KUTSAL KİTABIN GÖRÜŞÜ
Haç
Pek çok insan haçı Hıristiyanlığın simgesi olarak görüyor. Yine de herkes haç takmanın ya da evlerinde ve kiliselerde haç bulundurmanın gerekli olduğuna inanmıyor.
İsa haç üzerinde mi öldürüldü?
BAZI İNSANLAR NE DİYOR?
Romalılar İsa’yı iki ağaç parçasından yapılmış bir haç ya da çarmıh üzerinde idam ettiler.
KUTSAL KİTAP NE DİYOR?
İsa ‘ağaca asılarak öldürüldü’ (Elçiler 5:30, Kitabı Mukaddes). Kutsal Kitapta İsa’nın idamında kullanılan araçla ilgili iki kelime geçer; bu kelimeler iki değil tek ağaç parçasını anlatır. Haç üzerinde idamın tarihini anlatan bir kitap Yunanca stauros kelimesini şöyle tanımlar: “En geniş anlamıyla direk. ‘Haç’ın karşılığı değildir” (Crucifixion in Antiquity). Elçiler 5:30’da geçen Yunanca ksülon kelimesi ise “basitçe düz bir direk ya da sırıktı; Romalılar böyle bir direğe asılmış birinden ‘çarmıha gerilmiş’ diye söz ederdi.”a
Ayrıca Kutsal Kitap İsa’nın öldürülme şekliyle eski İsrailoğullarına verilmiş kanun arasında bağlantı kurar. Kanunda şu belirtiliyordu: “Bir adam ölüm cezasını gerektiren bir günah işlediğinden öldürülürse ve cesedini direğe asarsan, . . . . asılan kişi Tanrı’nın lanetini almıştır” (Tekrar 21:22, 23). İlk Hıristiyanlardan olan Pavlus bu kanuna atfederek İsa hakkında şöyle yazdı: “Bizim yerimize lanetli oldu. Çünkü şöyle yazılmıştır: ‘Direğe [ksülon] asılmış her adam lanetlidir’” (Galatyalılar 3:13). Bu şekilde Pavlus İsa’nın direkte, yani tek bir ağaç parçası üzerinde öldüğüne işaret etti.
“Onu ağaca asıp öldürdüler” (Elçiler 10:39, Kitabı Mukaddes).
İsa’nın birinci yüzyıldaki takipçileri ibadet ederken ya da Hıristiyanlığın sembolü olarak haç kullandı mı?
KUTSAL KİTAP NE DİYOR?
Kutsal Kitabın hiçbir yerinde ilk Hıristiyanların dinsel bir sembol olarak haç kullandığı yazılı değildir. Aslında haçı kendi tanrıları için sembol olarak kullananlar o çağdaki Romalılardı. İsa’nın ölümünden yaklaşık 300 yıl sonra Roma İmparatoru I. Constantinus haçı ordularının sembolü olarak kullanmaya başladı ve Hıristiyanlıkla haç bundan sonra özdeşleşti.
Haçı kendi tanrılarına tapınmak için putperestler kullandıysa İsa’nın takipçileri gerçek Tanrı’ya ibadet ederken bu sembolü kullanmış olabilir mi? Kesinlikle hayır. Onlar “herhangi bir şeyin temsili olan bir şekil” kullanılarak yapılan ibadeti Tanrı’nın uzun zaman önce yasakladığını biliyordu. Ayrıca Hıristiyanların ‘putperestlikten kaçınmaları’ gerektiğinin farkındaydılar (Tekrar 4:15-19; 1. Korintoslular 10:14). “Tanrı Ruhtur”, insanlar O’nu göremez. Dolayısıyla ilk Hıristiyanlar kendilerini Tanrı’ya yakın hissetmek için görünür nesne veya semboller kullanmadılar. Aksine onlar “ruhla”, yani kutsal ruhun rehberliğiyle ve “hakikatle”, yani Tanrı’nın Kutsal Yazılarda belirttiği şekilde ibadet ettiler (Yuhanna 4:24).
‘Babaya gerçekten tapınanlar ruhla ve hakikatle tapınacak’ (Yuhanna 4:23).
Gerçek Hıristiyanlar İsa’ya saygılarını nasıl göstermelidir?
İNSANLAR NE DİYOR?
“Kurtuluş getiren nesnenin kutsal görülmesi ve ona özel bir saygı duyulması gayet doğal ve mantıklıdır. . . . . Simgeye saygı duymak aslında onun temsil ettiği kişiye saygı duymak demektir” (New Catholic Encyclopedia).
KUTSAL KİTAP NE DİYOR?
İsa’nın takipçileri kendileri için ölen ve böylelikle günahlarının bağışlanmasını, Tanrı’ya yaklaşmalarını ve sonsuz yaşam almalarını mümkün kılan İsa’ya çok şey borçludur (Yuhanna 3:16; İbraniler 10:19-22). Bunun karşılığında onlardan İsa’yı temsil eden bir simge kullanmaları beklenmez, ayrıca ona iman ettiklerini dile getirmeleri yetmez. Çünkü ‘işlerden yoksun bir iman aslında ölüdür’ (Yakup 2:17). Gerçek Hıristiyanlar İsa’ya iman ettiklerini göstermelidir. Peki nasıl?
Kutsal Kitap şöyle der: ‘Bizi zorlayan güç Mesih’in sevgisidir; çünkü şu sonuca vardık: Tek bir insan herkes uğruna öldü ki, yaşayanlar artık kendileri için değil, kendileri uğruna ölen ve diriltilen için yaşasınlar’ (2. Korintoslular 5:14, 15). İsa’nın gösterdiği olağanüstü sevgi gerçek Hıristiyanları, onun örneğine göre yaşamlarını düzeltmeye zorlar. İsa’yı bu şekilde onurlandırmaları dinsel bir simge kullanmaktan daha anlamlıdır.
“Babamın isteği, Oğlu görüp iman eden her kişinin sonsuz yaşama sahip olmasıdır” (Yuhanna 6:40).
a A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, Ethelbert W. Bullinger, 11. baskı, sayfa 818-819.