Xana U Nga Swi Kota Ku Rhurhela Laha Ku Nga Ni Xilaveko Lexikulu Xa Vahuweleri Va Mfumo?
“A hi tihanyela vutomi bya le mafurheni le United States, kambe a hi chava leswaku moya wo hlongorisa rifuwo lowu a wu ri kona kwalaho, wu nga hetelela wu hi nghenile hina swin’we ni vana va hina vambirhi va vafana. Mina ni nghamu ya mina hi tshame hi va varhumiwa, naswona se a hi lava ku tlhela hi hanya vutomi byebyo byo olova kambe lebyi tsakisaka.”
LESWI Ralph na Pam a va navela ku tlhela va va vatirheli va nkarhi hinkwawo, hi 1991 va endle xiboho xa ku tsalela marhavi yo hlayanyana va vula leswaku va navela ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo. Vamakwerhu va le rhavini ra le Mexico va va byele leswaku ku ni xilaveko xa xihatla xa vahuweleri va Mfumo lava nga ta chumayela vanhu lava vulavulaka Xinghezi etikweni rero. Entiyisweni, vamakwerhu va le rhavini rolero va vule leswaku nsimu yoleyo a yi ‘basile leswaku yi nga tshoveriwa.’ (Yoh. 4:35) Swi nga si ya kwihi, Ralph na Pam swin’we ni vana va vona lava hi nkarhi wolowo a va ri ni malembe ya 8 na 12 va amukele xirhambo lexi kutani va sungula ku endla malunghiselelo yo rhurhela eMexico.
Nsimu Leyikulu Swinene
Ralph wa hlamusela: “Loko hi nga si rhurha eUnited States, vamakwerhu van’wana lava hi navelelaka leswinene va te: ‘Ku rhurhela etikweni rin’wana swi ni khombo swinene!’ ‘Xana mi ta endla yini loko mi fika mi vabya?’ ‘Ha yini mi lava ku ya chumayela ensin’wini leyi tirhisaka Xinghezi? Vanhu lava vulavulaka Xinghezi kwalaho a va nge wu tsakeli ntiyiso!’ Kambe se a hi tiyimiserile ku famba. Phela, loko hi nga si teka xiboho lexi hi rhange hi ku hlela kahle leswaku mundzuku hi nga tisoli. Se a hi ri ni malembe yo tala hi ri karhi hi kunguhata mhaka leyi. A hi papalata ku endla swikweleti leswi nga ta hi tekela nkarhi wo leha ku swi hakela, a hi hlayise mali naswona a hi hete nkarhi wo leha tanihi ndyangu hi bula hi swiphiqo leswi hi nga ha hlangavetanaka na swona.”
Ralph ni ndyangu wakwe va rhange va endzela rhavi ra le Mexico va nga si rhurhela kona. Loko va fika kwalaho vamakwerhu va va kombe mepe wa tiko hinkwaro ra Mexico kutani va ku, “Hi leyi nsimu ya n’wina!” Ndyangu lowu wu hlawule ku tshama eSan Miguel de Allende, ku nga doroba leri nga mpfhuka lowu endlaka 240 wa tikhilomitara en’walungu-vupela-dyambu bya Doroba ra Mexico laha ku nga ni vanhu vo tala lava humaka ematikweni yo hambana-hambana. Endzhaku ka malembe manharhu va fikile, ku simekiwe vandlha leri nga ni vahuweleri va 19 leri tirhisaka Xinghezi edorobeni rolero. Rolero a ku ri vandlha ro sungula leri tirhisaka Xinghezi eMexico—kambe ntirho a wa ha ri wukulu.
Ku ni vanhu va kwalomu ka miliyoni lava humaka eUnited States lava tshamaka eMexico. Ku engetela kwalaho, ku ni vanhu vo tala va le Mexico lava nga dyondzeka ni swichudeni leswi tivaka ni Xinghezi. Ralph u ri: “A hi khongelela leswaku hi kuma vatirhi lava engetelekeke. Endlwini ya hina a hi ri ni kamara leyi a yi ri ya vamakwerhu lava a va ta eMexico va ta kumisisa leswi engetelekeke, ku vona loko na vona va nga swi kota ku ya tirha laha a ku ri ni xilaveko lexikulu.”—Tinhl. 13:2.
Va Olovise Vutomi Bya Vona Leswaku Va Chumayela Hi Xitalo
Swi nga si ya kwihi, vamakwerhu lava a va lava ku tirha hilaha ku engetelekeke entirhweni wo chumayela va sungule ku fika eMexico. Van’wana va vona a ku ri Bill na Kathy lava humaka eUnited States. Se a va ri ni malembe ya 25 va tirha ensin’wini leyi nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri. A va lava ku dyondza Xipaniya, kambe sweswo hinkwaswo swi cincile loko va rhurhele edorobeni ra Ajijic leri nga eribuweni ra Tiva ra Chapala, ku nga ndhawu leyi ku tshamaka vanhu lava humaka eUnited States lava nga huma penceni. Bill u ri: “Le Ajijic a hi lavisisa vanhu lava vulavulaka Xinghezi lava lavaka ku dyondza ntiyiso.” Ku nga si hela malembe mambirhi Bill na Kathy va fike edorobeni leri, va tsakele ku vona ku simekiwa ka vandlha ra vumbirhi leri tirhisaka Xinghezi eMexico.
Ken na Joanne lava humaka eCanada na vona a va lava ku olovisa vutomi bya vona naswona va heta nkarhi wo tala va ri eku chumayeleni. Na vona va rhurhele eMexico. Ken u ri: “Swi hi teke nkarhi wo leha ku tolovela ku hanya endhawini leyi swi nga ha endlekaka ku nga vi ni mati yo kufumela, gezi kumbe tinqingho ti nga tirhi ku ringana masiku yo hlayanyana.” Hambiswiritano, ku chumayela mahungu lamanene hi swona leswi a swi hi endla hi tsaka. Ku nga ri khale Ken u ve nandza wa vutirheli naswona endzhaku ka malembe mambirhi u ve nkulu. Eku sunguleni, Britanny n’wana wa vona wa nhwanyana a swi n’wi tikela ku hlanganyela ni vandlha leritsongo leri tirhisaka Xinghezi leri nga ni vantshwa lava nga tatiki ni xandla. Hambiswiritano, endzhaku ka loko a sungule ku hlanganyela eka ntirho wo aka Tiholo ta Mfumo, u ve ni vanghana vo tala lavanene lava humaka etindhawini to hambana-hambana ta tiko leri.
Patrick na Roxanne lava humaka exifundzheni xa Texas eUnited States a va tsakile loko va twa hi ta nsimu leyi tirhiwaka hi varhumiwa leyi nga riki kule ngopfu ni laha ku tshamaka vanhu lava vulavulaka Xinghezi. Patrick u ri: “Endzhaku ka loko hi endzele eMonterrey, ku nga doroba leri nga en’walungu-vuxa bya Mexico, hi swi xiyile leswaku Yehovha a a hi kongomisa leswaku hi ya pfuneta endhawini yoleyo.” Ku nga si hela ni masiku ya ntlhanu, va xavise yindlu ya vona leyi a yi ri eTexas kutani va “pelela eMakedoniya” hi ndlela yo fanekisela. (Mint. 16:9) Le Mexico a swi nga va oloveli ku kuma mali yo tihanyisa, kambe endzhaku ka malembe mambirhi a va tsakile loko va vona ntlawa lowutsongo lowu nga ni Timbhoni ta 17 wu kula wu va vandlha leri nga ni vahuweleri va 40.
Jeff na Deb i mpatswa wun’wana lowu na wona wu nga olovisa vutomi bya wona leswaku wu tirha hilaha ku engetelekeke entirhweni wo chumayela. Va xavise yindlu ya vona leyikulu leyi a yi ri eUnited States kutani va ya tshama eka yindlu leyitsongo eCancún, ku nga doroba leri nga eribuweni ra le vuxeni bya Mexico. Enkarhini lowu hundzeke, a va tolovele ku ya eminhlanganweni leyi khomeriwaka emiakweni leyi fuleriweke, leyi nga ni swo berisa moya ekusuhi ni laha va tshamaka kona. Sweswi a va fanele va famba tiawara ta nhungu leswaku va ya enhlengeletanweni ya le kusuhi leyi tirhisaka Xinghezi, leyi a yi khomeriwa exitediyamu lexi nga fuleriwangiki. Kambe va tsake swinene loko va vona ku simekiwa vandlha leri nga ni vahuweleri va 50 le Cancún.
Vamakwerhu van’wana va le Mexico na vona va sungule ku pfuneta entirhweni wo chumayela ensin’wini leyi ku tirhisiwaka Xinghezi. Hi xikombiso, loko Rubén ni ndyangu wakwe va twa leswaku eSan Miguel de Allende ku simekiwe vandlha ro sungula leri tirhisaka Xinghezi nileswaku hi rona leri a ri fanele ri tirha nsimu hinkwayo ya vanhu lava vulavulaka Xinghezi eMexico, va nambe va endla xiboho xo ya pfuna. Leswi a swi vula leswaku a va fanele va dyondza Xinghezi, va tolovela ndhavuko wun’wana naswona va famba mimpfhuka yo leha—800 wa tikhilomitara vhiki na vhiki—va ya eminhlanganweni. Rubén wa hlamusela: “Hi ve ni lunghelo ro chumayela vanhu lava humaka ematikweni mambe lava se a va ri ni malembe va tshama eMexico kambe a vo sungula ku twa mahungu lamanene hi ririmi ra vona. Van’wana a va rila va kombisa ku tlangela.” Endzhaku ko pfuna vandlha ra le San Miguel de Allende, Rubén ni ndyangu wakwe va ve phayona edorobeni ra Guanajuato, leri nga exikarhi ka Mexico, laha va pfuneteke eku simekiweni ka vandlha leri tirhisaka Xinghezi leri nga ni vahuweleri vo tlula 30. Namuntlha va tirha ni ntlawa lowu tirhisaka Xinghezi lowu nga le Irapuato, ku nga doroba leri nga ekusuhi ni le Guanajuato.
Ku Chumayela Vanhu Lava Swi Nga Oloviki Ku Va Fikelela
Ku engetela eka vanhu lava humaka ematikweni mambe, ku ni vanhu vo tala va le Mexico lava vulavulaka Xinghezi. A swi olovi ku va fikelela hi mahungu ya Mfumo hikuva va tshama etindhawini ta vanhu vo fuma naswona vanhu lava tirhaka emitini ya vona hi vona lava u kotaka ku vulavula na vona ntsena. Kumbe loko vini va miti vo tshuka va pfula nyangwa, swi nga ha endleka va nga swi lavi ku yingisela rungula ra hina hikwalaho ka leswi va ehleketaka leswaku Timbhoni ta Yehovha i mpambukwa lowutsongo wa kwalaho. Kambe loko vini va miti vo tano va chumayeriwa hi Timbhoni leti humaka ematikweni man’wana, van’wana va yingisela.
Xiya xikombiso xa Gloria loyi a humaka edorobeni ra Querétaro leri nga exikarhi ka Mexico. U ri: “Ndzi tshame ndzi chumayeriwa hi Timbhoni leti vulavulaka Xipaniya, kambe a ndzi ti yingiselanga. Kambe loko ndyangu wa mina ni vanghana va mina va sungule ku va ni swiphiqo, ndzi tshikilelekile lerova ndzi khongela eka Xikwembu leswaku xi ndzi pfuna. Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, hi endzeriwe hi wansati un’wana loyi a a vulavula Xinghezi. U fike a vutisa loko a ri kona loyi a tivaka Xinghezi laha kaya. Leswi a a huma etikweni rin’wana, a ndzi lava ku tiva swo tala hi yena kutani ndzi n’wi byele leswaku ndza xi vulavula. Loko a ri karhi a vulavula, a ndzi tivutisa ndzi ku, ‘Xana wansati loyi wa le Amerika u lava yini laha?’ Kambe a ndzi kombele Xikwembu leswaku xi ndzi pfuna. Kumbexana Xikwembu a xi tirhisa wansati loyi leswaku xi hlamula xikhongelo xa mina.” Gloria u pfumele ku dyondzeriwa Bibele kutani a endla nhluvuko hi xihatla a kala a khuvuriwa, hambileswi ndyangu wa yena a wu n’wi kaneta. Namuntlha, Gloria i phayona ra nkarhi hinkwawo naswona nuna wakwe ni n’wana wa vona wa jaha va tirhela Yehovha.
Mikateko Leyi Kumiwaka Hi Lava Tirhaka Hilaha Ku Engetelekeke eNtirhweni Wo Chumayela
Ku tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo a swi olovi, kambe swi tisa mikateko yo tala. Ralph loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni ka xihloko lexi u ri: “A hi fambisa tidyondzo ta Bibele ni vanhu lava humaka eBritain, eChayina, eJamaica, eSweden ni vanhu lava humaka emindyangwini ya vuhosi ya le Ghana. Swin’wana swa swichudeni leswi swa Bibele swi nghenele ntirho wa nkarhi hinkwawo. Emalembeni lama nga hundza ndyangu wa hina wu vone ku simekiwa ka mavandlha ya nkombo lama tirhisaka Xinghezi. Vana va hina havambirhi va vafana va sungule ku phayona na hina naswona sweswi va tirha eBethele ya le United States.”
Le Mexico sweswi ku ni mavandlha ya 88 lama tirhisaka Xinghezi ni mintlawa yo hlayanyana. I yini leswi nga endla leswaku ku va ni ku andza loku? Vanhu vo tala lava vulavulaka Xinghezi eMexico a va nga si tshama va vulavula ni Timbhoni. Van’wana a va yingisela hikwalaho ka leswi vanghana ni maxaka ya vona a va nga ta va kaneta tanihi leswi a va ri ekule na vona. Hambiswiritano, van’wana va pfumele ku dyondzeriwa Bibele hikwalaho ka leswi va humeke penceni naswona va nga ni nkarhi wo dyondza Bibele. Ku engetela kwalaho, vahuweleri vo tala emavandlheni lama tirhisaka Xinghezi eMexico va phayona, leswi endlaka leswaku vanhu va hiseka emavandlheni wolawo naswona ku va ni ku andza.
Ku Ni Mikateko Yo Tala Leyi U Nga Yi Kumaka
A swi kanakanisi leswaku vanhu vo tala emisaveni hinkwayo va ta yingisela loko va twa mahungu lamanene ya Mfumo hi ririmi ra rikwavo. Hakunene swa khutaza ku xiya leswaku vamakwerhu vo tala, lavakulu ni lavatsongo, lava ngheneleke vukati ni lava nga byi nghenelangiki va tiyimiserile ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo. I ntiyiso leswaku va nga ha langutana ni swiphiqo, kambe swiphiqo swa kona a swi nyawuli loko swi ringanisiwa ni ntsako lowu va vaka na wona loko va kuma vanhu va timbilu letinene lava amukelaka ntiyiso wa le Bibeleni. Xana na wena u nga swi kota ku hlela swiyimo swa wena leswaku u rhurhela laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo etikweni ra ka n’wina kumbe etikweni rin’wana?a (Luka 14:28-30; 1 Kor. 16:9) Loko swi ri tano, tiyiseka leswaku u ta kuma mikateko yo tala.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke mayelana ni ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu, vona buku leyi nge Ku Hleleriwa Ku Endla Ku Rhandza Ka Yehovha, matluka 111-112.
[Bokisi leri nga eka tluka 21]
Vanhu Lava Humeke Penceni Lava Tsakeke Va Xiyiwa Hi Van’wana
Beryl u suke eBritain a ya tshama eCanada. Loko a fika kwalaho u tirhe tanihi mininjhere eka tikhampani to hlayanyana leti humaka ematikweni man’wana. U tlhele a va wansati la nga ni vuswikoti byo gada tihanci naswona hi 1980 u hlawuriwe ku yimela tiko ra Canada eka Tiolimpiki. Loko Beryl ni nuna wakwe va huma penceni va ye va ya tshama le Chapala, eMexico, naswona a va tala ku dya etindhawini ta kwalaho leti xavisaka swakudya. Loko a vona vanhu van’wana lava vulavulaka Xinghezi lava na vona va nga huma penceni lava a va tikomba va tsakile, u titivise eka vona kutani a va vutisa leswaku a va endla yini eMexico. Vanhu volavo lava tsakeke hakanyingi a va ri Timbhoni ta Yehovha. Beryl ni nuna wakwe va tibyele leswaku loko ku ri hi leswaku munhu u va ni ntsako ni xikongomelo evuton’wini hi ku va a tiva Xikwembu, na vona a va lava ku xi tiva. Endzhaku ko ya eminhlanganweni ya Vukreste tin’hweti to hlayanyana, Beryl u pfumerile ku dyondzeriwa Bibele naswona u ve Mbhoni. Beryl u hete malembe yo hlayanyana a ri phayona ra nkarhi hinkwawo.
[Bokisi leri nga eka tluka 22]
“I Nkateko Lowukulu Ku Va Na Vona”
Vamakwerhu lava nga emavandlheni lama nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo va va tlangela swinene vamakwerhu lava rhurhelaka ematikweni ya vona. Vamakwerhu van’wana va le rhavini ra le Kharibiya va tsale va ku: “Loko madzana-dzana ya vamakwerhu lava humaka ematikweni man’wana vo suka laha tikweni leri, mavandlha ma nga koka ku tika. I nkateko lowukulu ku va na vona.”
Rito ra Xikwembu ri vula leswaku “vavasati lava vulaka mahungu lamanene i vuthu lerikulu.” (Ps. 68:11) Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi ku nga ni vamakwerhu vo tala va xisati lava nga tekiwangiki exikarhi ka vamakwerhu lava tirhaka ematikweni mambe. Vamakwerhu volavo va xisati lava rhangisaka swilaveko swa van’wana va pfuna swinene. Vamakwerhu va le rhavini rin’wana ra le Yuropa Vuxa va tsale va ku: “Emavandlheni ya hina yo tala ku ni vamakwerhu vo tala va xisati naswona minkarhi yin’wana va tlula hafu ya vahuweleri va vandlha. Vo tala va vona va ha ri vantshwa entiyisweni, kambe vamakwerhu va xisati lava humaka ematikweni man’wana va pfuna swinene hi ku letela vamakwerhu volavo. Hakunene hi va teka va ri va nkoka swinene vamakwerhu volavo va xisati lava humaka ematikweni man’wana!”
Xana vamakwerhu volavo va xisati va titwa njhani hi ku tirha ematikweni man’wana? Angelica makwerhu wa xisati la nga ni malembe ya kwalomu ka 35 naswona a nga heta malembe yo tala a chumayela ematikweni man’wana a ri phayona leri nga tekiwangiki u ri: “Swi tele swiphiqo leswi a ndzi hlangana na swona. Exiavelweni xa mina xin’wana, siku ni siku a ndzi famba ku vava etindleleni leti nga ni ridaka naswona a ndzi vona vanhu vo tala lava xanisekaka, kutani sweswo a swi ndzi tshikilela. Kambe a ndzi tsaka loko ndzi pfuna vanhu ensin’wini. Marito yo tala yo tlangela lawa a ma vuriwa hi vamakwerhu va xisati va kwalaho lava hakanyingi a va ndzi nkhensa hi leswi ndzi teke ndzi ta va pfuna a ma ndzi endla ndzi titwa ndzi ri wa nkoka. Makwerhu un’wana wa xisati u ndzi byele leswaku ku ta ka mina etikweni ra ka vona leswaku ndzi ta phayona kona swi n’wi khutazile leswaku a nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo.”
Sue la nga phayona naswona a nga ni malembe ya va-50 u ri: “Ku ni swiphiqo swo tala leswi u langutanaka na swona, kambe swiphiqo sweswo a hi nchumu loko hi swi ringanisa ni mikateko leyi u yi kumaka. Nsimu ya tsakisa swinene! Leswi ndzi hetaka nkarhi wo tala ndzi ri ni vamakwerhu va xisati lava ha riki vantshwa ensin’wini, ndzi va hlamusela leswi ndzi nga swi dyondza eBibeleni ni le minkandziyisweni ya hina malunghana ni ndlela leyi va nga swi tiyiselelaka ha yona swiphiqo. Hakanyingi va tala ku ndzi byela leswaku xikombiso xa mina xo tiyiselela swiphiqo loko ndzi ri karhi ndzi ri phayona leri nga tekiwangiki ku ringana malembe yo tala, swa va pfuna va swi vona leswaku na vona va nga swi kota ku hlula swiphiqo evuton’wini bya vona. Ku pfuna vamakwerhu volavo va xisati swi endla leswaku ndzi titwa ndzi enerisekile swinene evuton’wini.”
[Mepe lowu nga eka tluka 20]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
MEXICO
Monterrey
Guanajuato
Irapuato
Ajijic
Chapala
Tiva ra Chapala
San Miguel de Allende
Querétaro
DOROBA RA MEXICO
Cancún
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Van’wana va tsakele ku chumayela vanhu lava humaka ematikweni mambe lava a vo sungula ku twa mahungu lamanene