Tiyisa Ntshembo Wa Wena Eka Yehovha
Ku endliwa rhengu ro dlaya. Vatirhela-mfumo hinkwavo lava tlakukeke va hlanganile kutani va humesa nawu lowuntshwa. Va lava ku endla leswaku vukhongeri byin’wana ni byin’wana lebyi nga amukeriwiki hi Mfumo byi voniwa nandzu.
XANA u swi toloverile leswi? Matimu ma lo mphaa, hi swikombiso swa vanhu lava a va kunguhata ku kandziyela van’wana hi ku tirhisa nawu. Xikombiso lexi nga la henhla xi humelele eMfun’weni wa le Peresiya enkarhini wa muprofeta Daniyele. Nawu lowu vekiweke hi Hosi Dariyosi a wu ku: “Mani na mani la kombelaka eka xikwembu xin’wana kumbe munhu un’wana ku ringana masiku ya 30, ku nga ri eka . . . hosi, u fanele a hoxiwa ekheleni ra tinghala.”—Daniyele 6:7-9.
Xana Daniyele a to swi yini loko a xungetiwa hi ku dlayiwa? Xana a ta ya emahlweni a tshembela eka Xikwembu xa yena, Yehovha kumbe a ta xi landzula kutani a endla hilaha hosi yi vulaka ha kona? Rhekhodo ya hi byela: “Daniyele, hi ku hatlisa loko a swi twa leswaku marito lama tsariweke ma sayiniwile, u nghene endlwini yakwe naswona a a pfuleriwe mafasitere lawa ma nga ekamareni rakwe ra le henhla ka lwangu, etlhelo ra le Yerusalema, kanharhu hi siku a a nkhinsama hi matsolo, a khongela, a dzunisa emahlweni ka Xikwembu xakwe, hilaha a a hamba a endla hakona emahlweni ka leswi.” (Daniyele 6:10) Hinkwaswo leswi n’wi humeleleke swi tiviwa kahle. Daniyele u hoxiwe ekheleni ra tinghala hikwalaho ka ripfumelo ra yena, kambe Yehovha a “pfala nomu wa tinghala” kutani a ponisa nandza wa yena lowo tshembeka.—Vaheveru 11:33; Daniyele 6:16-22.
Nkarhi Wo Tikambela
Namuntlha malandza ya Yehovha ma hanya emisaveni leyi nga ni tihanyi, ma langutana ni minxungeto yo tala eka vuhlayiseki bya vona bya nyama ni bya moya. Hi xikombiso, eka tinyimpi ta rivengo ra rixaka ematikweni man’wana, Timbhoni to tala ti dlayiwile. Kun’wana malandza ya Yehovha ma langutane ni ku pfumaleka ka swakudya, ku tika ka swiyimo swa ikhonomi, makhombo ya ntumbuluko, mavabyi lamakulu ni swiyimo swin’wana leswi xungetaka vutomi. Ku engetela kwalaho ma boheke ku langutana ni nxaniso, ntshikilelo entirhweni ni miringo yo hambana-hambana ya leswaku ma endla leswi hoxeke, hinkwaswo leswi swi nga ha xungeta vumoya bya wona. Hakunene Nala lonkulu Sathana u tiyimiserile ku lovisa malandza ya Yehovha hi ndlela yin’wana ni yin’wana leyi a yi kotaka.—1 Petro 5:8.
Loko hi langutane ni swiyimo swo tano, xana hi nga endla yini? Hambileswi swi nga swa ntumbuluko ku chava loko vutomi bya munhu byi xungetiwa, hi nga tsundzuka marito ya Pawulo lama khutazaka: “[Yehovha] u te: ‘Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.’ Leswaku hi ta va ni xivindzi lexikulu kutani hi ta vula leswi: ‘Yehovha i mupfuni wa mina; ndzi nga ka ndzi nga chavi. Xana munhu a nga ndzi endla yini?’” (Vaheveru 13:5, 6) Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u titwa hi ndlela leyi fanaka hi malandza ya yena namuntlha. Hambiswiritano, ku tiva switshembiso swa Yehovha a swi fani ni ku khorwiseka leswaku u ta hi pfuna. Hikokwalaho, i swa nkoka swinene leswaku hi kambisisa xisekelo lexi ku tshembela ka hina eka Yehovha ku akiweke eka xona naswona hi endla xin’wana ni xin’wana lexi hi nga xi kotaka ku tiyisa ni ku hlayisa ntshembo wa hina. Loko hi endla sweswo, “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta [hina] ni matimba ya [hina] ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” (Vafilipiya 4:7) Kutani loko miringo yi fika, hi ta swi kota ku ehleketa kahle ni ku kota ku langutana na yona hi vutlhari.
Swisekelo Swo Tshembela Eka Yehovha
Hakunene hi ni swivangelo swo tala swo veka ntshembo wa hina eka Muvumbi wa hina Yehovha. Xo sungula eka swona hi leswaku Yehovha i Xikwembu xa rirhandzu lexi khathalelaka malandza ya xona swi suka embilwini. Ku ni swiendlakalo swo tala leswi tsariweke eBibeleni leswi vulavulaka hi nkhathalelo wa Yehovha wa rirhandzu eka malandza ya yena. Loko a hlamusela ndlela leyi Yehovha a khathaleleke vanhu va yena lava hlawuriweke, ku nga Vaisrayele, Muxe u tsarile: “U n’wi kume etikweni ra mananga ni le kwandzasini leri nga riki na nchumu, leri kololaka. A n’wi rhendzela, leswaku a n’wi khathalela, leswaku a n’wi hlayisa ku fana ni ndzololo ya tihlo rakwe.” (Deteronoma 32:10) Manguva lawa, Yehovha u ya emahlweni a khathalela malandza ya yena, ma ri ntlawa kumbe ha rin’we-rin’we. Hi xikombiso, loko Timbhoni to karhi ti langutane ni ku pfumaleka ka swakudya lokukulu hi nkarhi wa nyimpi ya xin’wana-manana eBosnia, Yehovha u tiyisekile leswaku va kuma leswi va swi pfumalaka hi ku tirhisa matshalatshala ya vurhena ya vamakwavo va le Croatia ni le Austria, lava ngheniseke vutomi bya vona ekhombyeni hi ku famba endhawini leyi nga ni khombo swinene va yisa nhundzu ya mphalalo eka vamakwavo.a
Tanihi leswi Yehovha Xikwembu a nga ni Matimba Hinkwawo, hakunene u ni vuswikoti byo sirhelela malandza ya yena ehansi ka swiyimo swin’wana ni swin’wana. (Esaya 33:22; Nhlavutelo 4:8) Kambe hambiloko Yehovha a pfumelela man’wana ya malandza ya yena ku kombisa ku tshembeka ka wona ku fikela eku feni, wa ma tiyisa naswona wa ma pfuna ku hlayisa vutshembeki, a ma endla ma tshama ma tiyile, ma tsakile naswona ma rhurile ku fikela emakumu. Hikokwalaho, hi nga va ni ntshembo wo fana ni wa mupisalema: “Xikwembu i vutumbelo ni ntamu wa hina, mpfuno lowu kumekaka hi ku hatlisa hi nkarhi wa maxangu. Hi yona mhaka leyi hi nga ta ka hi nga chavi, hambileswi misava yi hundzukaka hambileswi tintshava ti tsekatsekelaka embilwini ya lwandle lerikulu.”—Pisalema 46:1, 2.
Nakambe Bibele yi paluxa leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso. Leswi swi vula leswaku switshembiso swa yena wa swi hetisisa minkarhi hinkwayo. Entiyisweni Bibele yi n’wi hlamusela tanihi Xikwembu “lexi xi nga hembiki.” (Tito 1:2) Tanihi leswi Yehovha a phindha-phindheke ku tiyimisela ka yena ku sirhelela ni ku hlayisa malandza ya yena, hi nga tiyiseka leswaku a ngo swi kota ntsena kambe u tiyimiserile ku hetisisa switshembiso swa yena.—Yobo 42:2.
Tindlela To Tiyisa Ntshembo Wa Hina
Hambileswi hi nga ni xivangelo lexi twalaka xo veka ntshembo wa hina eka Yehovha, a hi fanelanga hi wu teka wu nga ri nchumu. Hikuva hi ntolovelo misava yi ni ripfumelo leri nga nyawuriki eka Xikwembu naswona langutelo ro tano ri nga tsanisa ntshembo wa hina eka Yehovha hi ku olova. Hikokwalaho, hi fanele hi endla matshalatshala lamakulu yo tiyisa ni ku hlayisa ntshembo wolowo. Yehovha u swi tiva kahle leswi naswona u lunghiselele tindlela leti hi nga endlaka sweswo ha tona.
Xo sungula, u hi nyike Rito ra yena leri tsariweke, ku nga Bibele, leyi tameleke swiendlo swa matimba swinene leswi a swi endleleke malandza ya yena. Wa nga ehleketa, xana u nga va ni ntshembo wo tanihi kwihi eka munhu loyi u tivaka vito ra yena ntsena? Ndza tshemba a wu nge n’wi tshembi. U fanele u tiva maendlelo ya yena ya swilo ni mahanyelo ya yena leswaku u ta n’wi tshemba, xana a swi tano? Loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi timhaka to tano ta le Bibeleni, vutivi bya hina hi Yehovha ni hi tindlela ta yena to hlamarisa bya dzika naswona hi ya hi yi tlangela swinene ndlela leyi a tshembekaka ha yona. Xisweswo ntshembo wa hina eka yena wa tiyisiwa. Mupisalema u veke xikombiso lexinene ngopfu loko a khongela hi mbilu hinkwayo eka Xikwembu a ku: “Ndzi ta tsundzuka leswi Yah a a swi endla; hikuva ndzi ta tsundzuka leswi u swi endleke swo hlamarisa swa khale swinene. Kunene ndzi ta anakanyisisa hi mintirho ya wena hinkwayo, ndzi ta ehleketa hi ntirhisano wa wena.”—Pisalema 77:11, 12.
Ku engetelela eka Bibele hi ni xihlovo lexi fuweke xa swakudya swa moya etibukwini leti sekeriweke eBibeleni leti humesaka hi nhlengeletano ya Yehovha. Hakanyingi, leswi nga endzeni ka tibuku leti i timhaka leti khumbaka swinene ta vutomi bya malandza ya Xikwembu ya manguva lawa, leti kombisaka ndlela leyi Yehovha a koteke ha yona ku va pfuna ni ku va phalala loko va langutane ni swiyimo leswi nga tsakisiki. Hi xikombiso, Martin Poetzinger, loyi hi ku famba ka nkarhi a veke xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha, u khomiwe hi vuvabyi lebyikulu loko a ha tirha tanihi phayona etindhawini ta le Yuropa ekule ni tiko ra rikwavo. A a nga ri na mali naswona a ku nga ri na dokodela loyi a tiyimisele ku n’wi pfuna. Kambe Yehovha a nga n’wi fularhelanga. Eku heteleleni ku vulavuriwe ni mutsundzuxi lonkulu wa xibedlhele xa kwalaho. Leswi a a tshemba Bibele hi mbilu ya yena hinkwayo, wanuna loyi wa tintswalo u khathalele Makwerhu Poetzinger onge hi loko a khathalela n’wana wa yena, hinkwaswo leswi u swi endle mahala. Ku hlaya swiendlakalo swo fana ni leswi swi nga tiyisa ntshembo wa hina hakunene eka Tata wa hina wa le tilweni.
Mpfuno wun’wana lowu Yehovha a hi lunghiseleleke wona ku tiyisa ntshembo wa hina eka yena i lunghelo ra risima ra xikhongelo. Muapostola Pawulo u hi byela leswi hi rirhandzu: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina.” (Vafilipiya 4:6) Rito “hinkwaswo” ri nga katsa mintlhaveko ya hina, swilaveko swa hina, minchavo ya hina ni swivilelo swa hina. Loko hi endla swikhongelo leswi humaka embilwini nkarhi na nkarhi ntshembo wa hina eka Yehovha wu ta tiya.
Loko Yesu Kreste a ri emisaveni, minkarhi yin’wana a ya laha a nga vaka yexe leswaku a ta khongela a nga kavanyetiwi. (Matewu 14:23; Marka 1:35) Emahlweni ko endla swiboho swa nkoka, u kale a heta vusiku hinkwabyo a khongela eka Tata wa yena. (Luka 6:12, 13) A swi hlamarisi leswaku ntshembo wa Yesu eka Yehovha a wu ri wukulu lerova u kote ku tiyiselela ndzingo lowu chavisaka lowu wu nga si tshamaka wu wela munhu. Marito ya yena yo hetelela emhandzini ya nxaniso a ma ku: “Tatana, moya wa mina ndzi wu veka emavokweni ya wena.” Marito wolawo ya ku tiyiseka a ma kombisa leswaku ntshembo wa yena eka Tata wa yena a wu kalanga wu nga hela ku fikela emakumu, hambi leswi Yehovha a nga nghenelelangiki a n’wi ponisa.—Luka 23:46.
Ndlela yin’wana yo aka ntshembo wa hina eka Yehovha i ku tihlanganisa ni lava va n’wi tshembaka hi mbilu hinkwayo nkarhi na nkarhi. Yehovha u lerise vanhu va yena ku hlangana nkarhi na nkarhi leswaku va dyondza leswi engetelekeke hi yena ni ku khutazana. (Deteronoma 31:12; Vaheveru 10:24, 25) Xinakulobye xo tano xi tiyise ntshembo wa vona eka Yehovha, xi va endla va kota ku tiyiselela miringo leyikulu ya ripfumelo. Etikweni ra Afrika laha ntirho wo chumayela a wu yirisiwile, maphorisa a ma arisiwa ku sirhelela Timbhoni ta Yehovha, a ti tsoniwa ni phasipoti, switifiketi swa mucato, vutshunguri bya le xibedlhele ni mintirho. Loko ku tlhekeke nyimpi ya xin’wana-manana endhawini yin’wana, vanhu va 39 ku katsa ni vana va le vandlheni ra le kusuhi va tshame kwalomu ka tin’hweti ta mune ehansi ka buloho ekwandzasini leswaku va balekela ku bulusiwa ka tibomo loku a ku ri kona edorobeni ra ka vona. Ehansi ka maxangu yo tano lama tlulaka mpimo, ku bula ka vona hi ndzimana ya Bibele siku na siku ni minhlangano yin’wana swi va nyike matimba lamakulu. Xisweswo va swi kotile ku tiyiselela maxangu vumoya bya vona bya ha tiyile. Ntokoto lowu wu wu veka erivaleni nkoka wo hlangana nkarhi na nkarhi ni vanhu va Yehovha.
Xo hetelela, leswaku hi tiyisa ntshembo wa hina eka Yehovha, hi fanele hi tshama hi khomekile entirhweni wo chumayela hi Mfumo, minkarhi hinkwayo hi tshama hi lunghekele ku vulavula ni van’wana hi mahungu lamanene. Leswi swi kombisiwe kahle hi ntokoto lowu khutazaka wa muhuweleri loyi a nga muntshwa la hisekaka wa le Canada loyi a khomiwe hi vuvabyi lebyi dlayaka bya khensa ya tisele ta ngati. Ku nga khathariseki vuvabyi lebyi lebyikulu, a a lava ku va phayona ra nkarhi hinkwawo, leswi vulaka ku va muhuweleri wa nkarhi hinkwawo. Loko switlhavi swa vuvabyi byakwe swa ha hungutekilenyana, u kote ku heta n’hweti yin’we a ri phayona ra nkarhinyana. Kutani xiyimo xa yena xi nyanyile naswona u file tin’hweti ti nga ri tingani leti landzeleke. Kambe u tshame a tiyile hi tlhelo ra moya ku fikela emakumu, ntshembo wa yena eka Yehovha a wu kalanga wu nga tsekatseka ni swa xinkarhana. Mana wa yena u ri: “Ku fikela emakumu, a a karhateka swinene hi vanhu van’wana ku tlula yena n’wini. A va khutaza ku dyondza Bibele, a va byela leswaku, ‘Hi ta va swin’we eParadeyisini.’”
Ku Kombisa Ntshembo Wa Hina Eka Yehovha
“Tanihi leswi miri lowu nga riki na moya wu feke, xisweswo ni ripfumelo leri nga riki na mintirho ri file.” (Yakobo 2:26) Leswi Yakobo a swi vuleke malunghana ni ripfumelo eka Xikwembu swi nga vuriwa ni le ka ku N’wi tshemba ka hina. Ku nga khathariseki leswaku hi phindha-phindha kangani leswaku hi tshemba Xikwembu, a swi vuli nchumu handle ka loko hi kombisa ntshembo wolowo hi mintirho ya hina. Abrahama u tshembe Yehovha hi ku helela naswona u kombise ntshembo wolowo hi ku yingisa swileriso swa yena hi ndlela leyi nga kanakanisiki, ku fikela laha a tiyimiserile ku nyikela ni hi n’wana wa yena Isaka. Hikwalaho ka ntshembo wa muxaka wolowo ni ku yingisa, Abrahama u tiviwe tanihi munghana wa Yehovha.—Vaheveru 11:8-10, 17-19; Yakobo 2:23.
A hi fanelanga hi rindzela ku hlaseriwa hi ndzingo lowukulu ku ri kona hi nga ta kombisa ntshembo wa hina eka Yehovha. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Munhu la tshembekeke eka leswitsongo wa tshembeka ni le ka swo tala, naswona munhu la nga lulamangiki eka leswitsongo a nga lulamanga ni le ka swo tala.” (Luka 16:10) Hi fanele hi dyondza ku tshemba Yehovha emintirhweni ya hina ya siku ni siku, hi n’wi yingisa ni le timhakeni leti nga vonakaka ti nga ri ta nkoka. Loko hi languta vuyelo lebyi kumekaka hi ku yingisa, ntshembo wa hina eka Tata wa hina wa le tilweni wa tiyisiwa, wu hi endla hi kota ku langutana ni swiphiqo leswikulu kumbe swo tika swinene.
Tanihi leswi misava yi nga le kusuhi ni ku hela ka yona loku chavisaka, vanhu va Yehovha va fanele va langutana ni miringo yo tala ni makhombo. (Mintirho 14:22; 2 Timotiya 3:12) Hi ku aka ntshembo lowu heleleke eka Yehovha sweswi, hi nga langutela ku pona hi ya emisaveni ya yena leyi tshembisiweke—hi ku hundza enhlomulweni lowukulu hi ri karhi hi hanya kumbe hi ku pfuxiwa eku feni. (2 Petro 3:13) Onge hi nga ka hi nga pfumeleli ku pfumala ntshembo kwihi na kwihi ku onha vuxaka bya hina bya nkoka na Yehovha. Kutani leswi vuriweke eka Daniyele endzhaku ko ntshunxiwa ekheleni ra tinghala swi nga ha vuriwa ni le ka hina: “A a nga vavisekanga nikatsongo, hikuva a a tshembe Xikwembu xakwe.”—Daniyele 6:23.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma vuxokoxoko, vona Xihondzo xo Rindza, xa November 1, 1994, matluka 23-7.
[Xifaniso eka tluka 9]
Ku hlaya hi vutomi bya malandza yo tshembeka ya Yehovha ku fana ni bya Martin Poetzinger, swi tiyisa ripfumelo