Okuyucularımız Soruyor . . .

Gehenna İnsanların Yanarak Azap Çektiği Bir Yer midir?

▪ İncil’de İsa’nın, Gehenna cezası hakkında öğrencilerini uyardığını okuruz. Belli ki İsa bu uyarısının ciddiye alınmasını istiyordu. Acaba o, insanların sonsuz azap çekeceği ateşli bir cehennemden mi söz ediyordu? (Matta 5:22, dipnot).

Önce Gehenna kelimesinin kökenine bakalım. Yunanca Geenna kelimesi “Hinnom Vadisi” anlamına gelen İbranice ge Hinnom’un karşılığıdır (Türkçedeki “cehennem” kelimesi bu ifadeden türetilmiştir). Bu ifadenin tam hali “Hinnomoğulları Vadisi” anlamına gelen ge vene-Hinnom’dur (Yeşu 15:8; 2. Krallar 23:10). Bugün Vadi ür-Rababe olarak bilinen bu alan derin ve dar bir vadidir ve Yeruşalim’in güney-güneybatısında yer alır.

MÖ sekizinci yüzyıldan, yani Yahuda krallarının zamanından itibaren burası putperest ayinler için kullanılmaya başlandı; burada çocukların kurban olarak canlı canlı ateşe atıldığı ayinler de yapılırdı (2. Tarihler 28:1-3; 33:1-6). Yeremya peygamber Yahudilerin, yaptıkları kötülüklerin cezası olarak Babilliler tarafından Hinnomoğlu Vadisinde katledileceğini bildirmiştia (Yeremya 7:30-33; 19:6, 7).

MS yaklaşık 1160 ile 1235 yılları arasında yaşayan Yahudi bilgin David Kimhi’ye göre, bu vadi sonradan Yeruşalim’in şehir çöplüğü haline geldi. Atılan çöplerin imha edildiği bu yerde ateş her zaman yanar halde tutulurdu. Bu çöplüğe atılan her şey tamamen yok olup küle dönerdi.

Bazı Kutsal Kitap çevirilerinde “cehennem” olarak tercüme edilen Geenna, birçok din adamına göre bir işkence yeridir (Matta 5:22, YÇ). Peki onlar neden böyle düşünüyor? Çünkü Yeruşalim’in dışındaki bu vadide yanan harfi ateşi, kötülerin öldükten sonra ateşte yanarak cezalandırıldığı inancıyla bağdaştırıyorlar. Oysa bu, putperest kökenli bir inançtır. İsa, Gehenna’nın bir işkence yeri olduğunu asla söylemedi.

İsa, insanları canlı canlı yakmak bir yana, bu düşüncenin bile Yehova için iğrenç olduğunu biliyordu. Yeremya, Gehenna’da yapılanlarla ilgili Yehova’nın şu sözlerini bildirdi: “Oğullarını ve kızlarını ateşte yakmak üzere Hinnomoğlu Vadisindeki Tofet’te yüksek yerler yaptılar. Ben böyle bir şey emretmedim, yüreğimden bile geçirmedim” (Yeremya 7:31). Ölülerin işkence görmesi fikri, sevgi Tanrısı Yehova’nın nitelikleriyle bağdaşmaz. Kutsal Kitap da açıkça şöyle der: ‘Ölüler hiçbir şeyin farkında değildir’ (Vaiz 9:5, 10).

İsa “Gehenna” ifadesini, Tanrı’nın ölüm hükmü verdiği insanların sonsuza dek yok olacağına dikkat çekmek için kullandı. Bu nedenle “Gehenna” Vahiy kitabında geçen ‘ateş gölüyle’ benzer bir anlam taşır. Her iki ifade de, dirilmenin söz konusu olmadığı ebedi yok oluşu simgeler (Luka 12:4, 5; Vahiy 20:14, 15).

[Dipnot]