Ana-Babalar Bebeklik Çağından İtibaren Çocuğunuzun Yüreğine Erişmeğe Çalışın
“Çocuklarınızı . . . . Yehova’nın disiplin ve nasihatiyle yetiştirmeye devam edin.”—Efesoslular 6:4.
1. İsa’nın hayatında, özellikle denemelerle dolu bir zamanda neler oldu?
İSA MESİH ve şakirtleri Yeruşalime yol almaktaydılar. İsa, biraz önce iki farklı olayda, şakirtlerine, pek çok ıstıraplar çekip bu şehirde öldürüleceğini söylemişti. (Markos 8:31; 9:31) Özellikle denemelerle dolu bir sürede İsa için Mukaddes Kitap şöyle der: “Onlara dokunsun diye İsaya küçük çocuklar da getiriyorlardı.”—Luka 18:15.
2. (a) Şakirtler neden çocukları uzaklaştırmaya çalıştılar? (b) İsa bu duruma nasıl bir tepki gösterdi?
2 Şakirtlerin tepkisi ne oldu? Onlar, şüphesiz, gereksiz yere rahatsız edenlerden İsa’yı korumak ve ona iyilik yaptıkları düşüncesiyle insanları azarlayıp uzaklaştırmaya çalıştılar. Fakat İsa, şakirtlerine kızıp şöyle dedi: “Bırakın, çocuklar bana gelsinler; onlara mani olmayın; . . . . ve onları kucaklayıp ellerini üzerlerine koyarak hayırdua etti.” (Markos 10:13-16) İsa’nın zihni ve yüreği şüphesiz pek çok sorunlarla dolu olmasına rağmen çocuklar için vakit ayırmıştı.
Ana-Babalar Bunlardan Neler Öğrenebilir?
3. Ana-babalar bu olaydan hangi dersi almalı?
3 Ana-babalar bundan şu dersi almalı: Karşılamanız gereken diğer tüm yükümlülükler veya karşılaştığınız güçlüklere rağmen, çocuklarınızla ilgilenmek için vakit ayırmak başta gelen sorumluluk olmalı. Beraber geçirdiğiniz vakit içinde, çocuklarınızın yüreğini koruyup, onları doğru yola sevk edecek ruhi değerleri onlara benimsetebilirsiniz. (Tesniye 6:4-9; Süleymanın Meselleri 4:23-27) Evniki ve Lois, yani Timoteos’un annesi ve anneannesi, onun küçük yüreğine dokunan ve Tanrı’ya bağlı bir hizmetçi gibi büyüyerek hayatını şekillendiren şeyleri ona öğretmek için vakit ayırmışlardı.—II. Timoteos 1:5; 3:15.
4. Ana-babalar çocuklarını ne olarak görmeli ve onları takdir ettiklerini nasıl göstermeliler?
4 İsa’nın takipçileri olan ana-babalar, Yehova’nın değerli bir mirası olan çocuklarını ihmal edemezler. (Mezmur 127:3) Onlar için vakit ayırın, yüreklerine erişmeye çalışın—tıpkı Timoteos’un annesi ve anneannesinin bu hususta iyi birer örnek oldukları gibi. Fakat sadece çocuklarınızın davranışlarıyla ilgili öğretmek ve onları disiplin etmek üzere vakit ayırmakla kalmayın, beraber yemek yiyin, okuyun, oynayın ve gece yatmalarına yardım edin. Çocuklarınızla birlikte geçirdiğiniz bu vakit çok önemlidir.
5. Ana-baba sorumluluğunu takdir eden bir babanın örneğini ver.
5 Yehova’nın Şahidi olan tanınmış bir Japon işadamı, bu gerçeğin farkına vardı. 10 Şubat 1986 tarihli Mainichi Daily News “JNR Genel Müdürü Ailesiyle Beraber Olmak İçin İstifa Ediyor” başlığı altında şu haberi verdi: “Japon Milli Demiryolları”nın (JNR) en üst kademedeki bir sorumlusu, ailesinden ayrı olmaktansa, istifa etme yolunu tercih etti. Tamura, bu konuda: ‘Genel müdürlük işini herhangi biri yapabilir. Oysa ben çocuklarımın tek babasıyım’” diyor. Acaba siz de ana-baba olarak sorumluluğumuzu aynı ölçüde ciddiye alıyor musunuz?
Neden Şimdi Özel Bir Çaba Harcanmalı?
6. Bugün çocukları uygun şekilde yetiştirmek neden çok zordur?
6 Tanrı’nın Sözünün öğrettiği tarzda, yani “Yehova’nın disiplin ve nasihatiyle” çocukları yetiştirmek, insanlık tarihinde hiçbir zaman bu günkü kadar zor olmamıştır. (Efesoslular 6:4) Bugün, “son günlerde” yaşamamızdan ve Şeytan ile cinleri, vakitlerinin az olduğunu bilerek gazaplandıklarından, büyük vaylara neden olmaktadır. (II. Timoteos 3:1-5; Vahiy 12:7-12) Bu nedenle ana-babaların çocuklarını Tanrı’dan korkan kişiler olarak yetiştirme çabaları, Şeytan’ın, üzerinde yetkisi olan sembolik “hava” veya bencillik ve itaatsizlik ruhu, teneffüs ettiğimiz harfi hava gibi her yerde hissedilmektedir.—Efesoslular 2:2.
7, 8. (a) Televizyon evin içine neler sokabilir? Buna rağmen birçok ana-baba ne yapıyor? (b) Televizyonu bir bakıma çocuk bakıcısı olarak kullanmak neden ana-babaya özgü sorumluluğun acı bir ihmalidir?
7 Özellikle televizyon, bu “dünyanın ruhu”nu, zehirli “hava”yı evlerin için sokmaktadır. (I. Korintoslular 2:12) Televizyonda sunulan şeyler çoğu kez eğlence aleminin ahlaksız, örneğin homoseksüel kesimin güçlü etkisi altındadır. (Romalılar 1:24-32) Çocuklarınız harfi hava kirliliğinden hemen etkilendikleri gibi, sunulan Tanrısız düşünüş ve ahlaksal pislikten de kolayca etkilenebilirler. Fakat birçok ana-baba neler yapıyor?
8 Televizyon, bir tür çocuk bakıcısı olarak kullanılıyor. Çocuklarına: “Hayır, yavrum meşgulüm. Git televizyon seyret” diyorlar. İleri gelen bir televizyon yapımcısı “bu, Amerikan ailelerinde en çok söylenen sözdür” diyor. Televizyonda neler sunulursa sunulsun, çocukları bunları izlemeye göndermek, doğrusu onları kendi hallerine bırakmak demektir. (Süleymanın Meselleri 29:15) Bu, ana-babaya özgü sorumluluğun acı bir ihmalidir. Bu yayımcının, çocukları yetiştirme konusunda söylediği gibi: “Ana-baba olmak çok vakit alan bir iş ve büyük bir sorumluluktur; bu, başkasına, hele televizyona hiç devredilemez.”
9. Çocuklar, özellikle hangi tür kirlenmeden korunmalıdırlar?
9 Bununla birlikte, yaşadığımız günlerin getirdiği baskılar yüzünden, daha önemli sanılan başka işlerle meşgul olmak için bazı şakirtlerin yaptığı gibi, siz de çocukları geri çevirme eğiliminde olabilirsiniz. Oysa öz çocuklarınızdan daha önemli ne var? Onların hayatı söz konusudur! Sovyetler Birliğinde 1986’da Çernobil nükleer reaktör kazası esnasında, atomik kirlenmeden korumak için çocukların o bölgeden uzaklaştırıldığını belki duydunuz. Benzer şekilde, çocuklarınızın ruhi sağlığını korumak istiyorsanız, onları, televizyon ekranının bir bakıma çıkardığı dünyanın zehirli “hava”sından korumalısınız.—Süleymanın Meselleri 13:20.
10. Zehirli “hava”nın hangi kaynağı da çocuklar için bir tehlikedir? Mukaddes Kitapta geçen hangi örnek bunu gösterir?
10 Fakat ahlaki değerleri yok edebilecek ve gençlerin zihinlerini sertleştirebilecek zehirli “hava”nın başka kaynakları da var. Çevredeki veya okuldaki çocuklarla yapılan uygunsuz arkadaşlıklar da yumuşak yürekle ekilen Mukaddes Kitap hakikatlerini boğabilir. (I. Korintoslular 15:33) “Memleketin kızlarını görmek için çık”an ve sonuç olarak bir genç tarafında iğfal edilen, Yakub’un genç kızı Dina’nın durumundan ders alınabilir. (Tekvin 34:1, 2) Bugün o zamandan daha bozuk bir dünyanın neden olacağı tehlikelerden kaçınmaları çocuklarımıza iyice öğretmeli ve uygun şekilde yetiştirilmelidirler.
Çocuklar Neden Henüz Çok Küçükken Yetiştirilmeli?
11. (a) Çocuk ana-baba tarafından ne zaman yetiştirilmeye başlanmalı? (b) Bundan ne gibi sonuçlar beklenebilir?
11 Ana-babalar ne zaman çocukları yetiştirmeye başlamalı? Mukaddes Kitap, Timoteos’un “çocukluğundan beri” yetiştirildiğini söyler. (II. Timoteos 3:15) Burada kullanılan Yunanca brefos sözcüğü Luka 1:41, 44’te olduğu gibi çoğu kez henüz doğmamış bir çocuk için kullanılır. O ayet, henüz doğmadan (Yahya’nın) annesinin karnında sıçradığını söyler. Fakat brefos sözcüğü, Musa’nın doğduğu zaman tehlikede olan yeni doğmuş İsrailli bebekler için de kullanılmaktadır. (Resullerin İşleri 7:19, 20) Timoteos’un durumunda bu sözcük, bir çocuğu değil, küçük bir çocuğu, hatta bir bebeği kastetmektedir. Kutsal Yazılardan onun hatırlayabildiği ilk şeyler, ta bebeklik çağında öğretilmişti. Sonuç ne mükemmeldi! (Filipililer 2:19-22) Acaba yeni doğmuş bebekler de, aldıkları öğretimden yararlanabilirler mi?
12. (a) Çocuklar ne zaman etkilenir ve bilgileri benimsemeye başlarlar? (b)Ana-babalar çocuklarına Mukaddes Kitap bilgisini ne zaman ve nasıl öğretmeye başlasınlar?
12 Yale Üniversitesi profesörlerinden Dr. Edward Zigler, 1984’te: “Psikolojik alanındaki en heycan verici gelişme, bir bebeğin muazzam öğrenebilme yeteneği hakkındaki yeni anlayışımızdır” dedi. Gerçekten Health (Sağlık) dergisi şöyle demektedir: “Henüz rahimde olan bebekler, son araştırmalara göre görebilir, duyabilir, tadabilir—‘hissedebilir’”—Ana-babalar, çocuklarına ne kadar erken öğretmeye başlarlarsa, o kadar kârlı olurlar, bu, bellidir. (Tesniye 31:12) Kitaplardan resimler göstererek ve öyküler anlatarak çocuklarına öğretmeye başlayabilirler. Kindergarten Is Too Late kitabını hazırlayan Masaru Ibuka “kritik yılların, doğumdan, üç yaşına kadar” olduğunu belirtiyor. Bunun nedeni, genç zihin daha kolay şekilleniyor ve bilgiyi daha çabuk kavrayabilmektedir; bu ise küçük çocuğun yeni bir dili çabucak öğrenmesinden bellidir. Hatta New York Üniversitesinde küçük çağdaki çocukların eğitim profesörü: “Ana-babalar çocuklarını doğum kliniğinden eve götürür götürmez öğretmeye başlasınlar” demiştir.
13. Hangi örnek küçük çocukların öğrenebilme yeteneğini gösterir?
13 Kanada’daki bir anne, çocuğunun öğrenme yeteneği hakkında şunları yazdı: “Bir gün dört buçuk yaşındaki oğlum Shaun’a Mukaddes Kitabın öykülerini anlatan kitaptan okuyordum. Bir an okumaya ara verince, ağzım açık kaldı. Zira öyküyü kelime kelime, tıpkı geçtiği gibi söylemeye devam etti . . . . Başka bir öyküyü denedim. Sonra yine farklı bir tanesini daha . . . . Hepsini ezberlemişti. Gerçekten güç olan kişi ve yer isimleri dahil, ilk 33 öyküyü kelimesi kelimesini ezberlemişti.”
14. (a) Küçük çocukların başarıları kimler için süpriz değildir? (b) İsa’nın takipçisi olan ana-babanın hedefi ne olmalıdır? (c) Çocuklar hangi şeyler için hazırlanmalı? Neden?
14 Küçük çocukların öğrenebilme yeteneğini bilenler için böyle başarılar süpriz değildir. İnsan Potansiyelini Araştırma Enstitüsünün müdürü, Dr. Glenn Doman: “Eğer çocuklara bebeklik çağında öğretebilseydik, dünyamız Einstein, Shakespeare, Beethoven ve Leonardo da Vinci gibi entellektüel devlerle dolu olabilirdi” iddiasında bulunmaktadır. Gayet tabii, İsa’nın takipçileri olan ana-babaların hedefi, entellektüel devler oluşturmak değil, çocukların yüreğine Tanrı’ya hizmet etmekten asla vazgeçmemeyi yerleştirmektir. (Süleymanın Meselleri 22:6) Bu çabalar, çocuk okula başlamadan çok önce sarf edilmeli, şöyle ki, orada karşılaşacağı denemelere göğüs germek üzere hazırlanmış olsun. Örneğin çocuk yuvalarında bir çocuğun hoşuna gidebilecek doğum günü ve dünyevi bayramlarla ilgili partiler olabilir. Bu nedenle bir çocuk, Yehova’nın hizmetçilerinin bunlara neden katılmadığını anlamalı. Aksi halde ana-babasının dininden nefret etmeye başlayabilir.
Çocuğun Yüreğine Nasıl Erişilebilir?
15, 16. Ana-babalar çocuklarının yüreğine erişmek için neleri kullanabilir? Bu tür yayınlardan etkili şekilde nasıl yararlanılır?
15 Ana-babalara, çocuklarının yüreğine erişebilmeleri için Yehova’nın Şahitlerinin inancını yansıtan “Hayata Sevk Eden Hakikat” kitabı gibi yayınlar sağlanmıştır. Bu kitapta, “doğum günü kutlayan iki adamdan” söz edilir. (Bölüm 16 par. 17) Fakat Mukaddes Kitapta geçen iki doğum gününün Yehova’ya tapınmayan putperestler tarafından kutlandığı ve bu partilerin her ikisinde de ‘birinin başı kesildiği’ açıklanır. (Markos 6:17-19; Tekvin 40:20-22) Çocuğun yüreğine erişmek üzere bu bilgiyi nasıl kullanabilirsin?
16 Çocuğa yardım etmek amacıyla şöyle diyebilirsin: ‘Mukaddes Kitapta sözü geçen her şeyin bir nedeni olduğunu biliriz.’ Ondan sonra şunu sor: ‘O halde sence Tanrı, doğum günü partileri hakkında bize ne diyor?’ Bu yolla, çocuğunuzun konular hakkında düşünmesi ve doğru sonuca varmasına yardım edilmiş olur. Tabii, ana-babaların kullanması için başka yayınlar da sağlanmıştır. Örneğin, “Dinsel Seri” 83. kitap sayfa 31, 32’de “Çocuğunuzun Tanrısal Hikmette Artmasına Yardım Edin” başlıklı makale var. Ayrıca Dinsel Seri 85. kitaptan başlayarak, kısım kısım “Mukaddes Kitap Öyküleri” yayımlanmaktadır. Bu makaleleri hem çocuklarını hem de kendi öğrenimin için kullandın mı?
17. Ana-babalara hangi pratik teklifler veriliyor?
17 Çocuğunla, okulda sürekli olarak karşılaştığı sorunlar ve durumlarla ilgili konuları müzakere etmelisin. İkinizin de Yehova’ya hesap vermek zorunda olduğunuzu ona göster. (Romalılar 14:12) Yehova’nın bizim için yaptığı iyi şeyleri öyle vurgula ki, onun küçük yüreğinde Yehova’yı memnun etmek isteği uyansın. (Resullerin İşleri 14:17) Öğretimin, çocuklar için mutluluk verici olsun. Onlar öykü dinlemekten hoşlanırlar. Bu nedenle çocukların yüreğine erişmek için canlı bir şekilde öğretmeye çalışın. Birçok ailede birlikte muntazaman yemek yenmediğinden bu tür öğretim için mükemmel imkânlar kaçırılmış olmaktadır. Siz, acaba ailece birlikte yemek yiyor musunuz? Bunu yapmıyorsanız, bu durumu düzeltebilir misiniz?—Resullerin İşleri 2:42, 46, 47 ile karşılaştır.
18, 19. (a) Ana-babalar çocuklarına öğretmek için vakit açısından nasıl bir program yapmalı ve hangi şey ne kadar çok vurgulansa yine de azdır? (b) Öğretimle ilgili olarak verilen örnekte seni etkileyen nedir? Sence ana-baba bunu uygularsa sonuç ne olur?
18 Çocuğun öğretimi, yaşına göre ayarlanmalı. Böylece dikkat süresi sınırlı olan küçük çocuklara öğretmek için gün boyu kısa süreler ayırabilirsin. Sonra bu süreleri giderek artır ve içeriğini daha kapsamlı hale getir. Çocuklarınıza öğretmek için muntazaman vakit ayırmanın önemi ne kadar vurgulansa yine de azdır. (Tekvin 18:19; Tesniye 11:18-21) Şimdi yetmiş yaşını geçmiş bir baba, İsa’nın takipçisi ve bir ihtiyar olan oğlunun yetiştirilmesinde iyi bir örnek verdi. Yıllar önce uygulandığı programı şöyle dile getirdi:
19 “Oğlumuz henüz bir yaşındayken, yatmadan önce Mukaddes Kitaptan ona bir şeyler anlatmaya başladım. Etkili olması için bunu, çok canlı şekilde yapıyordum. Konuşmaya başladığı zaman—ki o zaman iki yaşındaydı—yatağının önünde birlikte diz çöker ve ona ‘İsa’nın örnek duasını’ cümle cümle söyletirdim . . . . Üç yaşındayken, onunla, muntazam bir Mukaddes Kitap tetkikine başladık. . . . . O, konuyu kendi kitabından izleyip, metni kelime kelime tekrarladı. Bu şekilde doğru telaffuz etmesini öğrendi ve uzun sözcükleri bile net olarak söyleyebildi . . . . Mukaddes Kitap hakikatlerinin yüreğinin derinine kadar nüfus etmesi için henüz üç yaşındayken, ona basit ayetler ezberlettik. Anaokuluna gittiği zaman, yaklaşık otuz ayet biliyordu. İlkokula başladığı zaman yetmiş ayet öğrenmişti . . . . Yatmadan önce oğluma Mukaddes Kitaptan bildiği bazı ayetleri söyletirdim. Sabahleyin kalktığı zaman da çoğu kez Mukaddes Kitaptan birkaç ayet söyleyerek bizi selamlardı.”
20. Yetiştirme programına neler dahil edilmeli? Bir çocuk, evden eve yapılan hizmetten nasıl sevinç duyabilir?
20 Giderek ilerleyen böyle bir öğretim programı ve ana-babanın iyi örneğiyle birlikte verilen disiplinin tutarlı şekilde uygulanması, çocuğa hayatta iyi bir başlangıç sağlar ve o bu yüzden sana ebediyen minnettar kalır. (Süleymanın Meselleri 22:15; 23:13,14) Bu programın önemli bir kısmı, henüz küçük yaştan başlayarak Tanrısal hizmette çocuğun yetiştirilmesidir. Çocuğun anlamlı şekilde hizmete katılabilmesi için onu yetiştirirken, bu hizmetin sevinç verici bir olay olmasını sağlayın. Yukarıda sözü geçen baba, oğlu hakkında devamen şöyle dedi: “Mukaddes Kitaptan birçok ayet bildiğinden, evden eve hizmetinde çok başarılı oldu, zira ziyaret edilenlerden birçoğu, ona hayran kalıp, Mukaddes Kitaba dayanan yayınları sununca bir türlü onu reddedemediler. Üç yaşından beri Tanrısal hizmete katılmaktadır. Daha sonra [6 yaşındayken] çoğu kez tarlada karım ve benden daha fazla Mukaddes Kitaba dayanan yayın veriyordu.”
21. (a) Ana-babanın çocuklarına verebileceği en büyük miras nedir? (b) Ana-babaya verilen uyarı nedir? Ana-babalar reşit olmayan tüm çocuklarına nasıl yardım edebilirler?
21 İsa’nın takipçisi olan ana-babaların, çocuklarına gerçekten verdikleri fekalâde bir mirasları var, yani Yehova bilgisiyle birlikte harikulade olan yeni bir dünyada barış dolu ve mutluluk içinde sonsuz hayat. (Süleymanın Meselleri 3:1-6, 13-18; 13:22) Her şeyden önce, bu geleceğin gerçek olduğuna dair çocuğunuzun yüreğinde güven ve Yehova’ya hizmet etmek için arzu yaratın. Hakiki tapınmanın onlar için doğal ve mutluluk veren bir olay olmasını sağlayın. (I. Timoteos 1:11) Henüz küçük yaştayken, onlarda Yehova’ya karşı güven uyandırın. Ve özellikle asla muntazaman öğretmeyi ihmal etmeyin! Bunu, hayatta ilk sıraya koyun. Çocukların ne tür bilgiye ihtiyaçları olduğunu ve nasıl en iyi şekilde yüreklerine erişebileceğinizi sürekli olarak düşünün. İşiniz çoktur ve baskı altındasınız; bunlar Şeytan ve dünyasının sağladığı şeylerdir. Fakat İsa’nın örneğini hatırlayın! Asla çocuklarınızla muntazaman tetkik edemeyecek kadar meşgul olmayın!
NASIL CEVAP VERECEKSİN?
Mukaddes Kitap, ana-babalara çocuklarının ihtiyaçlarına bakmanın başta gelen bir sorumluluk olduğunu nasıl gösterir?
Ana-babalar özellikle günlerimizde çocuklarını korumak için neden çok çaba harcamalı?
Çocukları henüz çok küçükken yetiştirmek neden çok önemlidir?
Çocuklarının yüreğine erişebilmeleri için ana-babalara hangi pratik teklifler veriliyor?
İsa’nın takipçisi olan ana-babalar hangi şeyi asla ihmal etmemeli?