Hafızanızı Geliştirebilirsiniz

YEHOVA TANRI insan beynini harika hatırlama yeteneğiyle yarattı. Onu, içine konan değerli şeylerin hiçbir kayba uğramadan tekrar alınıp kullanılabileceği bir depo olarak tasarladı. Beynin tasarımı, Tanrı’nın insanın sonsuza dek yaşamasına ilişkin amacıyla uyumludur.—Mezm. 139:14; Yuhn. 17:3.

Yine de, zihninize giren bilgilerden epey bir kısmının kaybolduğu hissine kapılabilirsiniz. Onları kullanmak istediğinizde arıyorsunuz, ama sanki yoklar. O halde hafızanızı geliştirmek için ne yapabilirsiniz?

İlgi, hafızanın gelişmesinde önemli bir etkendir. Gözlemci olmayı, insanlarla ve çevremizde olup bitenlerle ilgilenmeyi alışkanlık edinirsek, zihnimiz uyarılmış olacak. O zaman, benzer bir ilgiyi kalıcı değeri olan herhangi bir şey duyduğumuz ya da okuduğumuzda da kolayca göstereceğiz.

İnsanların adlarını hatırlamakta zorlanmak sık rastlanan bir şeydir. Yine de, İsa’nın takipçileri olarak biz, kişilerin önemli olduğunu biliyoruz; iman kardeşlerimiz, şahitlik ettiğimiz kişiler ve günlük yaşamın gereği olarak ilişkide bulunduğumuz insanlar, hepsi önemlidir. Gerçekten unutmamamız gereken adları hatırlamamıza ne yardımcı olabilir? Resul Pavlus, bir cemaate yazdığı mektupta içlerinden 26 kişinin adını sıralamıştı. Bu kişilere olan ilgisi onların adlarını bilmekle kalmayıp birçoğuyla ilgili belirgin ayrıntılardan söz etmesinden de görülür. (Rom. 16:3-16) Bugün Yehova’nın Şahitlerinin seyahat eden nazırlarından bazıları her hafta başka bir cemaate gittikleri halde adları gayet iyi hatırlıyorlar. Onlara hangi şey yardımcı oluyor? Biriyle ilk konuştuklarında onun adını birkaç kez kullanmayı alışkanlık edinmiş olabilirler. Sonra, kişinin adıyla yüzü arasında bir bağ kurmaya çalışıyorlar. Bunun yanı sıra, yemekte ve tarla hizmetinde de farklı kişilerle birlikte oluyorlar. Siz de bir kimseyle karşılaştığınızda onun adını hatırlayabilecek misiniz? İşe, onun adını hatırlamak için sağlam bir neden bulmakla başlayın; sonra daha önce verilen önerilerden bazılarını deneyin.

Okuduğunuzu hatırlamanız da önemlidir. Bu konuda gelişmenize ne yardım edebilir? Hem ilgi hem de kavrayış bunda rol oynar. Tüm dikkatinizi okuduğunuz şey üzerinde yoğunlaştırmak için ona yeterince ilgi duymalısınız. Okumaya çalışırken zihniniz başka bir yerdeyse okuduğunuzu hatırlamayacaksınız. Yeni bilgiyle önceden öğrendiğiniz ya da iyi bildiğiniz şeyler arasında bağlantı kurarsanız kavrayışınız gelişir. Kendinize şunu sorun: ‘Bu bilgiyi kendi yaşamımda nasıl ve ne zaman uygulayabilirim? Başka birine yardım etmek üzere nasıl kullanabilirim?’ Kavrayışınızı geliştirmenin başka bir yolu da tek tek sözcükleri değil söz öbeklerini okumaktır. Bu yolla düşünceleri ve temel fikirleri daha kolay kavrayacak, böylece onları daha kolay hatırlayacaksınız.

Eğitim alanında uzman kişiler tekrarlamanın değerini vurgularlar. Bir yüksek okul öğretmeni yaptığı araştırma sonucu, hemen yapılan tekrarlama için harcanan bir dakikanın akılda kalan bilgi miktarını iki katına çıkardığını gösterdi. Bu yüzden, okuduğunuz şeyin tamamını ya da büyükçe bir kısmını bitirir bitirmez, zihninize yerleşmesi için başlıca fikirleri içinizden tekrarlayın. Öğrendiğiniz yeni noktaları kendi sözlerinizle nasıl açıklayabileceğinizi düşünün. Bir düşünceyi okuduktan hemen sonra anımsamaya çalışarak onun hafızanızda kalma süresini uzatabilirsiniz.

Okuduğunuz bilgiyi sonraki birkaç gün içinde, başka biriyle paylaşarak tekrarlama fırsatı arayın. Bunu ailenizden veya cemaatinizden bir kimseyle, iş veya okul arkadaşınızla, komşunuzla ya da tarla hizmetinde karşılaştığınız biriyle yapabilirsiniz. Zihninizde yalnızca kilit olguları değil, onların yanı sıra bu bilginin Kutsal Yazılara dayalı mantığını da tekrarlamaya çalışın. Bunu yapmanız önemli şeylerin hafızanızda yer etmesini sağlayarak hem size hem de başkalarına yararlı olacak.

Okuduğunuzu tekrarlamanın ve onu başkalarına anlatmanın yanı sıra, öğrendiğiniz önemli şeyler üzerinde kişisel olarak derin düşünmenin de yararlı olduğunu göreceksiniz. Mukaddes Kitap yazarlarından Asaf ve Davud da bunu yaptı. Asaf şöyle dedi: “RABBİN işlerini anıyorum; çünkü eski vakitten olan hârikalarını anarım. Ve senin bütün işlerini derin düşünürüm, ve senin yaptıkların hakkında düşünceye dalarım.” (Mezm. 77:11, 12) Davud da benzer şekilde şunu yazdı: ‘Gece nöbetlerinde seni derin düşünüyorum’ ve “eski günleri anıyorum; senin bütün işlerini derin düşünüyorum; ellerinin işi üzerine düşünceye dalıyorum.” (Mezm. 63:5; 143:5) Siz de böyle yapıyor musunuz?

Yehova’nın yaptıklarının, niteliklerinin ve iradesini anlatan ifadelerin üzerinde böyle derin ve yoğun şekilde düşünmeniz ve bunu alışkanlık edinmeniz somut gerçekleri hatırlamanıza yardım etmekle kalmayacak, gerçekten yaşamsal olan bu şeylerin yüreğinizde yer etmesini sağlayacak ve içinizdeki insanı şekillendirecektir. Böylece, hafızanıza yazdıklarınız en derindeki düşüncelerinizin de yansıması olacaktır.—Mezm. 119:16.

Yehova’nın yaptıkları ve İsa Mesih’in söyledikleriyle ilgili hakikatleri hatırlamaya çalışırken yardımdan yoksun durumda değiliz. Ölümünden önceki gece İsa takipçilerine şöyle dedi: “Ben daha aranızdayken size bunları söyledim. Ama Baba’nın benim adımla göndereceği Yardımcı, Kutsal Ruh, size her şeyi öğretecek, bütün söylediklerimi size hatırlatacak.” (Yuhn. 14:25, 26, YÇ) İsa bu sözleri söylerken Matta ve Yuhanna oradaydı. Mukaddes ruh onlara bu şekilde yardımcı oldu mu? Evet, oldu! Matta sekiz yıl kadar sonra Mesih’in yaşamıyla ilgili ilk ayrıntılı kaydı bitirdi; bu kayıt, onun hafızasında yer eden Dağdaki Vaaz, Mesih’in hazır bulunuşuna ve bu ortamın sonuna ilişkin ayrıntılı alamet gibi paha biçilmez bilgileri de içeriyor. Resul Yuhanna kendi adını taşıyan İncil’i İsa’nın ölümünden 65 yıl sonra yazdı ve Rab İsa’nın, hayatını vermeden önce resulleriyle birlikte geçirdiği son gecede söyledikleriyle ilgili ayrıntıları da kaydına dahil etti. İsa’yla birliktelerken onun söyledikleri ve yaptıkları, Matta ve Yuhanna’nın hafızasında canlı olsa gerek; ancak Yehova’nın Kendi yazılı Sözünde olmasını istediği önemli ayrıntıları unutmamalarında mukaddes ruhun büyük rolü vardı.

Mukaddes ruh bugün Tanrı’nın hizmetçilerine yardım eder mi? Kesinlikle evet! Elbette, mukaddes ruhun öğrenmediğimiz şeyleri aklımıza getirmesi söz konusu değildir; ancak o, geçmişte incelediğimiz önemli şeylerin zihnimize geri gelmesine yardımcı olur. (Luka 11:13; I. Yuhn. 5:14) Sonra, ihtiyaç doğduğunda, düşünme yetimiz ‘mukaddes peygamberler tarafından önce söylenmiş olan sözleri ve Rab ve Kurtarıcının emrini hatırlamak’ üzere uyarılır.—II. Pet. 3:1, 2.

Yehova İsrailoğullarını defalarca böyle uyardı: ‘Unutmamalısın.’ Bu, onlardan her şeyi mükemmel şekilde hatırlamalarını beklediği anlamına gelmiyordu. Fakat onlar Yehova’nın yaptıklarına ilişkin bildiklerini hafızalarında geri plana itecek kadar, kişisel uğraşlarına dalmamalıydılar. Yehova’nın, Mısır’daki tüm ilk doğanları meleği aracılığıyla öldürerek ve Kızıldenizi açıp, sonra da Firavun ve ordusunun sulara gömülerek boğulması için yeniden kapayarak kendilerini kurtardığını hafızalarında canlı tutmalıydılar. Tanrı’nın kendilerine Sina Dağı’nda Kanununu verdiğini ve çöl boyunca yol gösterip onları Vaat Edilen Diyara götürdüğünü hatırlamalıydılar. Bunlarla ilgili hafızalarında yer etmiş bilgi, onların günlük yaşamlarını derinden etkilemeye devam etmeliydi; bu anlamda unutmamalıydılar.—Tesn. 4:9, 10; 8:10-18; Çık. 12:24-27; Mezm. 136:15.

Biz de unutmamaya özen göstermeliyiz. Yaşamdaki baskılarla mücadele ederken, Yehova’yı hatırlamaya, O’nun nasıl bir Tanrı olduğunu, kusursuz ve sonsuz bir yaşama sahip olabilmemiz için günahlarımıza karşılık fidyeyi sağlayan Oğlunu hediye ederek gösterdiği sevgiyi aklımızda tutmaya ihtiyacımız var. (Mezm. 103:2, 8; 106:7, 13; Yuhn. 3:16; Rom. 6:23) Mukaddes Kitabı düzenli okumak, cemaat ibadetlerine ve tarla hizmetine etkin şekilde katılmak bu değerli hakikatleri içimizde canlı tutacaktır.

Önemli olsun olmasın, kararlar vermek zorunda kaldığınızda bu yaşamsal hakikatleri aklınıza getirin ve onların düşünüşünüzü etkilemesine izin verin. Unutmayın. Yehova’nın rehberliğine başvurun. Meseleleri yalnızca bedeni bakış açısından görmek veya kusurlu yüreğin dürtülerine güvenmek yerine kendinize şunu sorun: ‘Kararımı Tanrı’nın Sözündeki hangi öğüt ya da ilkeler etkilemeli?’ (Sül. Mes. 3:5-7; 28:26) Hiç okumadığınız ya da duymadığınız bir şeyi hatırlayamazsınız. Fakat tam bilgi ve Yehova sevgisi açısından geliştikçe Tanrı’nın ruhunun hatırlamanıza yardım edebileceği bilgi birikiminiz de artacak ve Yehova’ya karşı büyüyen sevginiz sizi bu bilgiyle uyumlu davranmaya yöneltecektir.