Yoanna’dan Neler Öğrenebiliriz?

BİRÇOK kişi İsa’nın 12 elçisi olduğunu bilir. Fakat İsa’nın öğrencileri arasında onunla yakın ilişki içinde olan kadınlar da olduğu pek bilinmez. Yoanna bu kadınlardan biriydi (Mat. 27:55; Luka 8:3).

Acaba Yoanna İsa’nın hizmetinde nasıl bir rol oynadı? Ondan neler öğrenebiliriz?

Yoanna ‘Herodes’in kâhyası Huza’nın karısıydı.’ Huza belki de Herodes Antipas’ın evindeki işlerle ilgileniyordu. Yoanna İsa’nın iyileştirdiği kadınlardan biriydi ve başka kadınlarla birlikte İsa ile elçilerine seyahatlerinde eşlik etti (Luka 8:1-3).

Hahamlar, kadınların akraba olmadıkları erkeklerle seyahat etmesi bir yana, görüşmesinin bile yasak olduğunu öğretirdi. Hatta Yahudi erkekler kadınlarla pek konuşmazdı. İsa böyle gelenekleri dikkate almayarak Yoanna ve diğer imanlı kadınların kendisine ve elçilerine eşlik etmesine izin verdi.

Yoanna İsa ve elçilerle görüşmekle başkaları tarafından kınanmayı göze almış oldu. Ayrıca İsa’yla birlikte yolculuğa çıkan herkes günlük hayatında değişiklik yapmaya hazır olmalıydı. Fakat İsa böyle davranan takipçileri hakkında “Benim annem ve kardeşlerim, Tanrı’nın sözünü dinleyen ve yerine getirenlerdir” dedi (Luka 8:19-21; 18:28-30). İsa’nın onu takip edebilmek için özverilerde bulunan kişileri kendisine bu kadar yakın gördüğünü bilmek sizi etkilemiyor mu?

Yoanna ve başka birçok kadın İsa’ya ve onikilere “kendi olanaklarıyla” hizmet etti (Luka 8:3). Bir yazar şuna dikkat çekiyor: “Luka okurlarına bu kadınların yemek pişirdiğini, bulaşık yıkadığını ve giysileri onardığını söylemez. Belki bu işleri yapmışlardır . . . . fakat Luka’nın söylediği bu değildir.” Anlaşılan bu kadınlar birlikte hizmet ettikleri kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak için sahip oldukları para, eşya ya da mülkleri kullandılar.

İsa da elçiler de vaizlik turları sırasında herhangi bir işte çalışmadı. Dolayısıyla, onlar yaklaşık 20 kişilik bir grubun yiyecek ve diğer ihtiyaçlarıyla ilgili masraflarını karşılayacak imkâna muhtemelen sahip değillerdi. İnsanlardan konukseverlik görmüş olabilirler. Ancak Mesih ve elçilerin yanlarında “para kutusu” taşımasından, başkalarından konukseverlik görmeyi her zaman beklemedikleri anlaşılıyor (Yuhn. 12:6; 13:28, 29). Masrafları karşılamak için Yoanna ve diğer kadınlar bağışta bulunmuş olabilir.

Bazıları Yahudi bir kadının maddi olanakları olamayacağını söylüyor. Ancak o döneme ait metinler Yahudiler arasında kadınların şu yollarla maddi imkânlara sahip olabileceğini gösterir: (1) erkek kardeşi yoksa babası öldüğünde kendisine kalan miras, (2) kendisine verilen mülk, (3) evlilik sözleşmesinde boşanma halinde ona verilmesi belirtilen para, (4) ölen kocasının mirasından aldığı nafaka ya da (5) kişisel kazançları.

Şüphesiz İsa’nın takipçileri ellerinden geldiği ölçüde bağışta bulundu. Onların arasında varlıklı kadınlar da olabilirdi. Yoanna o sırada ya da geçmişte Herodes’in kâhyasının karısı olduğundan bazıları onun zengin bir kadın olduğunu düşünüyor. İsa’ya giydiği pahalı dikişsiz giysiyi onun gibi biri vermiş olabilir (Yuhn. 19:23, 24). Bir yazar bunun “balıkçıların eşlerinin sağlayamayacağı” bir giysi olduğunu belirtiyor (Hidden Voices: Biblical Women and Our Christian Heritage).

Kutsal Yazılar Yoanna’nın maddi bağışta bulunduğunu açıkça söylemez. Ancak o elinden geleni yaptı ve biz bundan bir ders alabiliriz. Krallığı desteklemek için ne vereceğimiz ya da bir şey verip vermeyeceğimiz bize kalmıştır. Tanrı için önemli olan, elimizden geleni sevinçle vermemizdir (Mat. 6:33; Mar. 14:8; 2. Kor. 9:7).

Kutsal Kitap İsa’nın zamanındaki bazı kadınlar hakkında şöyle der: “Bunlar İsa Celile’deyken kendisine hizmet etmiş ve yolda ona eşlik etmişlerdi; Yeruşalim’e onunla birlikte gelmiş başka birçok kadın da vardı” (Mar. 15:41). Bu kadınlar İsa’nın idamı sırasında oradaydı ve onların arasında anlaşılan Yoanna da vardı. İsa’nın bedeni gömülmek üzere işkence direğinden indirildiğinde onunla birlikte “Celile’den gelmiş olan kadınlar . . . . oraya gidip, mezara ve onun bedeninin nasıl konulduğuna baktılar. Sonra güzel kokulu otlar ve yağlar hazırlamak üzere geri döndüler.” Luka’nın “Mecdelli Meryem, Yoanna ve Yakup’un annesi Meryem” olduğunu söylediği bu kadınlar Sebt gününden sonra mezara geri döndüler ve orada gördükleri meleklerden İsa’nın diriltildiğini öğrendiler (Luka 23:55–24:10).

Yoanna, İsa’nın annesiyle ve kardeşleriyle birlikte MS 33 yılının Pentekost’unda Yeruşalim’de bir araya gelen öğrencilerin arasında olabilir (Elçi. 1:12-14). Ayrıca bazılarına göre Luka’ya Herodes Antipas’la ilgili özel ayrıntıları veren biri vardı. Bu kişi sarayla bağlantıları nedeniyle Yoanna olabilir, çünkü ondan ismiyle söz eden tek İncil yazarı Luka’dır (Luka 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10).

Yoanna’nın hikâyesinden bazı düşündürücü dersler alabiliriz. O İsa’ya elinden gelen en iyi şekilde hizmet etti. Eğer İsa’nın, onikilerin ve diğer öğrencilerin birlikte seyahat etmesine ve iyi haberi duyurmasına maddi olanaklarıyla yardım ettiyse bundan büyük mutluluk duymuş olmalı. Yoanna İsa’ya hizmet etti ve zor zamanlarda ona vefalı kaldı. Onun tutumu İsa’nın takipçisi kadınlar için harika bir örnektir!