İmanları Nedeniyle Nefret Gördüler
“Benim ismimden ötürü herkes sizden nefret edecekler.”—MATTA 10:22.
1, 2. Yehova’nın Şahitlerinin dinsel inançlarını uyguladıkları için nelere katlanmak zorunda kaldıklarına ilişkin gerçek yaşamdan bazı örnekler anlatabilir misiniz?
GİRİT adasında dürüst bir esnaf defalarca tutuklandı ve tekrar tekrar Yunan mahkemeleri önüne çıkarıldı. Hapiste geçirdiği toplam altı yıl boyunca karısından ve beş çocuğundan uzak kaldı. Japonya’da 17 yaşında bir öğrenci örnek davranışlarına ve 42 kişilik sınıfın birincisi olmasına rağmen okuldan atıldı. Fransa’da birçok kişi işlerinde gösterdikleri gayret ve titizlik açısından mükemmel bir sicile sahip olmalarına rağmen alelacele işten çıkarıldı. Gerçek yaşamdan alınmış bu örneklerdeki ortak nokta nedir?
2 Söz konusu kişilerin hepsi Yehova’nın Şahididir. Onların “suçu” neydi? Esas olarak dinsel inançlarını uygulamalarıydı. Esnaf, İsa Mesih’in öğrettiklerine itaat ederek imanını başkalarıyla paylaşıyordu. (Matta 28:19, 20) Din propagandasını suç sayan eski bir Yunan yasasına göre mahkûm edilmişti. Öğrenci, Mukaddes Kitaba göre eğitilmiş vicdanı zorunlu kendo (Japon kılıç kullanma sanatı) eğitimine katılmasına izin vermediği için okuldan atılmıştı. (İşaya 2:4) Fransa’daki kişilere de, işten çıkarılmalarının tek nedeninin kendilerini Yehova’nın Şahitleri olarak tanıtmaları olduğu bildirilmişti.
3. Yehova’nın Şahitlerinin çoğu için diğer insanlardan büyük ezalar görmek neden pek sık rastlanan bir durum değildir?
3 Bu çetin tecrübeler Yehova’nın Şahitlerinin yakın geçmişte bazı ülkelerde neler yaşadığına ilişkin tipik örneklerdir. Yine de Yehova’nın Şahitlerinin çoğu için diğer insanlardan büyük ezalar görmek sık rastlanan bir durum değildir. Yehova’nın kavmi bütün dünyada iyi davranışlarıyla tanınır; bu yüzden kimsenin onlara zarar vermek üzere geçerli bir nedeni olamaz. (I. Petrus 2:11, 12) Şahitler yasadışı faaliyetler planlamaz ya da zararlı davranışlarda bulunmazlar. (I. Petrus 4:15) Aksine, önce Tanrı’ya ve sonra hükümetlere tabi olmakla ilgili Mukaddes Kitabın öğüdüne uygun yaşamaya çalışırlar. Yasaların talep ettiği vergileri öderler ve ‘bütün insanlarla barışta olmaya’ gayret ederler. (Romalılar 12:18; 13:6, 7; I. Petrus 2:13-17) Mukaddes Kitaba dayalı olarak sürdürdükleri eğitim faaliyetlerinde, yasalara, aile değerlerine ve ahlak kurallarına saygılı olmayı teşvik ederler. Birçok hükümet onları yasalara itaatli vatandaşlar oldukları için övmüştür. (Romalılar 13:3) Bununla birlikte, ilk paragrafta belirtildiği gibi zaman zaman muhalefetle hatta bazı ülkelerde hükümetlerin koyduğu yasaklamalarla karşılaştılar. Bu bizi şaşırtmalı mı?
Öğrenci Olmanın ‘Bedeli’
4. İsa’ya göre, bir kişi öğrencisi olduğunda neler bekleyebilir?
4 İsa Mesih, onun öğrencisi olmanın neler içereceği konusunda hiçbir kuşkuya yer bırakmadı. Takipçilerine şunları söyledi: “Kul efendisinden büyük değildir. Eğer bana eza ettilerse, size de eza edecekler.” İsa’dan “yok yere” nefret ettiler. (Yuhanna 15:18-20, 25; Mezmur 69:4; Luka 23:22) Onun öğrencileri de aynı şeyi, yani haksız yere muhalefet görmeyi bekleyebilir. Birden fazla kez onları şöyle uyarmıştı: “Sizden nefret edecekler.”—Matta 10:22; 24:9.
5, 6. (a) İsa hangi nedenle kendisini takip edecek kişileri ‘bedeli hesap etmeye’ ısrarla teşvik etti? (b) Öyleyse muhalefetle karşılaşmak neden bizi şaşırtmamalı?
5 Sonuç olarak İsa kendisini takip edecek kişileri, onun öğrencisi olmanın ‘bedelini hesap etmeye’ ısrarla teşvik etti. (Luka 14:28) Bunu neden yapmalıydılar? Onun takipçileri olup olmayacaklarına karar vermek için değil, bunun gereklerini yerine getirme konusunda kararlı olmak için. Bu imtiyazla birlikte gelen denemelere ve zorluklara dayanmak üzere hazırlıklı olmalıyız. (Luka 14:27) Kimse bizi Mesih’in takipçisi olarak Yehova’ya hizmet etmeye zorlamıyor. Bu, gönüllü olarak alınan, ayrıca bilgiye dayanan bir karardır. Kendimizi Tanrı’ya vakfedip O’nunla ilişki içine girmenin sonucunda gelecek bereketlerin yanı sıra ‘bizden nefret edileceğini’ de baştan beri biliyoruz. Bu yüzden muhalefetle karşılaştığımızda şaşırmıyoruz. ‘Bedeli hesap ettik’ ve bunu ödemeye tamamen hazırız.—I. Petrus 4:12-14.
6 Aralarında hükümet yetkilileri de olan bazı kişiler neden İsa’nın hakiki takipçilerine muhalefet etmek istiyor? Yanıtı bulmak için MS birinci yüzyıldaki iki dinsel grubu incelemek yardımcı olur. Her iki gruptan da nefret ediliyordu—fakat çok farklı nedenlerle.
Nefret Eden ve Nefret Gören
7, 8. Hangi öğretiler Yahudi olmayanları aşağılamayı içeriyordu ve bunun sonucunda Yahudiler arasında hangi tutum gelişti?
7 İsrail MS birinci yüzyılda Roma yönetimindeydi ve Yahudilik, başka sözlerle Yahudi dinsel sistemi genel olarak yazıcılar ve Ferisiler gibi baskıcı liderlerin elindeydi. (Matta 23:2-4) Bu fanatik liderler Musa Kanunundaki, milletlerden ayrı kalmayı öngören davranış kurallarını Yahudi olmayanları aşağılamayı gerektirecek şekilde saptırmışlardı. Zamanla, hem Yahudi olmayanlardan nefret etmelerine hem de karşılığında onlardan nefret görmelerine yol açan bir din oluşturdular.
8 Yahudiler o zamanlar diğer milletlerden olanları değersiz yaratıklar olarak gördüklerinden, Yahudi liderlerin onların aşağılanmaları gerektiğini vaaz etmesi zor değildi. Dinsel liderler Yahudi bir kadının diğer milletlerden olanlarla asla yalnız kalmaması gerektiğini öğretiyordu, çünkü onların “şehvete düşkün olduklarına inanılıyordu.” Yahudi bir adam “onlarla yalnız kalmamalıydı, çünkü onların kan döktüğüne inanılıyordu.” Yahudi olmayan birinin sağdığı sütün kullanılabilmesi için bir Yahudinin sağma işlemini izlemiş olması gerekirdi. Liderlerin etkisindeki Yahudiler diğer milletlerden insanlara karşı soğuk ve onları katı şekilde dışlayan bir tutum geliştirdi.—Yuhanna 4:9 ile karşılaştırın.
9. Yahudi liderlerin Yahudi olmayanlarla ilgili öğretilerinin etkisi neydi?
9 Böyle öğretiler Yahudilerle diğer milletlerden olanlar arasındaki ilişkiyi hiç de olumlu yönde etkilemiyordu. Onlar Yahudilerin bütün insanlardan nefret ettiğini düşünmeye başlamıştı. Romalı tarihçi Tacitus (MS yaklaşık 56’da doğdu) Yahudilerin “insanlığın geri kalanına nefret edilen düşmanlar gözüyle baktığını” söyledi. Tacitus aynı zamanda diğer milletlerden olup Yahudiliği benimseyenlere vatanlarını inkâr etmelerinin, ailelerini ve arkadaşlarını değersiz görmelerinin öğretildiğini iddia etti. Genel olarak, Romalılar başa çıkamayacakları kadar kalabalık olduklarından Yahudilere göz yumuyordu. Fakat Yahudilerin MS 66’da çıkardıkları ayaklanma, Romalıları sert bir misilleme yapmaya kışkırtıp MS 70’te Yeruşalim’in yıkılmasına yol açmıştı.
10, 11. (a) Musa Kanunu yabancılara nasıl davranılmasını talep ediyordu? (b) Yahudiliğin başına gelenlerden hangi dersi çıkarıyoruz?
10 Yabancılarla ilgili bu görüş Musa Kanununda anahatlarıyla belirtilmiş tapınma şekliyle nasıl karşılaştırılabilirdi? Kanun milletlerden ayrı kalmayı teşvik ediyordu, fakat bunun amacı İsraillileri ve özellikle de pak tapınmayı korumaktı. (Yeşu 23:6-8) Yine de, Kanun yabancılara adil ve doğru davranılmasını, İsrail kanunlarına cüretkârca karşı gelmedikleri sürece konukseverlik gösterilmesini talep ediyordu. (Levililer 24:22) İsa’nın günlerindeki Yahudi dinsel liderler yabancılarla ilgili Kanunda açıkça belli olan bu makul tutumdan uzaklaşarak nefret etmeye ve nefret görmeye yol açan bir tapınma şekli oluşturdular. Sonunda birinci yüzyıldaki Yahudi milleti Yehova’nın onayını kaybetti.—Matta 23:38.
11 Bundan çıkarabileceğimiz bir ders var mı? Evet, var. Dinsel inançlarımızı paylaşmayanlara tepeden bakıp kendini adil gören ve üstünlük taslayan bir tutum Yehova’ya sunulan pak tapınmayı doğru tanıtmayacağı gibi, O’nu memnun da etmez. İsa’nın birinci yüzyıldaki sadık takipçilerinin örneğini ele alalım. Onlar ne İsa’nın takipçisi olmayanlardan nefret etti ne de Roma’ya karşı ayaklandılar. Yine de kendilerinden ‘nefret ediliyordu.’ Neden? Ve kim tarafından?
İsa’nın İlk Takipçileri Kimden Nefret Gördü?
12. İsa’nın, takipçilerinden diğer insanlara karşı dengeli bir görüşe sahip olmalarını istediği Kutsal Yazılarda nasıl açıkça görülüyor?
12 İsa’nın öğrettiklerinden açıkça anlaşıldığı gibi o, öğrencilerinin, kendisini takip etmeyenlere karşı dengeli bir görüşe sahip olmasını istiyordu. Bir yandan, takipçilerinin bu dünyadan ayrı olacağını, yani Yehova’nın adil yollarıyla çelişen tutum ve davranışlardan uzak duracaklarını söylüyordu. Onlar savaş ve politika konularında tarafsız olacaklardı. (Yuhanna 17:14, 16) Diğer yandan, İsa kendisini takip etmeyenlerin hor görülmesi gerektiğini savunmadı; tersine, takipçilerine ‘düşmanlarını sevmelerini’ söyledi. (Matta 5:44) Resul Pavlus İsa’nın takipçilerini şöyle teşvik etti: “Eğer düşmanın acıkmışsa, ona yedir; eğer susamışsa, ona içir.” (Romalılar 12:20) Ayrıca ‘herkese iyilik etmelerini’ söyledi.—Galatyalılar 6:10.
13. Yahudi dinsel liderlerin Mesih’in öğrencilerine o kadar karşı olmalarının nedeni neydi?
13 Bununla birlikte, Mesih’in öğrencileri kısa sürede üç kaynaktan ‘nefret gören’ kişiler durumuna geldiler. Birincisi Yahudi dinsel liderlerdi. İsa’nın takipçilerinin hemen onların dikkatini çekmesine şaşmamalı! İsa’nın takipçilerinin yüksek ahlak ve bütünlük ilkeleri vardı; ümit veren bir mesajı büyük şevkle yayıyorlardı. Binlerce kişi Yahudiliği bırakıp Hıristiyanlığa sarılmıştı. (Resullerin İşleri 2:41; 4:4; 6:7) Yahudi dinsel liderlere göre İsa’nın Yahudi öğrencileri yalnızca irtidat etmiş kişilerdi! (Resullerin İşleri 13:45 ile karşılaştırın.) Bu öfkeli liderler Hıristiyanlığın Yahudi geleneklerini değersiz gösterdiğini düşünüyordu. Evet, bu inanç onların Yahudi olmayanlarla ilgili görüşlerini bile reddediyordu! MS 36’dan itibaren diğer milletlerden olanlar da İsa’nın Yahudi takipçileriyle aynı imanı ve imtiyazları paylaşarak İsa’nın takipçisi olabiliyordu.—Resullerin İşleri 10:34, 35.
14, 15. (a) İsa’nın takipçileri neden putperestlerin nefretine hedef oldu? Bir örnekle anlatın. (b) İlk Hıristiyanların ‘nefret gördüğü’ üçüncü grup kimlerdir?
14 İkinci olarak İsa’nın takipçileri putperestlerin nefretine hedef oluyordu. Örneğin, eski Efesos’ta tanrıça Artemis’e gümüş sunaklar yapmak kazançlı bir işti. Fakat Pavlus orada vaaz ettiğinde çok sayıda Efesoslu, Artemis’e tapınmayı bırakarak iyi habere olumlu karşılık verdi. Meslekleri tehlikeye giren gümüşçüler ayaklandı. (Resullerin İşleri 19:24-41) Hıristiyanlık Bitinya’ya (bugün Türkiye’nin kuzeybatı bölgesi) yayıldıktan sonra da buna benzer bir olay oldu. Yunanca Kutsal Yazıların tamamlanmasından kısa süre sonra Bitinya hükümdarı Genç Plinius, putperest mabetlerinin ıssız kaldığını ve kurbanlık hayvanlar için yem satışlarının büyük oranda düştüğünü bildirdi. Bundan Hıristiyanlar suçlu tutuldu ve onlara zulmedildi, çünkü onların tapınması hayvan kurban etmeye ve putperestliğe izin vermiyordu. (İbraniler 10:1-9; I. Yuhanna 5:21) Açıkçası, Hıristiyanlığın yayılması putlara tapınmayla bağlantılı bazı çıkar gruplarını etkiledi ve hem işini hem de parasını kaybedenlerin öfkesine yol açtı.
15 Üçüncü olarak, İsa’nın takipçileri milliyetçi Romalılardan ‘nefret gördü.’ Önceleri, Romalılar Hıristiyanları küçük ve belki de fanatik bir dinsel grup olarak tanıyordu. Fakat zamanla, sadece Hıristiyan olduğunu söylemek bile ölümle cezalandırılabilen bir suç haline geldi. İsa’nın takipçilerine özgü bir yaşam sürdüren dürüst vatandaşlar neden zulme ve ölüme layık görüldü?
İlk Hıristiyanlar—Roma Dünyasında Neden Nefret Gördü?
16. İsa’nın takipçileri hangi yollarla dünyadan ayrı kaldı; bu neden Roma dünyasında sevilmemelerine yol açtı?
16 Her şeyden önce Hıristiyanlar, dinsel inançlarını uyguladıkları için Roma dünyasında nefret gördü. Örneğin, onlar bu dünyadan ayrı kaldılar. (Yuhanna 15:19) Bu nedenle siyasi bir görev almadılar ve vicdanlarına aykırı hizmetleri reddettiler. Sonuç olarak tarihçi Augustus Neander’in dediği gibi “dünyanın gözünde ölü ve hayatın gereği olan hiçbir faaliyette varlık gösteremeyen kişiler olarak görülürlerdi.” Dünyanın bir kısmı olmamak aynı zamanda yozlaşmış Roma dünyasının kötü işlerinden uzak kalmak anlamına da geliyordu. Tarihçi Will Durant, “küçük Hıristiyan topluluklarının, dindarlıkları ve terbiyeleriyle zevk düşkünü putperest dünyayı tedirgin ettiklerini” açıklar. (I. Petrus 4:3, 4) Romalılar Hıristiyanlara zulmederek ve onları öldürerek belki de rahatsız vicdanlarını susturmaya çalışıyordu.
17. İsa’nın ilk yüzyıldaki takipçilerinin vaaz etme işinin etkili olduğunu gösteren nedir?
17 İlk yüzyıldaki Hıristiyanlar tükenmeyen bir gayretle Tanrı’nın Gökteki Krallığının iyi haberini vaaz ettiler. (Matta 24:14) MS 60 yıllarında Pavlus iyi haberin “gök altında olan bütün hilkate” vaaz edildiğini söyleyebildi. (Koloseliler 1:23) Birinci yüzyılın sonunda İsa’nın takipçileri Roma İmparatorluğunun her yerinde, Asya, Avrupa ve Afrika’da yaşayan birçok insanı İsa’nın öğrencisi yapmıştı! “Kayserin evinden olan” bazıları bile İsa’nın takipçisi oldu.a (Filipililer 4:22) Gayretle yürütülen vaaz faaliyeti öfkeye yol açtı. Neander şöyle diyor: “Hıristiyanlık her sınıftan insan arasında sürekli bir gelişme gösteriyor ve devlet dinini yıkmaya yönelik bir tehdit oluşturuyordu.”
18. Yehova’ya özel bağlılık göstermek İsa’nın takipçilerini Roma hükümetiyle nasıl anlaşmazlığa düşürdü?
18 İsa’nın takipçileri Yehova’ya özel bağlılık gösterdiler. (Matta 4:8-10) Belki de en çok tapınmalarının bu yönü onları Roma ile anlaşmazlığa düşürmüştü. Romalılar, farklı dinlerden olanlara imparatora sunulan tapınmaya katıldıkları sürece hoşgörülü davranırdı. Ne olursa olsun ilk Hıristiyanlar böyle bir tapınmaya katılamazdı. Onlar kendilerini Roma devletinden daha üstün bir otoriteye, yani Yehova Tanrı’ya karşı sorumlu görüyordu. (Resullerin İşleri 5:29) Sonuç olarak, bir Hıristiyan diğer yönlerden ne kadar iyi bir vatandaş olursa olsun, devlet düşmanı sayılıyordu.
19, 20. (a) İsa’nın sadık takipçileri hakkında ortaya atılan nefret dolu iftiralardan büyük ölçüde kim sorumluydu? (b) İsa’nın takipçilerine hangi sahte suçlamalar yöneltilmişti?
19 İsa’nın sadık takipçilerinin Roma dünyasında ‘nefret görmesinin’ başka bir nedeni daha vardı: Onlar hakkında büyük ölçüde Yahudi dinsel liderler tarafından ortaya atılan nefret dolu iftiralara hemen inanılıyordu. (Resullerin İşleri 17:5-8) MS 60 ya da 61 yıllarında Pavlus, Roma’da İmparator Neron tarafından yargılanmayı beklerken, önde gelen Yahudiler, Hıristiyanlar hakkında şöyle söyledi: “Bu fırka için biliyoruz ki, her yerde ona karşı söylenilmektedir.” (Resullerin İşleri 28:22) Neron’un onlar hakkındaki uydurma haberleri duymaması imkânsızdı. MS 64’te Roma’yı harabeye çeviren yangından suçlu tutulan Neron’un, günah keçisi olarak zaten iftira kurbanı durumundaki Hıristiyanları seçtiği söylenir. Bunun, Hıristiyanların kökünü kazımaya kararlı, şiddetli bir zulüm dalgasına yol açtığı görülüyor.
20 Hıristiyanlara karşı yapılan haksız suçlamalar çoğunlukla açık yalanlar ve inançlarının çarpıtılmasından oluşuyordu. Tektanrılı oldukları ve imparatora tapınmadıkları için ateist olarak nitelendirildiler. Hıristiyan olmayan akrabalarından muhalefet gördükleri için, aileleri parçalamakla suçlandılar. (Matta 10:21) Yamyam olarak adlandırıldılar; bazı kaynaklara göre bu suçlama İsa’nın Rabbin Akşam Yemeği sırasında söylediklerinin çarpıtılmasına dayanıyordu.—Matta 26:26-28.
21. İsa’nın takipçileri hangi iki nedenle ‘nefret gördü’?
21 Böylece İsa’nın sadık takipçileri bu iki temel nedenle Romalılardan ‘nefret gördü:’ (1) Mukaddes Kitaba dayalı inanç ve uygulamaları ve (2) kendilerine karşı yapılan sahte suçlamalar. Neden ne olursa olsun, muhalefet edenlerin tek amacı vardı: Hıristiyanlığı bastırmak. Kuşkusuz, İsa’nın takipçilerine karşı zulmün asıl kışkırtıcıları insanüstü muhalifler, görünmeyen kötü ruhi güçlerdi.—Efesoslular 6:12.
22. (a) Yehova’nın Şahitlerinin ‘herkese iyilik etmeye’ çalıştığını hangi örnek gösterir? (11. sayfadaki çerçeveye bakın.) (b) Sonraki makalede hangi konu ele alınacak?
22 İlk Hıristiyanlar gibi Yehova’nın günümüzdeki Şahitleri de birçok ülkede ‘nefret gördü.’ Yine de Şahit olmayan kişilerden nefret etmediler; ya da hükümetlere karşı bir ayaklanmayı kışkırtmadılar. Tersine, onlar bütün sosyal, ırksal ve etnik engelleri aşan gerçek sevgiyi uygulamalarıyla dünyaca tanınırlar. Öyleyse neden zulüm gördüler? Ayrıca muhalefete nasıl karşılık verirler? Bu sorular sonraki makalede ele alınacak.
[Dipnot]
a “Kayserin evinden olan” ifadesi mutlaka o sırada hüküm süren Neron’un yakın aile üyelerini kastetmeyebilir. Bunun yerine, imparator ailesi ve çalışanları için yemek, temizlik gibi ev işlerini yapan hizmetçilere ve alt konumdaki memurlara da değinmiş olabilir.
Nasıl Yanıt Verirsiniz?
◻ İsa kendisini takip edecek kişileri neden öğrencisi olmanın bedelini hesap etmeye ısrarla teşvik etti?
◻ Yahudi olmayanlar hakkındaki yaygın görüş Yahudiliği nasıl etkiledi, bundan ne öğreniyoruz?
◻ İsa’nın ilk yüzyıldaki sadık takipçileri hangi üç kaynaktan muhalefet gördü?
◻ İsa’nın ilk takipçilerinin Romalılardan ‘nefret görmelerinin’ temel nedenleri nelerdir?
[Sayfa 11’deki çerçeve]
‘Herkese İyilik Etmek’
Yehova’nın Şahitleri Mukaddes Kitabın ‘herkese iyilik etme’ öğüdünü tutmaya çalışır. (Galatyalılar 6:10) Yardıma ihtiyaç olduğunda, komşu sevgisi onları dinsel görüşlerini paylaşmayan kişilere yardım etmeye yöneltir. Örneğin, 1994’te Ruanda’daki felaket döneminde Avrupa’daki Şahitler kurtarma çalışmalarına yardım etmek üzere gönüllü olarak Afrika’ya gittiler. Yardım sağlamak üzere hızla, iyi düzenlenmiş kamplar ve açık arazide geçici hastaneler kuruldu. Hava yoluyla çok miktarda yiyecek, elbise ve battaniye ulaştırıldı. Bu kurtarma çalışmalarından yararlanan sığınmacıların sayısı bölgedeki Şahitlerin sayısının üç katından fazlaydı.
[Sayfa 9’daki resim]
İsa’nın ilk yüzyıldaki takipçileri iyi haberi tükenmeyen bir şevkle vaaz etti