Ndzima 12

“U Khoma Swi Tiya Leswi U Nga Na Swona”

FILADELFIYA

 1. Rungula ra Yesu ra vutsevu ri kongomisiwe evandlheni ra le kwihi naswona vito ra muti wolowo ri vula yini?

KU RHANDZANA tanihi vamakwerhu—leyi i mfanelo leyinene! A swi kanakanisi leswaku Yesu a a anakanye hi rirhandzu ro tano loko a tsala rungula ra yena ra vutsevu, leri kongomisiweke evandlheni ra le Filadelfiya, hikuva vito rero ri vula “Ku Rhandzana Tanihi Vamakwerhu.” Yohane la dyuhaleke a a ha xi tsundzuka kahle xiendlakalo lexi endlekeke emalembeni lama tlulaka 60, loko Petro a phikelela kanharhu a byela Yesu leswaku wa yi rhandza Hosi ya yena. (Yohane 21:15-17) Xana Vakreste va le Filadelfiya a va rhandzana hi xivona? Swi tikomba tano!

 2. Xana muti wa Filadelfiya a wu ri muti wa njhani, a ri ri njhani vandlha leri a ri ri kwalaho naswona Yesu u te yini eka vandlha leri?

² Muti wa le Filadelfiya hi nkarhi wa Yohane, lowu a wu kumeka eka mpfhuka wa tikhilomitara ta 48 ku ya edzonga-vuxa bya muti wa Sarda (laha namuntlha ku nga ni doroba ra Alasehir kwale Turkey), a wu fuwile. Kambe, lexi a xi xiyeka a ku ri ku fuwa ka vandlha ra kwalaho ra Vakreste. Swi nga endleka leswaku a va n’wi amukela hi ntsako mulanguteri wa xifundzha loko a va endzerile, kumbexana a huma emutini wa Sarda! Rungula leri a a va khomele rona a ri ri ni ndzayo leyi tsakisaka. Kambe u rhange hi ku vulavula hi xikhundlha xa Mutsari wa yona. U te: “Kutani eka ntsumi ya vandlha ra Filadelfiya tsala u ku: Loyi a kwetsimaka, loyi a nga ni ntiyiso, loyi a nga ni xilotlelo xa Davhida, loyi a pfulaka lerova ku nga pfali munhu, loyi a pfalaka lerova ku nga pfuli munhu.”—Nhlavutelo 3:7.

 3. Ha yini swi fanerile ku vula Yesu leswaku wa “kwetsima,” naswona ha yini ku vuriwa leswaku i “ntiyiso”?

³ Yohane u twe Petro a byela Yesu Kreste a ku: “Hi wena u nga ni marito ya vutomi lebyi nga heriki; naswona hi khorwile ni ku tiva leswaku u Mukwetsimi wa Xikwembu.” (Yohane 6:68, 69) Tanihi leswi Yehovha Xikwembu a nga xihlovo xa vukwetsimi, N’wana wa yena la tswariweke a ri yexe u fanele a “kwetsima” na yena. (Nhlavutelo 4:8) Nakambe Yesu u ni “ntiyiso.” Rito ra Xigriki leri tirhisiweke laha (a·le·thi·nosʹ) ri vula nchumu lowu nga ntiyiso. Hi ku ya hi matwisiselo wolawo, Yesu i rivoni ra ntiyiso ni xinkwa xa ntiyiso lexi humaka etilweni. (Yohane 1:9; 6:32) I murhi wa vhinya wa ntiyiso. (Yohane 15:1) Xin’wana lexi endlaka Yesu a va ntiyiso hi leswaku wa tshembeka. Minkarhi hinkwayo u vulavula ntiyiso. (Vona Yohane 8:14, 17, 26.) Hakunene N’wana loyi wa Xikwembu u faneriwa hi ku va Hosi ni Muavanyisi.—Nhlavutelo 19:11, 16.

“Xilotlelo Xa Davhida”

 4, 5. Hi wihi ntwanano lowu “xilotlelo xa Davhida” a xi fambisana na wona?

⁴ Yesu u ni “xilotlelo xa Davhida.” Loko a xi tirhisa, u ‘pfula lerova ku nga pfali munhu, naswona u pfala lerova ku nga pfuli munhu.’ Xana i yini ‘xilotlelo lexi xa Davhida’?

⁵ Yehovha u endle ntwanano wa vuhosi lebyi nga heriki na Hosi Davhida wa Israyele. (Pisalema 89:1-4, 34-37) Yindlu ya Davhida yi tshame exiluvelweni xa Yehovha eYerusalema ku sukela hi lembe ra 1070 ku ya fika hi 607 B.C.E., kambe Xikwembu xi avanyise mfumo wolowo hikwalaho ka leswi wu hundzukeke wo homboloka. Xisweswo Yehovha u sungule ku hetisisa vuprofeta bya yena lebyi kumekaka eka Ezekiyele 21:27, lebyi nge: “Ndzi ta xi onha, ndzi xi onha, ndzi xi onha [hileswaku Yerusalema wa la misaveni]. Lexi, [nhonga ya vuhosi erixakeni ra Davhida] xi nga ka xi nga vi xa munhu kukondza ku fika loyi mfanelo yi nga ya yena, ndzi fanele ndzi n’wi nyika xona.”

 6, 7. Xana loyi “mfanelo yi nga ya yena” u humelele rini naswona hi ndlela yihi?

⁶ Xana loyi “mfanelo yi nga ya yena” a a ta humelela rini naswona hi ndlela yihi? Xana nhonga ya vuhosi bya Davhida a yi ta nyikiwa yena hi ndlela yihi?

⁷ Endzhaku ka malembe ya 600, nhwana wa Muyuda Mariya, loyi a a ri ntukulu wa Hosi Davhida, u tikisiwe hi moya lowo kwetsima. Xikwembu xi rhumele ntsumi Gabriyele yi ya tivisa Mariya leswaku u ta kuma n’wana wa jaha, loyi a nga ta vitaniwa Yesu. Gabriyele u engete a ku: “Yena u ta va lonkulu naswona u ta vuriwa N’wana wa La nge Henhla-henhla; Yehovha Xikwembu u ta n’wi nyika xiluvelo xa Davhida tata wakwe, naswona u ta va hosi ehenhla ka yindlu ya Yakobe hi masiku, mfumo wakwe a wu nge vi na makumu.”—Luka 1:31-33.

 8. Xana Yesu u kombise hi ndlela yihi leswaku wa faneleka ku dya ndzhaka ya vuhosi bya Davhida?

⁸ Loko Yesu a khuvuriwa hi 29 C.E., eNambyeni wa Yordani kutani a totiwa hi moya lowo kwetsima, u ve Hosi leyi Hlawuriweke ya rixaka ra Davhida. U ve xikombiso lexinene emhakeni yo hisekela ntirho wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo naswona u lerise vadyondzisiwa va yena leswaku na vona va endla hilaha ku fanaka. (Matewu 4:23; 10:7, 11) Yesu u titsongahatile a kondza a fela emhandzini ya nxaniso, hi ndlela yoleyo a kombisa leswaku u faneleka hilaha ku heleleke ku dya ndzhaka ya vuhosi bya Davhida. Yehovha u pfuxe Yesu leswaku a va xivumbiwa xa moya lexi nga fiki kutani a n’wi tlakusela evokweni ra Yena ra xinene etilweni. Loko se a ri etilweni, u kume timfanelo hinkwato ta mfumo wa Davhida. Hi nkarhi lowu faneleke, Yesu a a ta yi tirhisa kahle mfanelo ya yena ya ku “hlula exikarhi ka valala va [yena].”—Pisalema 110:1, 2; Vafilipiya 2:8, 9; Vaheveru 10:13, 14.

 9. Xana Yesu u xi tirhisa njhani xilotlelo xa Davhida ku pfula ni ku pfala?

⁹ Hi nkarhi wolowo Yesu a a ta tirhisa xilotlelo xa Davhida ku pfula malunghelo lama fambisanaka ni Mfumo wa Xikwembu. Yehovha a a ta tirhisa Yesu ku kutsula Vakreste lava totiweke emisaveni “eka vulawuri bya munyama,” a va yisa “emfun’weni wa N’wana wa yena loyi a n’wi rhandzaka.” (Vakolosa 1:13, 14) Xilotlelo xexo a xi ta tlhela xi tirhisiwa ku pfalela mani na mani la nga tshembekiki leswaku a nga ri kumi lunghelo ra Mfumo. (2 Timotiya 2:12, 13) Tanihi leswi mudyandzhaka loyi wa hilaha ku nga heriki emfun’weni wa Davhida a seketeriwaka hi Yehovha, a xi kona xivumbiwa ni xin’we lexi nga n’wi sivelaka ku hetisisa leswi a lerisiweke swona.—Ringanisa na Matewu 28:18-20.

10. Hi xihi xikhutazo lexi Yesu a xi nyikeke vandlha ra le Filadelfiya?

¹⁰ Leswi marito ya Yesu ma humaka eka munhu wo tano la nga ni xindzhuti, ma fanele ma va chavelerile Vakreste va le Filadelfiya! U va bumabumele a ku: “Ndzi tiva swiendlo swa wena—waswivo, emahlweni ka wena ndzi veke nyangwa leyi pfulekeke, leyi ku nga riki na munhu la nga yi pfalaka—leswaku u ni matimba lamatsongo, naswona u hlayise rito ra mina, a wu tiendlanga la nga tshembekangiki evitweni ra mina.” (Nhlavutelo 3:8) Vandlha leri a ri hiseka kutani ri pfulekeriwe hi nyangwa—a swi kanakanisi leswaku a ku ri nyangwa ya lunghelo ro endla ntirho wa mfumo. (Ringanisa na 1 Vakorinto 16:9; 2 Vakorinto 2:12.) Hikwalaho, Yesu u khutaze vandlha leswaku ri ri tirhisa hilaha ku heleleke lunghelo ro chumayela. Va tiyiserile kutani va swi veka erivaleni leswaku va ni matimba lama ringaneke hikwalaho ka leswi moya wa Xikwembu a wu va pfuna leswaku va ya emahlweni va endla “swiendlo” leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha. (2 Vakorinto 12:10; Zakariya 4:6) Va yingise xileriso xa Yesu naswona a va n’wi landzulanga Kreste, ku nga ha va hi ku vulavula kumbe hi swiendlo.

‘Va Ta Nkhinsama eMahlweni Ka Wena’

11. Hi yihi mikateko leyi Yesu a yi tshembiseke Vakreste lava, naswona va endle yini loko va yi vonile?

¹¹ Hi yona mhaka leyi Yesu a va tshembiseke vuyelo lebyinene, a ku: “Waswivo, lava va sinagoga ya Sathana lava tivulaka Vayuda, kasi a hi vona, vo hemba, ndzi ta va sindzisa—waswivo, ndzi ta va endla va ta va fika va nkhinsama emahlweni ka milenge ya wena ni ku va endla va tiva leswaku ndzi lo ku rhandza.” (Nhlavutelo 3:9) Kumbexana ku fana ni le vandlheni ra le Smirna, vandlha leri ri ve ni swiphiqo ni Vayuda va muti wolowo. Vayuda volavo, Yesu u va vitane “sinagoga ya Sathana.” Hambiswiritano, van’wana va Vayuda volavo a va ta swi vona leswaku leswi Vakreste lava a va swi chumayela ha Yesu a swi ri ntiyiso. Kumbexana ku “nkhinsama” ka vona a ku hlamusela leswi Pawulo a swi vuleke eka 1 Vakorinto 14:24, 25, leswi vulaka leswaku va hundzukile kutani va va Vakreste, va tlangela rirhandzu ra Yesu hilaha ku heleleke hikwalaho ka leswi a nga nyikela hi moya-xiviri wa yena hikwalaho ka vadyondzisiwa va yena.—Yohane 15:12, 13.

12. Ha yini swi nga endlekaka leswaku swirho swa sinagoga ya Vayuda eFiladelfiya a swi ta hlamala ku twa leswaku van’wana va vona a va ta ‘nkhisamela’ Vakreste va kwalaho?

¹² Kumbexana swirho swa sinagoga ya Vayuda le Filadelfiya a swi ta hlamala ku twa leswaku van’wana va vona va ‘nkhisamele’ Vakreste va kwalaho. Phela a va ta langutela leswaku vamatiko va va nkhinsamela hikuva vandlha ra kwalaho a ri taleriwe hi vanhu lava nga riki Vayuda. Ha yini? Hikuva Esaya u profete a ku: “Tihosi [leti nga riki Vayuda] ti fanele ti ku hlayisa [vanhu va Israyele], kasi tihosana ta tona ti ta va vavasati lava ku tirhelaka. Va ta ku nkhisamela swikandza swi langute ehansi.” (Esaya 49:23; 45:14; 60:14) Hilaha ku fanaka, Zakariya u huhuteriwe ku tsala a ku: “Emasikwini wolawo vavanuna va khume [lava nga riki Vayuda] lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko va ta khoma, ina, entiyisweni va ta khoma nguvu ya wanuna la nga Muyuda, va ku: ‘Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.’” (Zakariya 8:23) Ina, lava nga riki Vayuda a va ta nkhisamela Vayuda, ku nga ri Vayuda va nkhisamela lava nga riki Vayuda!

13. Hi vahi Vayuda lava a va ta vona ku hetiseka ka vuprofeta lebyi a byi kongomisiwe eka Israyele wa khale?

¹³ Vuprofeta byebyo a byi kongomisiwe eka rixaka ra Xikwembu leri hlawulekeke. Loko byi vuriwa, Israyele wa nyama a a ri eka xikhundlha xo hlawuleka ni lexi xiximekaka. Kambe loko rixaka ra Vayuda ri ala Mesiya, Yehovha u ri fularherile. (Matewu 15:3-9; 21:42, 43; Luka 12:32; Yohane 1:10, 11) Hi Pentekosta ya 33 C.E., u ri sive hi Israyele wa Xikwembu wa ntiyiso, ku nga vandlha ra Vakreste. Swirho swa rona i Vayuda va moya lava yimbeke etimbilwini. (Mintirho 2:1-4, 41, 42; Varhoma 2:28, 29; Vagalatiya 6:16) Endzhaku ka sweswo, a ku nga ri na ndlela yin’wana leyi Vayuda va nyama a va ta tlhela va va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha ha yona handle ko kombisa ripfumelo eka Yesu tanihi Mesiya. (Matewu 23:37-39) Entiyisweni leswi swi endlekile hi van’wana eFiladelfiya.a

14. Xana Esaya 49:23 na Zakariya 8:23 ti hetiseke njhani hi ndlela leyi xiyekaka manguva lawa?

¹⁴ Manguva lawa, vuprofeta byo kota bya Esaya 49:23 na Zakariya 8:23 byi hetiseke hi ndlela leyi xiyekaka. Hikwalaho ka ku chumayela ka lava ntlawa wa Yohane, vanhu vo tala va nghene entirhweni wa Mfumo lowu va pfulekeleke.b Vo tala va vona va huma eka Vujagana, lebyi vukhongeri bya byona bya mavunwa byi tivulaka Israyele wa moya. (Ringanisa na Varhoma 9:6.) Tanihi leswi va nga ntshungu lowukulu, va hlantswa swiambalo swa vona va swi endla swo basa hi ku kombisa ripfumelo exitlhavelweni xa ngati ya Yesu. (Nhlavutelo 7:9, 10, 14) Leswi va titsongahatelaka vulawuri bya Mfumo wa Kreste va ni ntshembo wo kuma mikateko laha misaveni. Va ta eka vamakwavo wa Yesu lava totiweke va “nkhinsama” emahlweni ka vona hi tlhelo ra moya, hikuva ‘va swi twile leswaku Xikwembu xi na vona.’ Va tirhela vatotiwa lava, lava va nga vamakwavo emisaveni hinkwawo.—Matewu 25:34-40; 1 Petro 5:9.

‘Nkarhi Wa Ndzingo’

15. (a) I yini lexi Yesu a xi tshembiseke Vakreste va le Filadelfiya naswona va khutaziwe leswaku va endla yini? (b) Hi yihi “harhi” leyi Vakreste volavo a va langutele ku yi kuma?

¹⁵ Yesu u ye emahlweni a ku: “Leswi u hlayiseke rito leri yelanaka ni ku tiyisela ka mina, na mina ndzi ta ku hlayisa enkarhini wa ndzingo, lowu nga ta wela misava hinkwayo leyi akiweke, ku ringa lava tshamaka emisaveni. Ndza ta hi ku hatlisa. Tama u khoma swi tiya leswi u nga na swona, leswaku harhi ya wena yi nga tekiwi hi munhu.” (Nhlavutelo 3:10, 11) Hambileswi Vakreste va le nkarhini wa Yohane a va nga ta hanya kukondza ku fika siku ra Hosi, (leri sunguleke hi 1914) ntshembo wa vona wa leswaku Yesu u ta vuya, wu va tiyise nhlana leswaku va hambeta va chumayela. (Nhlavutelo 1:10; 2 Timotiya 4:2) Loko va fika etilweni a va ta nyikiwa “harhi” kumbe vutomi lebyi nga heriki. (Yakobo 1:12; Nhlavutelo 11:18) Loko va tiyiserile va kondza va fa, a nga kona ni un’we loyi a a ta va tekela hakelo yoleyo ya vona.—Nhlavutelo 2:10.

16, 17. (a) Xana hi wihi ‘nkarhi wa ndzingo lowu nga ta wela misava hinkwayo leyi akiweke’? (b) Xana a xi ri njhani xiyimo xa vatotiwa loko ‘nkarhi wa ndzingo’ wu sungula?

¹⁶ Kambe, i yini ‘nkarhi wa ndzingo’ lowu ku vulavuriwaka ha wona? A swi kanakanisi leswaku Vakreste volavo va le Asiya a va ta langutana ni ndzingo wun’wana lowukulu lowu humaka eka mfumo wa Rhoma.c Hambiswiritano, ku hetiseka ka wona lokukulu ku ve hi nkarhi wa ku hlutiwa ni ku avanyisiwa, loku heteleleke ku fikile hi nkarhi wa siku ra Hosi, loku sunguleke hi 1918 ku ya emahlweni. Ndzingo wolowo wu hambanisa lava seketelaka Mfumo wa Xikwembu lowu simekiweke ni lava yimaka ni misava ya Sathana. I ‘nkarhi’ wutsongo kambe a wu si hela. Hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka leswaku hi hanya “enkarhini wa ndzingo” kukondza nkarhi lowu wu hela.—Luka 21:34-36.

¹⁷ Hi 1918, Vakreste lava totiweke va ntlawa wa Yohane—ku fana ni vandlha leri tiyeke ra le Filadelfiya—va langutane ni nkaneto wa “sinagoga ya Sathana” ya manguva lawa. Varhangeri va vukhongeri bya Vujagana, lava a va tivula Vayuda va moya, va kanganyise vafumi leswaku va xanisa Vakreste va ntiyiso. Hambiswiritano, Vakreste lava va lwe hi matimba leswaku va ‘hlayisa rito leri yelanaka ni ku tiyisela ka Yesu’; hi yona mhaka leyi va koteke ku pona hi ku pfuniwa hi tlhelo ra moya, ku nga “matimba lamatsongo” lama veke mpfuno lowukulu, naswona va rhambiwe ku nghena hi nyangwa leyi yi va pfulekeleke sweswi. Njhani?

“Nyangwa Leyi Pfulekeke”

18. I vamani lava Yesu a va amukeleke hi 1919 naswona va fane njhani ni mulanguteri la tshembekaka wa Hezekiya?

¹⁸ Hi 1919, Yesu u hetisise xitshembiso xa yena kutani a amukela ntlawa lowutsongo wa Vakreste va xiviri lava totiweke tanihi ‘hlonga ra yena ro tshembeka ni ro tlhariha.’ (Matewu 24:45-47) Ntlawa lowu wu kume lunghelo leri fanaka ni leri kumiweke hi Eliyakimi mulanguteri la tshembekaka, hi nkarhi wa Hosi Hezekiya.d Yehovha u vule leswi hi Eliyakimi: “Xilotlelo xa yindlu ya Davhida ndzi ta xi veka ekatleni rakwe, u ta pfula a nga vi kona la pfalaka, kutani u ta pfala a nga vi kona la pfulaka.” Eliyakimi a a byarhe vutihlamuleri lebyikulu bya Hezekiya, n’wana wa le vuhosini bya Davhida. Hilaha ku fanaka ninamuntlha, vatotiwa va ntlawa wa Yohane va byarhisiwe lunghelo ro tamela “xilotlelo xa yindlu ya Davhida” hileswi va nyikiweke lunghelo ra ku khathalela mintirho ya Mfumo wa Mesiya laha misaveni. Yehovha u tiyise malandza ya yena leswaku ma kota ku byarha lunghelo leri, a hundzula matimba ya vona lamantsongo ma va matimba lamakulu, lama ringaneke ku endla ntirho wo chumayela emisaveni hinkwayo.—Esaya 22:20, 22; 40:29.

19. Xana lava ntlawa wa Yohane va byi tamele njhani vutihlamuleri lebyi Yesu a va byarhiseke byona hi 1919 naswona ku ve ni vuyelo byihi?

¹⁹ Ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni, masalela ya vatotiwa, ma landzele xikombiso xa Yesu kutani ma nghenela tsima ro hisekela ku twarisa mahungu lamanene ya Mfumo hinkwako-nkwako. (Matewu 4:17; Varhoma 10:18) Hikwalaho ka sweswo, van’wana lava a va ri swirho swa tisinagoga ta Sathana ta manguva lawa ta Vujagana, va te eka masalela lama totiweke, va hundzuka kutani va va ‘nkhisamela,’ va tiveka ehansi ka vulawuri bya hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha. Na vona va tirhele Yehovha swin’we ni vatotiwa lava dyuhaleke va ntlawa wa Yohane. Swi fambise xisweswo kukondza nhlayo ya vamakwavo wa Yesu lava totiweke yi hlengeletiwa yi kala yi helela. Endzhaku ka sweswo, ku te “ntshungu lowukulu . . . wu huma eka matiko hinkwawo” wu ta ‘nkhisamela’ hlonga ra vatotiwa. (Nhlavutelo 7:3, 4, 9) Hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha swin’we ni ntshungu lowukulu va tirha swin’we va ri ntlhambi wun’we wa Timbhoni ta Yehovha.

20. Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti fanele ti va ni ripfumelo leri tiyeke ngopfu-ngopfu namuntlha ti tlhela ti hiseka entirhweni wa Xikwembu?

²⁰ Namuntlha Timbhoni ta Yehovha leti hlanganisiwaka hi xiboho xa rirhandzu ra xiviri ta swi xiya leswaku ntirho wa tona wo chumayela wu fanele wu endliwa hi xihatla kutani ti endla tano hi vun’we ku fana ni Vakreste va le Filadelfiya. Ku nga ri khale, nhlomulo lowukulu wu ta herisa misava yo homboloka ya Sathana. Onge nkarhi wolowo wu nga kuma un’wana ni un’wana wa hina a tiyile eripfumelweni naswona a hiseka entirhweni wa Xikwembu, leswaku mavito ya hina ma nga suriwi ebukwini ya vutomi ya Yehovha. (Nhlavutelo 7:14) A hi xi tekeleni enhlokweni xitsundzuxo xa Yesu lexi a xi tsaleleke vandlha ra le Filadelfiya, leswaku hi khomelela swi tiya eka lunghelo ra ntirho lowu hi wu endlaka kutani hi kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki.

Mikateko Leyi Nga Ta Kumiwa Hi Lava Hlulaka

21. Xana Vakreste lava totiweke va ‘hlayise rito leri yelanaka ni ku tiyisela ka Yesu’ namuntlha hi ndlela yihi, naswona hi wihi ntshembo lowu va wu languteleke?

²¹ Lava ntlawa wa Yohane namuntlha va ‘hlayise rito leri yelanaka ni ku tiyisela ka Yesu,’ hileswaku va tekelele xikombiso xa yena kutani va tiyisela. (Vaheveru 12:2, 3; 1 Petro 2:21) Xisweswo ma va tiyise nhlana swinene marito lama engetelekeke ya Yesu loko a tsalela vandlha ra le Filadelfiya a ku: “Loyi a hlulaka—ndzi ta n’wi endla phuphu etempeleni ya Xikwembu xa mina, a nge humi nikatsongo eka yona.”—Nhlavutelo 3:12a.

22. (a) Hi yihi tempele ya Xikwembu xa Yesu? (b) Xana Vakreste lava totiweke lava hlulaka va ta va tiphuphu ta tempele leyi hi ndlela yihi?

²² Mawaku lunghelo ra ku va phuphu etempeleni ya Yehovha! Le Yerusalema wa khale, tempele ya xiviri a yi ri ntsindza wa vugandzeri bya Yehovha. Kona etempeleni, muprista lonkulu a a endla switlhavelo hi ngati ya swiharhi kan’we hi siku, lembe rin’wana ni rin’wana, emahlweni ka rivoni leri a ri humelela hi ndlela ya singita, leri a ri fanekisela vukona bya Yehovha eka “Vukwetsimisiso,” [kumbe ndhawu yo kwetsima ngopfu]. (Vaheveru 9:1-7) Loko Yesu a khuvuriwa, ku simekiwe tempele yin’wana leyikulu ya moya, ku nga lunghiselelo leri fanaka ni ro gandzela Yehovha etempeleni. Ndhawu leyi kwetsimaka ngopfu ya tempele leyi yi le matilweni, laha Yesu a humeleleke kona hi nkarhi lowu faneleke “emahlweni ka Xikwembu hi xiviri.” (Vaheveru 9:24) Yesu i Muprista Lonkulu naswona ku endliwe xitlhavelo xin’we ntsena lexi suleke swidyoho hinkwaswo: ku nga ngati ya xitlhavelo lexi hetisekeke ya Yesu, munhu la hetisekeke. (Vaheveru 7:26, 27; 9:25-28; 10:1-5, 12-14) Loko ntsena Vakreste lava totiweke va tshama va tshembekile emisaveni, va va varisi lava nga ehansi ka Yesu eswivaveni swa laha misaveni swa tempele leyi. (1 Petro 2:9) Kambe loko se va hlurile, na vona va nghena endhawini leyi kwetsimaka ngopfu etilweni kutani va va vaseketeri lava tiyeke, ku fana ni tiphuphu ta lunghiselelo ro gandzela leri fanaka ni tempele. (Vaheveru 10:19; Nhlavutelo 20:6) A xi kona lexi nga endlaka leswaku va ‘tlhela va huma’ eka yona.

23. (a) Hi xihi xitshembiso lexi landzelaka lexi Yesu a xi tshembiseke Vakreste lava totiweke lava hlulaka? (b) Xana ku tsariwa ka vito ra Yehovha ni ra Yerusalema lontshwa eka Vakreste lava hlulaka ku ve ni vuyelo byihi?

²³ Yesu u ye emahlweni a ku: “Naswona eka yena ndzi ta tsala vito ra Xikwembu xa mina ni vito ra muti wa Xikwembu xa mina, Yerusalema lontshwa la xikaka hi le tilweni eka Xikwembu xa mina, ni vito ra mina lerintshwa.” (Nhlavutelo 3:12b) Ina, vahluri lava va tsale vito ra Yehovha, Xikwembu xa vona ni Xikwembu xa Yesu eka vona. Kutani sweswo swi swi veka erivaleni leswaku Yehovha na Yesu i vanhu vambirhi lava hambaneke, ku nga ri Xikwembu lexi hlanganeke kumbe Vunharhu-un’we. (Yohane 14:28; 20:17) Swivumbiwa hinkwaswo swi fanele swi swi tiva leswaku vatotiwa i va Yehovha. I timbhoni ta yena. Nakambe va tsariwe vito ra Yerusalema lontshwa, ku nga muti wa le tilweni lowu xikaka wu huma kona hi matwisiselo ya leswaku wu fuma vanhu hinkwavo vo tshembeka laha misaveni. (Nhlavutelo 21:9-14) Tinyimpfu hinkwato leti nga Vakreste laha misaveni ti ta swi tiva leswaku vatotiwa lava hluleke i swirho swa Mfumo, ku nga Yerusalema wa le tilweni.—Pisalema 87:5, 6; Matewu 25:33, 34; Vafilipiya 3:20; Vaheveru 12:22.

24. Xana vito lerintshwa ra Yesu ri yimela yini naswona ri tsariwe njhani eka vatotiwa lava nga Vakreste lava tshembekeke?

²⁴ Xo hetelela, vatotiwa lava hlulaka va tsale vito ra Yesu lerintshwa eka vona. Leswi swi kombetela eka xikhundlha lexintshwa xa Yesu ni malunghelo yo hlawuleka lawa Yehovha a n’wi nyikeke wona. (Vafilipiya 2:9-11; Nhlavutelo 19:12) A ku na un’wana la tivaka vito rero hi matwisiselo ya leswaku a ku na un’wana la nga ni ntokoto wolowo kumbe la nyikiweke malunghelo wolawo. Hambiswiritano, loko Yesu a tsala vito ra yena eka vamakwavo lava vo tshembeka, va va ni vuxaka lebyikulu na yena exivandleni xexo xa le tilweni naswona va hlanganyela swin’we eka malunghelo ya yena. (Luka 22:29, 30) A swi hlamarisi leswi Yesu a gimeteke rungula ra yena eka vatotiwa volavo hi ku phindha xikhutazo lexi nge: “Loyi a nga ni ndleve a a yingise leswi moya wu swi byelaka mavandlha.”—Nhlavutelo 3:13.

25. Hi yihi ndlela leyi Mukreste ha un’we namuntlha a nga yi tirhisaka ha yona misinya ya milawu leyi humaka eka ndzayo ya Yesu leyi a yi tsaleleke vandlha ra le Filadelfiya?

²⁵ Xikhutazo xexo lexi humaka eka rungula leri xi fanele xi va khutaze ngopfu Vakreste vo tshembeka va le Filadelfiya! Naswona lava ntlawa wa Yohane namuntlha xi fanele xi va khomele dyondzo leyinene, enkarhini lowu wa siku ra Hosi. Kambe misinya ya milawu ya xona ya tirha eka Mukreste un’wana ni un’wana, ku nga khathariseki leswaku i mutotiwa kumbe i wa tinyimpfu tin’wana. (Yohane 10:16) Un’wana ni un’wana wa hina u ta va a endla kahle loko a humesa mihandzu ya Mfumo hilaha Vakreste va le Filadelfiya va endleke hakona. Hinkwerhu ka hina hi ni matimbanyana. Hinkwerhu hi nga swi kota ku endla swo karhi entirhweni wa Yehovha. A hi ma tirhiseni matimba wolawo! Loko swi ta emhakeni ya malunghelo lama engetelekeke ya Mfumo, a hi xalamukeleni ku nghena eka nyangwa yin’wana ni yin’wana leyi hi pfulekelaka. Hi nga ha khongela hi kombela Yehovha leswaku a hi pfulela nyangwa yo tano. (Vakolosa 4:2, 3) Loko hi ri karhi hi landzela ntila lowu Yesu a hi vekeleke wona wa ku tiyisela kutani hi kombisa leswaku ha faneleka ku vitaniwa hi vito ra yena, hi ta swi veka erivaleni leswaku na hina ha swi yingisa leswi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu swi byelaka mavandlha.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 63]

Ku Pfuna Vo Tala Leswaku Va Nkhinsama

Eka vatotiwa va 144 000, lava nga ta dya ndzhaka ya Mfumo wa le tilweni, swi vonaka onge ko va ni masalela lama nga ehansinyana ka 9 000, ya lava ntlawa wa Yohane, lama nga si hetaka pfhumba ra wona ra laha misaveni. Hi nkarhi lowu fanaka, ntshungu lowukulu wu andzile wu va 6 600 000 ni ku tlula. (Nhlavutelo 7:4, 9) I yini lexi pfuneke leswaku ku va ni ku andza ko tano? I swikolo swo hambana-hambana leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi tirhiseke. Swikolo leswi swa Timbhoni swi hambane ngopfu ni tiseminara ta Vujagana leti dyondzisaka tifilosofi ta misava ni ku vevukisa tidyondzo ta Bibele, swona swi endla leswaku vanhu va va ni ripfumelo leri tiyeke eRitweni ra Xikwembu. Swi kombisa ndlela leyi Bibele yi pfunaka ha yona leswaku munhu a va ni mahanyelo lamanene ni lama baseke ni ndlela leyi munhu a nga tinyiketelaka ha yona entirhweni wa Xikwembu. Emisaveni hinkwayo ku sukela hi 1943, vandlha ha rin’we ra Timbhoni ta Yehovha ri fambisa Xikolo Xa Vutirheli Bya Le Tilweni eTiholweni ta tona ta Mfumo. Vhiki ha rin’we exikolweni lexi ku va ni vanhu va timiliyoni, lava dyondzisiwaka dyondzo leyi hlelekeke ya Bibele.

Ku sukela hi 1959, Timbhoni ta Yehovha ti tlhele ti fambisa Swikolo Swa Vutirheli Bya Mfumo leswi letelaka vakulu va vandlha ni malandza ya vutirheli. Naswona ku sukela hi 1977, eka Swikolo Swa Ntirho Wa Vuphayona ku leteriwe madzana ya magidi ya vamakwerhu va xinuna ni va xisati, lava tirhelaka Yehovha nkarhi hinkwawo entirhweni wo chumayela, va susumetiwa hi moya wa xiviri lowu vandlha ra le Filadelfiya a ri ri na wona. Hi 1987, ku sunguriwe Xikolo Xa Ndzetelo Wa Vutirheli leswaku ku ta leteriwa Timbhoni ta xinuna leswaku ti ta ya tirha eswiavelweni swo hlawuleka swa nsimu ya misava hinkwayo.

Xikolo lexi tirheke ngopfu eka swikolo leswi fambisiweke hi Timbhoni ta Yehovha i Xikolo xa Bibele xa Giliyadi xa Watchtower. Ku sukela hi 1943, xikolo lexi xa ntirho wa vurhumiwa, lexi kumekaka eDorobeni ra New York, xi ve ni mintlawa yimbirhi ya swichudeni leswi thwasaka lembe ni lembe. Kahle-kahle ku ni vachumayeri lava tlulaka 7 000, lava tirhelaka Yehovha ematikweni mambe va ri varhumiwa, lava thwaseke eka xona. Mathwasana ya xikolo lexi ma tirhe ematikweni lama tlulaka dzana, naswona vunyingi bya mathwasana lawa hi wona ma sunguleke ntirho wo chumayela hi Mfumo ematikweni wolawo. Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 60, varhumiwa vo tala va ha ri eswiavelweni swa vona, naswona va tirha swin’we ni varhumiwa lavantshwa entirhweni wo ndlandlamuxa nhlengeletano ya Yehovha emisaveni hinkwayo. Hakunene ntirho wa vona wu endle leswaku ku va ni ku andza lokukulu!

[Chati leyi nga eka tluka 64]

Hi 1919 Yesu Hosi leyi fumaka u pfule nyangwa ya ntirho wa Vukreste. Nhlayo leyi andzaka ya Vakreste lava tinyiketeleke yi nghenele ntirho lowu.

Hi Ku Eku Va Nkarhi

Lembe Chumayela Chumayelenie Hinkwawof

1918 14 3 868 591

1928 32 23 988 1 883

1938 52 47 143 4 112

1948 96 230 532 8 994

1958 175 717 088 23 772

1968 200 1 155 826 63 871

1978 205 2 086 698 115 389

1988 212 3 430 926 455 561

1998 233 5 544 059 698 781

2005 235 6 390 022 843 234

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Chati leyi nga eka tluka 65]

Timbhoni ta Yehovha ti endla ntirho wa tona hi mbilu hinkwayo. Hi xikombiso, vona tiawara leti ti ti hetaka ti ri eku chumayeleni ni le ku dyondziseni, u vona ni tidyondzo to tala ta Bibele leti ti ti fambisaka emakaya ya vanhu.

Chumayeleni (Xiringaniso

Lembe (Ntsengo Wa Lembe) Hi N’hweti)

1918 19 116 A Ti Tsariwanga

1928 2 866 164 A Ti Tsariwanga

1938 10 572 086 A Ti Tsariwanga

1948 49 832 205 130 281

1958 110 390 944 508 320

1968 208 666 762 977 503

1978 307 272 262 1 257 084

1988 785 521 697 3 237 160

1998 1 186 666 708 4 302 852

2005 1 278 235 504 6 061 534

[Xifaniso lexi nga eka tluka 59]

Xilotlelo xa le Rhoma hi lembe-xidzana ro sungula