Xikongomelo Xa Xikwembu Hi Misava Xi Ta Hetiseka Ku Nga Ri Khale
LOKO Adamu na Evha va ha ri eParadeyisini, va nyikiwe xileriso lexi xo huma eka Xikwembu: “Tswalanani mi andza, mi tata misava, mi yi fuma, mi fuma tinhlampfi ta lwandle ni swivumbiwa leswi hahaka swa matilo ni swivumbiwa hinkwaswo leswi famba-fambaka ehenhla ka misava.”—Genesa 1:28.
Ku fuma misava a swi nga vuli ku rima kumbe ku khathalela xiphemu lexitsongo xa yona. Adamu na Evha ni vana va vona a va fanele va kurisa Paradeyisi kukondza yi funengeta misava hinkwayo. Kambe, mpatswa wo sungula wu dyohile kutani wu hlongoriwa entangeni wa Edeni. (Genesa 3:23, 24) Kambe leswi a swi nga vuli swona leswaku misava a yi nge he pfuki yi fumiwile.
Hikwalaho ka leswi va nga ta katekisiwa hi Xikwembu, vanhu lava yingisaka va ta swi kota ku fuma misava. Loko vanhu va le Israyele wa khale va katekisiwa hi Xikwembu, masimu ya vona a ma humesa ndzalo ya swakudya ni mihandzu leyinene ngopfu. Loko misava leyi yi ya yi va paradeyisi, na yona yi ta endla leswi fanaka. Bibele, ku nga Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke yi ri, “kunene misava yi ta humesa swimila swa yona; Xikwembu, Xikwembu xa hina xi ta hi katekisa.” (Pisalema 67:6) Leswi swi vula leswaku timbala ni tintshava, mirhi ni swiluva, milambu ni malwandle swi ta tsaka. (Pisalema 96:11-13; 98:7-9) Misava ya hina yi ta va yi tele hi swimila leswi tsakeke, tinyenyana ta mivala-vala, swiharhi swo tsakisa ni vanhu va timbilu letinene.
Misava Leyintshwa Yi Le Kusuhi!
Misava leyintshwa leyi Yehovha Xikwembu a hi tshembiseke yona yo va kwala nyongeni. Muapostola Petro u tsarile a ku: “Ku ni matilo lamantshwa ni misava leyintshwa leswi hi swi rindzeleke hi ku ya hi xitshembiso xa yena, naswona ku ta va ni ku lulama eka swona.” (2 Petro 3:13) Endzhaku ko hlaya marito lawa ya Petro, vanhu van’wana va nga ha anakanya leswaku misava leyi a yi nge pfuki yi ve paradeyisi. Va nga ha anakanya leswaku matilo ni misava leyi hi yi vonaka, swi ta susiwa swi siviwa hi swin’wana. Xana sweswo swi tano?
Xana “matilo lamantshwa” i yini? A hi matilo ya xiviri lama vumbiweke hi Xikwembu. (Pisalema 19:1, 2) Petro u rhange a vulavula hi “matilo” yo fanekisela—ku nga tihulumendhe leti tlakukeke kumbe leti nga ehenhla ka vanhu lava fumiwaka hi tona. (2 Petro 3:10-12) “Matilo” lawa ma tsandzekile ku fuma vanhu kahle naswona ma ta hundza. (Yeremiya 10:23; Daniyele 2:44) “Matilo lamantshwa” lama nga ta siva matilo lawa, i Mfumo wa Xikwembu lowu eka wona ku nga na Hosi Yesu Kreste ni lava va 144 000 lava pfuxeriweke ku ya hanya etilweni, lava nga ta fuma na yena.—Varhoma 8:16, 17; Nhlavutelo 5:9, 10; 14:1, 3.
“Misava leyintshwa” leyi Petro a vulavulaka ha yona a hi pulanete leyintshwa. Yehovha u endle misava leyi yi hetisekile leswaku yi kota ku hlayisa vanhu hilaha ku nga heriki. (Pisalema 104:5) Minkarhi yin’wana Bibele yi tirhisa rito “misava” loko kahle-kahle yi vula vanhu. (Genesa 11:1) Misava leyi nga ta herisiwa ku nga ri khale i vanhu lava va tiendlaka xiphemu xa misava leyi yo homboloka. Hilaha ku fanaka, misava, leyi ku nga vanhu lava nga xi yingisiki Xikwembu, yi lovisiwile hi Ndhambi esikwini ra Nowa. (2 Petro 3:5-7) Kutani ke, xana “misava leyintshwa” i yini? I ntlawa lowuntshwa wa vanhu—i vagandzeri va ntiyiso va Xikwembu, lava “lulameke etimbilwini ta vona.” (Pisalema 125:4; 1 Yohane 2:17) Milawu hinkwayo leyi nga ta tirha ‘emisaveni leyintshwa’ yi ta va yi huma ‘ematilweni lamantshwa.’ Vavanuna vo tshembeka lava nga emisaveni va ta endla leswaku milawu leyi yi landzeleriwa.
Swilo Leswintshwa, Leswi Hlamarisaka!
Hakunene Yehovha u hi nyike kaya lerinene ngopfu, hi ku lunghiselela misava leswaku hina vanhu hi ta kota ku hanya eka yona. Yena hi yexe u vurile leswaku swilo hinkwaswo leswi a swi endleke laha misaveni a swi ri “swinene ngopfu.” (Genesa 1:31) Sathana Diyavulosi u endle leswaku Adamu na Evha va xandzuka. (Genesa 3:1-5; Nhlavutelo 12:9) Kambe, ku nga ri khale, Xikwembu xi ta endla leswaku vanhu vo lulama va kuma ‘vutomi bya xiviri.’ Lebyi i “vutomi lebyi nga heriki” ehansi ka swiyimo leyi hetisekeke, eParadeyisini. (1 Timotiya 6:12, 19) Sweswi a hi kambisiseni yin’wana ya mikateko leyi nga ta kumiwa hi nkarhi wolowo.
Hi nkarhi wa ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe, Sathana u ta va a bohiwile, a nge swi koti ku xanisa vanhu. Muapostola Yohane u ri: “Ndzi vona ntsumi [Mikayele ntsumi leyikulu, kumbe Yesu Kreste] yi xika hi le tilweni yi ri ni xilotlelo xa khele ro enta ni nketana leyikulu evokweni ra yona. Kavaloko yi khoma dragona, nyoka ya khale, ku nga Diyavulosi na Sathana, yi n’wi boha ku ringana malembe ya 1000. Kutani yi n’wi lahlela ekheleni ro enta, yi ri pfala yi ri tiyisa, leswaku a nga ha tshuki a hambukisa matiko kukondza ku hela malembe ya 1000.” (Nhlavutelo 20:1-3; 12:12) Vanhu va ta va va ntshunxekile, va nga ha kuceteriwi hi Sathana tanihi leswi a nga ta va a pfaleriwile ekheleni naswona va ta tlhela va kuma mikateko yin’wana yo tala loko Mfumo lowu se wu fuma.
Vubihi, madzolonga ni tinyimpi swi ta va swi nga ha ri kona. Bibele ya tshembisa: “Hi nkarhinyana, lowo homboloka a nge he vi kona; kunene u ta languta endhawini yakwe, u ta va a nga ri kona. Kambe lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu. Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.” (Pisalema 37:10, 11, 29) Yehovha Xikwembu u ta “herisa tinyimpi ku ya fika emakumu ka misava.” (Pisalema 46:9) Leyi hakunene i mhaka leyi tsakisaka leyi hi tiyisekisaka leswaku ku ta va ni vuhlayiseki ni ku rhula!
Hi ta tshama hi ri ni swakudya leswi nga ni rihanyo swi tlhela swi nandziha. Mupisalema u yimbelerile a ku: “Ku ta va ni mavele yo tala emisaveni; ma ta khapakhapa etinhlohlorhini ta tintshava.” (Pisalema 72:16) Hi nkarhi wolowo, a nga kona la nga ta karhatiwa hi ndlala.
A nga kona la nga ta vabya. Ina, “ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” (Esaya 33:24; 35:5, 6) Loko Yesu Kreste a ri laha misaveni, u tshungule vanhu va nhlokonho, a hanyisa lava lamaleke ni lava feke mahlo. (Matewu 9:35; Marka 1:40-42; Yohane 5:5-9) Anakanya hi leswi a nga ta swi endla emisaveni leyintshwa! Ehleketa hi ntsako lowu vanhu lava feke mahlo, lava feke tindleve, lava lamaleke ni lava nga kotiki ku vulavula va nga ta va na wona loko va tshunguriwile.
Loko vanhu lava yingisaka va ri karhi va hetiseka, ku dyuhala ku ta ya ku hela na kona. Manghilazi ya mahlo, tinhonga to xongotela, switulu swa lava va lamaleke, swibedlhele ni mirhi yo tshungula swi ta va swi nga ha ri kona. Swilo swi ta cinca swinene loko vuntshwa bya hina byi ri karhi byi vuyeteriwa! (Yobo 33:25) Mixo wun’wana ni wun’wana hi ta pfuka hi phyuphyile endzhaku ko tiphina hi vurhongo bya n’wantenyana naswona hi ta va hi lunghekele ku endla ntirho wa siku lerintshwa, lowu tsakisaka.
Ku pfuxiwa ka varhandziwa ni van’wana swi ta hi tsakisa. (Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15) Swi ta tsakisa swinene ku amukela Avele, Nowa, Abrahama, Sara, Yobo, Muxe, Rhuti, Davhida, Eliya, Estere ni van’wana vo tala! Ku ni van’wana va timiliyoni lava na vona va nga ta pfuxiwa. Vo tala va vona va ta va va nga tivi nchumu hi Yehovha, kambe va ta amukeriwa hi vanhu lava va nga ta va va tiyimisele ku va dyondzisa hi Xikwembu, swikongomelo swa xona, va va dyondzisa ni hi N’wana wa xona, Yesu Kreste. Loko vanhu lava pfuxiweke eku feni va ya va tiva Muvumbi wa vona, ku tiva Yehovha ku ta funengeta misava hi xiviri.
Xo tsakisa ku tlurisa, hi ta swi kota ku gandzela Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso hilaha ku nga heriki. Hi ta va ni lunghelo ro “tirhel[a] Yehovha hi ku tsaka,” naswona hi ta tirhisana hi vun’we loko hi ri karhi hi aka tindlu to saseka, hi rima misava naswona hi hetelela hi fume misava hinkwayo. (Pisalema 100:1-3; Esaya 65:21-24) Swi ta tsakisa swinene ku hanya hilaha ku nga heriki eparadeyisini leyi nga ni swilo hinkwaswo, leyi nga ni ku rhula yi tlhela yi saseka, leyi yisaka ku dzuneka evitweni ra Yehovha leri kwetsimaka!—Pisalema 145:21; Yohane 17:3.
Ndzingo Wo Hetelela
Eka Mfumo wa yena wa Gidi ra Malembe, Yesu u ta tirhisa gandzelo rakwe ra nkutsulo eka vanhu hinkwavo lavanene. Hi ku famba ka nkarhi, xidyoho xi ta susiwa hi ku helela naswona vanhu va ta va lava hetisekeke. (1 Yohane 2:2; Nhlavutelo 21:1-4) Leswi xidyoho xa Adamu xi nga ta va xi herile, vanhu lava hetisekeke va ta va va hetisekile enyameni, emianakanyweni, emahanyelweni ni le moyeni hilaha Xikwembu xi lavaka va va hakona. Loko va hetisekile, va nga ha ri na xidyoho, va ta va va ri vanhu ‘lava hanyaka’ hakunene. (Nhlavutelo 20:5) Hakunene vona ni misava ya Paradeyisi, va ta yisa ku dzuneka eka Yehovha!
Loko ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe ku hela, Sathana Diyavulosi swin’we ni madimona yakwe kumbe tintsumi to homboloka, va ta ntshunxiwa swa xinkarhana ekheleni leri a va hoxiwe eka rona eka malembe ya gidi lama hundzeke. (Nhlavutelo 20:1-3) Va ta pfumeleriwa ro hetelela leswaku va ringeta ku hambukisa vanhu eka Xikwembu. Hambileswi vanhu van’wana va nga ta hluriwa hi ku navela ko biha, nxandzuko lowu a wu nge tlhaveriwi hi dyambu. Yehovha u ta herisa vaxandzuki lava swin’we na Sathana ni madimona yakwe hinkwawo. Vubihi byi ta va byi fambele makumu. Vaendli va leswo biha a va nge he pfuki va ve kona, lavo lulama va ta nyikiwa vutomi lebyi nga heriki.—Nhlavutelo 20:7-10.
Xana U Ta Va Kona?
Vanhu lava rhandzaka Yehovha Xikwembu va ta hanya hilaha ku nga riki na makumu. Vutomi lebyi nga heriki bya le Paradeyisini a byi nge phirhi. Kahle-kahle, vutomi byi ta ya byi tsakisa loko nkarhi wu ya emahlweni, hikuva vutivi bya Yehovha Xikwembu a byi heli. (Varhoma 11:33) U ta tshama u ri ni xilo xintshwa xo xi dyondza naswona u ta va ni nkarhi wo tala wo nghenisa vutivi. Ha yini? Hikuva a wu nge hanyi malembe ya 70 kumbe 80 ntsena kambe u ta hanya hilaha ku nga heriki.—Pisalema 22:26; 90:10; Eklesiasta 3:11.
Loko u xi rhandza Xikwembu, a wu nge karhali ku endla ku rhandza ka xona. Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Ku rhandza Xikwembu, hi kona ku hlayisa swileriso swa xona; kasi loko swi ri swileriso swa xona a swi tiki.” (1 Yohane 5:3) Hikwalaho, u nga pfumeleli nchumu xi ku sivela ku tsakisa Yehovha Xikwembu hi ku endla swo lulama. Tshama u ri karhi u tsundzuka ntshembo lowu hlamarisaka lowu Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri ku nyikaka wona. Tivekele pakani yo endla ku rhandza ka Yehovha naswona u nga yi tshiki. Kutani u ta va kona loko xikongomelo xa Xikwembu hi misava xi hetiseka naswona kaya ra hina se ri ri paradeyisi leyi nga ta tshama hi masiku, leyi tateke misava hinkwayo.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]
Masimu ya Vaisrayele a ma humesa ndzalo ya swakudya loko va katekisiwa hi Xikwembu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Hi yihi mikateko leyi u navelaka ku yi kuma eParadeyisini?