Kutsal Kitaptaki Sırası 37—Haggay
Yazarı: Haggay
Yazıldığı Yer: Yeruşalim
Tamamlanma Tarihi: MÖ 520
Kapsadığı Dönem: 112 gün (MÖ 520)
1, 2. (a) Haggay hakkında neler biliniyor? (b) Onun mesajının hangi iki yönü vardı?
ADI Haggay’dı. “Yehova’nın habercisi” olan bir peygamberdi (Hag. 1:13). Peki Haggay nereliydi, kimdi? O, İbranice Kutsal Yazılardaki son 12 kitabın onuncusunu yazdı. Haggay, Yahudiler MÖ 537’de memleketlerine döndükten sonra hizmet eden üç peygamberden ilkiydi; diğerleri Zekeriya ve Malaki’ydi. Haggay ismi “Bayram[da Doğan]” anlamına gelir; peygamber muhtemelen bir bayram günü doğmuştu.
2 Haggay’ın Babil’de doğduğu, Zerubbabel ve Başkâhin Yeşu’yla birlikte Yeruşalim’e döndüğü sonucuna varmak makuldür; Yahudilerin inanışı da bu yöndedir. Haggay, Zekeriya peygamberle omuz omuza hizmet etti. Ezra 5:1 ve 6:14’te bu iki peygamberin, sürgünden dönenleri mabedin inşasına devam etmeye teşvik ettiği anlatılır. Haggay’ın peygamberlik hizmetinin iki yönü vardı: Yahudileri Tanrı’ya yükümlülüklerini yerine getirmeye teşvik etmek ve Tanrı’nın tüm milletleri sarsacak olması gibi geleceğe dair bazı gelişmeleri bildirmek (Hag. 2:6, 7).
3. Sürgünden dönen Yahudiler yapmaları gereken iş açısından ne durumdaydılar?
3 Yehova Haggay’ı neden görevlendirdi? Çünkü MÖ 537’de Koreş Yahudilerin memleketlerine dönmelerine ve mabedi yeniden inşa etmelerine izin veren bir buyruk çıkarmıştı (Ezra 1:1-4). Fakat MÖ 520’ye kadarki zaman boyunca mabet inşaatı fazla ilerleyememişti. Yahudiler hem düşmanların muhalefeti hem de kendi kayıtsızlıkları ve maddiyatçılıkları yüzünden, geri dönmelerinin asıl amacı olan işi yapamamışlardı (Ezra 3:10-13; 4:1-24; Hag. 1:4).
4. (a) Mabedin inşası nasıl engellendi? (b) Haggay peygamberlik hizmetine başladığında hangi gelişmeler oldu?
4 Mabedin temeli atıldıktan kısa süre sonra (MÖ 536) neler olduğunu kayıt şöyle anlatır: “Memleket ahalisi sürekli olarak Yahuda halkının moralini bozmaya ve onlara işi bıraktırmaya çalışıyordu. . . . . Onların tasarısını engellemek için danışmanlar tuttular” (Ezra 4:4, 5). Yahudilerin düşmanları sonunda MÖ 522’de inşa işine resmi bir yasak getirmeyi başardı. Haggay bundan iki yıl sonra, yani Pers kralı Darius Viştaspa’nın saltanatının ikinci yılı olan MÖ 520’de peygamberlik görevine başladı. Yahudiler onun hizmeti sayesinde yüreklenerek inşaata kaldıkları yerden devam ettiler. Bunun üzerine çevre vilayetlerin valileri Darius’a mektup yazarak bu konuyla ilgili bir karar vermesini istediler. Darius da Koreş’in buyruğunu yeniden yürürlüğe koydu ve Yahudileri düşmanlarına karşı destekledi.
5. Haggay kitabının kanonik olduğunu gösteren hangi kanıtlar var?
5 Yahudiler bu kaydın kanonik, yani İbranice Kutsal Metinler dizisine ait olduğundan asla şüphe duymamıştır. Hem Haggay’ın ‘İsrail’in Tanrısının adıyla’ peygamberlik sözleri bildirdiğini söyleyen Ezra 5:1 hem de Ezra 6:14 ayetleri bu görüşü destekler. Kitabın ‘Tanrı ilhamı Kutsal Yazıların’ bir kısmı olduğunu gösteren başka bir kanıt da Pavlus’un İbranilere yazdığı mektupta Haggay 2:6’dan yaptığı alıntıdır: “Şöyle vaat ediyor: ‘Bir kez daha, bu sefer yalnız yeryüzünü değil, gökleri de yerinden oynatacağım’” (İbr. 12:26).
6. (a) Haggay kaç mesaj bildirmiştir? (b) Kaydı boyunca Yehova ismini nasıl vurgulamıştır?
6 Haggay’ın peygamberlik sözleri, 112 günlük bir süre içinde bildirilen dört mesajdan oluşur. Haggay’ın üslubu sadedir, dolaysız bir anlatımı vardır. Yehova ismini vurgulaması çok dikkat çeker. 38 ayetlik bu kayıtta Yehova adı 35 kez geçer, bunların 14’ü “göklerin hâkimi Yehova” ifadesinde yer alır. Haggay, ilettiği sözlerin Yehova’ya ait olduğu konusunda hiçbir kuşkuya yer bırakmaz. Şöyle der: “Yehova’nın habercisi Haggay, Yehova’nın verdiği görevle halka şunu bildirdi: ‘Ben sizinle beraberim’, Yehova’nın sözü” (1:13).
7. (a) Haggay Yahudileri neye teşvik etti? (b) Onun mesajının özü neydi?
7 Haggay, Tanrı’nın halkının tarihinde çok önemli bir dönemde hizmet etti ve hizmeti çok yararlı oldu. O, peygamberlik görevini hiç tereddüt etmeden yerine getirdi ve Yahudilerle konuşurken sözünü sakınmadı. Onlara çok açık bir dille, daha fazla ertelemeden bir an önce işe koyulmaları gerektiğini söyledi. Yehova’nın desteğini ve bereketini istiyorlarsa, O’nun evini yeniden inşa etmeli ve pak tapınmayı yeniden kurmalıydılar. Haggay’ın mesajının özü şuydu: Eğer biri Yehova’dan nimetler görmek istiyorsa, gerçek Tanrı olarak O’na hizmet etmeli ve emrettiği işi yapmalıdır.
HAGGAY KİTABININ İÇERİĞİ
8. Yahudiler neden Yehova’dan bereket görmüyordu?
8 Birinci mesaj (1:1-15). Bu mesaj tüm halkın önünde Vali Zerubbabel ile Başkâhin Yeşu’ya iletilir. Halk “Yehova’nın evini inşa etme vakti henüz gelmedi” demektedir (1:2). Yehova Haggay aracılığıyla onlara şu düşündürücü soruyu sorar: “Peki bu ev harap haldeyken sizin için kaplamalı evlerde oturma vakti mi?” (1:4). Onlar ‘çok tohum ekmektedir’, yani maddi ihtiyaçları için çok çaba harcamaktadır, buna rağmen yiyecek, içecek ve giysi sıkıntısı çekmektedirler. Yehova onları uyararak “Tuttuğunuz yolları iyi düşünün” der (1:6, 7). Daha fazla vakit kaybetmeden kereste getirmeleri ve evi yapmaları, böylece Yehova’yı yüceltmeleri gerekmektedir. Yahudilerin kendi evleri bakımlıdır, oysa Yehova’nın evi harap haldedir. Bu yüzden Yehova göklerin çiyini onlardan esirgemiştir, topraktan ürün alamazlar. Tanrı onlardan bereketini çekmiş, emekleri sonuçsuz kalmıştır.
9. Yehova mabedin inşası için Yahudileri nasıl gayrete getirdi?
9 Halk nihayet durumu kavrar. Haggay’ın sözleri boşa gitmemiştir. Yöneticiler ve halk ‘Tanrıları Yehova’ya kulak verir’ (1:12). İnsan korkusunun yerini Yehova korkusu alır. Yehova, habercisi Haggay aracılığıyla “Ben sizinle beraberim” diyerek halkına güvence verir (1:13). Gerçekten de, valiyi, başkâhini ve sürgünden dönen halkı gayrete getiren Yehova’dır. Haggay görevine başladıktan sadece 23 gün sonra, Pers yönetiminin resmi yasağına rağmen işe koyulurlar.
10. (a) Bazı Yahudiler inşa ettikleri mabet hakkında ne hissetti? (b) Yehova halkına ne vaat etti?
10 İkinci mesaj (2:1-9). İnşaatın başlamasının üzerinden bir ay bile geçmeden Haggay Tanrı’dan aldığı ikinci mesajı iletir. Bu mesaj Zerubbabel, Yeşu ve sürgünden dönen halk içindir. Anlaşılan sürgünden dönen halk arasında Süleyman’ın mabedini görmüş olanlar, şimdiki mabedin eskisine kıyasla bir hiç olduğunu düşünmektedir. Peki göklerin hâkimi Yehova buna ne der? ‘Güçlü olun, çalışın. Çünkü ben sizinle beraberim’ der (2:4). Yehova onlara kendileriyle yaptığı ahdi hatırlatır ve korkmamalarını söyler. Bütün milletleri sarsmayı, onların ‘değerli şeylerini’ Kendi evine getirmeyi ve orayı ihtişamla doldurmayı vaat ederek halkını yüreklendirir (2:7). Yehova oraya barış vereceğini ve bu sonraki evin ihtişamının öncekinden de büyük olacağını söyler.
11. (a) Haggay kâhinlerin ihmaline dikkat çekmek için nasıl bir örnek verdi? (b) Bu ihmalin sonucu neydi?
11 Üçüncü mesaj (2:10-19). İki ay üç gün sonra Haggay bu sefer kâhinlere hitap eder. Durumlarını anlamalarına yardım etmek için bir örnek verir. ‘Kutsal et taşıyan bir kâhinin dokunduğu yiyecekler kutsal olur mu?’ diye sorar. Kâhinler ‘Hayır’ der. Sonra Haggay, ‘Ceset gibi kirli bir şeye dokunmak kişiyi kirletir mi?’ diye sorar. Bunun cevabı ise ‘Evet’tir. O zaman peygamber verdiği örneği açıklar: İşte halk da pak tapınmayı ihmal ettiği için Yehova’nın gözünde böyle kirli durumdadır. Sundukları her şey Yehova Tanrı’nın gözünde kirlidir. Yehova bu yüzden tüm emeklerine rağmen onlara bereket vermemiş, ayrıca ürünlerini yanıklıkla, küfle ve doluyla vurmuştur. Yehova’nın bereket vermesi için halkın tutumunu değiştirmesi gerekmektedir.
12. Haggay’ın Zerubbabel’e yönelik son mesajı neydi?
12 Dördüncü mesaj (2:20-23). Haggay bu mesajı üçüncü mesajıyla aynı gün bildirir, ancak bu kez Zerubbabel’e hitap eder. Yehova tekrar ‘gökleri ve yeri sarsmaktan’ söz eder. Ancak bu sefer konuyu daha da açarak, milletlerin krallıklarını tamamen yok edeceğini söyler. O milletlerden çok sayıda kişi, ‘Her biri kardeşinin kılıcıyla yere serilecektir’ (2:21, 22). Haggay, Yehova’nın Zerubbabel’i onayladığına dair güven veren sözlerle kaydına son verir.
KİTABIN YARARLARI
13. Haggay’ın peygamberlik sözleri o dönemde nasıl yarar sağladı?
13 Yehova’nın Haggay aracılığıyla verdiği dört mesaj da o zamanın Yahudilerine büyük yarar sağladı. Onlar bu sayede yüreklenip işe koyuldular, dört buçuk yıl içinde mabedi tamamladılar. Böylece İsrail’de hakiki tapınma sürdürülebildi (Ezra 6:14, 15). Yehova halkının çabalarını destekledi. Mabedin inşası sırasında Pers kralı Darius devlet kayıtlarında araştırma yaptırdı ve Koreş’in buyruğunu onayladı. İnşa işi onun resmi desteğiyle tamamlandı (Ezra 6:1-13).
14. Haggay kaydında bugün bizim için hangi hikmetli öğütler var?
14 Haggay’ın peygamberlik sözleri bugün bizim için de hikmetli öğütler içerir. Örneğin, insanın tapınmayla ilgili faaliyetlere kişisel uğraşlarından daha fazla önem vermesi gerektiğini vurgular (Hag. 1:2-8; Mat. 6:33). Ayrıca bencilliğin zararlı olduğunu, maddi şeyler peşinde koşmanın anlamsızlığını ve sadece Yehova’dan gelen barış ve bereketin insanı zengin ettiğini gösterir (Özd. 10:22; Hag. 1:9-11; 2:9). Bundan başka, kişi kirli davranışlardan uzak durup içten bir gayret göstermediği sürece, Tanrı’ya hizmetinin onu temiz duruma getirmediğini vurgular (Hag. 2:10-14; Rom. 6:19; Kol. 3:23). Kayıt Tanrı’ya hizmet edenlerin karamsar olmaması, geçmişe değil ileriye bakarak ‘tuttuğu yolları iyi düşünmesi’ ve daima Yehova’yı yüceltmesi gerektiğini gösterir. O zaman Yehova onlarla beraber olacaktır (Hag. 1:7, 8, 13; 2:3, 4; Rom. 8:31; Filip. 3:13, 14).
15. Haggay kitabı gayretli ve itaatli olmanın sonuçları hakkında ne gösterir?
15 Yahudiler kendilerini inşa işine verdikten sonra Yehova’nın desteğini kazandılar ve refaha kavuştular. Engeller ortadan kayboldu. İşi makul bir sürede bitirdiler. Evet, Yehova için korkusuzca ve gayretle yapılan hiçbir iş başarısız olmayacaktır. İster gerçek olsun ister insanın zihninde yarattığı şeyler olsun, her tür zorluk cesaretle ve imanla aşılabilir. ‘Yehova’nın sözüne’ itaat etmek her zaman iyi sonuçlar verir (Hag. 1:1).
16. (a) Haggay’ın peygamberlik sözleri ile Krallık ümidi arasında nasıl bir bağlantı var? (b) Kayıt bizi hangi hizmet için harekete geçirmeli?
16 Yehova’nın ‘gökleri ve yeri sarsacağıyla’ ilgili peygamberlik sözleri için ne denebilir? (2:6). Pavlus bu sözleri şöyle açıkladı: “[Tanrı] şöyle vaat ediyor: ‘Bir kez daha, bu sefer yalnız yeryüzünü değil, gökleri de yerinden oynatacağım.’ ‘Bir kez daha’ ifadesi, Tanrı yapısı olmayan şeylerin sarsılıp ortadan kaldırılışına değinir; öyleyse, sarsılmayan şeyler kalacaktır. Sarsılmaz bir krallığa erişeceğimize göre, Tanrı’nın lütfu bizimle olmaya devam etsin; bu sayede Tanrı’ya korku ve derin saygıyla, kabul edeceği bir kutsal hizmet sunabiliriz. Çünkü Tanrımız aynı zamanda yiyip bitiren bir ateştir’ (İbr. 12:26-29). Haggay göklerin ve yerin sarsılma amacının ‘krallıkların tahtını devirmek, milletlerin krallıklarının gücünü yok etmek’ olduğunu gösterdi (Hag. 2:21, 22). Bu peygamberlik sözlerini alıntılayan Pavlus, yeryüzündeki krallıkların tersine Tanrı’nın Krallığının “sarsılmaz” olduğunu söyledi. Öyleyse, Krallıkla ilgili ümidimiz üzerinde düşünürken ‘güçlü olup çalışarak’ Tanrı’ya kutsal hizmet sunalım (2:4). Ayrıca unutmayalım ki, Yehova krallıkları devirmeden önce, milletlerin içindeki değerli şeyler harekete geçerek onlardan ayrılacak ve kurtulacak. Kayıt şöyle diyor: “‘Bütün milletleri sarsacağım, milletlerin değerli şeyleri gelecek; ve bu evi ihtişamla dolduracağım’, göklerin hâkimi Yehova böyle diyor” (2:7).