Ailenizin Kurtuluşu İçin Canla Başla Çalışın

“Onları Yehova’nın disiplini ve zihni denetleyen öğüdüyle yetiştirmeye devam edin.”—EFESOSLULAR 6:4

1, 2. Ana-babalar bugün aşılması gereken hangi sorunlarla karşı karşıyadır?

TANINMIŞ bir dergi onu bir devrim olarak adlandırdı. Söz konusu ifade, son yıllarda aile içinde yaşanan şaşırtıcı değişiklikleri anlatan bir makalede yer aldı. Bu değişikliklerin, “bir boşanma salgınının, yeniden evlenmenin, yeniden boşanmanın, töreye aykırı davranışların ve sağlam aileler içindeki yeni gerilimlerin sonucu” olduğu söylendi. Bu gibi baskılar ve gerilimler şaşırtıcı değildir, çünkü Mukaddes Kitap insanların bu “son günler” esnasında “çetin anlar”la karşı karşıya geleceklerini önceden bildirmiştir.—II. Timoteos 3:1-5.

² Bu nedenle ana-babalar bugün daha önceki nesillerce bilinmeyen, aşılması gerekli sorunlarla yüz yüzedirler. Aramızdaki bazı ana-babalar çocuklarını ‘bebeklikten beri’ Tanrı’nın yollarında yetiştirmiş oldukları halde, birçok aile sadece kısa bir süre önce “hakikatte yürüme”ye başlamıştır. (II. Timoteos 3:15; III. Yuhanna 4) Çocuklar, ana-babaları onlara Tanrı’nın yollarını öğretmeye başladıklarında daha büyük yaşa gelmiş olabilirler. Ayrıca aramızda, ana-babadan sadece birinin olduğu ve üveyliğin bulunduğu aileler giderek artıyor. Koşullarınız ne olursa olsun, resul Pavlus’un tembihi geçerlidir: “Onları Yehova’nın disiplini ve zihni denetleyen öğüdüyle yetiştirmeye devam edin.”—Efesoslular 6:4.

İsa’nın Takipçisi Ana-Babalar ve Rolleri

3, 4. (a) Hangi etkenler babaların rolünün azalmasına neden oldu? (b) İsa’nın takipçisi olan babalar neden yalnızca ekmek parası kazanan kişiler olmamalıdır?

³ Pavlus’un Efesoslular 6:4’teki sözleri öncelikle “babalar”a yöneltmiş olduğuna dikkat edin. Bir yazarın açıkladığı gibi, önceki nesillerde “babalar çocuklarının ahlaksal ve ruhsal açıdan yetiştirilmesinden sorumluydu; babalar çocuklarının eğitiminden sorumluydu. . . . . Fakat Sanayi Devrimi bu yakın ilişkiyi ortadan kaldırdı; babalar çiftliklerini ve dükkânlarını terk ettiler; fabrikalarda ve daha sonra da bürolarda çalışmak üzere ailelerinden ayrıldılar. Anneler, bir zamanlar babaların sorumluluğundaki birçok görevi üstlerine aldılar. Babalık gittikçe soyut bir hale geldi.”

⁴ İsa’nın takipçisi olan siz erkekler: Çocukların eğitimi ve yetiştirilmesi konusundaki her şeyi karılarınıza bırakarak sırf ekmek parası kazanan kişiler olmakla yetinmeyin. Süleymanın Meselleri 24:27 eski zamanda yaşamış olan babaları kuvvetle şuna teşvik etti: “Dışarda işine düzen ver, ve onu tarlada kendine hazırla; ondan sonra evini yap.” Benzer şekilde bugün, çalışan bir erkek olarak, evin geçimini sağlamak üzere uzun süre ve ağır bir tempoyla çalışmanız gerekli olabilir. (I. Timoteos 5:8) Fakat işten sonra, ‘evinizi yapmak,’ yani onu duygusal ve ruhsal yönden bina etmek için lütfen vakit ayırın.

 5. İsa’nın takipçisi olan kadınlar ailelerinin kurtuluşu için nasıl çalışabilirler?

⁵ İsa’nın takipçisi olan siz kadınlar: Ailenizin kurtuluşu için siz de canla başla çalışmalısınız. Süleymanın Meselleri 14:1 şunları söyler: “Her hikmetli kadın kendi evini yapar.” Evlilikte eşler olarak, siz ve kocanız çocuklarınızı yetiştirme sorumluluğunu paylaşıyorsunuz. (Süleymanın Meselleri 22:6; Malaki 2:14) Bu, çocuklarınızı disiplin etmeyi, onları cemaat ibadetleri ve tarla hizmeti için hazırlamayı veya kocanız bunu yapacak durumda olmadığı zamanlarda aile tetkikini yönetmeyi bile kapsayabilir. Siz çocuklarınıza ev işlerinde beceri, görgü, fiziksel temizlik ve onlara yardımcı olacak başka birçok şey öğretmek için de çok şeyler yapabilirsiniz. (Titus 2:5) Koca ile karısı bu yönde birlikte çalışırlarsa, çocuklarının ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilirler. Bu ihtiyaçlardan bazıları acaba nelerdir?

Onların Duygusal İhtiyaçlarını Karşılamak

 6. Çocukların duygusal gelişiminde anne ve babalar hangi rolü oynuyor?

⁶ ‘Emzikli bir annenin kendi çocuklarını kayırması’ onların tehlikeden uzak, güvenlik içinde olduklarını ve sevildiklerini hissetmelerini sağlar. (I. Selanikliler 2:7; Mezmur 22:9) Küçük çocuklarının üzerine titreme dürtüsüne karşı koyabilecek çok az anne vardır. Peygamber İşaya şunu sordu: “Kadın emzikteki çocuğunu unutabilir mi ki, kendi rahminin oğluna acımasın?” (İşaya 49:15) Böylece, anne çocukların duygusal gelişiminde önemli bir rol oynar. Bununla beraber, babaların da bu konuda rolü önemlidir. Aile eğitmeni Paul Lewis şunları söylüyor: “Babasıyla sağlıklı bir ilişkisi olduğunu söyleyen [suçlu] bir çocuk hakkında rapor veren hiçbir sosyal hizmet görevlisine rastlamadım. Yüzlercesi arasından bunu söyleyen bir çocuk bile çıkmadı.”

7, 8. (a) Yehova ile Oğlu arasında güçlü bir bağ olduğuna dair hangi kanıtlar var? (b) Babalar çocuklarıyla aralarında sevgi dolu bir bağ olmasını nasıl sağlayabilirler?

⁷ Bu nedenle, İsa’nın takipçisi olan babaların çocuklarıyla özenli şekilde, sevgi dolu bir bağ geliştirmeleri zorunludur. Örneğin, Yehova ve İsa Mesih’i bir düşünün. İsa’nın vaftizi sırasında, Yehova şunu söyledi: “Sen benim sevgili Oğlumsun, senden razıyım.” (Luka 3:22) Böylece, bu birkaç sözle çok şey ifade edildi! Yehova (1) Oğlunu kabul etti, (2) İsa’ya olan sevgisini açıkça ifade etti ve (3) İsa’dan razı olduğunu bildirdi. Bununla beraber bu, Yehova’nın Oğluna olan sevgisini ifade ettiği tek olay değildi. İsa daha sonra Babasına şunları söyledi: “Dünyanın kuruluşundan önce beni sevdin.” (Yuhanna 17:24) Fakat aslında tüm itaatli oğullar ve kızların, babaları tarafından kabul, sevgi ve onay görmeye ihtiyacı yok mu?

⁸ Eğer bir babaysanız, fiziksel olarak ve sözlerle her zaman uygun sevgi ifadelerinde bulunarak, çocuklarınızla sevgi dolu bir bağ geliştirmek açısından çok şeyler yapabilirsiniz. Bazı erkeklerin, şefkatlerini ortaya koymakta zorluk çektiği doğrudur; özellikle kendi babalarından hiçbir zaman açık bir şefkat görmedilerse. Fakat çocuklarınıza sevgi ifade etmek üzere gösterdiğiniz beceriksizce bir girişimin bile güçlü bir etkisi olabilir. Her şeyden önce, “sevgi bina eder.” (I. Korintoslular 8:1) Gösterdiğiniz babacan sevgiden dolayı çocuklarınız kendilerini güvenlikte hissederlerse, ‘gerçek oğullar ve kızlar’ olmaya daha eğilimli olacaklar ve size sırlarını açmakta kendilerini rahat hissedecekler.—Süleymanın Meselleri 4:3.

Ruhi İhtiyaçlarını Karşılamak

 9. (a) Tanrı’dan korkar İsrailli ana-babalar, ailelerinin ruhi ihtiyaçlarını nasıl karşıladılar? (b) İsa’nın takipçisi olan ana-babalar çocuklarına resmi olmayan bir şekilde öğretmek için ne gibi fırsatları değerlendirebilirler?

⁹ Çocukların da ruhi ihtiyaçları vardır. (Matta 5:3) Musa İsrailli ana-babalara şu teşviki verdi: “Ve bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar; ve onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun, ve yolda yürüdüğün, ve yattığın, ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın.” (Tesniye 6:6, 7) Eğer siz İsa’nın takipçisi olan bir anne ya da baba iseniz, ‘yolda yürüdüğünüz . . . . zamana’ benzer durumlarda resmi olmayan şekilde öğretmek üzere çok şeyler yapabilirsiniz. Arabada birlikte yolculuk ederken, alışveriş yaparken, çocuklarınızla Tanrısal hizmette evden eve giderken harcadığınız vakit, rahat bir ortam içinde eğitim vermek üzere yapıcı fırsatlar sağlar. Yemek zamanları aile için sohbet etmek üzere özellikle uygun bir vakittir. Bir anne şunları açıklıyor: “Gün boyunca karşılaştığımız şeyler hakkında konuşmak için yemek zamanlarını kullanıyoruz.”

10. Aile tetkiki bazen neden bir deneme oluşturur, ana-babalar hangi yönde kararlı olmalı?

¹⁰ Bununla birlikte, çocuklarınızla düzenli olarak yaptığınız Mukaddes Kitap tetkiki yoluyla resmi öğretim vermek de hayatidir. Kabul edildiği gibi, “akılsızlık, çocuğun yüreğinde bağlıdır.” (Süleymanın Meselleri 22:15) Bazı ana-babalar, çocuklarının aile tetkikini kolaylıkla baltalayabileceklerini söylüyor. Nasıl mı? Rahat durmayarak ve bıkkın davranarak, zihni dağıtan sinir bozucu olaylar yaratarak (kardeşleriyle çekişmek gibi) veya Mukaddes Kitabın temel hakikatlerini bilmiyormuş gibi davranarak. Eğer bu, kimin iradesinin daha güçlü olduğu noktasına dek giden bir savaş haline geliyorsa, ana-babanın iradesi daha güçlü olmalıdır. İsa’nın takipçisi olan ana-babalar teslim olmamalı ve çocukların aileye hâkim olmasına izin vermemelidirler.—Galatyalılar 6:9 ile karşılaştırın.

11. Aile tetkiki nasıl sevinç verici duruma getirilebilir?

¹¹ Eğer çocuklarınız aile tetkikinden zevk almıyorlarsa, belki bazı değişiklikler yapılabilir. Örneğin, acaba tetkik çocuklarınızın son hatalarını ortaya getirmek üzere bir fırsat olarak mı kullanılıyor? Belki böyle sorunların özel olarak ele alınması daha iyi olur. Tetkikiniz düzenli olarak yapılıyor mu? Eğer hoşlandığınız bir televizyon programı veya spor olayı yüzünden iptal ediyorsanız, büyük olasılıkla çocuklarınız tetkiki pek ciddiye almayacaklar. Tetkiki idare etmek konusunda ağırbaşlı ve coşkulu musunuz? (Romalılar 12:8) Evet, tetkik sevinç verici olmalı. Bütün çocukları tetkike dahil etmeye çalışın. Olumlu ve yapıcı olun, katkıları için çocukları sıcak bir şekilde övün. Sadece malzemeyi ele almakla yetinmeyin, beklendiği gibi, çocukların yüreğine erişmeye çalışın.—Süleymanın Meselleri 23:15.

Adaletle Disiplin Etmek

12. Disiplinin kapsamına neden her zaman fiziksel ceza girmez?

¹² Çocukların disiplin edilmesi zorunludur. Ana-baba olarak onlara sınırlar koymalısınız. Süleymanın Meselleri 13:24 şunları söyler: “Değneğini esirgiyen oğlundan nefret eder; fakat onu seven vaktinde tedip eder.” Fakat Mukaddes Kitap disiplinin her zaman dayak şeklinde verilmesi gerektiğini anlatmak istemiyor. Süleymanın Meselleri 8:33 şunu beyan eder: “Öğretişi (disiplini) dinleyin;” ayrıca bize, “anlayışlı adama bir azarlama, akılsıza yüz vuruştan ziyade batar” diyor.—Süleymanın Meselleri 17:10.

13. Çocuk disiplini nasıl yerine getirilmeli?

¹³ Bazı durumlarda, biraz fiziksel disiplin uygun olabilir. Fakat öfkeyle veriliyorsa, büyük olasılıkla aşırı ve etkisiz olur. Mukaddes Kitap şu uyarıda bulunur: “Ey babalar, cesaretten düşmesinler diye, çocuklarınızı incitmeyin.” (Koloseliler 3:21) Evet, “gerçek gasıplık (baskı) hikmetli adamı delirtir.” (Vaiz 7:7) Gücenmiş durumdaki bir genç, adil standartlara karşı isyan bile edebilir. Bundan dolayı ana-babalar çocuklarını sabit, fakat dengeli bir tarzda disiplin etmek üzere Mukaddes Yazıları kullanmalıdırlar. (II. Timoteos 3:16) Tanrısal disiplin sevgiyle ve ılımlı şekilde verilir.—II. Timoteos 2:24, 25.a

14. Öfkeye teslim olma eğiliminde olduklarını düşünen ana-babalar ne yapmalıdır?

¹⁴ Kuşkusuz “hepimiz çok şeylerde sürçeriz.” (Yakub 3:2) Genel olarak sevgi dolu bir ana-baba bile, o anki baskıya yenik düşüp hoş olmayan bir şey söyleyebilir ya da öfke gösterisinde bulunabilir. (Koloseliler 3:8) Böyle bir şey olduğu takdirde, çocuğunuz büyük üzüntü içindeyken ve siz kendiniz de öfkeli durumdayken güneşin batmasına izin vermeyin. (Efesoslular 4:26, 27) Çocuğunuzla sorununuzu halledin, uygun görünüyorsa ondan özür dileyin. (Matta 5:23, 24) Böyle bir alçakgönüllülük sergilemek sizle çocuğunuzu birbirinize daha da yakınlaştırabilir. Eğer ruhunuzu denetleyemeyip öfke nöbetlerine teslim olacağınızı düşünüyorsanız, tayin edilmiş cemaat ihtiyarlarından yardım isteyin.

Ana-Babadan Sadece Birinin ve Üveyliğin Bulunduğu Aileler

15. Ana-babadan sadece birinin bulunduğu ailelerdeki çocuklara nasıl yardım edilebilir?

¹⁵ Ne var ki, bütün çocuklar hem anne hem de babanın desteğine sahip değildir. Amerika Birleşik Devletlerinde, her dört çocuktan biri ana-babadan sadece biri tarafından büyütülmektedir. ‘Öksüz çocuklar’ Mukaddes Kitabın yazıldığı zamanlarda olağandı ve Kutsal Yazılar onlarla ilgilemekten tekrar ve tekrar söz eder. (Çıkış 22:22) Bugün, İsa’nın takipçisi olan ve ana-babadan sadece birinin bulunduğu aileler benzer biçimde baskılar ve zorluklarla karşı karşıyadır; fakat Yehova’nın “öksüzlerin babası ve dul kadınların hâkimi” olduğunu bilmek onlara teselli verir. (Mezmur 68:5) İsa’nın takipçileri “öksüzleri ve dulları sıkıntılarında ziyaret etmek” için kuvvetle teşvik ediliyorlar. (Yakub 1:27) Ana-babadan sadece birinin bulunduğu ailelere yardım etmek üzere iman kardeşleri çok şeyler yapabilirler.

16. (a) Yalnız kalmış olan anne ya da baba kendi ailesi için ne yapabilir? (b) Disiplin vermek neden zor olabilir, fakat neden yerine getirilmeli?

¹⁶ Eğer siz tek kalmış bir ana veya baba iseniz, ailenizin yararı için ne yapabilirsiniz? Aile Mukaddes Kitap tetkiki, ibadetlere katılma ve tarla hizmeti konularında gayret göstermelisiniz. Fakat disiplin etmek size özellikle zor gelen bir deneme olabilir. Belki sevdiğiniz eşinizi kaybettiğinizden dolayı hâlâ kederli durumdasınız. Veya evliliğinizin parçalanmasıyla ilgili suçluluk ya da öfke duygularıyla mücadele ediyor olabilirsiniz. Eğer çocukların velayetini eski eşinizle paylaşıyorsanız, çocuğunuzun, sizden ayrılmış ya da boşanmış eşinizle birlikte olmayı tercih edebileceğinden bile korkuyor olabilirsiniz. Bu gibi durumlar, duygusal açıdan disiplini dengeli bir şekilde uygulamanızı zorlaştırabilir. Bununla beraber, Mukaddes Kitap bize “kendi haline bırakılan çocuk anasını utandırır” der. (Süleymanın Meselleri 29:15) Bu nedenle, suçluluk duygusu, vicdan azabı veya eski eşiniz tarafından yapılan duygusal baskılara boyun eğmeyin. Makul ve tutarlı standartlar koyun. Mukaddes Kitap prensipleri hususunda uzlaşma yapmayın.—Süleymanın Meselleri 13:24.

17. Ana-babadan sadece birinin bulunduğu evlerde aile üyelerinin rolleri nasıl bulanık hale gelebilir, bunu önlemek için ne yapılabilir?

¹⁷ Fakat, yalnız kalmış bir anne oğluna eşinin yerine geçen biri—evin erkeği—imiş gibi davranırsa veya kızını sırdaş olarak görüp mahrem sorunlarla onu ağır bir yük altına sokarsa, zorluklar ortaya çıkabilir. Böyle hareket etmek uygun değildir ve çocuğun aklını karıştırabilir. Ana-baba ve çocuğun rolleri bulanıklaşırsa, disiplin işlemez hale gelebilir. Anne ya da babanın siz olduğunuzun bilinmesini sağlayın. Eğer Mukaddes Kitaba dayanan öğüde muhtaç bir anne iseniz, bunu ihtiyarlardan veya olgun, yaşlı bir hemşireden isteyin.—Titus 2:3-5 ile karşılaştırın.

18, 19. (a) Üveyliğin bulunduğu ailelerin aşması gereken bazı engeller nedir? (b) Üveyliğin bulunduğu bir ailede ana-babalar ve çocuklar nasıl hikmet ve ayırt etme niteliği gösterebilirler?

¹⁸ Üveyliğin bulunduğu aileler de benzer şekilde aşılması gereken engellerle karşı karşıyadır. Çoğu zaman, üvey ana-babalar çocuklardan hemen sevgi görmenin ender bir olay olduğunu anlıyorlar. Örneğin, üvey çocuklar, üvey anne ya da babanın kendi çocuklarını kayırdığı izlenimini edinmekte çok hassastırlar. (Tekvin 37:3, 4 ile karşılaştırın.) Aslında, üvey çocuklar, kaybettikleri anne veya baba için duydukları üzüntü ile mücadele ediyor olabilirler ve bir üvey ana-babayı sevmenin kendi ana-babalarına karşı bir tür vefasızlık olduğu kaygısını taşıyabilirler. Gerekli olan disiplin etme çabalarına, sert bir hatırlatma niteliğindeki ‘Siz benim gerçek ana-babam değilsiniz!’ sözleriyle karşılık verilebilir.

¹⁹ Süleymanın Meselleri 24:3 şunları söyler: “Hikmetle ev yapılır; anlayışla pekiştirilir.” Evet, bir üvey ailenin başarılı olması için herkesten hikmet ve ayırt etme niteliği talep edilmektedir. Çocuklar, kendilerine genellikle acı gelen, değişmiş koşullar altında bulundukları gerçeğini zamanla kabul etmek zorundadırlar. Üvey ana-babalar da benzer şekilde sabırlı ve şefkatli olmayı öğrenmeli, görünüşte reddedilmeyle karşılaştıklarında hemen gücenmemelidirler. (Süleymanın Meselleri 19:11; Vaiz 7:9) Disiplin eden kişi rolünü üstlenmeden önce, üvey çocukla arkadaşlık kurmaya çalışın. Bazıları, böyle bir bağ kurulana kadar, disiplinin gerçek anne ya da baba tarafından verilmesinin daha iyi olduğunu düşünüyor. Gerginlikler ortaya çıktığında, iletişim kurmak üzere çaba gösterilmeli. Süleymanın Meselleri 13:10 “iyi öğüdü dinliyenin yanında hikmet vardır” diye söyler.

Ailenizin Kurtuluşu İçin Çalışmaya Devam Edin!

20. İsa’nın takipçisi olan aile reisleri ne yapmaya devam etmelidirler?

²⁰ İsa’nın takipçilerinden oluşan güçlü aileler bir rastlantının eseri değildir. Siz aile reisleri, ailenizin kurtuluşu için canla başla çalışmaya devam etmelisiniz. Uyanık olun, sağlıklı olmayan özellikler veya dünyevi eğilimlerin farkında olun. Konuşma, davranış, sevgi, iman ve iffette iyi örnek olun. (I. Timoteos 4:12) Tanrı’nın ruhunun meyvelerini açıkça gösterin. (Galatyalılar 5:22, 23) Sabır, düşünceli olma, bağışlama ve şefkat, çocuklarınıza Tanrı’nın yollarını öğretmekteki çabalarınızı takviye edecektir.—Koloseliler 3:12-14.

21. Ailede sıcak, mutlu bir hava nasıl yaratılabilir?

²¹ Tanrı’nın yardımıyla, ailenizde mutlu, sıcak bir ruh korumaya çalışın. Bir aile olarak birlikte vakit geçirin, her gün hiç olmazsa bir kez birlikte yemek yemeye çalışın. Cemaat ibadetleri, tarla hizmeti ve aile tetkiki gereklidir. Yine de, “gülmenin vakti var; ve oynamanın vakti var.” (Vaiz 3:1, 4) Evet, dinlenme için yapıcı zaman dilimleri planlayın. Müzeleri, hayvanat bahçelerini ve tüm aileye sevinç verebilecek benzer yerleri ziyaret edin. Veya TV’yi kapatıp, şarkı söyleyerek, müzik dinleyerek, oyunlar oynayarak ve konuşarak vakit geçirebilirsiniz. Bu, ailenin birbirine daha da yakınlaşmasına yardım edebilir.

22. Ailenizin kurtuluşu için neden canla başla çalışmalısınız?

²² Siz, İsa’nın takipçisi olan tüm ana-babalar “her iyi işte semere vererek ve Allahın bilgisinde büyüyerek” Yehova’yı tam olarak memnun etmek üzere çalışmaya devam edin. (Koloseliler 1:10) Ailenizi Tanrı’nın Sözüne itaatin sağlam temeli üzerine kurun. (Matta 7:24-27) Ve çocuklarınızı “Yehova’nın disiplini ve zihni denetleyen öğüdüyle” yetiştirme çabalarınızın O’nun tarafından tasvip edileceğinden emin olun.—Efesoslular 6:4.

[Dipnotlar]

Nasıl Cevaplandırırsınız?

◻ Ailelerini bina etmekte hem koca hem de karısı nasıl işbirliği yapabilir?

◻ Çocukların duygusal ihtiyaçlarından bazıları nelerdir ve bunlar nasıl karşılanabilir?

◻ Aile reisleri çocuklarına nasıl resmi ve resmi olmayan biçimde öğretebilirler?

◻ Ana-babalar nasıl adaletle disiplin verebilirler?

◻ Ana-babadan sadece birinin ve üveyliğin bulunduğu ailelerin yararı için neler yapılabilir?

[Sayfa 16’daki resim]

Babanın sevgisini ve çocuğundan razı olduğunu göstermesi çocuğun duygusal gelişimi açısından önemlidir