Ndzima Ya Vumakumembirhi-tsevu
“Ku Hava Munhu La Tshamaka Kona La Nga Ta Ku: ‘Ndza Vabya’”
1. Hikwalaho ka yini marito ya Esaya 33:24 ma ri lama chavelelaka?
“NTUMBULUKO hinkwawo wu hambeta wu konya ni ku vaviseka swin’we ku ta fika sweswi.” Lawa i marito lama vuriweke hi muapostola Pawulo. (Varhoma 8:22) Hambileswi nhluvuko wu nga wukulu etimhakeni ta vutshunguri, vuvabyi ni rifu swi hambeta swi xanisa rixaka ra vanhu. Kutani ke, xitshembiso lexi gimetaka xiyenge lexi xa vuprofeta bya Esaya xa tsakisa swinene! Anakanya leswaku swi ta va njhani loko ku fika nkarhi lowu ku nga ta va ku ri “hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” (Esaya 33:24) Xana xitshembiso lexi xi ta hetiseka rini naswona hi ndlela yihi?
2, 3. (a) Xana tiko ra Israyele a ri vabya hi ndlela yihi? (b) Xana Asiriya ri tirhe tanihi “nkhavi” wa Xikwembu wa ku xupula hi ndlela yihi?
2 Loko Esaya a tsala marito lawa, vanhu lava Xikwembu xi endleke ntwanano na vona, a va vabya hi tlhelo ra moya. (Esaya 1:5, 6) A va gwinehe hi ndlela leyi vavisaka mbilu naswona a va tikhoma hi ndlela yo biha lerova a va faneriwa hi nxupulo lowukulu wo huma eka Yehovha Xikwembu. Asiriya hi rona tiko leri Yehovha a ri tirhiseke tanihi “nkhavi” wo va xupula. (Esaya 7:17; 10:5, 15) Xo sungula, mfumo wa Israyele wa le n’walungwini wa tinyimba ta khume wu hluriwe hi Vaasiriya hi lembe ra 740 B.C.E. (2 Tihosi 17:1-18; 18:9-11) Endzhakunyana ka malembe yo karhi, Hosi Senakeribi wa le Asiriya u sungule ku hlasela swinene mfumo wa Yuda wa le dzongeni. (2 Tihosi 18:13; Esaya 36:1) Loko vuthu leri chavisaka ra le Asiriya ri hlasela, a swi ri erivaleni leswaku mfumo wa Yuda wu ta yayarheriwa wu hela.
3 Kambe ematshan’weni yo hetisisa xileriso xa ku xupula vanhu va Xikwembu, Asiriya hi vutianakanyi ri lave ku tikurisa emisaveni hinkwayo. (Esaya 10:7-11) Xana Yehovha a a ta ri tshika a nga ri xupuli leswi a ri xanisa vanhu vakwe? Xana ku vabya ka tiko ra yena hi tlhelo ra moya a ku ta tshunguriwa? Eka Esaya ndzima 33 hi kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi, leti humaka eka Yehovha.
Ku Phangela Muphangi
4, 5. (a) Hi rihi khombo leri a ri ta wela Asiriya? (b) Hi xihi xikhongelo lexi Esaya a xi endleke malunghana ni vanhu va Yehovha?
4 Vuprofeta byi sungurisa xileswi: “Khombo eka wena la phangaka, kambe wena a wu phangeriwi, ni le ka wena la xengaka, va nga ri kona lava ku xengaka! Loko u heta ku phanga, u ta phangeriwa. Loko u heta ku xenga, va ta ku xenga na wena.” (Esaya 33:1) Esaya u vulavula ni muphangi hi ku kongoma, ku nga Asiriya. Loko se ri fike emaninginingini ya ku hlula ka rona, tiko leri ra matimba a a ri vonaka ri nga ta hluriwa hi munhu. Ri ‘phangile kambe rona ri nga phangeriwi,’ ri hlasele miti ya Yuda, ri tlhela ri teka ni rifuwo leri nga endlwini ya Yehovha—naswona loko ri endla tano a swi vonaka onge a ku na loyi a nga ta ri xupula! (2 Tihosi 18:14-16; 2 Tikronika 28:21) Kambe sweswi, swilo swi ta cinca. “U ta phangeriwa,” ku vule Esaya hi ku tiyiseka. Mawaku ndlela leyi vuprofeta lebyi byi chavelelaka ha yona eka lava tshembekaka!
5 Hi nkarhi wolowo lowu chavisaka, vagandzeri va Yehovha lava tshembekaka va ta fanela ku lava mpfuno eka yena. Xisweswo Esaya loko a khongela u te: “Oho Yehovha, hi kombe tintswalo. Hi tshembe wena. Vana voko ra hina [leri hi tiyisaka ni ku hi seketela] mixo wun’wana ni wun’wana, ina, ku ponisiwa ka hina enkarhini wa maxangu. Vanhu va balekile loko va twa mpfilumpfilu. Matiko ma hangalakile loko wena u humelela.” (Esaya 33:2, 3) Hilaha ku faneleke, Esaya u khongelele leswaku Yehovha a kutsula vanhu Vakwe hilaha A endleke hakona ko tala enkarhini lowu hundzeke. (Pisalema 44:3; 68:1) Naswona ku nga ri khale endzhaku ka xikhongelo lexi, Esaya u yi vule ka ha ri emahlweni nhlamulo ya Yehovha ya xikhongelo xexo!
6. Asiriya a ri ta weriwa hi yini naswona ha yini leswi a swi fanerile?
6 “Kunene leswi n’wina [Vaasiriya] mi swi phangeke swi ta hlengeletiwa ku fana ni mahele loko ma hlengeletana, ku fana ni ku hlasela ka tinjiya leti hlaselaka munhu.” (Esaya 33:4) Tiko ra Yuda a ri swi tiva leswaku nhlaselo wa switsotswana wu njhani. Kambe sweswi, a ku ri valala va tiko ra Yuda lava nga ta hlaseriwa. Asiriya a ri ta hluriwa hi ndlela leyi tsongahataka, naswona masocha ya rona a ma ta baleka, ma siya swo tala leswi phangiweke kutani vaaki va Yuda va titekela swona! A swi fanerile leswaku Asiriya ri phangeriwa tanihi leswi a ri tiveka ri ri ni tihanyi.—Esaya 37:36.
Muasiriya Wa Manguva Lawa
7. (a) I vamani lava nga fanisiwaka ni tiko ra Israyele leri vabyaka emoyeni? (b) I mani la nga ta tirha tanihi “nkhavi” wa Yehovha wo herisa Vujagana?
7 Xana vuprofeta bya Esaya byi tirha njhani esikwini ra hina? Tiko ra Israyele leri vabyaka emoyeni ri nga fanisiwa ni Vujagana lebyi nga tshembekiki. Hilaha Yehovha a tirhiseke Asiriya hakona tanihi “nkhavi” wo xupula Israyele, u ta tlhela a tirhisa wona “nkhavi” ku xupula Vujagana—swin’we ni mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa, ku nga “Babilona Lonkulu.” (Esaya 10:5; Nhlavutelo 18:2-8) “Nkhavi” wolowo wu ta va matiko lama nga swirho swa Nhlangano wa Matiko—nhlengeletano leyi eka Nhlavutelo yi fanekiseriwaka hi xivandzana xo tshwuka lexi nga ni tinhloko ta nkombo ni timhondzo ta khume.—Nhlavutelo 17:3, 15-17.
8. (a) I vamani lava namuntlha va nga fanisiwaka na Senakeribi? (b) Xana Senakeribi wa manguva lawa u ta va ni matimba yo hlasela mani naswona vuyelo byi ta va byihi?
8 Loko Asiriya wa manguva lawa a hlasela vukhongeri bya mavunwa, ku ta vonaka ku nga ri na munhu la nga n’wi yimisaka. Hi langutelo ro fana ni ra Senakeribi, Sathana Diyavulosi u ta va ni xivindzi xo hlasela Vakreste va ntiyiso swin’we ni tinhlengeletano ta vagwinehi leti faneriwaka hi ku xupuriwa. Exikarhi ka masalela ya vana va Yehovha lava totiweke hi moya, ku ni timiliyoni leti humaka emisaveni ya Sathana, leyi katsaka Babilona Lonkulu, leti seketelaka Mfumo wa Yehovha. Leswi xi hlundzukeke hikwalaho ka leswi Vakreste va ntiyiso va alaka ku xi gandzela, “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo,” ku nga Sathana, xi ta va hlasela hi matimba lamakulu. (2 Vakorinto 4:4; Ezekiyele 38:10-16) Hambiloko nhlaselo lowu wo chavisa ku fikela kwihi, vanhu va Yehovha a va nge tlhentlhi hi ku chava. (Esaya 10:24, 25) Xikwembu xa va tiyisekisa leswaku xi ta va ‘ku ponisiwa ka vona enkarhini wa maxangu.’ Xi ta nghenelela, xi herisa Sathana ni ntshungu wakwe. (Ezekiyele 38:18-23) Ku fana ni le minkarhini ya khale, lava va ringetaka ku phangela vanhu va Xikwembu, ku ta phangeriwa vona! (Ringanisa Swivuriso 13:22b.) Vito ra Yehovha ri ta kwetsimisiwa, naswona lava poneke va ta hakeriwa hikwalaho ka leswi va laveke “vutlhari ni vutivi [ni] ku chava Yehovha.”—Hlaya Esaya 33:5, 6.
Xitsundzuxo Eka Lavo Pfumala Ripfumelo
9. (a) Xana “tinghwazi” ta tiko ra Yuda ni “varhumiwa va ku rhula” a va ta endla yini? (b) Xana Muasiriya a a ta endlisa ku yini loko tiko ra Yuda ri ringeta ku kondletela ku rhula?
9 Kambe, xana lavo pfumala ripfumelo eYuda a va ta helela kwihi? Esaya u vulavula hi khombo leri a ri ta va wela loko va hlaseriwa hi Asiriya. (Hlaya Esaya 33:7.) “Tinghwazi” ta tiko ra Yuda ti huwelele hi ku chava loko Vaasiriya va hlasela. “Varhumiwa va ku rhula,” ku nga tintlharhi leti rhumiweke ku ta kondletela ku rhula ni Vaasiriya lava rhandzaka nyimpi, va hlekuriwile ni ku tsongahatiwa. A va ta rila, va kolola hikwalaho ka leswi va tsandzekeke ku ku kondletela. (Ringanisa Yeremiya 8:15.) Vuthu ra Asiriya leri nga ni tihanyi a ri nga ta va tsetselela. (Hlaya Esaya 33:8, 9.) Hikwalaho ka nsele wa rona a ri ta honisa mintwanano leyi ri yi endleke ni vaaki va Yuda. (2 Tihosi 18:14-16) Asiriya a ri ta ‘sandza miti’ ya Yuda, ri yi langutela ehansi ni ku yi hlekula, ri nga ri na mhaka ni vutomi bya vanhu. Xiyimo a xi ta va lexi khomisaka gome lerova tiko a ri ta rila. Lebanoni, Saroni, Baxani na Karimeli na wona a ma ta rila hikwalaho ka ndzoviso lowu.
10. (a) Xana “tinghwazi” ta Vujagana ti ta hundzuka leti nga pfuniki nchumu hi ndlela yihi? (b) I mani la nga ta sirhelela Vakreste va xiviri esikwini leri Vujagana byi nga ta va byi ri emaxangwini?
10 Handle ko kanakana, nchumu lowu fanaka wu ta va kona ku nga ri khale, loko matiko ma sungula ku hlasela vukhongeri. Ku fana ni le sikwini ra Hezekiya, ku lwisana ni mavuthu lawa lama onhaka a swi nge pfuni nchumu. “Tinghwazi” ta Vujagana—vativi va politiki, vahlayisi va timali ni vanhu van’wana lava nga ni matimba swinene—a va nge swi koti ku byi pfuna. ‘Mintwanano’ ya swa tipolitiki ni ya timali, leyi endleriweke ku sirhelela Vujagana yi ta honisiwa. (Esaya 28:15-18) Matshalatshala ya tintlhari ta vona yo ringeta ku sivela ndzoviso a ma nge pfuni nchumu. Mintirho ya ku endla mali yi ta yima, hikuva nhundzu ni rifuwo ra Vujagana swi ta tekiwa kumbe swi herisiwa. Munhu wihi ni wihi loyi a twelaka Vujagana vusiwana a nge byi pfuni nchumu handle ko tiyimela le kule, a rilela ku lova ka byona. (Nhlavutelo 18:9-19) Xana Vukreste bya ntiyiso byi ta kukuriwa swin’we ni lebyi bya mavunwa? Doo, hikuva Yehovha hi yexe wa tiyisekisa: “‘Sweswi ndzi ta pfuka,’ ku vula Yehovha, ‘sweswi ndzi ta titlakusa; sweswi ndzi ta tiyisa ehenhla.’” (Esaya 33:10) Eku heteleleni, Yehovha u ta nghenelela a lwela lavo tshembeka, ku fana na Hezekiya, kutani a yimisa nhlaselo wa Muasiriya.—Pisalema 12:5.
11, 12. (a) Xana marito ya Esaya 33:11-14 ma hetiseka rini naswona hi ndlela yihi? (b) Hi xihi xitsundzuxo lexi marito ya Yehovha ma xi nyikaka namuntlha?
11 Lava nga tshembekiki va nga tixisi va langutela nsirhelelo wolowo. Yehovha u ri: “N’wina mi tika byanyi byo oma; mi ta veleka mahlanga. Moya wa n’wina wu ta mi dya, ku fana ni ndzilo. Kutani vanhu va ta fana ni ku tshwa ka kalaka. Ku fana ni mitwa leyi tsemiweke, va ta lumekiwa hi ndzilo. Twanani, n’wina lava nga ekule, leswi ndzi faneleke ndzi swi endla! N’wina lava nga ekusuhi, tivani matimba ya mina. ESiyoni vadyohi va chava; vagwinehi va rhurhumela: ‘I mani exikarhi ka hina la nga tshukaka a tshama ni ndzilo lowu lovisaka? I mani exikarhi ka hina loyi a nga tshukaka a tshama ni ndzilo lowukulu lowu tshamaka hilaha ku nga riki na makumu?’” (Esaya 33:11-14) Handle ko kanakana marito lawa a ma ta tirha enkarhini lowu tiko ra Yuda a ri ta langutana ni nala lontshwa, ku nga Babilona. Endzhaku ka ku fa ka Hezekiya, tiko ra Yuda ri tlhelele emintirhweni ya rona yo biha. Eka makume ya malembe yo hlayanyana lama landzeleke, xiyimo xi ye xi biha swinene eYuda lerova tiko hinkwaro ri boheka ku langutana ni ndzilo wa vukarhi bya Xikwembu.—Deteronoma 32:22.
12 Makungu yo biha lama humaka eka vanhu lava nga yingisiki, yo ringeta ku balekela ku avanyisa ka Xikwembu a ma pfuni nchumu. Kahle-kahle, moya wa ku tikukumuxa ni wa ku xandzuka wa tiko leri wu ta dlamula swiendlakalo leswi nga ta endla leswaku ri lovisiwa. (Yeremiya 52:3-11) Lavo biha va ta “fana ni ku tshwa ka kalaka”—va ta herisiwa hi ku helela! Loko va anakanya hi ndzoviso lowu lowu taka, vaaki lava xandzukaka va Yuda va ngheniwe hi ku chava lokukulu. Marito ya Yehovha eka tiko ra Yuda leri nga tshembekiki ma kombisa xiyimo lexi swirho swa Vujagana swi nga eka xona namuntlha. Loko va nga xi yingisi xitsundzuxo xa Xikwembu, va ta weriwa hi papa ra ntima.
“Loyi A Fambaka Hi Ku Tshembeka Nkarhi Ni Nkarhi”
13. Hi xihi xitshembiso lexi nyikiwaka “loyi a fambaka hi ku tshembeka nkarhi ni nkarhi,” naswona xi hetiseke njhani eka Yeremiya?
13 Loko a cinca, Yehovha u ri: “U kona loyi a fambaka hi ku tshembeka nkarhi ni nkarhi, la vulavulaka leswinene, loyi a bakanyaka mpindzulo wo biha wa vukanganyisi, loyi mavoko yakwe ma nga xi khomiki xifumbarheriso, loyi a sivaka ndleve yakwe yi nga yingisi ku halatiwa ka ngati, loyi a tlhelaka a pfala mahlo yakwe leswaku a nga swi voni leswo biha. Hi yena la nga ta tshama eku tlakukeni; xisirhelelo xakwe lexi tlakukeke xi ta va tindhawu ta maribye leti swi tikaka ku tshinela eka tona. Kunene u ta nyikiwa xinkwa; mati ya yena a ma nge heli.” (Esaya 33:15, 16) Hilaha muapostola Petro endzhaku a swi vekeke hakona, “Yehovha wa yi tiva ndlela yo va kutsula endzingweni vanhu lava nga ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, kambe u vekela vanhu lava nga lulamangiki siku ra vuavanyisi leswaku va ta lovisiwa.” (2 Petro 2:9) Yeremiya u tshame a ponisiwa hi ndlela yoleyo. Loko Babilona ri hlasela, vanhu va boheke ku “dya xinkwa hi ku ya hi ntiko wa kona ni hi ku vilela.” (Ezekiyele 4:16) Vavasati van’wana va kale va dya vana va vona. (Swirilo 2:20) Kambe Yehovha u endle leswaku Yeremiya a hlayiseka.
14. Vakreste va nga swi kotisa ku yini ku ‘famba hi ku tshembeka nkarhi ni nkarhi’ namuntlha?
14 Hilaha ku fanaka, Vakreste namuntlha va fanele va ‘famba hi ku tshembeka nkarhi ni nkarhi,’ va landzela mimpimanyeto ya Yehovha siku ni siku. (Pisalema 15:1-5) Va fanele va ‘vulavula leswi nga ntiyiso’ naswona va papalata ku hemba ni mavunwa. (Swivuriso 3:32) Vuxisi ni ku fumbarherisa swi nga ha va swi tolovelekile ematikweni yo tala, kambe loyi a “fambaka hi ku tshembeka nkarhi ni nkarhi” u fanele a swi nyenya. Nakambe, Vakreste va fanele va tshama va ri ni “ripfalo ro tshembeka” etimhakeni ta mabindzu, hi vutlhari va fanele va papalata timhaka ta mabindzu leti nga ni vuxisi kumbe leti sorisaka. (Vaheveru 13:18; 1 Timotiya 6:9, 10) Naswona loyi a ‘sivaka ndleve yakwe yi nga yingisi ku halatiwa ka ngati, loyi a tlhelaka a pfala mahlo yakwe leswaku a nga swi voni leswo biha,’ u ta byi hlawula vuyimbeleri lebyi a byi yingiselaka ni leswi a tihungasaka ha swona. (Pisalema 119:37) Hi siku rakwe ra ku avanyisa, Yehovha u ta sirhelela ni ku tiyisa vagandzeri vakwe lava hanyaka hi mimpimanyeto yoleyo.—Sofaniya 2:3.
Va Langute Hosi Ya Vona
15. Hi xihi xitshembiso lexi a xi ta tiyisa Vayuda vo tshembeka lava nga evukhumbini?
15 Sweswi Esaya u vulavula hi vumundzuku lebyi vangamaka: “Mahlo ya wena ma ta vona hosi eku sasekeni ka yona; ma ta vona tiko ra le kule. Mbilu ya wena yi ta n’unun’uta hikwalaho ka lexi chavisaka: ‘U kwihi matsalana? U kwihi loyi a hakelaka? U kwihi loyi a hlayaka swihondzo?’ Vanhu lava tikurisaka a wu nge va voni, vanhu va ririmi ro enta swinene leri nga twakariki, va manghanghamela lava u nga va twisisiki.” (Esaya 33:17-19) Xitshembiso xa ku ta ka Hosi ya Vumesiya ni Mfumo wa yona a xi ta tiyisa Vayuda vo tshembeka loko va ri evukhumbini eBabilona hi makume ya malembe, hambiloko Mfumo wolowo a wu vonaka wu ri ekule. (Vaheveru 11:13) Loko ku fuma ka Mesiya ku hetelele ku fikile, ntshikilelo wa mfumo wa Babilona a wu nga ha ta kumbukiwa. Vanhu lava poneke ku hlasela ka Muasiriya a va ta vutisa hi ku tsaka va ku: “Va kwihi vamatsalana va mutshikileri, lava va hi hakeriseke xibalo, va hi rihisa, va teka mindzuvo ya hina?”—Esaya 33:18, Moffatt.
16. Vanhu va Xikwembu va sungule rini ku “vona” Hosi ya Vumesiya naswona vuyelo byi ve byihi?
16 Hambileswi marito ya Esaya ma tiyisekiseke leswaku vanhu va ta ntshunxiwa evukhumbini bya Babilona, Vayuda lava nga evukhumbini va ta fanela ku rindzela ku pfuxiwa eku feni leswaku va ta vona ku hetiseka loku heleleke ka xiyenge lexi xa vuprofeta. Ku vuriwa yini hi malandza ya Xikwembu namuntlha? Ku sukela hi 1914, vanhu va Yehovha va swi kotile ku “vona” kumbe ku twisisa Hosi ya Vumesiya, Yesu Kreste, eku sasekeni hinkwako ka yona hi tlhelo ra moya. (Pisalema 45:2; 118:22-26) Hikwalaho ka sweswo, va ntshunxiwile eka ntshikilelo ni vulawuri bya mafambiselo yo biha ya Sathana. Va kuma vuhlayiseki hi tlhelo ra moya, ehansi ka Siyoni, ku nga ntsindza wa Mfumo wa Xikwembu.
17. (a) Hi swihi switshembiso leswi endliweke malunghana na Siyoni? (b) Xana switshembiso swa Yehovha malunghana na Siyoni swi hetiseka njhani eMfun’weni wa Vumesiya ni le ka vaseketeri va wona emisaveni?
17 Esaya u ya emahlweni a ku: “Vona Siyoni, muti wa minkarhi ya hina ya ntsako! Mahlo ya wena ma ta vona Yerusalema ndhawu yo tshama eka yona leyi nga kavanyetiwiki, ntsonga lowu nga ta ka wu nga tekiwi hi munhu. Swikhomiso swa ntsonga wa wona a swi nge simuriwi, naswona mapindza ya wona a ma nge tsemiwi hi le xikarhi. Kambe kwalaho Lonkulu, Yehovha, u ta va ndhawu ya milambu eka hina, ya misele yo anama. Ku hava ntlawa wa swikepe swa nyimpi lowu nga ta famba kona, hambi xikepe lexikulu a xi nge hundzi hi kona.” (Esaya 33:20, 21) Esaya wa hi tiyisekisa leswaku Mfumo wa Xikwembu wa Vumesiya a wu nge wisiwi kumbe ku herisiwa. Tlhandlakambirhi, nsirhelelo wolowo handle ko kanakana wu kumiwa ni hi vaseketeri vo tshembeka va Mfumo wolowo lava nga kona emisaveni namuntlha. Hambiloko vanhu vo tala va ringiwa hi ndlela yo tika, vafumiwa va Mfumo wa Xikwembu va tiyisekisiwa leswaku matshalatshala hinkwawo ya ku va herisa tanihi vandlha a ma nge tirhi. (Esaya 54:17) Yehovha u ta sirhelela vanhu vakwe ku fana ni ndlela leyi mugerho wu sirhelelaka muti ha yona. Nala wihi na wihi la va pfukelaka—hambiloko a ri ni matimba ku fana ni “ntlawa wa swikepe swa nyimpi” kumbe “xikepe lexikulu”—u ta lovisiwa!
18. Hi byihi vutihlamuleri lebyi Yehovha a byi amukelaka?
18 Kambe, hikwalaho ka yini vanhu lava rhandzaka Mfumo wa Xikwembu va fanele va tiyiseka swinene leswaku va ta wu kuma nsirhelelo wa Xikwembu? Esaya wa hlamusela: “Hikuva Yehovha i Muavanyisi wa hina, Yehovha i Munyiki wa nawu wa hina, Yehovha i Hosi ya hina; yena u ta hi ponisa.” (Esaya 33:22) Yehovha wa byi amukela vutihlamuleri byo sirhelela ni bya ku kongomisa vanhu vakwe, lava xiyaka xikhundlha xakwe tanihi Hosi leyi Tlakukeke. Hi ku tirhandzela vanhu lava va titsongahatela Mfumo wakwe lowu nga ehansi ka Hosi ya Vumesiya, va swi xiya leswaku Yehovha u ni matimba ya ku veka milawu ni ku endla leswaku yi landzeleriwa. Hambiswiritano, leswi Yehovha a rhandzaka ku tshembeka ni vululami, ku fuma kakwe hi ku tirhisa N’wana wakwe, a hi ndzhwalo eka vagandzeri vakwe. Ku ri na sweswo, va ‘vuyeriwa hi voxe’ loko va titsongahata eka vulawuri byakwe. (Esaya 48:17) A nge va tshiki vanhu vakwe vo tshembeka.—Pisalema 37:28.
19. Xana Esaya u ku hlamusela njhani ku hluleka ka valala va vanhu va Yehovha lava tshembekeke?
19 Esaya u byele valala va vanhu vo tshembeka va Yehovha a ku: “Mapindza ya wena ma ta ntshunxeka; xihondzo xa vona xa ngalava a va nge xi khomi xi tiya; a va ri andlalanga seyila. Hi nkarhi wolowo swo tala leswi phangiweke swi ta aviwa; kunene lava khutaka va ta phanga ngopfu.” (Esaya 33:23) Nala wihi ni wihi loyi a taka u ta hluleka ni ku pfumala matimba emahlweni ka Yehovha ku fana ni xikepe xa nyimpi lexi mapindza ya xona ma ntshunxekeke, xihondzo xa xona xi yaka hala ni hala naswona xi ri hava seyila. Ku lovisiwa ka valala va Xikwembu ku ta endla leswaku swilo leswi phangiwaka swi tala swinene lerova ni vanhu lava lamaleke va ta phanga na vona. Xisweswo, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta va hlula valala va yena hi nkarhi wa “nhlomulo lowukulu” lowu taka, hi ku tirhisa Hosi Yesu Kreste.—Nhlavutelo 7:14.
Ku Hanyisa
20. Xana vanhu va Xikwembu a va ta hanyisiwa hi ndlela yihi naswona rini?
20 Xiyenge lexi xa vuprofeta bya Esaya xi gimeta hi xitshembiso lexi tsakisaka mbilu: “Ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’ Vanhu lava tshamaka etikweni rero va ta va va rivaleriwe xidyoho xa vona.” (Esaya 33:24) Vuvabyi lebyi Esaya a vulavulaka ha byona, i vuvabyi bya moya, hikuva byi fambisana ni “xidyoho.” Loko marito lawa ma vuriwa ro sungula, Yehovha u tshembise leswaku loko va ntshunxiwile evukhumbini bya Babilona, tiko a ri ta hanyisiwa emoyeni. (Esaya 35:5, 6; Yeremiya 33:6; ringanisa Pisalema 103:1-5.) Leswi va rivaleriweke swidyoho swa vona swa khale, Vayuda lava vuyaka a va ta kondletela vugandzeri byo tenga eYerusalema.
21. Xana vagandzeri va Yehovha namuntlha va hanyisiwa njhani hi tlhelo ra moya?
21 Kambe, vuprofeta bya Esaya bya hetiseka ni namuntlha. Vanhu va Yehovha namuntlha na vona va hanyisiwile hi tlhelo ra moya. Va ntshunxiwile eka tidyondzo ta mavunwa to tanihi ku nga fi ka moya-xiviri, Vunharhu-un’we ni ndzilo wa tihele. Va kuma nkongomiso hi tlhelo ra mahanyelo, lowu wu va ntshunxeke eka ku tikhoma ko biha naswona wu va pfuna leswaku va endla swiboho leswinene. Naswona hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste, va tengile emahlweni ka Xikwembu naswona va ni ripfalo leri baseke. (Vakolosa 1:13, 14; 1 Petro 2:24; 1 Yohane 4:10) Ku hanyisiwa loku ka moya ka vuyerisa hi tlhelo ra nyama. Hi xikombiso, ku papalata vuxaka bya rimbewu lebyi nga riki enawini ni ku papalata fole, swi sirhelela Vakreste eka mavabyi lama tluletiwaka hi vuxaka bya rimbewu ni le ka mixaka yin’wana ya vuvabyi bya khensa.—1 Vakorinto 6:18; 2 Vakorinto 7:1.
22, 23. (a) Tsalwa ra Esaya 33:24 ri ta hetiseka njhani enkarhini lowu taka? (b) Vagandzeri va ntiyiso namuntlha va tiyimisele ku endla yini?
22 Ku tlula kwalaho, marito ya Esaya 33:24 ma ta hetiseka swinene endzhaku ka Armagedoni, emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Ehansi ka ku fuma ka Mfumo wa Vumesiya, vanhu va ta hanyisiwa enyameni ni le moyeni. (Nhlavutelo 21:3, 4) Endzhakunyana ka ku herisiwa ka mafambiselo ya swilo ya Sathana, masingita yo fana ni lawa Yesu a ma endleke loko a ha ri emisaveni, handle ko kanakana ma ta endleka emisaveni hinkwayo. Lava feke mahlo va ta vona, lava feke tindleve va ta twa, lava lamaleke va ta tlhela va swi kota ku famba kahle! (Esaya 35:5, 6) Leswi swi ta endla leswaku hinkwavo lava poneke nhlomulo lowukulu va hoxa xandla entirhweni lowukulu wa ku endla misava yi va paradeyisi.
23 Endzhakunyana, loko ku pfuxiwa ka vafi ku sungula, a swi kanakanisi leswaku lava va pfuxiweke va ta va va hanye kahle. Kambe loko gandzelo ra nkutsulo ri ya ri tirha swinene, ku ta va ni ku cinca loku engetelekeke emirini, kukondza vanhu va hetiseka. Kutani lavo lulama va ta ‘hanya’ va hetisekile. (Nhlavutelo 20:5, 6) Hi nkarhi wolowo, hi ndlela ya moya ni ya nyama, “ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” Mawaku xitshembiso lexi tsakisaka swonghasi! Onge vagandzeri va ntiyiso hinkwavo namuntlha va nga tiyimisela ku va exikarhi ka lava nga ta vona ku hetiseka ka xitshembiso lexi!
[Xifaniso lexi nga eka tluka 344]
Esaya u khongele Yehovha hi ku tiyiseka
[Swifaniso leswi nga eka tluka 353]
Hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo, vanhu va Yehovha va tengile emahlweni ka yena
[Xifaniso lexi nga eka tluka 354]
Emisaveni leyintshwa, vanhu va ta hanyisiwa enyameni