Kutsal Kitaptaki Sırası 52​—1. Selanikliler

Yazarı: Pavlus

Yazıldığı Yer: Korintos

Tamamlanma Tarihi: MS y. 50

 1. (a) Birinci Selanikliler neden yazıldı? (b) Mektubun yazılış tarihi nedir ve bu neden dikkate değer?

ELÇİ PAVLUS MS yaklaşık 50 yılında, ikinci vaizlik turunda Makedonya’nın Selanik şehrini ziyaret etti ve orada bir cemaat kurdu. Bir yıl içinde Selaniklileri teselli etmek ve imanlarını güçlendirmek için onlara ilk mektubunu yazmaya karar verdi. O sırada Silvanus (Elçilerin İşleri kitabında Silas) ve Timoteos’la birlikte Korintos’taydı. Herhalde MS 50 yılının sonlarıydı. Bu mektubun Pavlus’un Kutsal Metinler dizisinde yer alan ilk yazısı olduğu anlaşılıyor. Ayrıca kayıt Yunanca Kutsal Yazıların, muhtemelen Matta İncili’nden sonra kaleme alınan ilk kitabı olma özelliğine sahiptir.

 2. Birinci Selanikliler’in yazarı ve kaydın doğruluğu hakkında hangi kanıtlar var?

² Mektubun Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğuna dair pek çok kanıt mevcuttur. Örneğin Pavlus kendisini mektubun yazarı olarak tanıtır ve kayıt Kutsal Yazıların diğer kısımlarıyla uyum içindedir (1. Sel. 1:1; 2:18). Ayrıca Muratori Fragmanı da dahil Kutsal Yazıların en eski listelerinin pek çoğunda bu mektubun adı geçer.a İlk dönem kilise ilahiyatçılarının birçoğu Birinci Selanikliler’den alıntı yapmış ya da ona değinmiştir; içlerinden biri olan Irenaeus (MS 2. yüzyıl) kayıttan adıyla bahseder. Mektup MS 200 yıllarına ait 2 numaralı Chester Beatty Papirüsü’nde (P⁴⁶) yer almaktadır. Şu anda Belçika’nın Gent kentinde bulunan, üçüncü yüzyıla ait başka bir papirüste (P³⁰) de Birinci ve İkinci Selanikliler mektuplarından fragmanlar bulunur.b

3, 4. Pavlus’un Selanik’teki hizmeti kısa sürede nasıl sonuç verdi?

³ Selanik cemaatinin bu mektuptan önceki kısa geçmişine göz attığımızda, Pavlus’un o kardeşler için neden kaygılandığını anlayabiliriz. Cemaat kuruluşundan itibaren yoğun bir zulüm ve muhalefetle karşılaşmıştı (1:6, 7). Luka, Elçilerin İşleri kitabında Pavlus ile Silas’ın Selanik’e geldiğini ve “orada Yahudilerin bir havrası” olduğunu söyler (Elçi. 17:1). Pavlus üç Sebt günü boyunca onlara iyi haberi duyurdu ve Kutsal Yazıları kullanarak onları ikna etmeye çalıştı. Ancak elçinin orada daha uzun bir süre kaldığı anlaşılıyor. Çünkü Selanik’te geçirdiği süre içinde mesleğini yaptı, en önemlisi de bir cemaat kurup teokratik faaliyetlerin düzen içinde yürümesini sağladı (1. Sel. 2:9).

⁴ Elçiler 17:4-7’deki kayıt, Pavlus’un Selanik’teki duyuru faaliyetinin etkisini çok canlı bir dille anlatır. Pavlus’un hizmetinin başarısını kıskanan Yahudiler, bir kalabalık toplayıp şehirde kargaşa çıkardı. Yason’un evine saldırdılar, onu ve bazı kardeşleri şehir yöneticilerinin önüne sürükleyip bir yandan da şöyle bağırıyorlardı: “Dünyayı altüst eden bu adamlar şimdi de buraya geldiler. Yason da onları evinde ağırladı. Bu adamların hepsi, İsa diye başka bir kral var diyerek Sezar’ın buyruklarına karşı çıkıyorlar.” Yason ve diğerleri ancak kefalet ödendikten sonra serbest bırakıldı. Kardeşler hem cemaatin iyiliği hem de kendi güvenlikleri için Pavlus ile Silas’ı geceleyin Veriya’ya gönderdiler. Ancak her şeye rağmen Selanik’te bir cemaat kurulmuştu.

 5. Pavlus Selanik cemaatine ilgisini ve sevgisini nasıl gösterdi?

⁵ Yahudilerin şiddetli muhalefeti Veriya’da da Pavlus’un peşini bırakmadı ve oradaki duyuru işini tehlikeye soktu. Sonra Pavlus Yunanistan’ın Atina şehrine gitti. Ancak sıkıntı içindeki Selanikli kardeşlerinin ne durumda olduğunu çok merak ediyordu. Yanlarına gitmek için iki kez girişimde bulunduysa da her seferinde ‘Şeytan yolunu kesti’ (1. Sel. 2:17, 18). Genç cemaat için kaygı duyan ve ne tür sınavlar yaşadıklarının farkında olan Pavlus, Selanik’teki kardeşleri iman konusunda kararlı kılıp yüreklendirmek için oraya Timoteos’u gönderdi. Timoteos güzel haberlerle geri döndü: Selanik cemaati şiddetli zulme rağmen sadakatini sımsıkı koruyordu. Bunu öğrenmek Pavlus’u çok sevindirdi. Artık onlar tüm Makedonya ve Ahaya’daki iman kardeşlerine örnekti (1:6-8; 3:1-7). Pavlus Selaniklilerin imanı ve dayanma gücü için Yehova Tanrı’ya şükrediyordu. Ancak, olgunluğa doğru ilerledikçe daha fazla rehberliğe ve öğüde ihtiyaçları olacağının da farkındaydı. Dolayısıyla Timoteos ve Silvanus’la birlikte Korintos’tayken Selaniklilere ilk mektubunu yazmaya karar verdi.

BİRİNCİ SELANİKLİLER KİTABININ İÇERİĞİ

 6. Pavlus Selaniklileri neden övdü?

⁶ Selanikliler iman edenlere örnek oluyor (1:1-10). Pavlus Selaniklilere yazdığı mektubun başında, onları imanlarından kaynaklanan işleri, sevgiden dolayı verdikleri emek ve ümitten doğan dayanma güçleri için sıcak bir şekilde över. İyi haber onlara sadece sözle değil, ‘kudretle ve güçlü bir inançla da ulaşmıştır’ (1:5). Selanikliler kendilerine örnek olan kişileri izlemiş ve sözü “kutsal ruhun verdiği sevinçle” kabul etmiştir (1:6). Bu şekilde kendileri de Makedonya, Ahaya, hatta daha uzaklardaki tüm iman edenlere örnek olmuştur. Onlar putları tamamen bırakmış, bunu ‘yaşayan gerçek Tanrı’ya kulluk etmek ve Oğlunun göklerden gelişini beklemek için’ yapmışlardır (1:9, 10).

 7. (a) Pavlus ve yol arkadaşları Selaniklilere nasıl davrandı? (b) Onlara hangi konuda tembihte bulundular?

⁷ Pavlus’un Selaniklilere sevgisi (2:1–3:13). Pavlus ve yol arkadaşları, Filipi’de aşağılayıcı bir muamele görmelerine rağmen cesaretlerini toplayıp Selaniklilere iyi haberi duyurmuştur. Bunu insanları hoşnut etmek, pohpohlamak ya da övgü almak için yapmamışlardır. Pavlus şöyle der: “Tersine, çocuklarını emziren ve üzerlerine titreyen bir anne gibi size şefkatle davrandık. Dolayısıyla gönülden sevdiğimiz sizlere sadece Tanrı’nın iyi haberini değil, canımızı da seve seve vermeye hazırdık, çünkü sevgili kardeşlerimiz olmuştunuz” (2:7, 8). Onları Krallığına ve yüceliğine çağıran Tanrı’ya layık bir yaşam sürebilmeleri için, bir babanın çocuklarına yaptığı gibi Selaniklilere tembihte bulunmuşlardır.

 8. (a) Selanikliler nasıl Pavlus için bir sevinç kaynağı oldu? (b) Pavlus onlar için neler diledi?

⁸ Pavlus Selaniklileri iyi haberi hiç tereddütsüz “Tanrı’nın sözü olarak” kabul ettikleri için över (2:13). Hemşerilerinden zulüm gören tek onlar değildir, Yahudiye’de ilk iman edenler de kendi hemşerilerinden zulüm görmüştür. Onlar için kaygılanan Pavlus iki kez yanlarına gelmek istemiş, fakat Şeytan’ın engeliyle karşılaşmıştır. Selanikliler Pavlus ve hizmet arkadaşlarının ‘övüncü ve sevincidir’ (2:20). Selaniklilerden epeydir haber alamayan elçi daha fazla dayanamayarak, onları imanları konusunda kararlı kılıp yüreklendirmek için Timoteos’u göndermiştir. Timoteos müjdeyle döner; Pavlus’a Selaniklilerin ruhen iyi durumda olduğunu bildirir ve sevgilerinden söz eder. Bu, elçiyi çok teselli eder ve sevindirir. Pavlus Tanrı’ya şükreder ve Efendimizin onların birbirine duyduğu sevgiyi artırmasını, sevgilerinin coşkun olmasını diler. Böylece, Efendimiz İsa’nın hazır bulunuşu sırasında Babamız Tanrı’nın önünde “lekesiz bir kutsallıkta” olabilirler (3:13).

 9. Pavlus kutsallık ve kardeş sevgisi hakkında neler tembih etti?

⁹ Kutsal ve onurlu bir durumda hizmet etmek (4:1-12). Pavlus Selaniklileri Tanrı’yı hoşnut eden bir yaşam sürdükleri için över ve bu konuda daha da gelişmeye teşvik eder. Her birinin “kutsal ve onurlu bir durumda kendi bedenine hâkim olmayı bilmesi, . . . . doymak bilmez bir şehvetin esiri olmaması” gerekmektedir (4:4, 5). Dolayısıyla hiç kimse kardeşinin haklarına tecavüz etmemelidir. Tanrı onları ‘pisliğe göz yumarak değil, kutsal olmalarını amaçlayarak çağırmıştır. Öyleyse, bunları umursamayan kimse, insanı değil Tanrı’yı umursamamış olur’ (4:7, 8). Pavlus aralarındaki sevgiden ötürü Selaniklileri över ve bu konuda daha da gelişmelerini, sessiz sakin bir yaşam sürmeyi, başkasının işine karışmadan kendi geçimlerini sağlamayı hedef edinmelerini öğütler. “Dışarıdaki insanların önünde” temiz bir yaşam sürmelidirler (4:12).

10. Selanik’teki kardeşler ölüm uykusuna dalanlar hakkında hangi tutuma sahip olmalıydı?

¹⁰ Dirilme ümidi (4:13-18). Kardeşler ölüm uykusunda olanlar için ümidi olmayan diğer insanlar gibi üzülmemelidir. Eğer İsa’nın ölüp diriltildiğine iman ediyorlarsa, Tanrı’nın ölüm uykusuna dalanları İsa aracılığıyla dirilteceğine de iman etmelidirler. Efendimiz hazır bulunuşunda bir komut vererek gökten inecek “ve önce Mesih yolunda ölmüş olanlar diriltilecek” (4:16). Sonra, o sırada hayatta olanlar ‘Efendimizi havada karşılamak üzere bulutlarla alınıp götürülecek’ ve daima Efendimizle birlikte olacaklar (4:17).

11. (a) Selanikliler neden uyanık kalmalıydı? (b) Ne yapmaya devam etmeliydiler?

¹¹ Yehova’nın günü yaklaşırken uyanık kalalım (5:1-28). “Yehova’nın günü geceleyin hırsız nasıl gelirse öyle gelecek” (5:2). İnsanlar “Barış ve güvenlik!” dedikleri zaman üzerlerine ani bir yıkım gelecek (5:3). O halde Selanikliler “ışığın ve gündüzün oğulları” olarak uyanık kalmalı, aklı başında davranmalı, ‘iman ve sevgi, zırhları; kurtuluş ümidi de miğferleri’ olmalıdır (5:5, 8). Şimdi birbirlerini teselli etmeye ve güçlendirmeye devam etme zamanıdır. Hepsi aralarında emek verip önderlik edenlere “büyük bir saygı ve sevgi” göstermelidir (5:13). Öte yandan düzensizlik yaratanları uyarmalı, zayıflara destek olmalı ve herkese tahammül etmelidirler. Pavlus şöyle der: “Her zaman birbirinizin ve başkalarının iyiliğine çalışın” (5:15).

12. (a) Pavlus son olarak hangi önemli konularda öğüt verdi? (b) Selanikliler mektubunu nasıl bitirdi?

¹² Pavlus son olarak şu önemli konularda öğütler verir: ‘Daima sevinçli olun. Durmadan dua edin, her şey için şükredin. Ruhun ateşini söndürmeyin. Peygamberlik sözlerine saygı duyun. Her şeyin önce doğruluğunu araştırın ve iyi olana yapışın. Her türlü kötülükten sakının’ (5:16-22). Sonra barış Tanrısının onları tam anlamıyla kutsal kılmasını diler ve şöyle der: “Efendimiz İsa Mesih’in hazır bulunuşunda, ruhunuz, canınız ve bedeniniz, herhangi bir ayıptan uzak, her yönden kusursuz olsun” (5:23). Pavlus kapanış kısmında sıcak teşvik sözlerine yer verir ve bu mektubun tüm kardeşlere okunması talimatını ekler.

KİTABIN YARARLARI

13. (a) Pavlus ve hizmet arkadaşları hangi yönden harika örneklerdir? (b) Birbirimize gönülden sevgi göstermenin etkisi ne olur?

¹³ Pavlus’un bu mektubu kardeşlerine duyduğu sevgiyi ve ilgiyi yansıtır. O ve hizmet arkadaşları gönülden sevgi duymak konusunda harika birer örnekti; çünkü Selanik’teki sevgili kardeşlerine sadece Tanrı’nın iyi haberini değil, canlarını da vermeye hazırdılar (2:8). Tüm gözetmenler cemaatlerindeki kardeşlerle böyle sıkı sevgi bağları kurmaya çalışmalıdır. Gözetmenlerin bu şekilde sevgi göstermesi, cemaatteki herkeste birbirine sevgi gösterme isteği uyandıracaktır. Pavlus bunu şöyle dile getirdi: “Efendimiz, tıpkı bizim size duyduğumuz sevgi gibi, sizin de birbirinize ve tüm insanlara duyduğunuz sevgiyi artırmanızı sağlasın” (3:12). Tanrı’nın toplumundaki herkesin böyle gönülden sevgi göstermesi çok yapıcı bir etki yaratır. ‘Efendimiz İsa’nın tüm kutsal kardeşleriyle hazır bulunuşu sırasında, Babamız Tanrı’nın önünde yüreklerimizin kararlı ve lekesiz bir kutsallıkta olmasını sağlar’ (3:13). Bu sevgi İsa’nın takipçilerini bu yozlaşmış ve ahlaksız dünyadan ayrı tutar, bu sayede kutsal bir yaşam sürebilir, dolayısıyla Tanrı’yı hoşnut edebilirler (4:1-8).

14. Birinci Selanikliler kitabı nezaketle ve sevgiyle öğüt verme konusunda nasıl mükemmel bir örnektir?

¹⁴ Bu mektup cemaate sevgiyle ve nezaketle nasıl öğüt verilebileceği konusunda mükemmel bir örnektir. Selanikli kardeşler gayretli ve imanlı kişiler olsalar da, bazı alanlarda düzeltilmeliydiler. Ancak her seferinde Pavlus kardeşleri güzel niteliklerinden dolayı övdü. Örneğin ahlaksal kirliliğe karşı uyarıda bulunurken önce onları Tanrı’yı hoşnut eden bir yaşam sürdükleri için övdü. Sonra bu konuda “daha da” gelişmelerini, bedenlerini kutsal ve onurlu bir durumda tutmalarını tembihledi (4:1-7). Yine, onları kardeş sevgilerinden dolayı övdükten sonra bu konuda “daha da” gelişmelerini, başkasının işine karışmamalarını ve dışarıdaki insanların önünde temiz bir yaşam sürmelerini öğütledi (4:9-12). Pavlus nezaketle kardeşlerini ‘birbirlerinin ve başkalarının iyiliğine çalışmaya’ teşvik etti (5:15).

15. (a) Pavlus’un Selanik’teyken Krallığı gayretle duyurduğunu neden söyleyebiliriz? (b) Pavlus Krallık ümidiyle bağlantılı hangi mükemmel öğütleri verir?

¹⁵ Pavlus İsa Mesih’in ‘hazır bulunuşundan’ dört kez söz eder (2:19; 3:13; 4:15; 5:23). Anlaşılan Selanik’te Hıristiyanlığı yeni benimsemiş kişiler bu öğretiyle çok ilgileniyordu. Şüphesiz Pavlus oradayken Mesih’in yönetimindeki Tanrı’nın Krallığını cesurca duyurmuştu. Ona ve hizmet arkadaşlarına yöneltilen şu suçlama bunu açıkça gösteriyordu: “Bu adamların hepsi, İsa diye başka bir kral var diyerek Sezar’ın buyruklarına karşı çıkıyorlar” (Elçi. 17:7). Selanikli kardeşler bu Krallığa ümit bağlamıştı ve Tanrı’ya iman ediyor, ‘dirilttiği Oğlunun, yani İsa’nın göklerden gelip’ kendilerini gelecek gazaptan kurtarmasını bekliyorlardı (1. Sel. 1:8, 10). Bugün de Tanrı’nın Krallığına ümit bağlayan herkesin, ‘sevgilerinin coşkun olması, yüreklerinin kararlı ve lekesiz bir kutsallıkta olması’ için Birinci Selanikliler’deki mükemmel öğütleri dinlemesi gerekir (3:12, 13). Böylece, ‘onları Krallığına ve yüceliğine çağıran Tanrı’ya layık bir yaşam sürebilirler’ (2:12).

[Dipnotlar]