Tekelela Yehovha Loko U Dyondzisa Vana Va Wena

“Hi wihi n’wana loyi tatana a nga n’wi tshinyiki?”—VAHEVERU 12:7.

1, 2. Ha yini swi va tikela vatswari ku kurisa vana va vona namuntlha?

NKAMBISISO lowu endliweke eJapani malembe ma nga ri mangani lama hundzeke wu paluxe leswaku kwalomu ka hafu ya vanhu lavakulu lava ku burisaniweke na vona va vone onge a ku nga ri na mbulavurisano lowu eneleke exikarhi ka vatswari ni vana va vona ni leswaku vatswari a va va khoma ku fana ni mandza vana va vona. Eka nkambisiso wun’wana lowu endliweke etikweni leri, kwalomu ka kotara ya lava va vutisiweke va pfumerile leswaku a va nga swi tivi leswaku va fanele va va khoma njhani vana va vona. Leswi a swi endleki ematikweni ya le Vuxeni ntsena. The Toronto Star yi te: “Vatswari vo tala va le Canada va pfumerile leswaku a va tiyiseki leswaku va nga endla yini leswaku va va vatswari lavanene.” Emisaveni hinkwayo, vatswari swa va tikela ku kurisa vana va vona.

² Ha yini vatswari swi va tikela ku kurisa vana va vona? Xivangelo-nkulu hi leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela,” naswona leyi i “minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” (2 Timotiya 3:1) Ku engetela kwalaho, Bibele yi vula leswaku “mboyamelo wa mbilu ya munhu wu bihile ku sukela evuntshweni byakwe.” (Genesa 8:21) Naswona vantshwa va hlaseriwa swinene hi Sathana, loyi ku fana ni “nghala leyi vombaka” a hlaselaka vanhu lava nga riki na ntokoto. (1 Petro 5:8) Swi tele swihinga leswi nga endleleni ya vatswari lava nga Vakreste, lava tiyimiseleke ku kurisa vana va vona “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” (Vaefesa 6:4) Vatswari va nga va pfuna njhani vana va vona leswaku va kula va va vagandzeri va Yehovha lava wupfeke, lava kotaka ku hambanisa “leswi lulameke ni leswi hoxeke”?—Vaheveru 5:14.

 3. Ha yini dyondzo ni nkongomiso wa vatswari swi ri swa nkoka eku kuriseni ka vana hi ndlela leyi humelelaka?

³ Hosi Solomoni wo tlhariha u te: “Vuphukuphuku byi tsimbiwe embilwini ya mufana.” (Swivuriso 13:1; 22:15) Vatswari va fanele va tshinya vana va vona leswaku va susa vuphukuphuku byolebyo etimbilwini ta vona. Kambe, a hi minkarhi hinkwayo vana va tsakelaka ku layiwa hi vatswari. Entiyisweni, va tala ku yi venga ndzayo ku nga khathariseki leswaku va layiwa hi mani. Hikwalaho, vatswari va fanele va dyondza ku “letela mufana hi ndlela leyi nga yakwe.” (Swivuriso 22:6) Loko vana va yi namarhela ndzayo yoleyo, yi nga va nyika vutomi. (Swivuriso 4:13) I swa nkoka swinene leswaku vatswari va tiva leswi va faneleke va swi dyondzisa vana va vona!

Ku Tshinya—Leswi Swi Vulaka Swona

 4. Hi yihi nhlamuselo-nkulu ya rito “ndzayo” hilaha ri tirhisiweke hakona eBibeleni?

⁴ Vatswari van’wana va tshika vana va vona va nga va tshinyi hi ku chava leswaku va nga hehliwa leswaku va khoma vana hi ndlela yo biha. A hi fanelanga hi va ni ku chava ko tano. Rito “ndzayo” hilaha ri tirhisiweke hakona eBibeleni a ri vuli muxaka wo karhi wa ku khoma munhu hi ndlela yo biha kumbe tihanyi. Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “ndzayo,” ngopfu-ngopfu ri fambisana ni ndzetelo, dyondzo, ku ololoxa naswona minkarhi yin’wana ri vula nxupulo lowu endliwaka hi ndlela leyi kombisaka rirhandzu.

 5. Ha yini swi vuyerisa ku kambisisa ndlela leyi Yehovha a tirhisaneke ha yona ni vanhu va yena?

⁵ Yehovha Xikwembu u veka xikombiso lexi hetisekeke eku nyikeleni ka ndzayo yo tano. Muapostola Pawulo loko a fanisa Yehovha ni tatana la nga munhu wa nyama, u tsarile: “Hi wihi n’wana loyi tatana a nga n’wi tshinyiki? . . . Vatatana wa hina va nyama va hi tshinya swa xinkarhana, hi ku ya hi leswi va vonaka swi ri swinene. Kambe Xikwembu xa hi tshinya leswaku hi vuyeriwa, hikuva xi lava leswaku hi kwetsima.” (Vaheveru 12:7-10, Contemporary English Version) Ina, Yehovha u tshinya vanhu va yena leswaku va ta kwetsima kumbe va tenga. Hakunene hi nga dyondza swo tala malunghana ni ku tshinya vana loko hi kambisisa ndlela leyi Yehovha a dyondziseke vanhu va yena ha yona.—Deteronoma 32:4; Matewu 7:11; Vaefesa 5:1.

Rirhandzu—Nsusumeto Wa Matimba

 6. Ha yini swi nga ha va tikelaka vatswari ku tekelela rirhandzu ra Yehovha?

⁶ Muapostola Yohane u ri: “Xikwembu i rirhandzu.” Kutani ke, minkarhi hinkwayo loko Yehovha a hi tshinya, u va a susumetiwa hi ku hi rhandza. (1 Yohane 4:8; Swivuriso 3:11, 12) Xana leswi swi vula leswaku vatswari lava hi ntumbuluko va rhandzaka vana va vona, swi ta va olovela ku tekelela Yehovha emhakeni leyi? Doo! Rirhandzu ra Xikwembu ri sekeriwe eka misinya ya milawu. Naswona xidyondzi xin’wana xa Mugriki xi vula leswaku rirhandzu ro tano “a hi minkarhi hinkwayo ri fambisanaka ni mboyamelo wa munhu wa ntumbuluko.” Xikwembu a xi susumetiwi hi mintlhaveko. Minkarhi hinkwayo xi anakanya hi leswi swi nga ta vuyerisa vanhu va xona.—Esaya 30:20; 48:17.

7, 8. (a) Hi xihi xikombiso xa rirhandzu leri sekeriweke eka misinya ya milawu lexi Yehovha a xi vekeke loko a tirhisana ni vanhu va yena? (b) Vatswari va nga n’wi tekelela njhani Yehovha loko va pfuna vana va vona leswaku va hlakulela vuswikoti byo landzela misinya ya milawu ya Bibele?

⁷ Anakanya hi rirhandzu leri Yehovha a ri kombiseke loko a tirhisana ni Vaisrayele. Muxe u tirhise xifaniso xo saseka leswaku a hlamusela rirhandzu leri Yehovha a nga na rona eka rixaka lerintshwa ra Israyele. Ha hlaya: “Hilaha gama ri hlakahlaka xisaka xa rona hakona, ri haha ehenhla ka mavondlo ya rona, ri andlala timpapa ta rona, ri ma teka, ri ma rhwala hi timpapa ta rona, Yehovha a ri yexe u hambete a [rhangela Yakobe].” (Deteronoma 32:9, 11, 12) Loko gama ri dyondzisa vana va rona ku haha, ri ‘hlakahla xisaka xa rona,’ ri khutaza vana va rona leswaku va haha hi ku kavatela timpapa ta rona. Loko vondlo ri hetelela ri humile exisakeni, lexi hakanyingi xi nga le henhla entshaveni, mana wa kona u “haha ehenhla” ka vondlo ra yena. Loko vondlo ri vonaka onge ri ta ya hima ehansi, mana wa rona u haha a ya nghena ehansi ka rona, a ri rhwala ‘hi timpapa ta yena.’ Hi ndlela leyi fanaka, hi rirhandzu Yehovha u khathalele tiko ra yena ra Israyele leri a ra ha ku tswariwa. U nyike vanhu Nawu wa Muxe. (Pisalema 78:5-7) Kutani Xikwembu xi tshame xi veke tihlo ra xona etikweni rolero, xi lunghekele ku pfuna vanhu va xona loko va tshuka va nghena ekhombyeni.

⁸ Vatswari lava nga Vakreste va nga ri tekelela njhani rirhandzu ra Yehovha? Xo sungula, va fanele va dyondzisa vana va vona misinya ya milawu ni nkongomiso lowu kumekaka eRitweni ra Xikwembu. (Deteronoma 6:4-9) Pakani ya vona i ku pfuna vana leswaku va dyondza ku endla swiboho leswi fambisanaka ni misinya ya milawu ya Bibele. Hi ku endla leswi, vatswari lava nga ni rirhandzu va va va haha ehenhla ka vana va vona, hi ndlela yo fanekisela, va languta ndlela leyi va yi tirhisaka ha yona misinya ya milawu leyi va yi dyondzeke. Loko vana va ri karhi va kula naswona va ri karhi va nyikiwa ntshunxeko lowu engetelekeke, vatswari lava khathalaka va lunghekele ku “haha ehansi ka vona” naswona va ‘rhwala vana va vona hi timpapa ta vona’ loko ku ri ni khombo. Khombo ra muxaka muni?

 9. Vatswari lava nga ni rirhandzu va fanele va xalamukela khombo rihi? Kombisa.

⁹ Yehovha Xikwembu u lemukise Vaisrayele hi vuyelo bya ku va ni vanghana lavo biha. (Tinhlayo 25:1-18; Ezra 10:10-14) Ku tihlanganisa ni vanhu lavo biha swi ni khombo ni namuntlha. (1 Vakorinto 15:33) Vatswari lava nga Vakreste va fanele va tekelela Yehovha emhakeni leyi. Lisa wa malembe ya 15 hi vukhale u rhandze mufana loyi a nga riki na wona mahanyelo ni timfanelo ta moya leti ndyangu wa ka va Lisa wu nga na tona. Lisa u ri: “Xikan’we-kan’we vatswari va mina va swi xiyile leswaku langutelo ra mina ri cincile ivi va sungula ku karhateka. Minkarhi yin’wana a va ndzi tshinya kasi minkarhi yin’wana a va ndzi khutaza hi ndlela ya rirhandzu.” Va tshame ehansi na Lisa ivi va tinyika nkarhi wa ku n’wi yingisa, xisweswo va n’wi pfuna ku langutana ni leswi va swi kumeke swi ri xona xiphiqo-nkulu—ku nga ku navela ku amukeriwa hi tintangha ta yena.a

Tshamani Mi Ri Karhi Mi Vulavurisana

10. Yehovha u veke xikombiso lexinene loko a vulavurisana ni Vaisrayele hi tindlela tihi?

¹⁰ Leswaku vatswari va humelela eku dyondziseni ka vana, va fanele va endla leswaku vana va titwa va ntshunxekile ku vulavula na vona. Hambileswi Yehovha a swi tivaka kahle leswi nga etimbilwini ta hina, u hi khutaza leswaku hi vulavurisana na yena. (1 Tikronika 28:9) Endzhaku ka loko Yehovha a nyike Vaisrayele Nawu, u hlawule Valevhi leswaku va va letela, naswona u rhumele vaprofeta leswaku va ya burisana na vona va va tshinya. U tlhele a kombisa leswaku u tiyimiserile ku yingisa swikhongelo swa vona.—2 Tikronika 17:7-9; Pisalema 65:2; Esaya 1:1-3, 18-20; Yeremiya 25:4; Vagalatiya 3:22-24.

11. (a) Vatswari va nga kondletela mbulavurisano lowunene ni vana va vona hi ndlela yihi? (b) Ha yini swi ri swa nkoka leswaku vatswari va va vayingiseri lavanene loko va vulavula ni vana va vona?

¹¹ Vatswari va nga n’wi tekelela njhani Yehovha loko va vulavurisana ni vana va vona? Xo sungula, va fanele va tinyika nkarhi wo va na vona. Nakambe vatswari va fanele va papalata marito lama nga fanelangiki, lama sandzaka, yo tanihi lama nge, “Hi sweswo ntsena? A ndzi ehleketa leswaku i mhaka leyikulu”; “Kasi a swi nyawuli”; “Wena a wu ehleketa yini? U endliwa hi vun’wana.” (Swivuriso 12:18) Leswaku va khutaza vana va vona ku vulavula, vatswari vo tlhariha va tikarhatela ku va vayingiseri lavanene. Vana lava kuleke lava honisaka vatswari, hakanyingi va va va honisiwile loko va ha ri vatsongo. Minkarhi hinkwayo Yehovha u tiyimiserile ku yingisa vanhu va yena. U tshama a rhiye ndleve eka lava yaka eka yena hi xikhongelo hi ku titsongahata.—Pisalema 91:15; Yeremiya 29:12; Luka 11:9-13.

12. I timfanelo tihi leti vatswari va nga tikombisaka, leti nga ta olovisela vana leswaku va ntshunxeka ku vulavula na vona?

¹² Nakambe xiya ndlela leyi swivumbeko swin’wana swa vumunhu bya Xikwembu swi endleke leswaku swi olova ku xi tshinelela hi ku ntshunxeka. Hi xikombiso, Hosi Davhida wa le Israyele wa khale u dyohe swinene hi ku oswa na Bati-xeba. Leswi Davhida a a nga hetisekanga, u endle ni swidyoho swin’wana evuton’wini bya yena. Kambe a nga tsandzekanga ku tshinelela Yehovha ni ku kombela ndzivalelo ni ku tshinyiwa. Handle ko kanakana, tintswalo ta rirhandzu ta Xikwembu ni nsovo wa xona swi olovisele Davhida ku tlhelela eka Yehovha. (Pisalema 103:8) Hi ku kombisa timfanelo ta vukwembu to tanihi ntwela-vusiwana ni tintswalo, vatswari va nga endla leswaku vana va vona va titwa va ntshunxekile ku vulavula na vona hambiloko va dyohile.—Pisalema 103:13; Malakiya 3:17.

Va Anakanyele

13. Ku anakanyela swi katsa yini?

¹³ Loko vatswari va yingisa vana va vona, va fanele va va anakanyela naswona va kombisa “vutlhari lebyi humaka ehenhla.” (Yakobo 3:17) Muapostola Pawulo u tsarile: “Ku anakanyela ka n’wina a ku tiviwe hi vanhu hinkwavo.” (Vafilipiya 4:5) Swi vula yini ku anakanyela? Nhlamuselo yin’wana ya rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va ku “anakanyela,” i “ku nga namarheli nawu ku tlula mpimo.” Vatswari va nga ringanisela hi ndlela yihi loko va ri karhi va namarhela milawu ya mahanyelo ni ya swilo swa moya leyi nga hundzukiki?

14. Yehovha u kombise njhani ku anakanyela emhakeni ya Lota?

¹⁴ Yehovha u veka xikombiso lexikulu emhakeni ya ku anakanyela. (Pisalema 10:17) Loko a lerise Lota ni ndyangu wa yena leswaku va suka emutini lowu avanyisiweke wa Sodoma, Lota ‘u nonokile.’ Endzhakunyana, loko ntsumi ya Yehovha yi n’wi kombele leswaku a balekela endhawini ya tintshava, Lota u te: “A ndzi nge swi koti ku balekela endhawini ya tintshava . . . Sweswi ndza ku kombela, muti lowu [wa Sowara] wu le kusuhinyana leswaku ndzi balekela kona naswona i nchumu wutsongo. Ndza ku kombela, xana ndzi nga balekela kona—xana a hi nchumu wutsongo?” Yehovha u angurise ku yini? U te: “Ndza ku ehleketelela nakambe ni le ka leswi, hi ku ka ndzi nga wu lovisi muti lowu u vulavuleke ha wona.” (Genesa 19:16-21, 30) Yehovha a a tiyimiserile ku amukela xikombelo xa Lota. Ina, vatswari va fanele va namarhela mimpimanyeto leyi Yehovha Xikwembu a yi tsaleke eRitweni ra yena, ku nga Bibele. Hambiswiritano, swi nga ha koteka ku amukela leswi n’wana a swi rhandzaka loko swi nga lwisani ni misinya ya milawu ya Bibele.

15, 16. Vatswari va nga dyondza yini eka xikombiso lexi kumekaka eka Esaya 28:24, 25?

¹⁵ Ku anakanyela ku katsa ku pfuna vana leswaku va lunghekela ku amukela ndzayo. Esaya u fanise Yehovha ni murimi hi ndlela yo fanekisela, kutani a ku: “Xana murimi u rima siku hinkwaro leswaku a byala mbewu, a ba mabuwu ni ku halula misava yakwe? Xana loko a lunghiselele vuandlalo bya yona, a nga haxi kumini ya ntima, a hlwanya kumini, naswona xana a nga yi veki koroni, mahila ni maxalana endhawini ya kona, ni koroni yo tshwuka yi va ndzilakana wakwe?”—Esaya 28:24, 25.

¹⁶ Yehovha ‘wa rima leswaku a ta byala mbewu’ naswona u “ba mabuwu ni ku halula misava yakwe.” Hikwalaho u endla timbilu ta vanhu vakwe ti lunghekela ndzayo. Vatswari va nga yi “rima” njhani mbilu ya vana va vona loko va va tshinya? Tatana un’wana u tekelele Yehovha loko a tshinya n’wana wa yena wa mufana wa malembe ya mune. Loko n’wana wa yena a be jaha ra muakelani, tata wa yena u rhiye ndleve a yingisa leswaku ha yini a n’wi bile. Kutani, tatana loyi u byele n’wana loyi xitori xa xijahatana xin’wana lexi a xi kayakayisiwa hi xifamona, hi ndlela yoleyo a “rima” mbilu ya n’wana wa yena hi ndlela yo fanekisela. Endzhaku ko twa xitori lexi, jaha ri susumeteleke ku vula leswaku xifamona lexi xi fanele xi xupuriwa. Ku “rima” ko tano ku lunghiselele mbilu ya n’wana loyi naswona swi n’wi olovisele ku vona leswaku ku ba n’wana wa muakelani a ku ri xiendlo xa xifamona naswona a swi hoxile.—2 Samuwele 12:1-14.

17. Hi yihi dyondzo leyi nyikeriwaka eka Esaya 28:26-29 malunghana ni ndzayo leyi nyikeriwaka hi vatswari?

¹⁷ Esaya u ye emahlweni a fanisa ndzayo ya Yehovha ni nchumu wun’wana lowu fambisanaka ni ku rima—ku nga ku hula. Murimi u tirhisa swilo swo hambana-hambana swa ku hula hi ku ya hi ku tsindziyela ka mungu wa kona. Nhonga yi tirhisiwa eka kumini ya ntima yo olova kasi musi wona wu tirhisiwa eka kumini yinene, kambe xileyi kumbe vhilwa ra xigolonyana swi tirhisiwa eka mavele lama nga ni mungu lowu tsindziyelaka swinene. Hambiswiritano, mavele yo tsindziyela a a nge ma khuvuti lerova ma sileka. Hilaha ku fanaka, loko Yehovha a lava ku susa nchumu lowu nga tsakisiki eka vanhu va yena, u endla sweswo hi ku pfumelelana ni swilaveko ni swiyimo swa nkarhi wolowo. A nga na tihanyi naswona a nga tshikileli. (Esaya 28:26-29) Vana van’wana va swi vona leswi mutswari wa vona a nga swi rhandziki, hi ku va languta ntsena. Van’wana va nga ha lava ku tshamela ku tsundzuxiwa, kasi van’wana va nga ha lava leswaku vatswari va ku kho, va va sala endzhaku. Vatswari lava anakanyelaka va ta tirhisa ndzayo hi ku ya hi swilaveko swa n’wana ha un’we.

Endla Mabulo Ya Ndyangu Ma Tsakisa

18. Vatswari va nga wu endla njhani nkarhi wa dyondzo ya ndyangu ya Bibele ya nkarhi na nkarhi?

¹⁸ Tin’wana ta tindlela letinene ngopfu to letela vana va wena i ku va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele ya nkarhi na nkarhi ni ku burisana hi Matsalwa siku ni siku. Dyondzo ya ndyangu yi humelela swinene loko yi khomiwa nkarhi na nkarhi. Loko yi endliwa hi xiwelo kumbe yi endliwa yi nga hleriwanga, a yi nge endliwi nkarhi na nkarhi kumbe yi ta hetelela yi nga endliwanga. Hikwalaho vatswari va fanele va ‘xava nkarhi’ wa dyondzo leyi. (Vaefesa 5:15-17) Ku hlawula nkarhi lowu un’wana ni un’wana a nga ta va a ri kona ha wona ku nga va ntlhontlho. Nhloko yin’wana ya ndyangu yi kume leswaku loko vana va ri karhi va kula, swiyimiso swa vona swo hambana-hambana a swi endla swi nonon’hwa leswaku ndyangu hinkwawo wu hlangana swin’we. Kambe, ndyangu a wu tshama wu ri swin’we hi vusiku bya minhlangano ya vandlha. Hikwalaho tatana loyi u hlele leswaku dyondzo ya ndyangu yi va hi vusiku byolebyo bya minhlangano. Sweswo swi tirhile. Vana va yena havanharhu sweswi i malandza lama khuvuriweke ya Yehovha.

19. Vatswari va nga n’wi tekelela njhani Yehovha loko va fambisa dyondzo ya ndyangu?

¹⁹ Hambiswiritano, rungula ra Matsalwa a wu fanelanga u ri ka ehenhla hi nkarhi wa dyondzo. Yehovha u dyondzise Vaisrayele lava vuyeke etikweni ra ka vona hi ku tirhisa vaprista, lava ‘endleke Nawu wu va erivaleni va tlhela va wu hlamusela,’ “va endla leswaku swi twisisiwa leswi hlayiwaka.” (Nehemiya 8:8) Tatana un’wana loyi a pfuneke vana va yena va nkombo hi ndlela leyi humelelaka leswaku va rhandza Yehovha minkarhi hinkwayo a a tipfalela ekamareni a ri swakwe a lunghiselela loko dyondzo ya ndyangu yi nga si sungula, a lunghiselela mhaka hi ku ya hi swilaveko swa n’wana un’wana ni un’wana. U endle leswaku vana va yena va yi tsakela dyondzo leyi. N’wana un’wana wa yena wa jaha loyi se a kuleke u ri: “Dyondzo leyi a yi tsakisa minkarhi hinkwayo. Loko ho va hi ri eku tlangeni ka bolo hala handle kutani hi vitaniwa leswaku hi ta eka dyondzo ya ndyangu, a hi hatla hi ya veka bolo ya hina ivi hi tsutsumela edyondzweni. A ma ri man’wana ya madyambu lama tsakisaka evhikini.”

20. Hi xihi xiphiqo lexi nga ha vaka kona eku kuriseni ka vana lexi nga ta kambisisiwa enkarhini lowu taka?

²⁰ Mupisalema u te: “Waswivo! Vana i ndzhaka leyi humaka eka Yehovha; mbhandzu wa khwiri i hakelo.” (Pisalema 127:3) Leswaku hi letela vana va hina swi lava nkarhi ni matshalatshala, kambe loko hi swi endla hi ndlela leyi faneleke swi nga vula vutomi lebyi nga heriki eka vana va hina. Byebyo byi ta va vuyelo lebyinene hakunene! Kutani, onge hi nga tiyimisela ku tekelela Yehovha loko hi dyondzisa vana va hina. Hambiswiritano, hambileswi vatswari va nyikiweke vutihlamuleri byo “kurisa [vana va vona] hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha” a swi vuli swona leswaku va ta humelela minkarhi hinkwayo. (Vaefesa 6:4) Hambiloko a khathaleriwe kahle swinene, n’wana a nga ha xandzuka kutani a tshika ku tirhela Yehovha. Kutani ku nga endliwa yini loko ku endleka sweswo? Sweswo swi ta tlhuvutsiwa exihlokweni lexi landzelaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamurisa Ku Yini?

• Vatswari va nga ri tekelela njhani rirhandzu ra Yehovha leri hlamuseriweke eka Deteronoma 32:11, 12?

• U dyondze yini eka ndlela leyi Yehovha a vulavurisaneke ha yona ni Vaisrayele?

• Ku yingisa ka Yehovha xikombelo xa Lota ku hi dyondzisa yini?

• Hi yihi dyondzo leyi u yi kumeke eka Esaya 28:24-29, malunghana ni ku ololoxa vana?

[Xifaniso eka tluka 8, 9]

Muxe u fanise ndlela leyi Yehovha a dyondzisaka vanhu vakwe ha yona ni ndlela leyi gama ri letelaka n’wana wa rona ha yona

[Swifaniso tluka 10]

Vatswari va fanele va tinyika nkarhi wo va ni vana va vona

[Xifaniso eka tluka 12]

“A ma ri man’wana ya madyambu lama tsakisaka swinene evhikini”