Bölüm On Üç
Evlilik Bitme Noktasına Geldiğinde
1, 2. Evlilik baskı altında olduğunda, hangi soru sorulmalı?
LUCIA adlı bir İtalyan kadın 1988’de ağır bir bunalıma girmişti.a On yıldan sonra evliliği sona ermek üzereydi. Birçok kez kocasıyla barışmaya çalışmış, fakat çabaları işe yaramamıştı. Sonuç olarak geçimsizlik nedeniyle ayrıldı ve iki kızını yalnız başına yetiştirme sorunuyla karşı karşıya kaldı. Lucia o zamanı düşünerek şunu söylüyor: “Evliliğimizi hiçbir şeyin kurtaramayacağından emindim.”
2 Eğer evliliğinizde sorunlar varsa, Lucia’yı anlayabilirsiniz. Evliliğiniz zor durumda olabilir ve belki bu evliliği kurtarmanın hâlâ mümkün olup olmadığını merak ediyorsunuz. Eğer durum böyleyse, şu soru üzerinde düşünmeyi yararlı bulacaksınız: Evliliği başarılı kılmak üzere Tanrı’nın Mukaddes Kitapta verdiği iyi öğüdü tümüyle izledim mi?—Mezmur 119:105.
3. Boşanma giderek yaygınlaşırken, boşanan birçok kişide ve ailelerinde hangi tepkinin görüldüğü bildiriliyor?
3 Karıkoca arasındaki gerilim iyice artmışsa, evliliğe son vermek en kolay yol gibi gözükebilir. Fakat, birçok ülkede dağılan ailelerin sayısında sarsıcı bir yükselme yaşanmasına karşın, yakın geçmişte yapılan araştırmalara göre, boşanan erkek ve kadınların büyük çoğunluğu bundan pişmanlık duyuyor. Birçokları, hem fiziksel, hem de zihinsel sağlık açısından evliliklerini sürdürenlerden daha fazla sorun yaşıyor. Boşanan kişilerin çocuklarının yaşadığı bocalama ve mutsuzluk da çoğu kez yıllarca sürüyor. Dağılan ailenin ana-babaları ve dostları da acı çekiyor. Ya evliliğin Kurucusu Tanrı’nın duruma bakış açısı hakkında ne denebilir?
4. Evlilikte ortaya çıkan sorunlar nasıl ele alınmalı?
4 Önceki bölümlerde dikkat çekildiği gibi, Tanrı evliliğin yaşam boyu süren bir bağ olmasını amaçladı. (Tekvin 2:24) O halde neden bu kadar çok evlilik yıkılıyor? Bu birdenbire olmayabilir. Genellikle önceden uyarı işaretleri görülür. Evlilikteki küçük sorunlar başa çıkılmaz duruma gelene dek, gittikçe büyüyebilir. Oysa bu sorunlar Mukaddes Kitabın yardımıyla hemen ele alınsaydı, birçok evliliğin yıkılmasının önüne geçilebilirdi.
GERÇEKÇİ OLUN
5. Her evlilikte hangi gerçek durumu kabullenmek gerekir?
5 Bazen sorunlara yol açan bir unsur, eşlerin birinde ya da ikisinde de olabilen gerçekçilikten uzak beklentilerdir. Aşk romanları, popüler dergiler, televizyon programları ve filmler, gerçek yaşamdan uzak umutlar ve düşler yaratabilir. Bu düşler gerçekleşmediğinde, kişi aldatılmışlık, doyumsuzluk hissedebilir, hatta acı duygulara kapılabilir. O halde iki kusurlu insan evlilikte mutluluğu nasıl bulabilir? Başarılı bir ilişki, canla başla çalışmayı gerektirir.
6. (a) Mukaddes Kitap evlilikle ilgili nasıl dengeli bir görüş kazandırır? (b) Evlilikteki anlaşmazlıkların bazı nedenleri nelerdir?
6 Mukaddes Kitap uygulanır niteliktedir. Evliliğin beraberinde sevinç getirdiğini kabul eder, fakat evlenen kimselerin ‘bedende sıkıntısı olacağı’ konusunda da uyarıda bulunur. (I. Korintoslular 7:28) Daha önce dikkat çekildiği gibi, her iki eş de kusurludur ve günah işlemeye eğilimlidir. Her ikisinin zihinsel ve duygusal yapısıyla yetişme tarzı farklıdır. Çiftler bazen para, çocuklar ve eşin akrabaları konusunda aynı görüşte olmazlar. Bazı şeyleri birlikte yapmak üzere yeterince vakit ayırmamak ve cinsel sorunlar da bir çatışma kaynağı olabilir.b Böyle meselelerle uğraşmak vakit ister, fakat cesareti elden bırakmayın! Evli çiftlerin çoğu bu tür sorunlara göğüs gerip iki tarafın kabul edebileceği çözümler bulabilirler.
UYUŞMAZLIKLAR ÜZERİNDE KONUŞUN
7, 8. Evli eşler arasında duygusal olarak incinmeler veya anlaşmazlıklar olduğunda durumu Kutsal Yazılara uygun şekilde ele almanın yolu nedir?
7 Birçokları incinmiş duygular, aralarındaki anlaşmazlıklar ya da kişisel hatalar üzerinde konuşurken sakin kalmakta zorlanıyor. Bir eş, açıkça “yanlış anlaşıldığımı düşünüyorum,” demektense, duygusallaşıp sorunu abartabilir. Birçokları, “sırf kendini düşünüyorsun” ya da “beni sevmiyorsun” der. Diğer eş tartışmaya girmek istemediğinden, karşılık vermeyi reddedebilir.
8 Daha iyi bir yol Mukaddes Kitabın şu öğüdünü dinlemektir: “Öfkelenin, ve günah işlemeyin; öfkenizin üzerine güneş batmasın.” (Efesoslular 4:26) Mutlu bir çift 60. evlilik yıldönümlerine yaklaşırken evliliklerinde başarının sırrının ne olduğu kendilerine soruldu. Koca şunları söyledi: “Ne kadar küçük olursa olsun, uyuşmazlıkları halletmeden uyumamayı öğrendik.”
9. (a) Kutsal Yazılarda hangi şey iletişimin çok önemli bir kısmı olarak saptanıyor? (b) Evli çiftler, çoğu kez cesaret ve alçakgönüllülük gerektirse de, ne yapmalıdır?
9 Karıkoca arasında görüş ayrılığı olduğunda, her biri “işitmekte çabuk, söylemekte ağır, gazapta ağır” olmalıdır. (Yakub 1:19) Dikkatle dinledikten sonra, her iki eş de özür dileme gereğini görebilir. (Yakub 5:16) İçtenlikle, “seni kırdığım için özür dilerim” demek alçakgönüllülük ve cesaret ister. Fakat anlaşmazlıkları bu şekilde ele almak, evli bir çiftin yalnız sorunlarını çözmesine değil, birbirinin arkadaşlığından daha çok zevk duymalarını sağlayacak sıcaklık ve yakınlığı geliştirmesine de önemli bir katkıda bulunacaktır.
EVLİLİK HAKKINI VERMEK
10. İsa’nın Korintoslu takipçilerine Pavlus tarafından önerilen hangi korunma, bugün bizim için de geçerli olabilir?
10 Resul Pavlus Korintoslulara yazdığında, ‘fuhuşun yaygınlığı nedeniyle’ evlenmeyi tavsiye etti. (I. Korintoslular 7:2) Dünya bugün eski Korintos kadar hatta daha da kötü durumdadır. Dünyadaki insanların üzerinde açıkça konuştuğu ahlaksız konular, iffetsiz giyim tarzları, dergi ve kitaplarda, TV’de ve sinemalarda konu edilen şehevi öyküler, hep birlikte yasak cinsel arzuları kışkırtıyorlar. Resul Pavlus, benzer bir çevrede yaşayan Korintoslulara şunları söyledi: “Yanmaktan ise, evlenmek daha iyidir.”—I. Korintoslular 7:9.
11, 12. (a) Karıkoca birbirine ne borçludur ve bu nasıl bir tutumla verilmeli? (b) Evlilik hakkının verilmesini geçici olarak ertelemek gerekiyorsa, durum nasıl ele alınmalı?
11 Bu nedenle, Mukaddes Kitap İsa’nın evli takipçilerine şunu emreder: “Koca karısına, ve böylece de karı kocasına hakkını eda etsin.” (I. Korintoslular 7:3) Burada istemenin değil, vermenin vurgulandığına dikkat edin. Evlilikteki fiziksel yakınlık ancak eşlerden her biri diğerinin iyiliğiyle ilgilendiği zaman gerçekten doyum vericidir. Örneğin, Mukaddes Kitap kocaların, karılarına ‘bilgiye göre’ davranmalarını emrediyor. (I. Petrus 3:7) Bu özellikle evlilik hakkının verilmesi ve alınması konusunda doğrudur. Eğer bir kadına şefkatle davranılmıyorsa, o, evliliğin bu yönünden sevinç duymakta zorlanabilir.
12 Evli eşlerin birbirini evlilik hakkından yoksun bırakmaları gereken zamanlar vardır. Bu, kadın için ayın belli vakitlerinde ya da kendini çok yorgun hissettiğinde söz konusu olabilir. (Levililer 18:19 ile karşılaştırın.) Erkek içinse, işyerinde ciddi bir sorunla uğraştığı ve duygusal yönden kendini bitkin hissettiğinde olabilir. Bu tür durumlarda en iyisi, evlilik hakkını vermeyi geçici olarak ertelemenin, eşlerin durumu açıkça konuşup ‘iki tarafın rızasıyla’ anlaşmaları sonucu yapılmasıdır. (I. Korintoslular 7:5) Bu, her iki eşin de aceleyle yanlış sonuçlara varmalarını engelleyecektir. Bununla birlikte, bir kadın bile bile kocasını mahrum ederse ya da koca evlilik hakkını sevgiyle vermeyi kasıtlı olarak ihmal ederse, bu durumlarda karşı taraf ayartıcı etkilere açık bırakılmış olabilir. Böyle bir durumda, evlilikte sorunlar ortaya çıkabilir.
13. İsa’nın takipçileri nasıl düşünüşlerini temiz tutmaya çalışabilir?
13 İsa’nın tüm takipçileri gibi, Tanrı’nın evli hizmetçileri de kirli ve doğal olmayan arzular uyandıran pornografiden uzak durmalıdır. (Koloseliler 3:5) Onlar karşı cinsten olan herkesle ilişkilerinde de düşünce ve davranışlarını denetim altında tutmalıdırlar. İsa şöyle uyardı: “Bir kadına, ona karşı tutku duyacak kadar devamlı bakan her kişi zaten yüreğinde onunla zina etmiştir.” (Matta 5:28) Çiftler, Mukaddes Kitabın cinsellik konusundaki öğüdünü uygulayarak, ayartılmak ve zina işlemekten uzak kalabilmelidir. Onlar, cinselliğe evliliğin Kurucusu Yehova’dan gelen sağlıklı bir armağan olarak değer verilen bir evliliğin oluşturduğu hoş yakınlığı tatmaya devam edebilirler.—Süleymanın Meselleri 5:15-19.
BOŞANMAK İÇİN MUKADDES KİTABA DAYANAN NEDENLER
14. Bazen hangi üzücü durum ortaya çıkıyor? Neden?
14 İsa’nın takipçileri arasındaki evliliklerin çoğunda, ortaya çıkan herhangi bir sorunun ele alınabilmesi sevindiricidir. Ancak bazen böyle olmuyor. İnsanlar kusurlu olduğu ve Şeytan’ın kontrolü altında bulunan günahkâr bir dünyada yaşadıklarından, bazı evlilikler bitme noktasına geliyor. (I. Yuhanna 5:19) Acaba İsa’nın takipçileri böyle deneyici bir durumla nasıl başa çıkabilir?
15. (a) Kutsal Yazılara göre yeniden evlenebilmek için geçerli tek boşanma sebebi nedir? (b) Neden bazıları sadakatsiz eşlerini boşamamaya karar verdi?
15 Bu kitabın 2. bölümünde söz edildiği gibi, Kutsal Yazılara göre boşanıp yeniden evlenebilmek için tek geçerli neden fuhuştur.c (Matta 19:9) Eğer eşinizin sadakatsiz olduğuna ilişkin kesin kanıtınız varsa, o zaman zor bir kararla karşı karşıyasınız. Evliliği sürdürecek misiniz yoksa boşanacak mısınız? Bu konuda kurallar yoktur. İsa’nın bazı takipçileri gerçekten tövbe eden bir eşi tümüyle bağışladı ve kurtarılan evlilik sonunda iyi duruma geldi. Başkaları çocukları düşünerek boşanmamaya karar verdi.
16. (a) Suçlu olan eşlerini boşamak üzere bazılarını harekete geçiren etkenlerden bazıları nelerdir? (b) Masum bir eş boşanıp boşanmamak konusunda karar verdiğinde, neden hiç kimse onun kararını eleştirmemeli?
16 Öte yandan, günahkâr davranış, hamilelik veya cinsel yolla geçen bir hastalıkla sonuçlanmış olabilir. Ya da belki çocukların cinsel istismarda bulunan bir anne ya da babadan korunmaları gerekir. Karar vermeden önce düşünülmesi gereken pek çok şeyin olduğu açıktır. Bununla birlikte, eğer eşinizin sadakatsizlik yaptığını öğrendiniz ve sonra tekrar eşinizle cinsel ilişkide bulundunuzsa, eşinizi bağışladığınızı ve evliliğinizi sürdürme arzusunda olduğunuzu belirtmiş olursunuz. Artık boşanıp yeniden evlenmek üzere Kutsal Yazılara göre geçerli bir neden yoktur. Hiç kimse işgüzarlık ederek kararınızı etkilemeye çalışmamalı ve verdiğiniz kararı da eleştirmemelidir. Kararınızın sonuçlarıyla yaşamak zorunda kalacak olan sizsiniz. “Herkes kendi yükünü taşıyacaktır.”—Galatyalılar 6:5.
AYRILMAK İÇİN NEDENLER
17. Fuhuş söz konusu değilse, Kutsal Yazılar ayrılma ya da boşanma konusunda hangi sınırlamaları koyar?
17 Fuhuş işlemediği halde eşinizden ayrılmanızı ya da belki boşanmanızı haklı çıkaran durumlar var mıdır? Evet, fakat böyle bir durumda, İsa’nın bir takipçisi yeniden evlenme düşüncesiyle başka birini aramak üzere serbest değildir. (Matta 5:32) Mukaddes Kitap, bu tür bir ayrılığa olanak tanımakla birlikte, ayrılan kişiye ‘kocasız kalmak ya da kocası ile barışmak’ şartını koşar. (I. Korintoslular 7:11) Ayrılmayı tavsiye edilir hale getiren bazı aşırı durumlar nelerdir?
18, 19. Bir kişiyi, yeniden evlenmesi mümkün olmadığı halde yasal ayrılık ya da boşanmanın uygun olup olmadığını tartmaya yönelten bazı aşırı durumlar nelerdir?
18 Aile, kocanın onulmaz tembelliği ve kötü alışkanlıkları yüzünden yoksul duruma düşebilir.d Belki ailenin gelirini kumara yatırıyor ya da uyuşturucu veya alkole olan bağımlılığını sürdürmek üzere kullanıyor. Mukaddes Kitap şunu belirtir: “Eğer biri, . . . . evi halkına bakmazsa, imanı inkâr etmiştir, ve imansızdan fenadır.” (I. Timoteos 5:8) Eğer böyle biri davranış tarzını değiştirmeyi reddediyor, hatta kendi kötü yaşamını sürdürmek için karısının kazandığı parayı alıyorsa, kadın kendisinin ve çocukların esenliği açısından ayrı yaşama başvurusunda bulunmaya karar verebilir.
19 Eğer biri eşini belki sağlığını, hatta yaşamını bile tehlikeye sokacak ölçüde tekrar tekrar döverek, ona karşı aşırı zorbaca davranıyorsa, böyle hukuksal bir adım dikkate alınabilir. Ayrıca eşlerden biri sürekli olarak diğerini herhangi bir şekilde Tanrı’nın emirlerini çiğnemeye zorluyorsa, özellikle durum ruhi yaşamı tehlikeye sokacak noktaya gelmişse, tehdit edilen eş ayrılmayı düşünebilir. Tehlikede olan eş, “insanlardan ziyade Allaha itaat etme”nin tek yolunun ayrı yaşama başvurusu olduğu sonucuna varabilir.—Resullerin İşleri 5:29.
20. (a) Bir ailenin parçalanması durumunda olgun dostlar ve ihtiyarlar ne yapabilir ve ne yapmamalıdır? (b) Evli kişiler Mukaddes Kitabın ayrılma ve boşanmadan söz eden yerlerini ne için mazeret olarak kullanmamalıdır?
20 Bir eşin aşırı kötü davrandığı bütün durumlarda, hiç kimse masum eşe ayrılması ya da eşiyle kalması yönünde baskı yapmamalı. Olgun dostlar ve ihtiyarlar destek olup Mukaddes Kitaba dayanan öğütlerde bulunabilirlerse de, karıkoca arasında geçenleri tüm ayrıntılarıyla bilemezler. Bunu ancak Yehova görebilir. Tabii, İsa’nın takipçisi bir kadın evlilikten kurtulmak amacıyla sudan sebepler ortaya atmışsa, Tanrı’nın evlilik düzenlemesine onur vermiş sayılmaz. Fakat aşırı tehlikeli bir durum devam ediyorsa, ayrılmaya karar verdiğinde hiç kimse onu eleştirmemelidir. Ayrılmaya karar veren İsa’nın takipçisi bir koca için söylenebilecek şeyler de tümüyle aynıdır. “Hepimiz Allahın hüküm kürsüsü önünde duracağız.”—Romalılar 14:10.
BİTMİŞ BİR EVLİLİK NASIL KURTARILDI?
21. Hangi tecrübe Mukaddes Kitabın evlilikle ilgili öğüdünün işe yaradığını gösteriyor?
21 Daha önce söz edilen Lucia, kocasından ayrıldıktan üç ay sonra Yehova’nın Şahitleriyle tanışıp onlarla Mukaddes Kitabı incelemeye başladı. Şunları açıklıyor: “Mukaddes Kitabın sorunuma uygulanır çözümler sağlaması beni çok şaşırttı. İncelemeye başladıktan sadece bir hafta sonra, kocamla hemen barışmak istedim. Bugün, Yehova’nın bunalımdaki evliliklerin nasıl kurtarılacağını bildiğini söyleyebilirim, çünkü O’nun öğretileri eşlerin birbirine karşı nasıl takdir geliştirebileceklerini öğrenmelerine yardım eder. Bazılarının öne sürdüğü gibi, Yehova’nın Şahitleri aileleri bölmez. Benim durumumda bunun tam tersi geçerliydi.” Lucia Mukaddes Kitap ilkelerini yaşamında uygulamayı öğrendi.
22. Tüm evli çiftler neye güvenmeli?
22 Lucia bir istisna değildir. Evlilik bir külfet değil, nimet olmalıdır. Bu amaçla, Yehova evlilikle ilgili kaleme alınan gelmiş geçmiş en mükemmel öğüt kaynağını, değerli Sözünü sağladı. Mukaddes Kitap “bön adama hikmet verir.” (Mezmur 19:7-11) O, yıkılmak üzere olan birçok evliliği kurtardı ve ciddi sorunları olan başka birçoğunun durumunu düzeltti. Tüm evli çiftler Yehova Tanrı’nın evlilikle ilgili sağladığı öğüde tam olarak güvensinler. O gerçekten işe yarar!
[Dipnotlar]
a İsim değiştirilmiştir.
b Bunlardan bazıları daha önceki bölümlerde ele alınmıştı.
c ‘Fuhuş’ olarak tercüme edilen Mukaddes Kitap terimi, zina, eşcinsellik, hayvanlarla cinsel ilişki ve cinsel organların kullanımına ilişkin bilerek yapılan diğer yasak davranışları içerir.
d Bu, bir kocanın iyi niyetli olduğu halde hastalık ya da iş bulma zorluğu gibi elinde olmayan nedenlerle ailesinin ihtiyaçlarını sağlayamadığı durumları içermez.
ŞU MUKADDES KİTAP İLKELERİ . . . . BİR EVLİLİĞİN YIKILMASINI ÖNLEMEYE NASIL YARDIM EDEBİLİR?
Evlilik hem sevinç, hem de sıkıntı kaynağıdır.—Süleymanın Meselleri 5:18, 19; I. Korintoslular 7:28.
Anlaşmazlıklar hemen ele alınmalı.—Efesoslular 4:26.
Bir konu üzerinde görüşülürken, dinlemek de konuşmak kadar önemlidir.—Yakub 1:19.
Evlilik hakkı bencillikten uzak ve şefkatli bir tutumla verilmeli.—I. Korintoslular 7:3-5.
[Sayfa 154’teki resim]
Sorunları hemen ele alın. Öfkenizin üzerine güneş batmasın