Okuyucuların Soruları

◼ İsa’nın Matta 11:24’deki sözleri, Sodom ve Gomorra’da Yehova tarafından ateşle yok edilenlerin diriltilecekleri anlamına mı gelir?

Bu soruya vicdanlı bir şekilde cevap vermek için yıllar boyunca İsa’nın Matta 10:14, 15; 11:20-24; ve Luka 10:13-15’deki sözlerini ele aldık. Bu ayetlerin, geçenlerde yeniden gözden geçirilmesiyle, onların Sodom ve Gomorra halkının geleceği hakkında bir beyan olarak anlaşılmaması gerektiği fikri ortaya çıkmıştır. Mukaddes Kitabın bu şehirlerde yok edilen insanlardan söz eden başka ayetlerini incelemeden önce, İsa’nın söylediği sözlere bir göz atalım.

Galile’deyken, “İsa kudretli işlerinin bir çoğunu yapmış olduğu şehirleri azarlamağa başladı, çünkü onlar tövbe etmediler.” Üç tanesini saydı: “Vay sana, ey Horazin! vay sana ey Beytsayda! Çünkü sizde vaki olan kudretli işler Sur ve Sayda’da vaki olsaydı, onlar çoktan . . . . tövbe ederlerdi. . . . . Hüküm günü sizden ziyade Sur ve Saydaya kolaylık olacaktır. Ve sen, ey Kefernahum, sen göke kadar mı yükseltileceksin? Ölüler diyarına kadar ineceksin. Çünkü sende yapılmış olan kudretli işler Sodomda yapılmış olsaydı, o, bugüne kadar dururdu. . . . . Hüküm günü senden ziyade Sodom Diyarına kolaylık olacaktır.” (Matta 11:20-24) İsa da 12 şakirdini ve sonra 70’leri vaaz etmeye yolladığı zaman, buna benzer sözler söyledi.—Matta 10:14, 15; Luka 10:13-15.

1964 yılından önce, bu sözlerin, Horazin, Beytsayda ve Kefernahum’dakilerin ebedi helâki hak ettiği anlamına geldiğini düşünüyorduk. Oysa, 1964 ve 1965 yıllarında çıkan makalelerde, Hades ve Şeol’de (insanlığın müşterek mezarı) bulunan herkesin diriltileceği ve ondan sonra “her birine kendi işlerine göre hükmolun”acağı açıklandı.—Vahiy 20:13.

Böyle makalelerde aynı zamanda şu sonuçlara varıldı: Matta 11:23 ve Luka 10:15’de Kefernahum’un göğe yükseltilmeyeceği, aksine ‘Hades’e kadar indirileceği’ söylenmektedir; bu ise, bu şehrin halkı için en azından bir alçalmanın söz konusu olduğu fikrini vermektedir. Aynı zamanda İsa, eski Sur ve Sayda’dan da bahsetmektedir. Hezekiel 32:21, 30’a göre, Tanrı tarafından mahkûm edilen Saydalılar Şeol’e gittiler. (İşaya 23:1-9, 14-18; Hezekiel 27:2-8) İsa’nın burada Sur ve Sayda ile Sodom arasında paralellik kurması, Sodomluların da Şeol’de bulunduğunu gösterdi.

Oysa, Matta 11:20-24 yeniden incelenmeye alındı ve İsa’nın burada ebedi hüküm ve harabiyet konularını ele alıp almadığı sorusu konu edildi. İsa, Horazin, Beytsayda ve Kefernahum’da oturanların ne kadar sert yürekli ve dolayısıyla cezalandırılmalarının ne kadar yerinde olduğunu belirtmek istedi. “Hüküm günü”nde Sur/Sayda ile Sodom/Gomorra’ya “kolaylık” olacağını söyleyen İsa, vurgu için harfi anlam taşımayan bir abartma üslubu kullandı. Böylece kullandığı diğer abartmalar gibi, bu da harfi olarak anlaşılmamalıydı. Örneğin:

“Gökle yerin geçmesi, şeriatın (Kanunun) bir noktasının düşmesinden daha kolaydır.” “Gök ve yer geçecek; fakat benim sözlerim geçmiyecektir.” (Luka 16:17; 21:33; Matta 5:18; İbraniler 1:10-12 ile karşılaştırın.) Harfi göklerle yerin hiçbir zaman geçmeyeceklerini biliyoruz. (Mezmur 78:69; 104:5; Vaiz 1:4) İsa, aynı zamanda şunu da söyledi: “Devenin iğne deliğinden geçmesi, zengin adamın Allahın melekûtuna (krallığına) girmesinden daha kolaydır.” (Markos 10:25) Tabii ki, İsa, hiçbir zenginin asla kendi şakirdi olamayacağını söylemek istemedi; birinci yüzyılda birkaç zengin kişi onun meshedilmiş takipçisi oldu. (I. Timoteos 6:17-19) Zengin bir adamın, maddi zenginlik ve rahatlığından önce Tanrı’nın gelmesini sağlamasının ne kadar zor olduğunu göstermek için İsa bu abartmayı kullandı.—Luka 12:15-21.

Dolayısıyla İsa, ‘Hüküm gününde Sur veya Sodom için kolaylık’ olacak demekle, bu kişilerin Hüküm Gününde hazır bulunacağını kastetmiş olmayabilir. Sadece Horazin, Beytsayda ve kefernahum’dakilerin çoğunluğunun ne kadar sert yürekli ve suçlu olduğunu vurgulamış olabilir. Çoğunluğu diyoruz, çünkü Kefernahum’da bazıları İsa’yı kabul etti. (Markos 1:29-31; Luka 4:38, 39) Aslında bu şehirler İsa’yı reddetmişlerdi. Yazıcılar ve Ferisilerin yaptığı gibi, burada oturanlardan bazıları da mukaddes ruha karşı suç işleyebildiler. Böyle bir günahın, ‘gelecek sistemde’ bile, bağışlanması imkansızdır. Bu gibiler Gehenna’ya gider.—Matta 12:31, 32; 23:33.

İsa’nın bu mesele hakkındaki sözlerinin yanı sıra, Hezekiel 32:21, 30’da eski Sur/Sayda’da yaşamış olan putperestlerin Şeol’de bulunduğu yazılıyor; böylece onlar diriltilebilecekler. Öyle ise, ‘Hüküm Gününde Sodom diyarının’ sakinleri için durum ne olacak? İsa’nın Sayda ile Sodom’u paralel tutması, Tanrı’nın, kükürt ve ateşle yok etmiş olduğu bu kötü kişiler için ümit olduğu anlamına gelmez. Fakat Mukaddes Kitabın bu konuyla ilgili söylediği diğer şeylere bir göz atalım.

Doğrudan bu konuya değinen bir pasaj Yahuda 7’de geçer. Yahuda bundan az önce, (1) imansızlıktan dolayı yok edilen İsrailliler ve (2) günah işleyip ‘büyük günün hükmü için ebedi bağlarla saklanan’ melekler hakkında konuştu. Sonra da şöyle yazdı: “Sodom ve Gomorra . . . . ebedî ateş cezasını çekmekte olarak (bize uyarıcı bir) örnek gösterirler.” Bu ayet, ebediyen yok edildiler diye, halklarına değil, şehirlere uygulanmıştır. Oysa, Yahuda 5 ve 6’ya göre, pek çok insan, 7. ayetten, kişilerin adli bir cezaya uğradığını anlayacaktır. (Benzer şekilde Matta 11:20-24’te taş veya binaların değil, insanların eleştirildiği anlaşılmalı.) Bu ışık altında Yahuda 7, Sodom/Gomorra’nın kötü halkının hüküm alıp ebediyen yok edildikleri anlamına gelir.a

Başka ayetlere bakarsak, Mukaddes Kitabın birden çok kez Tufan’ı da Sodom/Gomorra’ya bağlamasını, dikkate değer buluruz. Hangi bağlamlarla?

Kendisine ‘eski sistemin sona erişi’ hakkında sorulduğunda, İsa, gelecek olan ‘sonu’ ve ‘dünyanın başlangıcından şimdiye kadar olmamış olan bir büyük sıkıntıyı’ önceden bildirdi. (Matta 24:3, 14, 21) Devamen “Nuhun” ve “Lûtun günleri”ndeki olaylardan, gelecek olan bir helâkle ilgili uyarıya kulak asmayan kişilerin örneğinden söz etti. İsa buna şunları ekledi: “İnsanoğlunun göründüğü gün de böyle olacaktır.” (Luka 17:26-30; Matta 24:36-39 ile karşılaştırın.) İsa sadece bir tutumu mu belirtti, yoksa bu örnekleri kullandığı bağlam, ebedi hükümlerin söz konusu olduğunu mu gösterdi?

Daha sonra Petrus, Tanrı’nın hükümleri ve bunu hak edenlerin cezalandırması hakkında yazdı. Petrus şu üç örneği kullandı: Günah işlemiş olan melekleri, Nuh’un zamanındaki eski dünyayı ve Sodom/Gomorra’da yok edilenleri. Petrus’un dediği gibi, sonuncular, (Sodom ve Gomorra) “fısk ile yaşayacak olanlara örnek”ti. (II. Petrus 2:4-9) Ondan sonra, Tufan’da insanların uğradığı helâki, “hüküm ve fasık (Tanrı’dan korkmaz) adamların helâk günü” ile karşılaştırdı. Bu olaylar, vaat edilen yeni göklerle yeni yerin gelmesinden önce olmaktadır.—II. Petrus 3:5-13.

Benzer şekilde, şimdiki kötü sistemin sonunda, Tanrı tarafından yok edilenler de, kesin bir hükme uğramış olacaklar mı? II. Selânikliler 1:6-10’dan bunun böyle olduğu anlaşılmaktadır: “Allahı bilmiyenlerden ve Rabbimiz İsanın inciline itaat etmiyenlerden intikam alarak Rab İsa’nın, kuvvetinin meleklerile ateş alevinde gökten zuhurunda, sizi sıkıştıranlara sıkıntı ile, ve size, sıkıntı çekenlere, bizimle beraber rahatla ödemek Allah indinde doğrudur. O günde . . . . onlar Rabbin yüzünden ve kudretinin izzetinden ebedî helâk cezasını çekeceklerdir.”

Bu sözlerle, Yahuda’nın, Sodom’da olup bittiğini söylediği şeyler arasında, ifade tarzı bakımından ilginç bir benzerlik vardır. Ayrıca, Matta 25:31-46 ve Vahiy 19:11-21’de, Tanrı’nın gelmekte olan savaşında yok edilen “keçiler”in, sonsuza dek yok olma anlamına gelen “ateş gölün”de ‘ebediyen kesilip atılacakları’ndan söz edilmektedir.b—Vahiy 20:10, 14.

Dolayısıyla, Yahuda 7’de söylenenlerin yanı sıra, Mukaddes Kitapta Sodom/Gomorra ve Tufan, şimdiki kötü sistemin yok edilmesi, yani sonu için birer örnek olarak kullanılmaktadır. Öyle ise, Tanrı’nın geçmişteki bu hükümlerinde idam ettiği kişilerin tersine çevrilemez bir helâke uğradıkları anlaşılmaktadır. Tabii, her birimiz, şimdi Yehova’ya sadık kalarak bunu doğrulayabileceğiz. Bu şekilde yeni dünyada yaşamaya yeterli olacak ve Yehova’nın kimleri diriltip, kimleri de diriltmeyeceğini şahsen göreceğiz. O’nun hükümlerinin kâmil olduğunu biliyoruz. Elihu bize şöyle güvence veriyor: “Evet, gerçek Allah kötülük etmez, ve Kadîr doğruyu iğriltmez.”—Eyub 34:10, 12.

[Dipnotlar]