Ndzima 4

Yesu U Ta Ni Xikhutazo

 1. I vamani lava Yohane a va tsalelaka sweswi, naswona i vamani lava faneleke va swi lava hi mbilu hinkwayo ku twa rungula leri?

UN’WANA ni un’wana la hlanganyelaka ni vandlha ra vanhu va Xikwembu namuntlha u fanele a swi navela hi mbilu hinkwayo ku twa leswi nga ta landzela sweswi. Ku ni nxaxamelo wa marungula lama tirhaka hi ku kongoma tanihi leswi “nkarhi lowu vekiweke” wu tshinelaka. (Nhlavutelo 1:3) Loko ho ma tekela enhlokweni, hi ta vuyeriwa hilaha ku nga heriki. Rungula ra kona ri ri: “Yohane, emavandlheni ya nkombo lama nge mugangeni wa Asiya: Onge mi nga va ni musa lowu nga faneriwiki ni ku rhula, leswi humaka eka ‘Loyi a nga kona ni loyi a a ri kona ni loyi a taka,’ ni leswi humaka emimoyeni ya nkombo leyi nga emahlweni ka xiluvelo xa yena, ni le ka Yesu Kreste.”—Nhlavutelo 1:4, 5a.

 2. (a) Xana nhlayo ya “nkombo” yi yimela yini? (b) Hi nkarhi wa siku ra Hosi marungula lama yaka eka ‘mavandlha ya nkombo’ ma kongomisiwe eka vamani?

² Yohane u tsalela ‘mavandlha ya nkombo,’ lawa hi nga ta byeriwa mavito ya wona hi ku famba ka nkarhi loko hi ri karhi hi tlhuvutseriwa vuprofeta lebyi. Nhlayo yoleyo ya “nkombo” yi vuriwa hi ku phindha-phindha ebukwini ya Nhlavutelo. Yi vula ku hetiseka, ngopfu-ngopfu eka swilo swa Xikwembu ni le ka vandlha ra xona ra vatotiwa. Tanihi leswi nhlayo ya mavandlha ya vanhu va Xikwembu yi andzeke yi va makume ya magidi emisaveni hinkwayo hi nkarhi lowu wa siku ra Hosi, hi nga tiyiseka leswaku marungula lama kongomisiweke eka ‘mavandlha ya nkombo’ ya vatotiwa hi ku kongoma ma tirha ni le ka vanhu hinkwavo va Xikwembu namuntlha. (Nhlavutelo 1:10) Ina, Yohane u ma khomele rungula ra nkoka mavandlha hinkwawo ya Timbhoni ta Yehovha ni ka hinkwavo lava hlanganyelaka na wona, kun’wana ni kun’wana emisaveni.

 3. (a) Eka xiloso xa Yohane, xana u vule leswaku “musa lowu nga faneriwiki ni ku rhula” swi huma eka mani? (b) Hi wahi marito lama vuriweke hi muapostola Pawulo lama fanaka ni ya xiloso xa Yohane?

³ Marito lama nge “musa lowu nga faneriwiki ni ku rhula” ma rhandzeka swinene naswona ngopfu-ngopfu loko hi tiva lomu ma humaka kona! “Loyi” ma humaka eka yena i Yehovha, Hosi ya Vulawuri Hinkwabyo, loyi a nga “Hosi leyi nga riki na makumu,” leyi hanyaka “ku suka enkarhini lowu nga riki na makumu ku ya enkarhini lowu nga riki na makumu.” (1 Timotiya 1:17; Pisalema 90:2) Laha ku tlhela ku vulavuriwa hi ‘mimoya ya nkombo,’ leswi vulaka ku tirha hi ku hetiseka ka matimba lama tirhaka ya moya wa Xikwembu kumbe moya lowo kwetsima, loko wu endla leswaku vanhu hinkwavo lava yingisaka vuprofeta lebyi va va ni ku twisisa naswona va kuma mikateko. Nakambe loyi a nga ni xiphemu xa nkoka i “Yesu Kreste,” loyi hi ku famba ka nkarhi Yohane a tsaleke ha yena a ku: “A a tale musa lowu nga faneriwiki ni ntiyiso.” (Yohane 1:14) Xisweswo, xiloso xa Yohane xi fana ni xa muapostola Pawulo loyi a gimeteke buku ya yena ya vumbirhi ya vandlha ra le Korinto, a ku: “Musa lowu nga faneriwiki wa Hosi Yesu Kreste ni rirhandzu ra Xikwembu ni ku hlanganyela eka moya lowo kwetsima a swi ve na n’wina hinkwenu.” (2 Vakorinto 13:14) Onge marito wolawo ma nga tirha namuntlha eka un’wana ni un’wana wa hina la rhandzaka ntiyiso!—Pisalema 119:97.

“Mbhoni Yo Tshembeka”

 4. Xana Yohane u n’wi hlamusele njhani Yesu Kreste, naswona ha yini ndlela leyi a hlamuseriwaka ha yona yi n’wi fanela swonghasi?

⁴ Yehovha hi yena la vangamaka ngopfu evuakweni hinkwabyo ivi a landzeriwa hi Yesu, loyi Yohane a n’wi vuleke “‘Mbhoni yo Tshembeka,’ ‘Mativula eka lava feke,’ ni ‘Mufumi wa tihosi ta misava.’” (Nhlavutelo 1:5b) Ku fana ni n’weti etilweni, i Mbhoni leyikulu ya matimba ya Yehovha yo tumbuluxa. (Pisalema 89:37) Endzhaku ko tshama a tshembekile ku fikela loko a nyikela vutomi bya yena byi va xitlhavelo, u ve munhu wo sungula wa nyama ku pfuxeriwa evuton’wini bya moya bya ku nga fi. (Vakolosa 1:18) Sweswi u le tilweni na Yehovha naswona u tlakusiwe a va ehenhla ka tihosi hinkwato ta misava, kutani a nyikiwa “vulawuri hinkwabyo etilweni ni le misaveni.” (Matewu 28:18; Pisalema 89:27; 1 Timotiya 6:15) Hi 1914 u vekiwe ku va Hosi leyi nga ta fuma matiko hinkwawo emisaveni.—Pisalema 2:6-9.

 5. (a) Hi yihi ndlela leyi Yohane a hambetaka a tlangela Hosi Yesu Kreste ha yona? (b) I vamani lava vuyeriwaka hi nyiko ya Yesu ya vutomi bya yena lebyi hetisekeke bya nyama, naswona Vakreste lava totiweke va hlanganyela njhani eka nkateko wo hlawuleka?

⁵ Yohane u ye emahlweni a tlangela Hosi Yesu Kreste hi marito lama tsakisaka, a ku: “Eka yena loyi a hi rhandzaka naswona a hi ntshunxeke eswidyohweni swa hina hi ngati yakwe—loyi a hi endleke mfumo wa vaprista eka Xikwembu tlhelo Tata wa yena—ina, ku vangama ni matimba a swi ve eka yena hi masiku. Amen.” (Nhlavutelo 1:5c, 6) Yesu u nyikele hi vutomi bya yena lebyi hetisekeke leswaku vanhu hinkwavo emisaveni lava kombisaka ripfumelo eka yena va kuma vutomi lebyi hetisekeke. Na wena muhlayi la rhandzekaka wa katseka eka lunghiselelo leri! (Yohane 3:16) Kambe, rifu ra Yesu ra xitlhavelo ri pfule ndlela yo kuma mikateko yo hlawuleka eka Vakreste lava totiweke ku fana na Yohane. Va vuriwa lavo lulama hikwalaho ka nkutsulo wa xitlhavelo xa Yesu. Lava va ntlhambinyana lava tswariweke hi moya wa Xikwembu leswaku va pfuxeriwa etilweni ku ya va tihosi ni vaprista na Yesu Kreste eMfun’weni wakwe, va lan’we swilo hinkwaswo swa la misaveni, hilaha Yesu a endleke hakona. (Luka 12:32; Varhoma 8:18; 1 Petro 2:5; Nhlavutelo 20:6) Rolero i lunghelo leri nga pimanisiwiki na nchumu! Hi yona mhaka leyi Yohane a anguleke a nga kanakani nikatsongo leswaku ku vangama ni matimba a swi ve eka Yesu!

“Wa Ta Hi Mapapa”

 6. (a) I yini leswi Yohane a swi vulaka hi ku ‘ta ka Yesu hi mapapa,’ naswona swi nga endleka leswaku Yohane a a tsundzuke vuprofeta byihi bya Yesu? (b) Xana Yesu u “ta” hi ndlela yihi, naswona i vamani lava nga ta tikuma va ri ni gome emisaveni?

⁶ Yohane u ye emahlweni a tsake ngopfu, a ku: “Maswivo! Wa ta hi mapapa, naswona tihlo rin’wana ni rin’wana ri ta n’wi vona, swin’we ni lava va n’wi tlhaveke; kutani tinyimba hinkwato ta misava ti ta tiba hi gome hikwalaho ka yena. Ina, Amen.” (Nhlavutelo 1:7) A swi kanakanisi leswaku laha Yohane a a tsundzuke vuprofeta lebyi Yesu a nga tshama a byi vula loko a vulavula hi makumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Eka vuprofeta byebyo Yesu u te: “Xikombiso xa N’wana wa munhu xi ta humelela etilweni, endzhaku ka sweswo tinyimba hinkwato ta misava ti ta tiba hi xirilo, kutani ti ta vona N’wana wa munhu a ta a ri emapapeni ya tilo hi matimba ni ku vangama lokukulu.” (Matewu 24:3, 30) Xisweswo, Yesu u “ta” hi xikongomelo xo tisa vuavanyisi bya Yehovha eka matiko. Leswi swi ta tisa vuyelo byo biha emisaveni naswona leswi “tinyimba hinkwato ta misava” ti nga riki na mhaka ni vulawuri bya Yesu, ti ta weriwa hi “vukarhi bya ku hlundzuka ka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.”—Nhlavutelo 19:11-21; Pisalema 2:2, 3, 8, 9.

 7. Xana “tihlo rin’wana ni rin’wana” ri ta n’wi “vona” hi ndlela yihi Yesu ku katsa ni lava va nga yingisiki?

⁷ Hi vusiku byo hetelela loko Yesu a ri ni vadyondzisiwa va yena, u va byele leswi: “Ku sele nkarhinyana kutani misava a yi nge he ndzi voni.” (Yohane 14:19) Kutani swi tisa ku yini leswaku ‘a voniwa hi tihlo rin’wana ni rin’wana’? A hi fanelanga hi langutela leswaku valala va Yesu va n’wi vona hi mahlo ya xiviri, hikuva endzhaku ka loko Yesu a tlhandlukele etilweni muapostola Pawulo u vule leswaku Yesu sweswi u ‘tshama eku vonakaleni loku nga tshinelekiki,’ naswona ‘a ku na munhu ni un’we la n’wi voneke kumbe la nga n’wi vonaka.’ (1 Timotiya 6:16) Swi le rivaleni leswaku Yohane a a vula ku “vona” hi ndlela yo “twisisa,” tanihi leswi hi nga vonaka kumbe ku twisisa timfanelo ta Xikwembu leti nga vonakiki hi ku languta leswi xi swi tumbuluxeke. (Varhoma 1:20) Yesu u “ta hi mapapa” hi matwisiselo ya leswaku a nge voniwi hi mahlo ya xiviri ku fana ni leswi dyambu ri nga vonakiki loko ri pfariwe hi mapapa. Hambiloko dyambu ri pfariwe hi mapapa ninhlikanhi, ha swi tiva leswaku ri kona hikwalaho ka ku vonakala ka rona loku hi ku vonaka. Hilaha ku fanaka, hambileswi Hosi Yesu a nga vonakiki, u ta vonaka ku fana ni ‘ndzilo lowu pfurhaka malangavi loko a tisa ndzihiselo eka lava va nga ma yingisiki mahungu lamanene lama vulavulaka ha yena.’ Vanhu volavo na vona va ta boheka ku “n’wi vona.”—2 Vatesalonika 1:6-8; 2:8.

 8. (a) I vamani lava “tlhaveke” Yesu hi lembe ra 33 C.E., naswona i vamani lava n’wi ‘tlhavaka’ namuntlha? (b) Tanihi leswi Yesu a nga ha riki kona la misaveni, xana vanhu va ‘n’wi tlhava’ hi ndlela yihi?

⁸ Nakambe Yesu u ta ‘voniwa’ hi “lava va n’wi tlhaveke.” Xana ku nga va ku ri vamani volavo? Loko Yesu a dlayiwa hi lembe ra 33 C.E., masocha ya Rhoma ma n’wi tlhavile hi ku kongoma. Vayuda na vona va ve ni nandzu wa rifu rero hikuva Petro u byele van’wana va vona hi Pentekosta a ku: “Xikwembu xi n’wi endle Hosi ni Kreste, yena Yesu loyi mi n’wi beleleke.” (Mintirho 2:5-11, 36; ringanisa na Zakariya 12:10; Yohane 19:37.) Se ku hundze malembe ya kwalomu ka 2 000 Varhoma ni Vayuda volavo va file. Leswi vulaka leswaku “lava va n’wi tlhaveke” va yimela matiko ni vanhu lava nga ni rivengo leri fanaka ni ra lava va beleleke Yesu. Yesu a nga ha ri kona la misaveni. Kambe loko vakaneti va Timbhoni ta Yehovha va ti xanisa hi ku kongoma hikwalaho ka leswi ti chumayelaka ha Yesu kumbe va ti venga lerova va hetelela va ti xanisile, swi fana niloko va ‘tlhava’ Yesu hi byakwe.—Matewu 25:33, 41-46.

“Alfa Na Omega”

 9. (a) I mani loyi a vulavulaka, naswona u vulavula kangani ebukwini ya Nhlavutelo? (b) Xana Yehovha u vula yini loko a tivitana “Alfa na Omega,” ni la nga ni “Matimba Hinkwawo”?

⁹ Hiloko ku endleka xiendlakalo lexi hlamarisaka eka hinkwaswo! Yehovha Hosi ya Vulawuri Hinkwabyo wa vulavula. Swi fanerile leswaku xiendlakalo lexi xi endleka emasungulweni ya swivono leswi nga ta hlavuteriwa hikuva i Muleteri wa hina Lonkulu ni Xihlovo-nkulu xa rungula ra buku ya Nhlavutelo! (Esaya 30:20) Xikwembu xa hina xi ri: “Hi mina Alfa na Omega, . . . Loyi a nga kona ni loyi a a ri kona ni loyi a taka, wa Matimba Hinkwawo.” (Nhlavutelo 1:8) I ro sungula eka minkarhi yinharhu ebukwini ya Nhlavutelo laha Yehovha hi byakwe a vulavulaka a ri etilweni. (Nakambe vona Nhlavutelo 21:5-8; 22:12-15.) Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va hatle va swi twisisa leswaku rito alfa na omega ma yimela letere ro rhanga ni ro hetelela eka tinhlanga ta Xigriki. Yehovha u tivitana hi maletere wolawo ku kandziyisa leswaku emahlweni ka yena a ku si tshama ku va ni Xikwembu xa matimba hinkwawo naswona a xi nge vi kona endzhaku ka yena. Mphikamakaneta ya loyi a nga ni mfanelo yo va Xikwembu u ta yi tlhantlha hi ku helela naswona a xi kona lexi nga ta n’wi sivela. U ta tiviwa hilaha ku nga heriki tanihi Xikwembu xa matimba hinkwawo ni Mulawuri-nkulu wa swivumbiwa swa yena hinkwaswo.—Ringanisa na Esaya 46:10; 55:10, 11.

10. (a) Xana Yohane u ye emahlweni a ti hlamusela hi ndlela yihi naswona a a pfaleriwe kwihi? (b) Xana swi nga endleka leswaku buku-nsongwa leyi Yohane a yi tsaleke yi fike emavandlheni hi mpfuno wa mani? (c) Hi yihi ndlela leyi hi xitalo swakudya swa moya swi phameriwaka ha yona namuntlha?

¹⁰ Hikwalaho ka leswi Yohane a tiyisekaka leswaku Yehovha u ta kongomisa timhaka ku fikela eku heleni ka tona, u byele malandza-kulobye a ku: “Mina Yohane, makwenu ni loyi a nga swin’we na n’wina enhlomulweni, emfun’weni ni le ku tiyiseleni swin’we na Yesu, ndzi ve exihlengeni lexi vuriwaka Patmosi hikwalaho ka ku vulavula hi Xikwembu ni ku nyikela vumbhoni mayelana na Yesu.” (Nhlavutelo 1:9) Yohane la dyuhaleke u vone xivono xo sungula xa Nhlavutelo a ri mubohiwa ePatmosi hikwalaho ka mahungu lamanene kutani u tiyiselele maxangu ni vamakwavo, a ri ni ntshembo lowu heleleke wa ku fuma eMfun’weni lowu taka. A swi kanakanisi leswaku swivono leswi swi n’wi khutazile swinene tanihi leswi va ntlawa wa Yohane va tsakaka namuntlha loko va vona ku hetiseka ka swona. A hi swi tivi leswaku Yohane u yi fambise njhani buku-nsongwa ya Nhlavutelo leyi yaka emavandlheni hikuva enkarhini wolowo a a pfaleriwile. (Nhlavutelo 1:11; 22:18, 19) Ntsumi ya Yehovha yi fanele yi n’wi pfunile entirhweni lowu tanihi leswi ko tala tintsumi ti sirheleleke Timbhoni ta Yehovha to tshembeka, leti tirhaka ematikweni lawa ntirho wu yirisiweke namuntlha, leswaku Timbhoni leti ti kota ku yisa swakudya swa moya eka vamakwavo lava nga ni ndlala ya ntiyiso.—Pisalema 34:6, 7.

11. Hi rihi lunghelo leri fanaka ni leri Yohane a ri tlangeleke, leri lava ntlawa wa Yohane va ri tekaka ri ri ra risima namuntlha?

¹¹ Yohane u fanele a ri tlangele swinene lunghelo ro tirhisiwa hi Yehovha leswaku a hundzisela marungula ya Yena emavandlheni! Hilaha ku fanaka, lava ntlawa wa Yohane va ri teka ri ri ra risima lunghelo leri va nga na rona ro phamela va ndyangu wa Xikwembu ‘swakudya hi nkarhi lowu faneleke.’ (Matewu 24:45) Onge na wena u nga tiyisiwa hi swakudya swa moya leswi phameriwaka leswaku u ta kuma pakani leyi vangamaka ya vutomi lebyi nga heriki!—Swivuriso 3:13-18; Yohane 17:3.

[Bokisi leri nga eka tluka 21]

Ku Kuma Swakudya Swa Moya eMinkarhini Yo Nonon’hwa

Emasikwini lawa yo hetelela laha Timbhoni ta Yehovha ti xanisiwaka swonghasi ni ku kombiwa maxangu, i swa nkoka leswaku ti kuma swakudya swa moya leswaku ripfumelo ra tona ri tshama ri tiyile. Minkarhi yo tala swakudya leswi ringaneke swa moya swa kumeka hikwalaho ka matimba ya moya wa Yehovha.

Hi xikombiso, le Jarimani hi nkarhi wa Hitler, Timbhoni ti endle tikopi ta Xihondzo xo Rindza ti tlhela ti ti hangalasa hambileswi magazini lowu a wu yirisiwile hi valawuri va tihanyi va Manazi. Le Hamburg, Magestapo ma fike ma nghena endlwini leyi a ku endliwa tikopi to tano kutani ma secha. A ku ri xiyindlwana naswona a ku nga ri na ndhawu yo fihla nchumu. Muchini wo thayipa a wu vekiwe eka khabodo naswona muchini lowukulu wo endla tikopi a wu vekiwe endzeni ka thini leri a ri ri ekamareni ra le hansi ka yindlu laha a ku vekiwa kona mazambhana. Tlhandlakambirhi, endzhaku ka thini rero a ku ri ni bege leyi a yi tele hi timagazini! Kahle-kahle swilo a swi lo dlaa, erivaleni. Kambe ku humelele yini? Phorisa leri pfuleke khabodo ri yi pfule hi ndlela ya leswaku ri nga wu voni muchini wo thayipa lowu a wu ri endzeni ka yona. Kasi le kamareni ra le hansi ka yindlu, n’wini wa muti u ri: “Maphorisa manharhu lama a ma te eku secheni ma fike ma yima exikarhi ka kamara, kona ekusuhi ni thini ra mazambhana ni bege leyi a yi tele hi timagazini ta Xihondzo xo Rindza. Kambe ni rin’we eka wona a ri vonanga nchumu; onge a ma lo biwa hi riphume.” Hikwalaho ka nsirhelelo lowu wa le tilweni, n’wini wa yindlu u swi kotile ku hambeta a phamela swakudya swa moya hi minkarhi yoleyo yo nonon’hwa ni leyi nga ni khombo.

Hi va-1960, a ku ri ni nyimpi ya xin’wana-manana exikarhi ka tiko ra Nigeria ni xifundzha xa Biafra lexi a xi lava ku tifuma. Tanihi leswi xifundzha xa Biafra a xi rhendzeriwe hi masocha ya le Nigeria, a ku nga ri na ndlela yo nghena kumbe yo huma eka xona handle ko tirhisa xihaha-mpfhuka. Leswi vulaka leswaku Timbhoni ta le Biafra a ti nga ta swi kota ku kuma swakudya swa moya. Hiloko eku sunguleni ka lembe ra 1968, valawuri va le Biafra va rhumela un’wana wa vatirhi va vona wa le tikweni leswaku a ya endla ntirho wa nkoka eYuropa kutani un’wana va n’wi rhumela ku ta tirha erivaleni ra swihaha-mpfhuka ra le Biafra. Nkateko wa kona vanhu lavambirhi a va ri Timbhoni ta Yehovha kutani a va ri exiyin’weni xo pfuna ku nghenisa swilo swi huma ematikweni ya le handle. Havumbirhi bya vona va swi xiyile leswaku rero a ku ri lunghiselelo leri humaka eka Yehovha. Hiloko va tiyimisela ku endla ntirho lowu a wu ri ni khombo wa ku tisa swakudya swa moya eBiafra. Va swi kotile ku endla tano hi nkarhi hinkwawo lowu nyimpi a yi tinyike matimba. Un’wana wa vona u te: “Leri a ku nga ri lunghiselelo ra vutlhari bya munhu.”

[Chati leyi nga eka tluka 19]

Tinhlayo To Fanekisela eBukwini Ya Nhlavutelo

Nhlayo Nhlamuselo Yo Fanekisela

Tinhlayo tin’wana leti kumekaka ebukwini ya Nhlavutelo i tinhlayo ta xiviri. Hakanyingi mongo wa mhaka wu ta vula loko nhlayo yi fanele yi tekiwa hi ndlela ya xiviri kumbe yi fanekisela swo karhi. (Vona Nhlavutelo 7:4, 9; 11:2, 3; 12:6, 14; 17:3, 9-11; 20:3-5.)