Xana U Tekelela Xikwembu Xa Hina Lexi Nga Yiki Hi Nghohe?
KU NGA yi hi nghohe—xana ku nga kumiwa kwihi? U kona Loyi a nga yiki hi nghohe nikatsongo, la nga riki na xihlawuhlawu, a nga rhandziki vanhu vo karhi ntsena kumbe ku nyenya van’wana. I Yehovha Xikwembu, Mutumbuluxi wa vanhu. Hambiswiritano, Charles Lamb mutsari wa Munghezi wa lembe-xidzana ra vu-19 u tsale leswi hi ku kongoma malunghana ni vanhu: “Hi ku kongoma mina ndzi ni xihlawuhlawu swinene—ndzi hlawula hi ku ya hi leswi ndzi swi rhandzaka ni leswi ndzi nga swi rhandziki.”
Malunghana ni ku nga yi hi nghohe, eka ndlela leyi vanhu va hanyisanaka ha yona ka ha ri ni swo tala leswi faneleke ku lulamisiwa. Malembe-xidzana yo tala lama hundzeke, Hosi Solomoni wo tlhariha wa le Israyele u vule leswaku “v̌anhu v̌a [fuma] henhla ka v̌aṅwana ku v̌a endla ŝo biha.” (Eklesiasta 8:9) Rivengo ra rixaka, tinyimpi ta vutiko ni timholovo ta le ndyangwini swi ya swi engeteleka. Hikokwalaho, xana i ntiyiso leswaku vanhu hi voxe, va nga vumba rixaka leri nga yiki hi nghohe?
Ku laveka ku tiyimisela loku humaka embilwini leswaku hi lawula langutelo ra hina ni ku tsuvula xihlawuhlawu xihi na xihi lexi dzimeke timintsu eka hina. (Vaefesa 4:22-24) Handle ko swi xiya hi nga ha tikuma hi ri ni langutelo leri vumbiweke hi ku ya hi swiyimo swa laha hi tshamaka kona ni swa laha hi dyondzeke kona kumbe leswi swi dzimeke timintsu emindyangwini ya hina, erixakeni ra ka hina ni swiyimo swa tiko ra ka hina. Mimboyamelo leyi yi vonakaka yi nga ri ya nkoka hakanyingi yi dzime timintsu naswona yi endla leswaku ku va ni langutelo ra ku ya hi nghohe. Gqweta ra le Scotland tlhelo mutsari wa phepha-hungu, Muchaviseki Francis Jeffrey u pfumerile a ku: “Ku hava nchumu lowu munhu a hlwelaka ku wu vona ku tlula vuenti bya xihlawuhlawu lexi a nga na xona.”
Lenaa i wun’wana wa vanhu lava pfumelaka leswaku, ku tiyimisela loku humaka embilwini ka laveka leswaku munhu a lwisana ni mboyamelo wa ku ya hi nghohe. Malunghana ni ku herisa moya wa xihlawuhlawu lowu nga endzeni ka hina, u ri, “swi lava matshalatshala lamakulu hikuva ndlela leyi hi kurisiweke ha yona yi ni nkucetelo lowukulu swinene.” Lena u tlhele a pfumela ni leswaku ku laveka switsundzuxo swa nkarhi na nkarhi.
Rhekhodo Ya Yehovha Ya Ku Nga Yi Hi Nghohe
Yehovha i xikombiso lexi heleleke xa ku nga yi hi nghohe. Ku sukela ematlukeni yo sungula ya Bibele, hi dyondza hi ndlela leyi a kombiseke ha yona ku nga yi hi nghohe loko a tirhisana ni vanhu. Hi nga dyondza swo tala ngopfu eka swikombiso leswi ni le ka switsundzuxo leswi leswinene.
Yehovha u kombise ku nga yi hi nghohe loko a lawule swiyimo leswaku muapostola Petro wa Muyuda a ya huwelela mahungu lamanene eka Korneliyo ni le ka Vamatiko van’wana hi 36 C.E. Enkarhini wolowo Petro u te: “Xikwembu a xi yi hi nghohe; kambe, ematikweni hinkwawo, loyi a xi chavaka a vuya a endla leswi lulameke, xa n’wi tsakela.”—Mintirho 10:34, 35.
Eku tirhisaneni kakwe hinkwako ni ndyangu wa vanhu, Yehovha hi ku phindha-phindha u kombise ku nga yi hi nghohe kakwe. Kreste Yesu u vule leswi malunghana ni Tata wakwe: “U tsuvukisa dyambu ra yena ehenhla ka lavo biha ni lavanene, u nisa mpfula ehenhla ka lavo lulama ni lavo homboloka.” (Matewu 5:45) Loko a ya emahlweni a dzunisa Yehovha tanihi Xikwembu lexi nga yiki hi nghohe, Petro u tiyisekisile: “U lehisa mbilu hikwalaho ka n’wina; a [nga] lavi leswaku ni un’we wa n’wina a lova, kambe [u] lava leswaku hinkwavo va ta eku hundzukeni.”—2 Petro 3:9.
Esikwini ra Nowa, loko “ku biha ka v̌anhu ku kurile misav̌eni, ni meehleketo hikwayo ya timbilu ta v̌ona yi kongoma ku biha ntsena hi masiku hikwawo,” Yehovha u lerise leswaku misava yoleyo ya vanhu yi lovisiwa. (Genesa 6:5-7, 11, 12) Hambiswiritano, hi ku landza xileriso xa Xikwembu, Nowa u ake ngalava, vanhu va le nkarhini wakwe va ri karhi va n’wi langutile. Hambileswi yena ni vana vakwe a va ri eku akeni ka ngalava, hi tlhelo Nowa a a ri “mutwarisi wa leswo lulama.” (2 Petro 2:5) Hambileswi a a tiva timbilu leti a ti voyamele eka leswo biha ta xitukulwana xexo, Yehovha u va rhumele rungula leri nga erivaleni handle ko ya hi nghohe. U ringete ku khumba mianakanyo ni timbilu ta vona hi ku rhuma Nowa leswaku a aka naswona a chumayela. A va ri ni nkarhi wo hundzuka, kambe ematshan’weni ya sweswo “a va nga anakanyi nchumu ku kondza loko ndhambi leyi ya mati yi ta, kutani yi va kukula hinkwavo.”—Matewu 24:39.
Mawaku xikombiso lexinene swonghasi xa Yehovha xa ku nga yi hi nghohe! Emasikwini lawa yo nonon’hwa ya makumu, malandza ya Xikwembu ma susumeteleka ku huwelela mahungu lamanene ya Mfumo handle ko ya hi nghohe kukota xona. Tlhandla-kambirhi, a ma tshiki ku twarisa siku ra Yehovha ra ku tirihisela. Ma vula rungula ra Yehovha eka vanhu hinkwavo handle ko ya hi nghohe leswaku un’wana ni un’wana a ri twa.—Esaya 61:1, 2.
Xitshembiso xa Yehovha eka vapatriarka Abrahama, Isaka na Yakobo xi swi veke erivaleni leswaku Xikwembu a xi yi hi nghohe. Endyangwini wa vona lowu hlawuriweke a ku ta tswariwa La hlawuriweke loyi “matiko hikwawo ya misav̌a [a] ma ta tinkhensa” ha yena. (Genesa 22:18; 26:4; 28:14) Kreste Yesu u tikombise a ri Yoloye la hlawuriweke. Hi ku fa ni ku pfuxiwa ka Yesu, Yehovha u nyikele ndlela ya ku ponisiwa ka vanhu hinkwavo lava yingisaka. Ina, mimbuyelo ya gandzelo ra nkutsulo wa Kreste ya kumeka handle ko ya hi nghohe.
Emasikwini ya Muxe, ku nga yi hi nghohe ka Yehovha ku vonake hi ndlela leyi tsakisaka emhakeni leyi khumbaka vana va xisati va Selofihada. Vavasati lava va ntlhanu a va langutane ni xiphiqo lexikulu malunghana ni ndzhaka ya tata wa vona eTikweni leri Tshembisiweke. Leswi swi ve tano hikuva a ku ri mukhuva eIsrayele leswaku ndzhaka ya tiko yi hundziseriwa eka vana va xinuna va munhu yoloye. Hambiswiritano, Selofihada u fe a nga siyanga n’wana wa xinuna leswaku a ta dya ndzhaka. Xisweswo vana va ntlhanu va xisati va Selofihada va ye eka Muxe ni xikombelo xa leswaku va khomiwa hi ku nga yi hi nghohe, va ku: “Šana v̌ito ra tata wa hina ri ta susiwa e nyimbeni ya yena hikuv̌a a nga siyangi ṅwana wa wanuna-ke? Hi nyike nḍaka e šikari ka v̌amakwavo v̌a tatana.” Yehovha u yingise xikombelo xa vona ivi a lerisa Muxe a ku: “Kungaku loko munhu a fa, a nga ri na ṅwana wa wanuna, mi ta av̌ela ṅwana wa yena wa wansati e nḍaka ya yena.”—Tinhlayo 27:1-11.
Mawaku lunghiselelo ra rirhandzu leri nga yiki hi nghohe! Ku tiyisekisa leswaku ndzhaka ya nyimba a yi hundziseriwi eka nyimba yin’wana loko vana va xisati va tekiwa, a va tekiwa ntsena “e mindyangweni ya nyimba ya v̌atata wa v̌ona.”—Tinhlayo 36:5-12.
Nakambe ku nga yi hi nghohe ka Yehovha ku vonaka etimhakeni ta le masikwini ya muavanyisi tlhelo muprofeta Samuwele. Yehovha u n’wi lerise leswaku a tota hosi leyintshwa ya nyimba ya Yuda endyangwini wa Yese wa le Betlehema. Kambe Yese a a ri na nhungu wa vana va xinuna. I mani loyi a a ta totiwa ku va hosi? Samuwele a a tsakisiwe hi xivumbeko xa miri xa Eliyabu. Hambiswiritano, Yehovha a nga endli xiboho hi ku languta xivumbeko xa munhu. U byele Samuwele a ku: “U nga languti ngohe ya yena, hambi ši ri šiyimo ša yena . . . Yehova a nga languti le’ŝi langutiwaka hi v̌anhu, hikuv̌a v̌anhu v̌a languta ngohe, kambe Yehova o languta mbilu.” Ku hlawuriwe Davhida, n’wana lontsongo wa Yese.—1 Samuwele 16:1, 6-13.
Ku Dyondza Eka Ku Nga Yi Hi Nghohe Ka Yehovha
Vakulu va Vakreste va endla kahle ku tekelela Yehovha hi ku languta timfanelo ta moya ta vapfumeri-kulobye. Swa olova ku avanyisa munhu hi ku ya hi mimpimanyeto ya hina vini, hi pfumelela mavonelo ya hina vini ma kavanyeta vuavanyisi bya hina. Hilaha nkulu un’wana a swi vekaka hakona, “Ndzi ringeta ku tirhisana ni van’wana hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha, ku nga ri hi ku landza mavonelo lawa ana ndzi nga na wona.” Mawaku ndlela leyi swi vuyerisaka ha yona eka malandza ya Yehovha hinkwawo ku tirhisa Rito rakwe ri va mpimanyeto wa vona!
Swikombiso swa le Bibeleni leswi nga laha henhla swi hi pfuna leswaku hi lwisana ni mavonelo lawa hi nga na wona ya xihlawuhlawu hi ku ya hi rixaka kumbe tiko. Hi ku tekelela ku nga yi hi nghohe ka Yehovha, hi sirhelela vandlha ra Vukreste eka ku ya hi nghohe, xihlawuhlawu ni ku rhandza vanhu vo karhi ntsena.
Muapostola Petro u swi xiyile leswaku “Xikwembu a xi yi hi nghohe.” (Mintirho 10:34) Ku rhandza vanhu vo karhi ntsena i nala wa ku nga yi hi nghohe naswona swi lwisana ni misinya ya milawu ya rirhandzu ni vun’we. Yesu a a rhandza swisiwana, lavo tsana, ni va swiyimo swa le hansi, naswona a a va vevukisela ndzhwalo wa vona. (Matewu 11:28-30) A a hambane swinene ni varhangeri va vukhongeri bya Vayuda lava a va fuma vanhu, va va rhwexa hi milawu yo tika. (Luka 11:45, 46) Ku endla leswi ni ku rhandza lava fuweke ni va swiyimo swa le henhla hakunene a swi pfumelelani ni tidyondzo ta Kreste.—Yakobo 2:1-4, 9.
Namuntlha, vakulu va Vakreste va tiveka ehansi ka vunhloko bya Kreste naswona va kombisa ku nga yi hi nghohe eka vanhu hinkwavo va Yehovha lava tinyiketeleke. Loko va ri karhi va ‘risa ntlhambi wa Xikwembu lowu nge hansi ka vona,’ va papalata ku rhandza vanhu vo karhi ntsena hi ku ya hi swiyimo swa vona swa ikhonomi, vumunhu lebyi hambaneke kumbe vuxaka bya ndyangu. (1 Petro 5:2) Loko va tekelela Xikwembu xa hina lexi nga yiki hi nghohe naswona va yingisa xitsundzuxo xa xona malunghana ni swiendlo swa ku rhandza vanhu vo karhi ntsena, vakulu va Vakreste va khutaza moya wa ku nga yi hi nghohe evandlheni.
Vandlha ra Vukreste ra Timbhoni ta Yehovha i ra vumakwerhu bya misava hinkwayo. Swi le rivaleni leswaku vanhu lava nga riki na xihlawuhlawu, vanhu lava nga yiki hi nghohe va nga va kona ehansi ka vukongomisi bya Yesu Kreste. Timbhoni ti “[ambale] munhu lontshwa la vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu, la tikombaka hi ku lulama ka yena ni ku hlawuleka loku nga ni ntiyiso.” (Vaefesa 4:24) Ina, va dyondza eka swikombiso leswi heleleke swa Xikwembu lexi nga yiki hi nghohe, Yehovha, naswona va ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa leyi nga riki na xihlawuhlawu.—2 Petro 3:13.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vito ri cinciwile.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Muapostola Petro u xiye leswaku Xikwembu a xi yi hi nghohe