Kutsal Kitaptaki Sırası 60​—1. Petrus

Yazarı: Petrus

Yazıldığı Yer: Babil

Tamamlanma Tarihi: MS y. 62-64

 1. (a) İsa’nın takipçileri neden iman sınavlarıyla karşılaşıyordu? (b) Petrus ilk mektubunu neden tam zamanında yazmıştı?

İLK Hıristiyanlar Tanrı’nın üstün niteliklerini her yerde bildirdikçe, Krallığı duyurma işi ilerledi ve Roma İmparatorluğu’nun dört bucağına yayıldı. Ancak bu gayretli grup bazen yanlış anlaşıldı. Örneğin dinleri Yeruşalim’de ve Yahudiler arasında doğduğundan, bazıları onları Roma boyunduruğundan rahatsızlık duyan ve yerel valilere sürekli sıkıntı veren Yahudi siyasi grup Zelotlarla karıştırıyordu. Ayrıca imparatora kurban sunmayı veya zamanın pagan törenlerine katılmayı reddetmeleri dikkat çekiyordu. Aleyhlerinde konuşuluyordu ve pek çok iman sınavından geçiyorlardı. Petrus Tanrı ilhamının göstergesi olan bir öngörüyle tam zamanında ilk mektubunu yazdı. İsa’nın takipçilerini kararlılıklarını korumaya teşvik etti ve onlara zamanın Sezar’ı Neron’un yönetimi altında nasıl davranmaları gerektiği konusunda öğütler verdi. Bu mektup gerçekten tam zamanında yazılmıştı, çünkü neredeyse hemen ardından bir zulüm dalgası patlak verdi.

 2. (a) Birinci Petrus mektubunu Petrus’un yazdığını hangi kanıtlar gösteriyor? (b) Mektup kimlere hitap ediyordu?

² Mektubu Petrus’un yazdığı giriş sözlerinden bellidir. Ayrıca ilk dönem Hıristiyan ilahiyatçıları olan Irenaeus, İskenderiyeli Clemens, Origenes ve Tertullianus da mektuptan alıntı yaparken yazarının Petrus olduğunu belirtmiştir.a Kutsal Yazılardaki diğer tüm mektuplar gibi Birinci Petrus’un da Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğu kesin şekilde kanıtlanmıştır. Eusebios kilise ihtiyarlarının bu mektuptan sık sık yararlandığını söyler; dolayısıyla onun yaşadığı dönemde (MS y. 260-y. 340) kaydın doğruluğuna dair hiçbir şüphe yoktu. İkinci yüzyılın ilk yarısında yaşamış İgnatios, Hermas ve Barnabas da Birinci Petrus’a göndermeler yapar.b Mektup Kutsal Yazıların bütünüyle tam bir uyum içindedir ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerine, “Pontus, Galatya, Kapadokya, Asya ve Bitinya eyaletlerine dağılmış, gurbet hayatı yaşayan” hem Yahudi hem de Yahudi olmayan İsa’nın takipçilerine etkili bir mesaj içerir (1. Pet. 1:1).

 3. Birinci Petrus kitabının yazılma zamanı hakkında hangi kanıtlar var?

³ Mektup ne zaman yazıldı? Mektuptaki ifadelerden Hıristiyanların putperestlerden veya Yahudilerden kaynaklanan sınavlarla karşılaştığı, fakat Neron’un MS 64’teki zulüm dalgasının henüz başlamadığı anlaşılır. Petrus’un mektubunu bundan hemen önce, muhtemelen MS 62 ile 64 arasında yazdığı açıktır; Markos’un o sırada hâlâ Petrus’un yanında olması da bu sonucu destekler (5:13). Koloseliler mektubunda Pavlus’un Roma’daki ilk tutukluluğu sırasında (MS y. 59-61) Markos’un onun yanında olduğu ve Anadolu’ya gideceği görülür (Kol. 4:10). İkinci Timoteos mektubundan da, Pavlus’un MS y. 65’teki ikinci tutukluluğu sırasında Markos’un tekrar Roma’ya onun yanına geleceğini öğreniriz (2. Tim. 4:11). Dolayısıyla, Pavlus’un iki tutukluluğu arasındaki dönemde Markos Babil’de Petrus’la birlikte olma fırsatı bulmuş olmalıdır.

4, 5. (a) Petrus’un ilk mektubunu Roma’da yazdığı iddiasını hangi kanıtlar çürütür? (b) Mektubun Babil şehrinde yazıldığını ne gösterir?

⁴ Birinci Petrus nerede yazıldı? Kutsal Kitap yorumcuları mektubun kanonik ve doğru bir kayıt olduğu, yazarı ve yaklaşık ne zaman yazıldığı gibi konularda hemfikir olsa da, yazılma yeri konusunda aynı görüşte değildir. Petrus kendi sözlerine göre ilk mektubunu Babil’de yazmıştır (1. Pet. 5:13). Fakat bazıları “Babil”in Roma için kullanılan bir şifre olduğunu, Petrus’un mektubunu Roma’da kaleme aldığını iddia eder. Ancak kanıtlar böyle bir görüşü desteklemiyor. Kutsal Kitabın hiçbir yerinde “Babil” ismiyle Roma kastedilmemiştir. Petrus, mektubunda gerçek Pontus, Galatya, Kapadokya, Asya ve Bitinya’da yaşayanlara hitap ettiğine göre, Babil’e değindiğinde de mantıken gerçek Babil’i kastetmiş olmalıdır (1:1). Petrus’un eski Babil ve civarında bulunmak için geçerli nedenleri vardı. Ona “iyi haberi sünnetlilere bildirme işi” verilmişti ve Babil’de büyük bir Yahudi topluluğu yaşıyordu (Gal. 2:7-9). Bir Yahudi ansiklopedisi Babil Talmudu’nun hazırlanışını ele alırken, milattan sonraki yıllarda ‘Babil’de büyük Yahudi akademileri’ olduğundan söz eder.c

⁵ Petrus’un iki mektubu dahil Kutsal Yazıların hiçbir yerinde onun Roma’ya gittiğinden söz edilmez. Pavlus Roma’da bulunduğunu söyler ancak hiçbir zaman Petrus’un da orada olduğunu söylememiştir. Pavlus Romalılara yazdığı mektupta 35 kişiye ismiyle değindiği ve 26 kişiye isimlerini belirterek selam yolladığı halde Petrus’tan hiç bahsetmez. Çünkü Petrus o sırada orada değildir (Rom. 16:3-15). Petrus’un ilk mektubunu yazdığı “Babil” belli ki Mezopotamya’daki Fırat Irmağı kıyısında bulunan gerçek Babil kentidir.

BİRİNCİ PETRUS KİTABININ İÇERİĞİ

 6. (a) Petrus hangi ümitten söz etti? (b) Yeniden doğmak ve bu ümide kavuşmak nasıl mümkündür?

⁶ Mesih aracılığıyla yeniden doğmak ve yaşayan bir ümide kavuşmak (1:1-25). Mektubun başında Petrus ‘yeniden doğmaya ve yaşayan bir ümide kavuşmaya’, göklerde onlar için saklanmış hiç solmayacak mirasa dikkat çeker (1:3). Tanrı büyük merhametinden dolayı, İsa Mesih’i dirilterek bunu mümkün kılmıştır. Dolayısıyla, “seçilmiş kimseler” çeşitli sınavlar yüzünden kederlenmişse de büyük sevinç duymalıdır (1:1). Çünkü sınanmış olan imanları ‘İsa Mesih ortaya çıktığında onlara övgü, onur ve saygı kazandıracaktır’ (1:7). Eskiden yaşamış peygamberler, hatta melekler bile bu kurtuluş hakkında araştırma yapmıştır. Öyleyse seçilmiş kişiler zihinlerini toplayıp faaliyete hazırlanmalı, bu lütfa ümit bağlamalı ve tüm davranışlarıyla kutsal olmalıdırlar. Bu gayet yerindedir; çünkü altın, gümüş gibi geçici şeyler sayesinde değil, “kusursuz ve lekesiz bir kuzu gibi olan Mesih’in değerli kanı sayesinde” kurtulmuşlardır (1:19). Yaşayan ve ölümsüz olan Tanrı Yehova’nın sonsuza dek kalan ve onlara iyi haber olarak bildirilen sözü sayesinde ‘yeniden doğmuşlardır’ (1:23).

 7. (a) Hıristiyanlar neyi oluşturuyordu? Bunun amacı neydi? (b) Gurbette misafirler olarak nasıl davranmalıydılar?

⁷ Dünyadaki milletler arasında iyi yaşayışı sürdürmek (2:1–3:22). Hıristiyanlar, canlı taşlar olarak ruhi bir yapı oluşturmaktadır. Bu ruhi yapının temel köşe taşı olan İsa Mesih itaatsiz kimseler için tökezleten bir taştır. Oysa imanlı kişiler onun aracılığıyla Tanrı’yı memnun eden ruhi kurbanlar sunarlar. Onlar kendilerini ‘karanlıktan Kendi muhteşem ışığına çağıranın üstün niteliklerini her yerde bildirmek üzere bir kraliyet kâhinliği, kutsal millet’ olmuşlardır (2:9). Milletler arasında adeta gurbet hayatı yaşayan kişiler olarak beden arzularından kaçınmalı ve iyi yaşayışlarını sürdürmelidirler. İster kral ister vali olsun, “insan yapısı her idari düzene” boyun eğmelidirler (2:13). ‘Her tür insanı saymalı, bütün kardeşler topluluğunu sevmeli, Tanrı’dan korkmalı, krala saygı duymalıdırlar’ (2:17). Aynı şekilde, köleler de rahat bir vicdana sahip olmak istedikleri için efendilerine boyun eğmeli ve haksız yere acı çekmeye katlanmalıdırlar. Mesih bile günahsız olduğu halde hakaret görmüş ve acı çekmiştir. Böylece izinden gidebilmemiz için “bir örnek” bırakmıştır (2:21).

 8. (a) Karı kocalara hangi tembihte bulunulur? (b) Tanrı önünde rahat bir vicdana sahip olabilmek için ne şarttır?

⁸ Kadınlar da kocalarına boyun eğmelidir. Onlar derin saygıları ve iffetli davranışları sayesinde, iman etmeyen kocalarını söz söylemeden kazanabilirler. Onların süsü dış görünüşte değil, tıpkı itaatli Sara gibi, ‘yüreklerindeki gizli insanda olmalıdır; onun bozulmayan giysisi, Tanrı’nın gözünde çok değerli olan sakin ve yumuşak başlı ruhtur’ (3:4). Kocalar, karılarına “Tanrı’nın lütfettiği aynı yaşam armağanının mirasçıları” ve ‘daha narin kaplar’ olarak değer vermelidir (3:7). İsa’nın tüm takipçileri kardeş sevgisi göstermelidir. ‘Hayatı seven kötü olandan yüz çevirsin ve iyi olanı yapsın; barışı arayıp onun peşinden koşsun. Çünkü Yehova’nın gözleri doğruların üzerindedir’ (3:10-12). İnsanlardan korkmamalı, ümitlerini savunmaya daima hazır olmalıdırlar. Eğer Tanrı’nın isteğiyse, iyi olanı yaptıkları için acı çekmeleri, kötü olanı yaptıkları için acı çekmelerinden iyidir. Petrus şöyle der: “Nitekim, doğru bir kişi olan Mesih de, doğru olmayanlar uğrunda, günahlardan dolayı, yalnızca bir kez öldü. O sizi Tanrı’ya yöneltebilsin diye insan olarak öldürüldü, fakat ruh olarak hayata getirildi” (3:18). Petrus bu konuyu geliştirirken Nuh’un gemiyi inşa ederek ortaya koyduğu imanının kendisinin ve ailesinin hayatta kalmasıyla sonuçlandığını belirtir. Benzer şekilde, diriltilmiş Mesih’e imanlarına dayanarak kendini Tanrı’ya adayan, o imanın simgesi olarak vaftiz edilen ve Tanrı’nın isteğini yapmayı sürdürenler de kurtuluşa erişir ve Tanrı önünde rahat bir vicdana sahip olur.

 9. İsa’nın takipçileri hangi zihniyete sahip olmalıdır? Neye rağmen bunu yapmalıdırlar?

⁹ Acılara rağmen İsa’nın bir takipçisi olarak Tanrı’nın isteğini yapmaktan sevinç duymak (4:1–5:14). İsa’nın takipçileri Mesih’le aynı zihniyete sahip olmalı, yalnızca Tanrı’nın isteğini yerine getirmek için yaşamalıdır. Artık milletlerle “aynı sefahat batağına” koşmadıkları için haklarında aşağılayıcı şekilde konuşulsa da, milletlerin yolundan gitmemelidirler (4:4). Her şeyin sonu yakın olduğundan, sağduyulu olmalı, duaya önem vermeli, birbirlerine güçlü bir sevgi duymalı ve her şeyi Tanrı’yı yüceltmek için yapmalıdırlar. Ateşli sıkıntılar karşısında şaşkınlığa düşmemeli, Mesih’in acılarına ortak oldukları için sevinmelidirler. Ancak Petrus hiçbirinin suçlu olduğu için acı çekmemesini diler. Yargılama Tanrı’nın evinden başlayacağına göre, “Tanrı’nın amacına uygun davrandıkları için acı çekenler de, iyi olanı yapmaya devam ederken, canlarını güvenilir Yaratıcımıza emanet etsinler” (4:19).

10. (a) İhtiyarlara ve gençlere hangi öğütler verilir? (b) Birinci Petrus hangi kesin güvenceyle sona erer?

¹⁰ İhtiyarlar Tanrı’nın sürüsünü istekle, hevesle gütmelidir. Sürüye örnek oldukları takdirde, başçoban ortaya çıktığında solmaz ihtişam tacını alacaklardır. Gençler ihtiyarlara boyun eğmeli ve herkes alçakgönüllü olmalıdır; “Çünkü Tanrı kibirlilere karşıdır, fakat alçakgönüllülere lütuf gösterir” (5:5). “Kükreyen bir aslan” gibi olan İblis’e karşı tetikte olmalı ve sağlam bir iman geliştirmelidirler (5:8). Petrus tembihlerinin sonunda şu kesin güvenceyi verir: “Sizi Mesih yolunda Kendi sonsuz yüceliğine çağıran her lütfun Tanrısı, siz kısa bir süre acı çektikten sonra eğitiminizi tamamlayacak, sizi kararlı kılacak ve güçlendirecektir. Kudret sonsuza dek O’nun olsun. Amin” (5:10, 11).

KİTABIN YARARLARI

11. Petrus İsa ile Pavlus’un öğütleri doğrultusunda gözetmenlere ne dedi?

¹¹ Birinci Petrus mektubunda gözetmenler için sağlam öğütler bulunur. Petrus, İsa’nın Yuhanna 21:15-17’deki ve Pavlus’un Elçiler 20:25-35’teki öğütleri doğrultusunda, bir gözetmenin görevinin özveriyle, istekle ve hevesle çobanlık etmek olduğunu bir kez daha gösterir. Gözetmenler “başçoban” İsa Mesih’e boyun eğerek hizmet eden birer yardımcı çobandır; alçakgönüllülükle ilgilenmeleri ve örnek olmaları gereken Tanrı’nın sürüsü için ona hesap vereceklerdir (1. Pet. 5:2-4).

12. (a) Yöneticilere ve efendilere nasıl boyun eğilmelidir? (b) Petrus kadınların boyun eğmesi ve kocaların reisliği hakkında hangi öğütleri verir? (c) Mektup boyunca hangi nitelik vurgulanır?

¹² Petrus mektubunda İsa’nın takipçilerinin boyun eğmesi gereken pek çok alana değinir ve mükemmel öğütler verir. 1. Petrus 2:13-17’de krallar ve valiler gibi yöneticilere boyun eğmeyi ele alır. İsa’nın takipçileri, yöneticilere Efendimizin hakkı için ve kulları oldukları ‘Tanrı’dan korkarak’ boyun eğmelidirler, ancak bu sınırlı ölçüde yapılmalıdır. Ev hizmeti görenler “Tanrı önünde rahat bir vicdana sahip olmak” için efendilerine boyun eğmeye ve acı çekseler bile buna katlanmaya teşvik edilir (2:17-20). Kadınlara, kocaları iman etmese de onlara boyun eğmeleri için çok değerli öğütler verilir. İffetli ve saygılı davranışlarının “Tanrı’nın gözünde çok değerli” olduğu, hatta bu sayede kocalarını kazanabilecekleri söylenir. Petrus bu noktayı vurgulamak için Sara’nın İbrahim’e sadakatle boyun eğişini örnek verir (Başl. 18:12; 1. Pet. 3:1-6). Kocalar da “daha narin bir kap gibi olan” kadına gereken özeni göstererek reislik etmelidir (3:7-9). Petrus devamen şu tembihte bulunur: “Aynı şekilde siz gençler, ihtiyarlara istekle boyun eğin.” Sonra da mektubu boyunca vurguladığı alçakgönüllülük niteliğinin gereği üzerinde durur (2:21-25; 5:5-7).

13. (a) Petrus mektubunda Tanrı’nın cemaati oluşturma amacını nasıl netleştirir? (b) Petrus sevinç veren hangi mirasa dikkat çeker? Kimler bu mirasa sahip olacaktır?

¹³ Ateşli sınavların ve zulmün tekrar patlak vermek üzere olduğu bir zamanda Petrus İsa’nın takipçilerine büyük güç ve cesaret verdi. Onun mektubu bugün de böyle sınavlar yaşayan herkes için çok değerlidir. Petrus’un, Yehova’nın şu sözlerini alıntılayarak İbranice Kutsal Yazılardan nasıl yararlandığına dikkat edin: “Sizler kutsal olacaksınız, çünkü Ben kutsalım” (1. Pet. 1:16; Lev. 11:44). Yine Kutsal Yazıların diğer kısımlarından sık sık alıntı yaptığı bir pasajda, Hıristiyan cemaatinin canlı taşlardan oluşan ruhi bir yapı olarak nasıl Mesih üzerine inşa edildiğini gösterir. Petrus bunun amacı hakkında şöyle der: “Siz, ‘Seçilmiş soy, kraliyet kâhinliği, kutsal millet, Tanrı’nın özel halkısınız.’ Çünkü sizi karanlıktan Kendi muhteşem ışığına çağıranın ‘üstün niteliklerini her yerde bildirmek’ üzere seçildiniz” (1. Pet. 2:4-10; Çık. 19:5, 6; Mezm. 118:22; İşa. 8:14; 28:16; 43:21; Hoş. 1:10; 2:23). Petrus “bozulmaz, lekesiz ve hiç solmayacak bir miras”, “solmaz ihtişam tacı” ve ‘Mesih yolunda sonsuz yücelik’ anlamına gelen Krallık vaadinin, bu “kraliyet kâhinliği”, yani Tanrı’nın tüm kutsal milletini kapsayan kâhinlik için olduğunu gösterir (1. Pet. 1:4; 5:4, 10). Dolayısıyla bu kişiler sevinçlerini korumaya teşvik edilir ki, ‘O bütün ihtişamıyla ortaya çıktığında da sevinip mutluluktan coşsunlar’ (4:13).

[Dipnotlar]