“Mfumo Wa Wena A Wu Te”—Xana Wu Ta Fika Rini?
“Loko mi vona swilo leswi hinkwaswo, tivani leswaku u le kusuhi, etinyangweni.”—MAT. 24:33.
1, 2. (a) I yini leswi nga vangelaka munhu muxaka wo karhi wa ku va bofu? (b) I yini leswi hi nga tiyisekaka ha swona malunghana ni Mfumo wa Xikwembu?
U NGA ha va u swi xiyile leswaku a hi minkarhi hinkwayo vanhu va tsundzukaka vuxokoxoko lebyi fanaka malunghana ni xiendlakalo xo karhi. Hilaha ku fanaka, munhu swi nga ha n’wi tikela ku swi tsundzuka kahle leswi dokodela a swi vuleke endzhaku ka loko a n’wi kamberile. Kumbe munhu un’wana swi nga ha n’wi tikela ku kuma swilotlelo swakwe kumbe manghilazi yakwe ya mahlo hambiloko ma ri emahlweni ka yena. Swilo leswi hinkwaswo swi nga ha va swi fambisana ni leswi valavisisi va swi vulaka leswaku i muxaka wo karhi wa ku va bofu—ku nga voni nchumu wo karhi, kumbe ku rivala nchumu wo karhi hikwalaho ko ringeta ku endla swilo swo tala hi nkarhi wun’we. Ku vuriwa leswaku yoleyo i ndlela leyi byongo bya hina byi tirhaka ha yona.
2 Vanhu vo tala namuntlha i mabofu loko swi ta eka swiendlakalo leswi humelelaka emisaveni. Va nga ha pfumela leswaku misava yi cince swinene ku sukela hi 1914, kambe a va wu voni nkoka wa swiendlakalo sweswo. Hina swichudeni swa Bibele, ha swi tiva leswaku Mfumo wa Xikwembu wu te hi 1914 loko Yesu a vekiwa ku va Hosi etilweni. Kambe ha swi tiva leswaku xikhongelo lexi nge “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni,” a xi si hlamuriwa hi ku helela. (Mat. 6:10) Swi le rivaleni leswaku xi ta hlamuriwa hi helela loko ku herisiwa mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. Ku rhandza ka Xikwembu ku ta endleka emisaveni hilaha ku endlekaka hakona etilweni loko mafambiselo lawa ma ta va ma herisiwile.
3. Loko hi dyondza Rito ra Xikwembu hi kota ku vona yini?
3 Leswi hi dyondzaka Rito ra Xikwembu nkarhi na nkarhi, ha swi vona leswaku vuprofeta bya hetiseka sweswi. Wa nga vona ndlela leyi hi hambaneke ha yona ni vanhu vo tala! Va khomeke swinene hi vutomi bya vona lerova a va byi voni vumbhoni lebyi nga erivaleni bya leswaku Kreste u le ku fumeni ku sukela hi 1914 ni leswaku ku nga ri khale u ta lovisa misava leyi yo homboloka. Hambiswiritano, tivutise xivutiso lexi: Loko se u ri ni makume ya malembe u ri karhi u tirhela Xikwembu, xana wa ha tshemba leswaku makumu ya misava leyi ma tshinele swinene ni leswaku swiendlakalo leswi endlekaka laha misaveni swa swi kombisa sweswo? Hambiloko wa ha ku va Mbhoni, xana u khathala ngopfu hi yini? Ku nga khathariseki nhlamulo ya hina, a hi kambisiseni swivangelo swinharhu swa nkoka leswi endlaka hi tiyiseka leswaku Hosi leyi totiweke hi Xikwembu, yi ta teka magoza lama engetelekeke ku nga ri khale leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku ta endliwa hi ku helela emisaveni.
VAGADI VA TIHANCI VA HUMELERILE
4, 5. (a) Yesu a a ri karhi a endla yini ku sukela hi 1914? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.) (b) Vagadi vanharhu va tihanci lava saleke Yesu endzhaku va yimela yini naswona vuprofeta lebyi byi hetiseke njhani?
4 Hi 1914, Yesu Kreste—loyi a kombisiwaka a gade hanci yo basa—u nyikiwe harhi yakwe ya le tilweni. U nambe a sungula ku hlula misava yo homboloka ya Sathana. (Hlaya Nhlavutelo 6:1, 2.) Vuprofeta lebyi nga eka Nhlavutelo ndzima 6 byi hi nyike xivangelo xo langutela leswaku endzhaku ka loko Mfumo wa Xikwembu wu sungule ku fuma, swiyimo swa laha misaveni a swi ta hatla swi nyanya ku biha—tinyimpi, ku kayivela ka swakudya, mavabyi ni swilo swin’wana leswi vangaka rifu. Makhombo lawa ma fanekiseriwa hi vuprofeta bya vagadi vanharhu va tihanci lava saleke Yesu Kreste endzhaku.—Nhlav. 6:3-8.
5 Hilaha ku profetiweke hakona, ku rhula ku ‘susiwile emisaveni,’ ku nga khathariseki switshembiso swa matiko yo tala swa leswaku ma ta tirhisana kutani ma hlayisa ku rhula. Nyimpi yo Sungula ya Misava a ku ri yona yo sungula eka tinyimpi to tala leti onheke leti suseke ku rhula emisaveni. Hambileswi ku endliweke nhluvuko lowukulu eka ikhonomi ni le ka sayense ku sukela hi 1914, ku pfumaleka ka swakudya ka ha wu xungeta nsirhelelo wa misava. Ku tlula kwalaho, a nga kona la nga kanetaka leswaku mixaka hinkwayo ya mavabyi, makhombo ya ntumbuluko ni ‘makhombo man’wana lama dlayaka’ swi ya emahlweni swi dlaya vanhu va timiliyoni lembe ni lembe. Swiendlakalo leswi swi ni khombo swinene, swi humelela minkarhi yo tala naswona swi dlaya vanhu vo tala ku tlula mpimo. Xana wa swi xiya leswaku sweswo swi vula yini?
6. I vamani lava xiyeke ku hetiseka ka vuprofeta bya le Bibeleni naswona va susumeteleke ku endla yini?
6 Vanhu vo tala va kavanyetiwe hi ku sungula ka Nyimpi yo Sungula ya Misava ni chachalaza ya le Spain. Kambe, Vakreste lava totiweke a va langutele lembe ra 1914 hi mahlo-ngati tanihi ku hela ka Minkarhi ya Vamatiko, kumbe “nkarhi lowu vekiweke wa matiko.” (Luka 21:24) A va nga tiyiseki kahle hi leswi a swi ta humelela. Nilokoswiritano, a va swi tiva leswaku hi lembe ra 1914 a ku ta endleka xiendlakalo xa nkoka eka Mfumo wa Xikwembu. Endzhakunyana ka loko va yi twisise kahle ndlela leyi vuprofeta bya le Bibeleni byi hetisekeke ha yona, va twarise eka van’wana hi xivindzi leswaku Mfumo wa Xikwembu wu sungule ku fuma. Matshalatshala ya vona yo chumayela hi Mfumo ma endle leswaku va xanisiwa hi ndlela ya tihanyi. Ku xanisiwa koloko loku humeleleke ematikweni yo tala na kona a ku ri ku hetiseka ka vuprofeta. Eka makume ya malembe lama landzeleke, valala va Mfumo wolowo va “[kunguhate] khombo hi xileriso xa nawu.” Va tlhele va tirhisa madzolonga, va khotsa ni ku dlaya vamakwerhu hi ku va hayeka, va va balesela kumbe va va tsema tinhloko.—Ps. 94:20; Nhlav. 12:15.
7. Ha yini vanhu vo tala va nga wu voni nkoka wa leswi endlekaka emisaveni namuntlha?
7 Ha yini vanhu vo tala va nga byi voni vumbhoni byo tala bya leswaku Mfumo wa Xikwembu se wa fuma etilweni? Ha yini va nga swi xiyi leswaku swiendlakalo swa laha misaveni swi hetisisa vuprofeta bya le Bibeleni lebyi vanhu va Xikwembu va nga ni malembe yo tala va ri karhi va byi twarisa? Xana swi nga ha endleka leswaku va xiya ntsena leswi va kotaka ku swi vona hi mahlo ya vona? (2 Kor. 5:7) Xana va khomeke swinene hi vutomi bya vona lerova a va swi voni leswi Xikwembu xi swi endlaka? (Mat. 24:37-39) Xana van’wana va vona va kavanyetiwa hi mavonelo ni tipakani ta misava ya Sathana? (2 Kor. 4:4) Hi fanele hi va ni ripfumelo swin’we ni vuswikoti byo vona leswi nga riki emahlweni ka hina ntsena, leswaku hi ta twisisa leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga le ku swi endleni. Ha tsaka swinene leswi hi kotaka ku vona leswi nga le ku endlekeni hakunene!
VUBIHI BYI TINYIKA MATIMBA
8-10. (a) Tsalwa ra 2 Timotiya 3:1-5 ri hetiseke njhani? (b) Ha yini hi nga vulaka leswaku vubihi byi tinyike matimba?
8 Ku ni xivangelo xa vumbirhi lexi endlaka hi swi tiva leswaku ku nga ri khale Mfumo wa Xikwembu wu ta fuma misava: Vanhu va ya va nyanya ku biha. Hi ni malembe ya kwalomu ka dzana hi ri karhi hi vona swiyimo leswi profetiweke eka 2 Timotiya 3:1-5. Swilo leswi hlamuseriweke eka tindzimana toleto swi endleka emisaveni hinkwayo. Xana wa swi xiya leswaku vuprofeta lebyi byi hetiseke hi ndlela leyikulu? A hi kambisiseni swikombiso swin’wana leswi swi swi kombisaka kahle leswi.—Hlaya 2 Timotiya 3:1, 13.
9 Anakanya hi ku hambana loku nga kona exikarhi ka swilo leswi a swi tsema vanhu nhlana hi va-1940 kumbe hi va-1950 ni leswi endlekaka namuntlha entirhweni, eka vuhungasi, emintlangwini ni le ka fexeni. Madzolonga lamakulu ni mahanyelo yo biha ku tlula mpimo swi voniwa hinkwako. Vanhu va ringeta ku tsema van’wana nhlana hi madzolonga ya vona, mahanyelo ya vona yo biha ni ya tihanyi. Minongonoko ya thelevhixini leyi vo tala a va anakanya leswaku a yi nga lulamanga hi va-1950, sweswi yi tekiwa yi lulamele ku hlaleriwa hi mindyangu. Vo tala va wu xiyile nkucetelo lowukulu lowu vasodoma va nga na wona eka vuhungasi ni le ka fexeni ni ndlela leyi va ma seketelaka ha yona mahanyelo ya vona erivaleni. Nkateko wa kona, hina ha yi tiva ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi swilo leswi!—Hlaya Yudha 14, 15.
10 Kumbe Mukreste a nga ha anakanya hi leswi a swi tekiwa ku ri ku xandzuka ka vantshwa hi va-1950 ni leswi endlekaka namuntlha. Vatswari a va tshamela ku karhateka hi ku va vana va vona va dzaha fole, va nwa byala kumbe va cina hi ndlela leyi nga fanelangiki, naswona a swi fanerile leswaku va karhateka. Namuntlha hi tala ku twa swiviko leswi tsemaka nhlana swo fana ni leswi: Xichudeni lexi nga ni malembe ya 15 xi balesele vadyondzi-kulobye, xi dlaye vambirhi xi vavisa 13 wa vona. Ntlawa wa vantshwa lava dakweke va dlaye xinhwanyatana xa malembe ya kaye hi ndlela ya tihanyi kutani va ba tata wa xona ni xaka ra xona. Ku vuriwa leswaku vantshwa va le tikweni rin’wana ra le Asia hi vona va endleke hafu ya vugevenga lebyi humeleleke ku ringana malembe ya khume. A nga kona la nga kanetaka leswaku swilo swi nyanye ku biha.
11. Ha yini vanhu vo tala va nga swi xiyi leswaku swilo swi nyanya ku biha?
11 Muapostola Petro u vule hi ku kongoma a ku: “Emasikwini ya makumu ku ta va ni vahlekuri lava hlekulaka, va famba hi ku ya hi ku navela ka vona va ku: ‘Byi kwihi vukona byakwe lebyi tshembisiweke? Hikuva, ku sukela siku vatata wa hina va etleleke ha rona eku feni, swilo hinkwaswo swa ha tshame hilaha a swi ri hakona eku sunguleni ka ntumbuluko.’” (2 Pet. 3:3, 4) Ha yini vanhu van’wana va endla tano? Swi tikomba onge loko hi tshamela ku vona nchumu wo karhi, a ha ha vi na mhaka na wona. Loko langutelo ni mahanyelo ya vanhu swi cinca hakatsongo-tsongo a swi nge hi tsemi nhlana ngopfu, kambe ku cinca loku nga languteriwangiki ka mahanyelo ya munghana lonkulu ku nga hi tsema nhlana. Nilokoswiritano, ku hohloka loku ka mahanyelo hakatsongo-tsongo ku ni khombo.
12, 13. (a) Ha yini hi nga fanelanga hi hetiwa matimba hi leswi endlekaka emisaveni? (b) I yini lexi nga ta hi pfuna ku tiyisela masiku lawa yo hetelela lawa swi ‘nonon’hwaka ku langutana na wona’?
12 Muapostola Pawulo u hi lemuxile leswaku “emasikwini yo hetelela,” swiyimo swi ta ‘nonon’hwa ku langutana na swona.’ (2 Tim. 3:1) Kambe swa koteka ku langutana na swona, hikwalaho a hi boheki ku tumbela emisaveni. Hi nga swi kota ku hlula ku hetiwa matimba kwihi na kwihi kumbe ku chava loku hi nga ha vaka na kona hi ku pfuniwa hi Yehovha, moya wakwe ni vandlha ra Vukreste. Hi nga swi kota ku tshama hi tshembekile. “Matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” i ya Xikwembu, a hi ya hina.—2 Kor. 4:7-10.
13 Pawulo u sungule vuprofeta byakwe lebyi vulavulaka hi masiku yo hetelela hi marito lama nge “tiva leswi.” Marito lawa ma tiyisekisa leswaku leswi vuriweke endzhaku ka wona swi ta humelela hakunene. A swi kanakanisi leswaku vanhu lava nga chaviki Xikwembu va ta ya emahlweni va nyanya ku biha kukondza Yehovha a tisa makumu. Van’wamatimu va pfumerile leswaku loko milawu ya leswinene ni leswo biha yi hohloka swinene, vanhu kumbe matiko ma hohlokile. A swi nga si tshama swi endleka leswaku milawu ya leswinene ni leswo biha yi hohloka emisaveni hinkwayo hi ndlela leyi yi hohlokeke ha yona sweswi. Vanhu vo tala va nga ha honisa leswi sweswo swi vulaka swona, kambe swiendlakalo leswi veke kona ku sukela hi 1914 swi fanele swi hi khorwisa leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa vubihi hinkwabyo ku nga ri khale.
XITUKULWANA LEXI XI NGA KA XI NGA HUNDZI
14-16. Hi xihi xivangelo xa vunharhu xo tshemba leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta ‘ta’ ku nga ri khale?
14 Ku ni xivangelo xa vunharhu lexi endlaka hi khorwiseka. Leswi endlekeke exikarhi ka vanhu va Xikwembu swi kombisa leswaku makumu ma tshinele. Hi xikombiso, loko Mfumo wa Xikwembu wu nga si sungula ku fuma etilweni, ntlawa wa vatotiwa vo tshembeka a wu tirhela Xikwembu hi ku hiseka. Loko swin’wana swa leswi a va langutele leswaku swi ta endleka hi 1914 swi nga endleki, xana va endle yini? Vo tala va vona va tshame va tshembekile loko va ringiwa ni loko va xanisiwa naswona va ye emahlweni va tirhela Yehovha. Loko malembe ma ri karhi ma hundza, vo tala va vatotiwa volavo—kumbexana hinkwavo—va tshembeke kukondza va fa.
15 Yesu eka vuprofeta byakwe lebyi vulavulaka hi makumu ya mafambiselo lawa ya swilo u te: “Xitukulwana lexi xi nga ka xi nga hundzi ku nga si humelela swilo leswi hinkwaswo.” (Hlaya Matewu 24:33-35.) Ha swi twisisa leswaku loko Yesu a vulavula hi “xitukulwana lexi,” a a vulavula hi mintlawa yimbirhi ya Vakreste lava totiweke. Ntlawa wo sungula a wu ri kona hi 1914, naswona wu hatle wu xiya xikombiso xa vukona bya Kreste hi lembe rero. Lava a va vumba ntlawa lowu a va hanya hi 1914 naswona a va ri vana va Xikwembu lava totiweke hi moya hi lembe rero kumbe emahlweni ka lembe rero.—Rhom. 8:14-17.
16 Ntlawa wa vumbirhi lowu katsiweke eka “xitukulwana lexi” i vanhu lava totiweke lava hanyeke hi nkarhi wun’we ni ntlawa lowo sungula. Va hanye hi nkarhi wun’we ni lava ntlawa wo sungula, kambe va totiwe hi moya lowo kwetsima hi nkarhi lowu swirho swa ntlawa lowo sungula a swa ha ri laha misaveni. Hikwalaho, namuntlha “xitukulwana lexi” lexi Yesu a vulavuleke ha xona a xi katsi vanhu hinkwavo lava totiweke. Namuntlha, vanhu lava nga eka ntlawa wa vumbirhi se va dyuharile. Kambe, marito ya Yesu lama nga eka Matewu 24:34 ma hi tiyisekisa leswaku van’wana va “xitukulwana lexi [va] nga ka [va] nga hundzi” va nga si vona nhlomulo lowukulu. Leswi swi fanele swi hi khorwisa swinene leswaku ku nga ri khale Hosi ya Mfumo wa Xikwembu yi ta lovisa lavo homboloka kutani yi tisa misava leyintshwa yo lulama.—2 Pet. 3:13.
KU NGA RI KHALE KRESTE U TA HLULA
17. Hi xihi xiboho lexi hi xi fikelelaka endzhaku ko kambisisa vuprofeta lebyi?
17 Hi xihi xiboho lexi hi nga xi fikelelaka endzhaku ko kambisisa vuprofeta lebyi? Yesu u lemuxile leswaku a hi nga ta ri tiva siku kumbe nkarhi wa kona, naswona a hi wu tivi. (Mat. 24:36; 25:13) Kambe hilaha Pawulo a vuleke hakona, hi nga yi tiva “nguva” ya kona naswona ha yi tiva. (Hlaya Varhoma 13:11.) Hi hanya eka nguva ya kona, ku nga masiku yo hetelela. Loko hi xiyisisa vuprofeta bya le Bibeleni ni leswi Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va swi endlaka, a hi nge tsandzeki ku vona vumbhoni lebyi nga erivaleni bya leswaku mafambiselo lawa ya swilo ma le kusuhi ni ku hela.
18. Ku ta endleka yini hi lava alaka ku amukela Yesu Kreste tanihi Hosi ya vona?
18 Lava va alaka ku amukela vulawuri lebyikulu lebyi Yesu Kreste, Mugadi wa hanci yo basa la hlulaka, a nyikiweke byona, ku nga ri khale va ta boheka ku pfumela leswaku va endle xihoxo. A va nge swi koti ku balekela ndzoviso. Hi nkarhi wolowo, vo tala va ta huwelela hi ku chava, va ku: “I mani loyi a nga kotaka ku ri yimela?” (Nhlav. 6:15-17) Kambe ndzima leyi landzelaka ya Nhlavutelo yi nyikela nhlamulo. Vatotiwa ni lava va nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni va ta ‘yima’ hi siku rolero hikuva va ta va va amukeleka eka Xikwembu. Endzhakunyana ka sweswo “ntshungu lowukulu” wa tinyimpfu toleto tin’wana wu ta pona nhlomulo lowukulu.—Nhlav. 7:9, 13-15.
19. Tanihi leswi u tiyisekaka leswaku makumu ma tshinele, i yini leswi u swi languteleke hi mahlo-ngati?
19 Loko hi xiyisisa vuprofeta bya le Bibeleni lebyi hetisekaka enkarhini wa hina, a hi nge kavanyetiwi hi misava ya Sathana; naswona hi ta swi twisisa leswi swiendlakalo swa laha misaveni swi vulaka swona. Ku nga ri khale Kreste u ta hetisa ku hlula kakwe kutani a lovisa misava leyi yo homboloka enkarhini wa nyimpi yo hetelela yo lulama. (Nhlav. 19:11, 19-21) Anakanya hi ntsako lowu Bibele yi hi tiyisekisaka leswaku hi ta va na wona endzhaku ka sweswo!—Nhlav. 20:1-3, 6; 21:3, 4.