Yehovha—Xikombiso Lexikulu Xa Vunene
“Dzunisani Yehovha wa mavuthu, hikuva Yehovha hi lonene!”—YEREMIYA 33:11.
1. Ha yini hi susumeteleka ku dzunisa Xikwembu hikwalaho ka vunene bya xona?
YEHOVHA XIKWEMBU hi lonene hilaha ku heleleke. Muprofeta Zakariya u te: “Mawaku ku kula ka vunene bya yena!” (Zakariya 9:17) Entiyisweni, vunene bya vonaka eka xin’wana ni xin’wana lexi Xikwembu xi xi endleke loko xi lulamisa misava leyi leswaku hi tiphina eka yona. (Genesa 1:31) A hi nge pfuki hi yi twisisile milawu hinkwayo leyi rharhanganeke leyi Xikwembu xi yi tirhiseke loko xi vumba vuako lebyi. (Eklesiasta 3:11; 8:17) Kambe switsongonyana leswi hi swi tivaka swi hi susumetela ku dzunisa Xikwembu hikwalaho ka vunene bya xona.
2. U nga byi hlamusela njhani vunene?
2 Vunene i yini? I mahanyelo lamanene ngopfu. Kambe, a byo vula ku nga vi na vubihi ntsena. Vunene, ku nga wun’wana wa mihandzu ya moya, i mfanelo leyinene. (Vagalatiya 5:22, 23) Hi kombisa vunene loko hi endlela van’wana mintirho leyinene ni leyi vuyerisaka. Emafambiselweni lawa ya swilo, leswi swi tekiwaka swi ri swinene hi vanhu van’wana, van’wana va nga ha swi teka swi bihile. Hambiswiritano, loko hi ta va ni ku rhula ni ntsako ku fanele ku va ni nawu wun’we ntsena wa vunene. I mani la nga ni mfanelo ya ku simeka nawu wolowo?
3. Genesa 2:16, 17 yi kombisa yini malunghana ni mpimanyeto wa leswinene?
3 I Xikwembu lexi vekaka mpimanyeto wa leswinene. Eku sunguleni ka matimu ya vanhu, Yehovha hi yena la leriseke munhu wo sungula a ku: “U nga ha tidyela u eneriseka eka murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga. Kambe loko ku ri murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha u nga tshuki u wu dya hikuva siku u nga ta wu dya, u ta fa hakunene.” (Genesa 2:16, 17) Ina, vanhu va fanele va lava nkongomiso wa Muvumbi wa vona leswaku va tiva leswinene ni leswo biha.
Xikombiso Lexikulu Ngopfu Xa Vunene
4. Xikwembu xi va lunghiselele yini vanhu ku sukela loko Adamu a dyohile?
4 Ntshembo wa vanhu wa ku tshama va tsakile naswona va hetisekile wu onhiwile loko Adamu a dyoha naswona a nga lavi ku xixima mfanelo ya Xikwembu ya ku veka mimpimanyeto ya leswinene. (Genesa 3:1-6) Hambiswiritano, loko vana va Adamu lava mameke xidyoho ni rifu va nga si velekiwa, Xikwembu xi tshembise ku ta ka Mbewu leyi hetisekeke. Kahle-kahle loko Yehovha a vulavula ni “nyoka ya khale,” ku nga Sathana Diyavulosi u te: “Ndzi ta veka vulala exikarhi ka wena ni wansati ni le xikarhi ka mbewu ya wena ni mbewu ya yena. Yi ta ku pfotlosa nhloko kutani wena u ta yi luma xirhendze.” (Nhlavutelo 12:9; Genesa 3:15) Xikongomelo xa Yehovha a ku ri ku kutsula vanhu lava nga ni xidyoho. Hikwalaho ka vunene bya yena lebyikulu ngopfu, kunene Yehovha u endle lunghiselelo ra ku ponisa lava kombisaka ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa yena la rhandzekaka.—Matewu 20:28; Varhoma 5:8, 12.
5. Hambileswi hi tswariweke hi ri ni timbilu leti voyameleke eku endleni ka leswo biha, ha yini hi kota ku kombisa vunene?
5 Ina, hikwalaho ka xidyoho xa Adamu, hi tswariwe hi ri ni timbilu leti voyameleke eku endleni ka leswo biha. (Genesa 8:21) Kambe, lexi tsakisaka hileswaku Yehovha wa hi pfuna leswaku na hina hi kota ku kombisa vunene. Ku tshama eka swilo leswi hi swi dyondzeke ematsalweni yakwe yo kwetsima ni ya risima a swi hi ‘tlharihiseli ku ponisiwa’ ni ku ‘hi hlomisela ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene’ ntsena, kambe swi tlhela swi hi pfuna leswaku hi kota ku endla leswinene emahlweni ka yena. (2 Timotiya 3:14-17) Kambe, leswaku hi vuyeriwa eka leswi hi swi dyondzaka eMatsalweni naswona hi kota ku kombisa vunene, hi fanele hi va ni langutelo ra mupisalema loyi a yimbeleleke a ku: “U lonene [Yehovha] naswona u endla leswinene. Ndzi dyondzise swileriso swa wena.”—Pisalema 119:68.
Ku Tlangeriwa Ka Vunene Bya Yehovha
6. Endzhaku ka loko Hosi Davhida a tise areka ya ntwanano eYerusalema, Valevhi va yimbelele risimu leri nga ni marito wahi?
6 Hosi Davhida wa tiko ra Israyele ra khale u tlangele vunene bya Xikwembu a tlhela a lava nkongomiso wa xona. Davhida u te: “Yehovha hi lonene naswona u lulamile. Hi yona mhaka leyi a letelaka vadyohi hi ndlela leyi.” (Pisalema 25:8) Dyondzo ya Xikwembu leyi nyikiweke Vaisrayele a yi katsa milawu ya nkoka ya khume—Swileriso swa Khume—leyi a yi tsariwe eka maribye mambirhi ya swiphepherhele kutani ma vekiwa ebokisini ro kwetsima leri a ri vitaniwa areka ya ntwanano. Endzhaku ka loko Davhida a lerise leswaku ku yisiwa Areka entsindza wa Israyele, ku nga Yerusalema, Valevhi va yimbelele risimu leri a ri ri ni marito lama landzelaka: “Nkhensani Yehovha, hikuva hi lonene, hikuva musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.” (1 Tikronika 16:34, 37-41) Swi fanele swi tsakise ngopfu ku twa vayimbeleri va Valevhi va yimbelela marito wolawo!
7. Ku humelele yini endzhaku ka loko Areka yi vekiwe eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu ni le ndzhaku ka xikhongelo xa Solomoni xa ku nyiketela?
7 Marito wolawo yo dzunisa ma tlhele ma kandziyisiwa loko ku nyiketeriwa tempele ya Yehovha leyi akiweke hi Solomoni n’wana wa Davhida. Loko areka ya ntwanano yi vekiwe eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu ya tempele leya ha ku akiwaka, Valevhi va sungule ku dzunisa Yehovha, “hikuva hi lonene, ni musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.” Hi nkarhi wolowo hi singita tempele yi tale papa leri kombisaka vukona bya Yehovha lebyi vangamaka. (2 Tikronika 5:13, 14) Endzhaku ka xikhongelo xa Solomoni xa ku nyiketela, “ndzilo wu [xike] ematilweni, wu hisa gandzelo ro hisiwa ni switlhavelo.” Loko va vona leswi, “vana va Israyele hinkwavo . . . xikan’we-kan’we va korhama swikandza swa vona swi langute ehansi, ehenhla ka vuandlalo, va tiwisela ehansi, va nkhensa Yehovha, ‘hikuva hi lonene, musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.’” (2 Tikronika 7:1-3) Endzhaku ka nkhuvo wa masiku ya 14, Vaisrayele va tlhelele emakaya ya vona “va tsakile naswona va enerisekile embilwini ya vona hikwalaho ka vunene lebyi Yehovha a byi endleleke Davhida na Solomoni ni vanhu va yena, ku nga Israyele.”—2 Tikronika 7:10.
8, 9. (a) Hambileswi Vaisrayele va dzuniseke Yehovha hikwalaho ka vunene bya yena, va hetelele va teke ndlela yihi? (b) Yeremiya u profete yini malunghana na Yerusalema, naswona vuprofeta byebyo byi hetiseke njhani?
8 Lexi vavisaka, Vaisrayele a va hambetanga va hanya hi ku pfumelelana ni tinsimu ta vona ta ku dzunisa Xikwembu. Hi ku famba ka nkarhi, vanhu va le Yuda ‘va vangamise Yehovha hi milomu ya vona ntsena.’ (Esaya 29:13) Ematshan’weni yo fambisana ni mimpimanyeto ya Xikwembu ya vunene, va sungule ku endla leswo biha. Xana swilo leswo biha leswi a va swi endla a swi katsa yini? Va ve ni nandzu wa ku gandzela swikwembu swa hava, mahanyelo yo biha, ku tshikilela swisiwana ni swidyoho swin’wana leswikulu! Hikwalaho ka sweswo, muti wa Yerusalema wu lovisiwile kutani vaaki va Yuda va yisiwa evuhlongeni le Babilona hi 607 B.C.E.
9 Xisweswo Xikwembu xi va khawurisile vanhu va xona. Kambe, hi ku tirhisa muprofeta Yeremiya xi vule ka ha ri emahlweni leswaku le Yerusalema a ku ta twiwa rito ra vanhu lava a va ta ku: “Dzunisani Yehovha wa mavuthu, hikuva Yehovha hi lonene; hikuva musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu!” (Yeremiya 33:10, 11) Sweswo swi endlekile. Endzhaku ka loko muti wu ve marhumbi ku ringana malembe ya 70, masalela ya Vayuda ma tlhelele eYerusalema hi 537 B.C.E. (Yeremiya 25:11; Daniyele 9:1, 2) Va pfuxe alitari leyi a yi ri etempeleni eNtshaveni ya Moriya kutani va sungula ku endla magandzelo kona. Masungulo ya tempele ma endliwe loko va ri ni malembe mambirhi va vuyile. Wolowo a wu ri nkarhi lowu tsakisaka hakunene! Ezra u te: “Loko vaaki va veka masungulo ya tempele ya Yehovha, kutani vaprista lava ambaleke swiambalo swa vuprista, va tamele timhalamhala, ni Valevhi vana va Asafa, va tamele swiphambati, va suka va yima va dzunisa Yehovha hi ku landza nkongomiso wa Davhida hosi ya Israyele. Va sungula ku dzunisa hi ku nkhensa Yehovha, ‘hikuva hi lonene, naswona musa wakwe wa rirhandzu eka Israyele i wa hilaha ku nga riki na makumu.’”—Ezra 3:1-11.
10. Pisalema 118 yi sungula yi tlhela yi gimeta hi marito wahi ya nkoka?
10 Marito lama fanaka yo dzunisa Yehovha hikwalaho ka vunene bya yena ma humelela ni le ka tipisalema tin’wana to hlayanyana. Yin’wana ya tona i Pisalema 118, leyi yimbeleriweke hi mindyangu ya Vaisrayele loko yi heta ku tlangela Paseka. Pisalema yoleyo yi sungula yi tlhela yi gimeta hi marito lama nge: “Nkhensani Yehovha, hikuva hi lonene; hikuva musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.” (Pisalema 118:1, 29) Marito lawa swi nga ha endleka ma ri marito yo hetelela yo dzunisa lawa Yesu Kreste a ma yimbeleleke ni vaapostola va yena vo tshembeka hi vusiku bya le mahlweni ka ku fa ka yena hi 33 C.E.—Matewu 26:30.
“Ndzi Kombela U Ndzi Komba Ku Vangama Ka Wena”
11, 12. Loko Muxe a vone xitshwati xa ku vangama ka Xikwembu, u twe nhlamuselo yihi?
11 Vunene bya Yehovha ni musa wakwe wa rirhandzu swi kombisiwe ro sungula eka madzana ya malembe Ezra a nga si va kona. Endzhakunyana ka loko Vaisrayele va gandzele rhole ra nsuku emananga naswona vadyohi va lovisiwile, Muxe u kombele Yehovha a ku: “Ndzi kombela u ndzi komba ku vangama ka wena.” Hi ku vona leswaku Muxe a a nga ta xi vona xikandza xa Yena kutani a hanya, Yehovha u te: “Mina ndzi ta endla leswaku vunene bya mina hinkwabyo byi hundza emahlweni ka xikandza xa wena.”—Eksoda 33:13-20.
12 Vunene bya Yehovha byi hundze emahlweni ka xikandza xa Muxe hi siku leri tlhandlamaka eNtshaveni ya Sinayi. Hi nkarhi wolowo, Muxe u vone xitshwati xa ku vangama ka Xikwembu kutani a twa marito lama nge: “Yehovha, Yehovha, Xikwembu xa tintswalo ni nsovo, la hlwelaka ku hlundzuka, la teleke musa wa rirhandzu ni ntiyiso, la hlayiselaka vanhu va magidi musa wa rirhandzu, la rivalelaka xihoxo ni ku tlula nawu ni xidyoho, kambe a nga ka a nga tshiki ku xupula la faneriwaka hi ku xupuriwa, la xupulaka vana ni vatukulu hikwalaho ka xidyoho xa vatatana, ehenhla ka xitukulwana xa vunharhu ni le henhla ka xitukulwana xa vumune.” (Eksoda 34:6, 7) Marito lawa ma kombisa leswaku vunene bya Yehovha byi fambisana ni musa wakwe wa rirhandzu ni timhaka tin’wana ta vumunhu byakwe. Loko hi kambisisa timhaka leti swi ta hi pfuna leswaku hi kombisa vunene. A hi rhangeni hi kambisisa mfanelo leyi boxiweke kambirhi eka nhlamuselo leyi yo hlawuleka ya vunene bya Xikwembu.
‘Xikwembu Lexi Teleke Musa Wa Rirhandzu’
13. Eka nhlamuselo ya vunene bya Xikwembu, hi yihi mfanelo leyi boxiwaka kambirhi, naswona ha yini swi fanela?
13 ‘Yehovha i Xikwembu lexi teleke musa wa rirhandzu ni lexi hlayiselaka vanhu va magidi musa wa rirhandzu.’ Rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “musa wa rirhandzu” nakambe ri vula “rirhandzu ro tshembeka.” Hi yona ntsena mfanelo leyi boxiwaka kambirhi eka ndlela leyi Xikwembu xi tihlamuseleke ha yona eka Muxe. Swi fanerile hakunene, hikuva mfanelo leyikulu ya Yehovha i rirhandzu! (1 Yohane 4:8) Marito lama tivekaka ngopfu ya ku dzunisa Yehovha “[hileswi a nga] lonene, [kasi ni] musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu,” ma kandziyisa mfanelo leyi.
14. I vamani lava ngopfu-ngopfu va tiphinaka hi vunene bya Xikwembu ni musa wa xona wa rirhandzu?
14 Xikombiso xin’wana xa vunene bya Yehovha hileswaku u ‘tele musa wa rirhandzu.’ Leswi swi vonaka swinene eka nkhathalelo wa rirhandzu lowu a wu kombisaka malandza ya yena lama nga vanhu va nyama lama tinyiketeleke ni lama tshembekaka. (1 Petro 5:6, 7) Hilaha Timbhoni ta Yehovha ti nga tiyisaka hakona, lava n’wi rhandzaka va tlhela va n’wi tirhela u va ‘hlayisela musa wa rirhandzu.’ (Eksoda 20:6) Tiko ra Israyele a ra ha yanga emahlweni ri kuma musa wa rirhandzu wa Yehovha kumbe rirhandzu ra yena ro tshembeka hikuva ri ale N’wana wa yena. Kambe vunene bya Xikwembu ni rirhandzu ro tshembeka eka Vakreste lava tshembekaka va tinxaka hinkwato swi ta va kona hilaha ku nga heriki.—Yohane 3:36.
Yehovha—U Ni Tintswalo Ni Nsovo
15. (a) Nhlamuselo leyi twiweke hi Muxe eNtshaveni ya Sinayi yi sungule hi marito wahi? (b) Tintswalo ti katsa yini?
15 Nhlamuselo leyi Muxe a yi tweke loko a ri eNtshaveni ya Sinayi yi sungule hi marito lama nge: “Yehovha, Yehovha, Xikwembu xa tintswalo ni nsovo.” Rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “tintswalo” ri nga ha vula “marhumbu” naswona ri yelana swinene ni rito leri vulaka “mbeleko.” Hikwalaho tintswalo ti katsa ntwela-vusiwana lowukulu lowu humaka endzeni-ndzeni ka munhu. Kambe tintswalo a hi ntwela-vusiwana lowu humaka embilwini ntsena. Ti fanele ti hi susumetela ku endla swo karhi leswaku hi pfuna vanhu lava xanisekaka. Hi xikombiso, vakulu lava nga Vakreste lava nga ni rirhandzu va vona xilaveko xa ku va ni tintswalo eka vapfumeri-kulobye, ‘va kombisa tintswalo va ri karhi va khana’ loko swi fanerile.—Varhoma 12:8; Yakobo 2:13; Yudha 22, 23.
16. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku Yehovha u ni nsovo?
16 Vunene bya Xikwembu byi tlhela byi kombisiwa hi nsovo wa xona. Munhu la nga ni nsovo u “tiviwa hi ku twela van’wana” naswona u kombisa ‘musa ngopfu-ngopfu eka vanhu lava nga ehansi ka yena.’ Yehovha i xikombiso lexinene ngopfu xa ku kombisa nsovo eka ndlela leyi a ma khomaka ha yona malandza ya yena lama tshembekaka. Hi xikombiso, Xikwembu hi nsovo xi tirhise tintsumi ta xona leswaku xi tiyisa muprofeta Daniyele loyi a dyuhaleke, xi tlhela xi tivisa wanhwana Mariya malunghana ni lunghelo leri a a ta va na rona ra ku tswala Yesu. (Daniyele 10:19; Luka 1:26-38) Tanihi vanhu va Yehovha, a swi kanakanisi leswaku ha wu tlangela nsovo lowu a hi kombaka wona hi ku tirhisa Bibele. Ha n’wi dzunisa hikwalaho ko kombisa vunene bya yena naswona hi lava ku tirhisana ni van’wana hi nsovo. Loko lava va nga ni timfanelo ta moya va ololoxa mupfumeri-kulobye “hi moya wo rhula,” va ringeta ku va lava rhuleke va tlhela va va ni nsovo.—Vagalatiya 6:1.
Xikwembu Lexi Hlwelaka Ku Hlundzuka
17. Ha yini hi tlangela leswi Yehovha a “hlwelaka ku hlundzuka”?
17 “Xikwembu [lexi] hlwelaka ku hlundzuka.” Marito wolawo ma kandziyisa xikombiso xin’wana xa vunene bya Yehovha. Yehovha u hi lehisela mbilu loko hi n’wi dyohela naswona u hi nyika nkarhi wa ku hlula ku tsana lokukulu kutani hi endla nhluvuko wa moya. (Vaheveru 5:12–6:3; Yakobo 5:14, 15) Ku lehisa mbilu ka Xikwembu ku tlhela ku vuyerisa lava va nga si vaka vagandzeri va yena. Va ha ri ni nkarhi wa ku amukela rungula ra Mfumo kutani va hundzuka. (Varhoma 2:4) Kambe, hambileswi Yehovha a lehisaka mbilu, vunene bya yena minkarhi yin’wana byi n’wi susumetela ku kombisa ku hlundzuka ka yena, hilaha a endleke hakona loko Vaisrayele va gandzele rhole ra nsuku eNtshaveni ya Sinayi. Ku nga ri khale Xikwembu xi ta kombisa ku hlundzuka ka xona hi ndlela leyikulu loko xi herisa mafambiselo yo biha ya Sathana.—Ezekiyele 38:19, 21-23.
18. Malunghana ni ntiyiso, hi kwihi ku hambana loku nga kona exikarhi ka Yehovha ni varhangeri lava nga vanhu va nyama?
18 ‘Yehovha i Xikwembu lexi teleke ntiyiso.’ Yehovha u hambana swinene ni varhangeri lava nga vanhu, lava tshembisaka swilo leswikulu kambe va tsandzeka ku swi hetisisa! Ku hambana ni sweswo, vagandzeri va Yehovha va tshemba xin’wana ni xin’wana lexi vuriwaka eRitweni ra yena leri huhuteriweke. Tanihi leswi Xikwembu xi teleke ntiyiso, minkarhi hinkwayo hi nga swi tshemba switshembiso swa xona. Hi vunene bya yena, Tata wa hina wa le tilweni u hlamula swikhongelo swa hina hinkwaswo loko hi lava ntiyiso wa moya kutani a hi nyika wona hi xitalo.—Pisalema 43:3; 65:2.
19. Yehovha u kombise vunene byo hlawuleka hi ndlela yihi eka vadyohi lava hundzukaka?
19 “Yehovha [i] Xikwembu [lexi] rivalelaka xihoxo ni ku tlula nawu ni xidyoho.” Hi vunene bya yena, Yehovha u lunghekele ku rivalela vadyohi lava hundzukaka. Hakunene ha tlangela swinene leswi Tata wa hina wa rirhandzu wa le tilweni a endleke lunghiselelo ra ku hi rivalela hi ku tirhisa gandzelo ra Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Ha tsaka hakunene leswi hinkwavo lava kombisaka ripfumelo enkutsulweni va kotaka ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, va ri ni ntshembo wa ku hanya hi masiku emisaveni leyintshwa leyi a yi tshembiseke. Leswi i swivangelo swo hlawuleka swinene swa ku dzunisa Yehovha hikwalaho ko kombisa vanhu vunene!—2 Petro 3:13.
20. Hi byihi vumbhoni lebyi hi nga na byona bya leswaku Xikwembu a xi byi honisi vubihi?
20 “[Yehovha] a nga ka a nga tshiki ku xupula la faneriwaka hi ku xupuriwa.” Lexi entiyisweni i xivangelo xin’wana xa ku dzunisa Yehovha hikwalaho ka vunene bya yena. Ha yini? Hikuva nchumu wa nkoka hi vunene hileswaku a byi pfumeleli vubihi hambi byi ri bya muxaka wihi. Ku tlula kwalaho, “eku hlavuteriweni ka Hosi Yesu a huma etilweni swin’we ni tintsumi takwe ta matimba,” ndzihiselo wu ta tisiwa ehenhla ka “lava va nga xi tiviki Xikwembu ni lava va nga ma yingisiki mahungu lamanene.” “Va ta kuma nxupulo wa vuavanyisi bya ku loviseriwa makumu.” (2 Vatesalonika 1:6-9) Hi nkarhi wolowo, vagandzeri va Yehovha lava poneke va ta kota ku tiphina hi vutomi hi xitalo va nga karhatiwi hi vanhu lava nga xi chaviki Xikwembu, lava “nga rhandziki vunene.”—2 Timotiya 3:1-3.
Tekelela Vunene Bya Yehovha
21. Ha yini hi fanele hi kombisa vunene?
21 Handle ko kanakana hi ni swivangelo swo tala swo dzunisa ni ku nkhensa Yehovha hikwalaho ka vunene bya yena. Tanihi malandza ya yena, xana a hi fanelanga hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi kombisa mfanelo leyi? Swi tano, hikuva muapostola Pawulo u khutaze Vakreste-kulobye a ku: “Leswi mi nga vana lava rhandzekaka, vanani vatekeleri va Xikwembu.” (Vaefesa 5:1) Tata wa hina wa le tilweni u tshama a ri karhi a kombisa vunene, kutani na hina hi fanele hi byi kombisa.
22. Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi landzelaka?
22 Loko hi tinyiketele eka Yehovha hi mbilu hinkwayo, a swi kanakanisi leswaku ha swi hisekela ku tekelela vunene bya yena. Leswi hi nga vatukulu va Adamu la dyoheke, a swi hi oloveli ku endla leswi nga swinene. Hambiswiritano, exihlokweni lexi landzelaka hi ta vona leswaku ha yini swi koteka leswaku hi kombisa vunene. Hi ta tlhela hi kambisisa tindlela to hambana-hambana leti hi nga tekelelaka Yehovha ha tona—xikombiso lexikulu xa vunene.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
• Vunene i yini?
• I marito wahi ya le Matsalweni lama kandziyisaka vunene bya Xikwembu?
• Hi swihi swikombiso swin’wana swa vunene bya Yehovha?
• Ha yini hi fanele hi tekelela xikombiso xa Yehovha xa vunene?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Yehovha u khawurise vanhu va yena va khale hileswi va nga hanyangiki hi ku pfumelelana ni marito yo dzunisa lawa va ma vuleke
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Masalela lama tshembekaka hi wona ma tlheleleke eYerusalema
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Muxe u twe nhlamuselo yo hlawuleka ya vunene bya Xikwembu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Vunene bya Yehovha byi kombisiwa hi ndlela leyi a hi khutazaka ha yona hi ku tirhisa Bibele