu belirtti: “O vakitte vaki olacak ki, Yeruşalimi kandillerle arıyacağım. Ve tortuları üzerinde katılaşmış adamları yoklıyacağım, onlar ki, yüreklerinde: RAB iyilik de etmez, kötülük de etmez, diyorlar.” (Tsefanya 1:12) “Tortuları üzerinde katılaşmış adamlar” ifadesi (şarap yapımıyla ilgili bir terim), büyük bir fıçının dibindeki tortular gibi, yerine rahatça kurulmuş olan ve Tanrı’nın yakında insan işlerine müdahale edeceğine ilişkin herhangi bir bildiriyle rahatsız edilmek istemeyen kimselere değinir.
9 Yehova dikkatini, Yahuda ile Yeruşalim sakinlerine ve Kendisine sunulan tapınmayı putperest tapınmayla karıştırmış olan kâhinlerine yöneltecekti. Yeruşalim’in surları içinde, gecenin örtüsü altındaymış gibi kendilerini güvenlikte hissettiklerinde sığındıkları yerdeki ruhi karanlığı delip geçen parlak kandillerle arar gibi, onları arayıp bulacaktı. Önce dehşet verici hüküm mesajlarıyla, sonra bu hükümlerin infazıyla onları sarsarak dinsel kayıtsızlıklarından uyandıracaktı.
‘Yehova’nın Büyük Günü Yakındır’
10. Tsefanya ‘RABBİN büyük gününü’ nasıl tarif etti?
10 Yehova Tsefanya’ya şunu ilan etmesini ilham etti: “RABBİN büyük günü yakındır, yakındır ve çok çabuk geliyor, RAB gününün sesi! yiğit orada acı acı bağırır.” (Tsefanya 1:14) Uyarıya kulak vermeyi ve pak tapınmaya geri dönmeyi reddeden herkesi, yani kâhinleri, reisleri ve halkı, gerçekten acı günler bekliyordu. Hükmün bu infaz gününü tarif eden peygamberlik şöyle devam ediyor: “O gün gazap günüdür, sıkıntı ve darlık günü, harabiyet ve viranlık günü, karanlık ve karaltı günü, bulutlar ve koyu karanlık günü, duvarlı şehirlere karşı, yüksek köşe kulelerine karşı boru ve nâralar günüdür.”—Tsefanya 1:15, 16.
11, 12. (a) Yeruşalim’e karşı hangi hüküm mesajı bildirildi? (b) Maddi zenginlik Yahudileri kurtaracak mıydı?
11 Babil orduları çabucak geçen birkaç on yıl içinde Yahuda diyarını istila edecekti. Yeruşalim bundan kaçamayacaktı. Onun oturulan yerleri ve ticaret merkezleri yıkılacaktı. “O gün balıklar kapısından çığlık gürültüsü, ve ikinci mahalleden uluma, ve tepeler tarafından büyük kırgın olacak, RABBİN sözü. Uluyun, ey sizler, Makteşte [Yeruşalim’in bir kısmı] oturanlar; çünkü bütün tüccar takımı yok oldu; gümüş yüklü olanların hepsi kesilip atıldılar.”—Tsefanya 1:10, 11.
12 Yehova’nın gününün yakın olduğuna inanmayı reddeden birçok Yahudi, yüksek kazanç sağlayan ticari maceralara iyiden iyiye dalmıştı. Fakat Yehova sadık peygamberi Tsefanya aracılığıyla, ‘mallarının çapul, evlerinin virane olacağını’ önceden bildirdi. Ürettikleri şarabı içemeyeceklerdi ve ‘RABBİN gazap gününde gümüşleri de altınları da onları kurtaramıyacaktı.’—Tsefanya 1:13, 18.
Hüküm Giyen Başka Milletler
13. Tsefanya Moab, Ammon ve Aşur’a karşı hangi hüküm mesajını bildirdi?
13 Peygamberi Tsefanya aracılığıyla, Yehova, kavmine kötü davranan milletlere karşı da öfkesini dile getirdi. Şunları bildirdi: “Kavmımı tahkir etmiş, ve onların sınırına karşı kendilerini büyütmüş olan Moabın ettiği hakareti, ve Ammon oğullarının sitemlerini işittim. Bundan dolayı, ordular RABBİNİN, İsrail Allahının sözü, varlığım hakkı için, gerçek Moab Sodom gibi, ve Ammon oğulları Gomorra gibi olacak, ısırganlar mülkü, ve tuz çukurları, ve ebedî bir virane; . . . . Ve şimale karşı elini uzatacak, ve Aşuru yok edecek, ve Nineveyi bir virane, ve çöl gibi kurak edecek.”—Tsefanya 2:8, 9, 13.
14. Yabancı milletlerin, İsraillilere ve Tanrıları Yehova’ya ‘büyüklendiklerine’ ilişkin hangi kanıt var?
14 Moab ile Ammon eskiden beri İsrail’in düşmanlarıydı. (Hâkimler 3:12-14 ile karşılaştırın.) Paris’teki Louvre Müzesinde bulunan Moab Taşı üzerinde Moab Kralı Meşa’nın övünme dolu sözlerini içeren bir yazıt yer almaktadır. Tanrısı Kemoş’un yardımıyla İsrail’in birçok şehirlerini aldığını gururlanarak anlatıyor. (II. Kırallar 1:1) Tsefanya’nın bir çağdaşı olan Yeremya, Ammonilerin, tanrıları Malkam’ın ismiyle İsrail’in Gad topraklarını mülk edindiklerini söyledi. (Yeremya 49:1) Aşur’a gelince, Tsefanya’nın gününden yaklaşık bir yüzyıl önce Kral V. Şalmaneser, Samiriye’yi kuşatıp ele geçirmişti. (II. Kırallar 17:1-6) Kısa bir süre sonra, Kral Sanherib Yahuda’ya saldırmış ve birçok kuvvetli şehrini ele geçirip Yeruşalim’i bile tehdit etmişti. (İşaya 36:1, 2) Aşur Kralının sözcüsü, Yeruşalim’in teslim olmasını talep ettiğinde aslında Yehova’ya karşı büyüklenmişti.—İşaya 36:4-20.
15. Yehova, kavmine karşı büyüklenen milletlerin tanrılarını nasıl alçaltacaktı?
15 Mezmur 83, Moab, Ammon ve Aşur dahil, İsrail’e karşı büyüklenen ve övünerek şunu bildiren bazı milletlerden söz eder: “Gelin, onları yok edelim, millet olmasınlar, İsrailin adı artık anılmasın.” (Mezmur 83:4) Peygamber Tsefanya, bütün bu gururlu milletlerin ve tanrılarının, orduların Rabbi Yehova tarafından alçaltılacağını cesaretle ilan etti. “Kibirlerinin karşılığı bu olacak, çünkü tahkir edip ordular RABBİNİN kavmına karşı kendilerini büyüttüler. Onlara karşı RAB korkunç olacak; çünkü dünyanın bütün ilâhlarını aç bırakacak; ve insanlar, herkes kendi yerinden, milletlerin bütün adaları ona tapınacaklar.”—Tsefanya 2:10, 11.
“Bekleyin”
16. (a) Yehova’nın gününün yaklaşması kimin için bir sevinç kaynağıydı, neden? (b) Bu sadık artakalana hangi heyecanlandırıcı çağrı yapıldı?
16 Yahuda ve Yeruşalim’in liderlerinin ve sakinlerinden birçoğunun arasında ruhi uyuşukluk, şüphecilik, putperestlik, yolsuzluk ve maddecilik hüküm sürerken, bazı sadık Yahudilerin Tsefanya’nın uyarıcı peygamberliklerini dinledikleri anlaşılıyor. Onlar, Yahuda’nın reisleri, hâkimleri ve kâhinlerinin iğrenç uygulamaları yüzünden kederliydiler. Tsefanya’nın sözleri bu vefakâr kimselere teselli kaynağıydı. Yehova’nın gününün yaklaşması onlar için bir kaygı nedeni olmak yerine, sevinç kaynağıydı; çünkü böyle tiksindirici uygulamaları sona erdirecekti. Bu sadık artakalan Yehova’nın şu heyecanlandırıcı çağrısına kulak verdi: “Bundan ötürü ava kalkacağım güne kadar beni bekleyin, RABBİN sözü; çünkü hükmüm milletleri toplamaktır, ta ki, ülkeler üzerine gazabımı, kızgın öfkemin hepsini dökmek için onları bir araya getireyim.”—Tsefanya 3:8.
17. Tsefanya’nın hüküm mesajları milletler üzerinde ne zaman ve nasıl gerçekleşmeye başladı?
17 Bu uyarıya kulak verenler gafil avlanmadılar. Birçokları, Tsefanya’nın peygamberliğinin gerçekleşmesini görene dek yaşadı. MÖ 632’de Nineve, Babilliler, Medler ve kuzeyden olan ordular, yani büyük olasılıkla İskitlerden oluşan bir ittifak tarafından ele geçirilip yıkıldı. Tarihçi Will Durant şunları anlatıyor: “Nabopolassar’ın komutasındaki bir Babil ordusu, Kyaksares komutasındaki bir Med ordusuyla ve Kafkasya’dan bir İskit ordusuyla birleşti ve şaşırtıcı bir rahatlık ve çeviklikle kuzey hisarlarını ele geçirdiler. . . . . Asur bir hamlede tarihten silinmiş oldu.” Tam Tsefanya’nın peygamberlik ettiği gibiydi.—Tsefanya 2:13-15.
18. (a) Tanrısal hüküm Yeruşalim üzerinde nasıl infaz edildi, neden? (b) Tsefanya’nın Moab ve Ammon hakkındaki peygamberliği nasıl gerçekleşti?
18 Yehova’yı bekleyen birçok Yahudi de, O’nun hükümlerinin Yahuda ve Yeruşalim üzerinde infaz edilişini görene dek yaşadı. Tsefanya, Yeruşalimle ilgili şu peygamberlikte bulundu: “O âsinin, o pisin, o gaddar şehrin vay başına! Söz dinlemedi; ders almadı; RABBE güvenmedi; Allahına yaklaşmadı.” (Tsefanya 3:1, 2) Sadakatsizliği yüzünden, Yeruşalim Babilliler tarafından iki kez kuşatıldı, sonunda ele geçirildi ve MÖ 607’de yıkıldı. (II. Tarihler 36:5, 6, 11-21) Moab ve Ammon’a gelince, tarihçi Josephus’a göre, Yeruşalim’in düşüşünden sonraki beşinci yılda Babilliler onlarla savaşıp onları yendiler. Peygamberlik edildiği gibi, bu milletler sonunda ortadan yok oldu.
19, 20. (a) Yehova Kendisini bekleyenleri nasıl ödüllendirdi? (b) Bu olaylar bizi neden ilgilendiriyor ve gelecek makalede neler ele alınacak?
19 Tsefanya’nın peygamberliğinin bu ve başka ayrıntılarının gerçekleşmesi, Yehova’yı bekleyen Yahudiler ve Yahudi olmayanlar için imanı güçlendiren bir deneyim oldu. Yahuda ve Yeruşalim’in başına gelen yıkımda sağ kalanlar arasında Yeremya, Habeşli Ebed-melek ve Rekab oğlu Yonadab’ın ev halkı da bulunuyordu. (Yeremya 35:18, 19; 39:11, 12, 16-18) Sürgünde olan sadık Yahudiler ve Yehova’yı beklemeye devam eden çocukları, MÖ 537’de Babil’den kurtulan ve pak tapınmayı tekrar kurmak üzere Yahuda’ya geri dönen mutlu artakalanın bir kısmı oldular.—Ezra 2:1; Tsefanya 3:14, 15, 20.
20 Bütün bunlar günümüz için ne anlam taşıyor? Tsefanya’nın günlerindeki durum birçok yönden bugün Hıristiyan âleminde yapılan iğrençlikleri andırmaktadır. Ayrıca, o zamanki Yahudilerin sahip olduğu birbirinden farklı tutumların benzerleri, bugün bazen Yehova’nın kavmi arasında bile görülebilmektedir. Bu konular gelecek makalede ele alınacaktır.
[Dipnot]
a O sırada Yoşiya’nın çocukları çok küçük olduğundan, “kıral oğulları” ifadesinin, kraliyet hanedanındaki tüm prenslere değindiği anlaşılıyor.
Tekrarlama Yoluyla
◻ Tsefanya’nın günlerinde Yahuda’nın dinsel durumu nasıldı?
◻ Dindışı alandaki liderler arasında hangi koşullar hüküm sürüyordu, halkın büyük çoğunluğunun tutumu neydi?
◻ Milletler Yehova’nın kavmine karşı nasıl büyüklendiler?
◻ Tsefanya Yahuda’ya ve diğer milletlere hangi uyarıda bulundu?
◻ Yehova’yı beklemeye devam edenler nasıl ödüllendirildi?
[Sayfa 9’daki resim]
Moab Taşı, Moab Kralı Meşa’nın eski İsrail’i sert sözlerle suçladığını doğruluyor
[Tanıtım notu]
Moab Taşı: Musée du Louvre, Paris
[Sayfa 10’daki resim]
Babil Kroniğine ait bu çiviyazısı tablet, Nineve’nin ordulardan oluşan bir ittifak tarafından yok edildiğini kaydedip Tsefanya’nın peygamberliğini destekler
[Tanıtım notu]
Çiviyazısı tableti: The British Museum’ın izniyle