Vantshwa Va Vutisa . . .

Xana Ndzi Endle Xidyoho Lexi Nga Rivalelekiki?

“A NDZI nga si tshama ndzi khomiwa hi gome ro tano. A ndzi nga ha tixiximi naswona a ndzi ehleketa leswaku Xikwembu xi nge ndzi rivaleli.”—Marco.a

“A ndzi ri ni gome lerikulu. Mbilu ya mina a yi tshikileriwa hi ku tivona nandzu. A ndzi anakanya leswaku ndzi endle swidyoho leswi nga rivalelekiki.”—Alberto.

Bibele yi ri: “A ku na munhu l’a nga dyohiki.” (1 Tihosi 8:46) Kambe minkarhi yin’wana muntshwa a nga ha titwa a endle xihoxo lexikulu swinene. Ku fana na Marco na Alberto, muntshwa a nga ha tshikileriwa hi mianakanyo leyi phikelelaka ya ku tivona nandzu. A nga ha vona onge leswi a swi endleke i manyala lamakulu, naswona swi bihile swinene lerova Xikwembu xi nge n’wi rivaleli.

Ku vuriwa yini loko u tokota mintlhaveko yo fana ni leyi? Tiya mbilu. Ntshembo wa ha ri kona eka xiyimo xa wena.

Mhaka Leyi Ripfalo Ra Hina Ri Hi Karhataka Ha Yona

I swa ntumbuluko ku titwa u nga tsakanga loko u endle xihoxo lexikulu. Hinkwerhu ka hina hi velekiwe hi ri ni nyiko leyi Bibele yi yi vulaka “ripfalo.” I xitwi xa le ndzeni xa leswo saseka ni leswo biha, xitivisa-mhangu xa le ndzeni lexi talaka ku rila loko hi endla swin’wana leswo biha. (Varhoma 2:14, 15) Hi xikombiso, tsundzuka Hosi Davhida. U endle vuoswi ni nsati wa wanuna un’wana. Endzhakunyana, u endle marhengu ya leswaku Uriya nuna wa wansati loyi a dlayiwa. (2 Samuwele 11:2-17) Xana vuyelo byi ve byihi eka Davhida?

Davhida u pfumerile: “Nhlekanhi ni v̌usiku v̌oko ra [Xikwembu] ri ṭhama ri nḍi tikela.” Ina, u twe ku tika ka ku fularheliwa hi Xikwembu. Davhida u tlhele a ku: “Ku rula a ku kona e marambyini ya mina hikwalaho ka šidyoho ša mina. Hikuv̌a ku homboloka ka mina ku tlule nhloko ya mina; ku nḍi hlula hi ku tika kukotisa nḍwalo lo’wu tikaka ngopfu. . . . Siku hikwaro nḍi famba hi mikosi.” (Pisalema 32:4; 38:3-6) Ripfalo ra Davhida ri ye emahlweni ri n’wi karhata ku fikela loko a susumeteleke ku teka goza lerinene kutani a hundzuka exidyohweni xa yena.

Hi ndlela leyi fanaka, loko u dyondzisiwe hi vatswari va Vakreste ivi u hambuka emimpimanyetweni ya Bibele, u titwa u nga tsakanga. Nsusumeto lowu wa ku tisola wu fanerile. Wu nga susumetela munhu ku tilulamisa kumbe ku lava mpfuno, xidyoho xi nga si hundzuka mukhuva lowu dzimeke timitsu. Hi tlhelo rin’wana, munhu loyi a phikelelaka ku dyoha u onha ripfalo ra yena. Hi ku famba ka nkarhi ri sungula ku tlanyala ku fana ni mbonya. (1 Timotiya 4:2) Lexi nga ta landzela i ku hohloka ka mahanyelo lamanene.—Vagalatiya 6:7, 8.

Ku Vaviseka Hi Mukhuva Lowu Tsakeriwaka Hi Xikwembu

Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi Bibele yi vulavulaka hi “xidyoho lexi nga yisaka eku feni.” (1 Yohane 5:16; ringanisa Matewu 12:31.) Xidyoho xolexo a hi ku tsana ntsena ka nyama. Xi endliwa ha vomu, hi ku tiarisa ni ku tinonon’hwisa. Ngopfu-ngopfu a hi xidyoho hi xoxe lexi endlaka leswaku munhu a nga rivaleriwi, kambe i xiyimo xa mbilu ya yena.

Hambi swi ri tano, ku titwa ka wena u vavisekile ni ku va ni gome hikwalaho ka ku tikhoma ka wena loko biha swi komba leswaku a wu endlanga xidyoho lexi nga rivalelekiki. Bibele yi vula leswaku “ku vaviseka . . . hi mukhuva lowu tsakeriwaka hi Xikwembu, ku tisa ku hundzuka, kutani ku hundzuka ku yisa eku ponisiweni.” (2 Vakorinto 7:10) Xiya swinene xikhutazo lexi nyikeriwaka eka Yakobo 4:8-10: “Hlambani mandla ya n’wina, n’wina vadyohi, mi basisa timbilu ta n’wina, n’wina vanhu va miehleketo mimbirhi. Vavisekani, mi ba nkosi, mi rila. Ku hleka ka n’wina a ku hundzuke xirilo, ku tsaka ka n’wina a ku hundzuke gome. Titsongahateni emahlweni ka Hosi, kutani yona yi ta mi tlakusa.”

I ntiyiso, xidyoho xi nga ha va lexikulu hakunene. Hi xikombiso, Julie lontsongo u sungule ku vukarhana ni ku khoma-khomana ni xigangu xakwe. Wa tiphofula: “Eku sunguleni ndzi titwe ndzi ri ni nandzu lowukulu, kambe hi ku famba ka nkarhi ndzi swi toloverile. A swa ha ri khumbanga ngopfu ripfalo ra mina.” Hi ku famba ka nkarhi, swiendlo leswi nga tengangiki swi nyanyile lerova va kala va endla vuxaka bya rimbewu. Julie u ri: “Ndzi titwe ndzi ri na gome lerikulu. Ripfalo ra mina ri tsanile swinene lerova ndzi endla xiendlo lexi hi ku phindha-phindha.”

Xana swi vula leswaku ku hava xin’wana lexi nga endliwaka? Doo. Ku vuriwa yini hi Manase, yin’wana ya tihosi ta Yuda? U endle swidyoho leswikulu ngopfu, ku katsa ni vungoma ni ku endla magandzelo hi vana. Hambi swi ri tano, Xikwembu xi n’wi rivalerile hikwalaho ka ku hundzuka ka yena ka xiviri. (2 Tikronika 33:10-13) Ku vuriwa yini hi Hosi Davhida? Loko a hundzukile eka swiendlo swa yena leswo biha, u kume Yehovha xi ri Xikwembu ‘lexinene, lexi tiyimiseleke ku rivalela.’—Pisalema 86:5.

Vakreste namuntlha va ni xitiyisekiso lexi: “Loko hi tivula swidyoho swa hina, Xikwembu xa tshembeka, xi avanyisa hi ku lulama, kutani xi ta hi rivalela swidyoho swa hina, xi hi hlantswa xi susa ku homboloka ka hina hinkwako.” (1 Yohane 1:9) U fanele ku tivula swidyoho eka mani? Ngopfu-ngopfu eka Yehovha Xikwembu. “Halatani timbilu ta ṅwina e mahlweni ka šona.” (Pisalema 32:5; 62:8) U nga swi kuma swi pfuna ku hlaya marito ya Davhida yo tisola loku humaka embilwini eka Pisalema 51.

Ku engetela kwalaho, Bibele yi khutaza Vakreste lava weleke exidyohweni lexikulu ku vulavula ni vakulu va vandlha. (Yakobo 5:14, 15) Ndzayo ni swikhongelo swa vona swa matimba swi nga ku pfuna ku pfuxa vuxaka bya wena na Xikwembu, ni ku kuma ripfalo leri tengeke nakambe. Va ku twisisa ku hambana exikarhi ka ku tsana ni vuhomboloki. Nakambe va ta vona leswaku u kuma mpfuno lowu lavekaka leswaku u nga ha engeti u endla xidyoho lexi fanaka. Loko Julie a teke goza leri ra xivindzi hi yexe, u hlamusele a ku: “Ndzi ringetile ‘ku titshinya hi ndzexe,’ ndzi ehleketa leswaku swi tirhile hi ndlela yo karhi. Kambe endzhaku ka lembe ndzi swi xiyile leswaku a ndzi hoxisile swinene. U nge swi koti ku ntlhatlha swiphiqo leswikulu u ri wexe handle ka mpfuno wa vakulu.”

Ku Tivona Nandzu Eka Swidyoho Leswitsongo

Hambi swi ri tano, minkarhi yin’wana muntshwa “u teka goza leri hoxeke a nga swi lemuki.” (Vagalatiya 6:1, NW) Kumbe a nga pfumelela ku lawuriwa hi nsusumeto wa nyama. Eka xiyimo xo tano, muntshwa a nga titwa a ri ni nandzu lowukulu—kumbexana a nga ha tivona nandzu ku tlula mpimo. Kutani a nga karhateka hi ndlela leyi nga fanelangiki. Ku titwa u ri ni nandzu lowukulu hi ndlela yoleyo swi nga va swi vangiwa hi ripfalo lerinene, kambe ri ri leri khumbekaka ku tlula mpimo. (Varhoma 14:1, 2) Tsundzuka, loko hi dyoha “hi ni muyimeri eka Tatana, a nga Yesu Kriste la lulameke.”—1 Yohane 2:1, 2.

Nakambe, xiya mhaka ya Marco lontsongo, loyi a boxiweke exinghenisweni xa hina. Mukreste loyi lontsongo a a kholwa leswaku u endle xidyoho lexi nga rivalelekiki. A a tala ku tibyela a ku: ‘Ndzi yi tiva kahle misinya ya milawu ya Bibele, kambe ku tshika ku dyoha swa ndzi hlula!’ Xana xidyoho xa yena a ku ri xihi? A xi ri xiphiqo xa ku tlanga hi swirho swa rimbewu. Marco u anakanyile: ‘Xikwembu xi nga ndzi rivalela njhani loko ndzi hluleka ku tshika mukhuva lowu?’ Alberto, loyi na yena a a ri ni xiphiqo xa ku tlanga hi swirho swa rimbewu u te: “Ndzi tivona nandzu embilwini hikuva ndzi tsandzeka ku tintshunxa exidyohweni lexi.”

Ku tlanga hi swirho swa rimbewu i mukhuva lowu thyakeke. (2 Vakorinto 7:1) Hambi swi ri tano, Bibele a yi wu katsi ni swidyoho leswikulu swo tanihi vuoswi. Kahle-kahle, ni ku swi boxa a yi swi boxi. Hikwalaho, ku va ni nandzu wo tlanga hi swirho swa rimbewu a hi xidyoho lexi nga rivalelekiki. Ku swi languta tanihi loko xi ri xidyoho lexi nga rivalelekiki swi nga va khombo lerikulu; muntshwa a nga anakanya leswaku a swi pfuni nchumu ku ringeta ku hlula xiphiqo lexi. Kambe misinya ya milawu ya Bibele yi komba leswaku Mukreste u fanele ku lwa hi matimba leswaku a hlula mukhuva lowu.b (Vakolosa 3:5) Yehovha wa swi tiva leswaku “hina hinkwerhu hi ni swihoxo leswo tala.” (Yakobo 3:2) Loko muntshwa a tshuka a endla xidyoho a nga swi langutelanga, a swi fanelanga leswaku a titwa a nga ha ri nchumu.

Swi tano ni hi swihoxo na swidyoho swin’wana. Yehovha a nga swi lavi leswaku hi tivona nandzu ku tlula mpimo. Ematshan’wini ya sweswo, wa tsaka loko hi teka magoza yo lulamisa xiphiqo xa kona.—2 Vakorinto 7:11; 1 Yohane 3:19, 20.

Swihlovo Swa Mpfuno Ni Nchavelelo

Kambe swi nga endleka leswaku u lava mpfuno eku endleni ka sweswo. Vatswari lava chavaka Xikwembu hi ntolovelo va tikarhatela ku pfuna ni ku seketela vana va vona. Naswona vandlha ra Vukreste ri nyikela nseketelo hi ndlela yin’wana. Marco wa tsundzuka: “Xilo lexi hakunene xi ndzi pfuneke a ku ri ku vulavurisana ni nkulu. A ndzi fanele ku va ni xivindzi xo vulavula ndzi ntshunxekile ndzi n’wi phofulela ta le xifuveni. Kambe ku vulavula ka yena ku endle leswaku ndzi n’wi tshemba, hikwalaho ndzi kombele xitsundzuxo xakwe.” Alberto na yena u lave xitsundzuxo eka nkulu. Alberto u ri: “Ndzi nge xi rivali xitsundzuxo xa yena lexi khutazaka. U ndzi byele leswaku loko a ha ri ntsongo, na yena a a ri ni xiphiqo lexi fanaka. Swi ndzi hlamarisile. Ndzi n’wi yingisele kahle hikwalaho ka ku tshembeka ka yena.” Hi mpfuno ni nseketelo wo tano, Marco na Alberto va hlule swiphiqo swa vona. Havambirhi ka vona sweswi va tirha mintirho ya vutihlamuleri emavandlheni ya ka vona.

Mpfuno wun’wana i xikhongelo xa matimba. Ku fana na Davhida, u nga khongelela ku va ni “mbilu le’yo tenga” ni “moya lo’wo tiya.” (Pisalema 51:10) Ku hlaya Rito ra Xikwembu i xihlovo xin’wana xa nchavelelo. Hi xikombiso, u nga swi kuma swi nyika matimba ku dyondza leswaku muapostola Pawulo na yena a a ri ni timbilu leti lwaka. U pfumerile: “Loko ndzi navela ku endla leswo lulama, leswo biha na swona swi kona eka mina.” (Varhoma 7:21) Pawulo u swi kotile ku lawula mimboyamelo ya yena ya vudyoho. Na wena u nga swi kota. U nga swi kuma swi chavelela swinene ku hlaya tipisalema, ngopfu-ngopfu leti vulavulaka hi ku rivalela ka Xikwembu, ku fana na Tipisalema 25, 86 na 103.

Ku nga khathariseki leswaku ku humelela yini, papalata ku tihambanisa ni van’wana ni ku anakanya hi vuyelo lebyo biha ntsena. (Swivuriso 18:1) Amukela tintswalo ta Yehovha hi xitalo. Tsundzuka, ú ‘rivalela hi mpimo lowukulu’ exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo ra Yesu. (Esaya 55:7; Matewu 20:28) U nga tsongahati swidyoho swa wena, kambe u nga heteleli hi ku vula leswaku Xikwembu a xi nge ku rivaleli. Tiyisa ripfumelo ni ku tiyimisela ka wena ku xi tirhela. (Vafilipiya 4:13) Hi nkarhi lowu faneleke u ta kuma ku rhula ka mianakanyo ni ntsako wa le mbilwini hi ku tiva leswaku u rivaleriwile.—Ringanisa Pisalema 32:1.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Ku vulavula ni Mukreste la fanelekaka swi nga endla leswaku u languta timhaka hi ndlela yin’wana