Yehovha A Nge Hlweli

“Hambiloko [xivono] xo hlwela, tshama u xi languterile; hikuva xi ta hetiseka hakunene. A xi nge hlweli.”—HABAKUKU 2:3.

 1. I ku tiyimisela kwihi loku kombisiweke hi vanhu va Yehovha, naswona ku va susumetele ku endla yini?

“NDZI ta tshama ndzi yimile exivandleni xa mina xa ku rindza.” Hi leswi muprofeta wa Xikwembu, Habakuku, a a tiyimisele ku endla swona. (Habakuku 2:1) Vanhu va Yehovha va le ka lembe-xidzana ra vu-20 va kombise ku tiyimisela loku fanaka. Hikwalaho, va angule hi ku hiseka lokukulu eka xirhambo lexi haxiweke entsombanweni lowu nga rivalekiki hi September 1922, lexi nge: “Leri i siku exikarhi ka masiku. Vonani, Hosi ya fuma! N’wina mi vatwarisi va yona. Hikwalaho twarisani, twarisani, twarisani Hosi ni mfumo wa yona.”

 2. Loko Vakreste lava totiweke va tlhele va nyikiwa tinghitsi endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, i yini lexi va koteke ku xi vula?

² Endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, Yehovha u tlhele a nyika masalela yo tshembeka lama totiweke tinghitsi. Ku fana na Habakuku, un’wana ni un’wana wa wona u kote ku vula a ku: “Ndzi ta tshama ndzi yime ekhokholweni; ndzi ta tshama ndzi rindzile, leswaku ndzi vona leswi a nga ta swi vula ha mina.” Marito ya Xiheveru lama hundzuluxeriweke ma va “rindza” na “langutela” ma phindha-phindhiwa evuprofeteni byo tala.

“A Xi Nge Hlweli”

 3. Ha yini hi fanele hi tshama hi rindzile?

³ Loko Timbhoni ta Yehovha ti ri karhi ti twarisa xilemukiso xa Xikwembu namuntlha, ti fanele ti ma yingisa swinene marito yo hetelela ya vuprofeta bya Yesu lebyikulu, lebyi nge: “Tshamani mi rindzile, hikuva a mi swi tivi leswaku n’wini wa yindlu u ta rini, kumbexana eku heleni ka siku kumbe exikarhi ka vusiku kumbe loko nkuku wu ringa kumbe nimixo swinene; leswaku loko a fika hi xitshuketa, a nga mi kumi mi etlele. Kambe leswi ndzi mi byelaka swona, ndzi swi byela hinkwavo, Tshamani mi rindzile.” (Marka 13:35-37) Ku fana na Habakuku, naswona hi ku ya hi marito ya Yesu, hi fanele hi tshama hi rindzile!

 4. Xiyimo xa hina xi fana njhani ni lexi Habakuku a langutaneke na xona kwalomu ka 628 B.C.E.?

⁴ Habakuku a nga va a hete ku tsala buku yakwe kwalomu ka 628 B.C.E., Babilona a nga si va mfumo lowukulu wa misava. Vuavanyisi bya Yehovha ehenhla ka Yerusalema la gwineheke a byi twarisiwile hi malembe yo tala. Kambe a ku nga ri ni xikombiso lexi kongomeke xa nkarhi lowu vuavanyisi byebyo a byi ta hetisisiwa ha wona. I mani a a ta pfumela leswaku a ku sele kwalomu ka 21 wa malembe ntsena leswaku Yehovha a hetisisa vuavanyisi lebyi hi ku tirhisa Babilona? Hi ku fanana namuntlha, a hi ri tivi ‘siku ni nkarhi’ wa makumu ya mafambiselo lawa, kambe Yesu u hi lemukisile a ku: “Tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.”—Matewu 24:36, 44.

 5. I yini lexi khutazaka swinene mayelana ni marito ya Xikwembu lama tsariweke eka Habakuku 2:2, 3?

⁵ Hi xivangelo lexi twalaka, Yehovha u nyike Habakuku xileriso lexi xo hlawuleka: “Xi tsale ehansi xivono lexi, u xi andlala kahle eswiphepherheleni, leswaku loyi a xi hlayelaka ehenhla a hlaya hi ku olova. Hikuva xivono xa ha ri xa nkarhi lowu vekiweke, naswona xi hatlisela emakumu, a xi nge hembi. Hambiloko xo hlwela, tshama u xi languterile; hikuva xi ta hetiseka hakunene. A xi nge hlweli.” (Habakuku 2:2, 3) Namuntlha, vuhomboloki ni madzolonga a swi lawuleki emisaveni hinkwayo, leswi kombisaka leswaku hi le kusuhi swinene ni “siku lerikulu ni leri chavisaka ra Yehovha.” (Yuwele 2:31) Ma khutaza hakunene marito ya Yehovha lama tiyisekisaka, lama nge: “A xi nge hlweli”!

 6. Hi nga pona njhani eka siku leri taka ra ku hetisisiwa ka vuavanyisi?

⁶ Kutani hi nga pona njhani eka siku leri taka ra ku hetisisiwa ka vuavanyisi? Yehovha u hlamula hi ku kombisa ku hambana ka lavo lulama ni lava nga lulamangiki, hi ndlela leyi: “Waswivo! Moya-xiviri wa yena wu talelanile; a wu nga lulamanga endzeni ka yena. Kambe loyi a lulameke, u ta hambeta a hanya hikwalaho ka vutshembeki byakwe.” (Habakuku 2:4) Vafumi ni vanhu va manyunyu, va makwanga, va thyakise matimu ya namuntlha hi ngati ya vanhu va timiliyoni lava dlayiweke va nga dyanga xa munhu, ngopfu-ngopfu eka tinyimpi timbirhi ta misava ni ta xin’wana-manana. Ku hambana ni sweswo, malandza ya Xikwembu lama totiweke, lama rhandzaka ku rhula ma tiyiserile hi ku tshembeka. Wona i “tiko ro lulama leri tikhomaka hi ku tshembeka.” Tiko leri, kun’we ni vanakulobye va rona, ku nga “tinyimpfu tin’wana,” ri yingisa xitsundzuxo lexi nge: “Tshembani Yehovha hi minkarhi leyi nga heriki, hikuva Yah Yehovha i Ribye ra hilaha ku nga riki na makumu.”—Esaya 26:2-4; Yohane 10:16.

 7. Ku pfumelelana ni matirhiselo ya Pawulo ya Habakuku 2:4, i yini lexi hi faneleke hi xi endla?

⁷ Loko muapostola Pawulo a tsalela Vakreste va Vaheveru, u tshahe Habakuku 2:4, a byela vanhu va Yehovha a ku: “Ku laveka leswaku mi tiyisela, leswaku, loko mi endle ku rhandza ka Xikwembu, mi ta amukela ku hetiseka ka xitshembiso. Hikuva ku sele ‘nkarhinyana,’ kutani ‘la taka u ta fika naswona a nga ka a nga hlweli.’ ‘Kambe la lulameke wa mina, u ta hanya hikwalaho ka ripfumelo,’ naswona, ‘loko a tlhelela endzhaku, moya-xiviri wa mina a wu n’wi tsakeli.’” (Vaheveru 10:36-38) Nkarhi wa hina a hi wa ku phutsa mavoko kumbe ku yengiwa hi tindlela ta misava ya Sathana ta ku hlongorisa swilo leswi vonakaka ni ku rhandza ngopfu ku titsakisa. Xana hi fanele hi endla yini ku fikela loko “nkarhinyana” lowu wu hela? Ku fana na Pawulo, hina swirho swa tiko ra Yehovha leri kwetsimaka hi fanele hi ‘lwela ku fikelela swilo leswi nga emahlweni, hi tinyiketela ku fikelela pakani’ ya vutomi lebyi nga heriki. (Vafilipiya 3:13, 14) Naswona, ku fana na Yesu, hi fanele hi ‘tiyisela hikwalaho ka ntsako lowu vekiweke emahlweni ka hina.’—Vaheveru 12:2.

 8. I mani “munhu” loyi ku vulavuriwaka ha yena eka Habakuku 2:5, naswona ha yini a ta ba ehansi?

⁸ Habakuku 2:5 yi vulavula hi “munhu la tiyeke” loyi, ku hambana ni malandza ya Yehovha, a tsandzekaka ku fikelela pakani yakwe, hambiloko a “a [pfule] moya-xiviri wakwe ku fana ni Sheol.” I mani munhu wa kona loyi “a nga eneriseki[ki]”? Ku fana ni Vababilona va makwanga va le nkarhini wa Habakuku, “munhu” loyi, loyi a yimeriwaka hi mimfumo ya politiki—ku nga ha va ya Vufasisi, Vunazi, Vukhomunisi kumbe leyi vuriwaka ya xidemokrati—u lwa tinyimpi leswaku a ndlandlamuxa matiko ya yena. Nakambe u tata Sheol, sirha, hi mimoya-xiviri leyi nga riki na nandzu. Kambe “munhu” loyi a kanganyisaka, wa misava ya Sathana, loyi a hlanganeke nhloko hi ku tivona kakwe, hambi a ku hi yena hi yena a “tihlengeletela matiko hinkwawo, a tihlengeletela vanhu hinkwavo,” u sala a be ehansi. I Yehovha Xikwembu ntsena loyi a nga hlanganisaka vanhu hinkwavo, naswona sweswo u ta swi endla hi ku tirhisa Mfumo wa Vumesiya.—Matewu 6:9, 10.

Ro Sungula Eka Makhombo Ya Ntlhanu Lama Chavisaka

9, 10. (a) Yehovha u ya emahlweni a tivisa yini hi nomu wa Habakuku? (b) Xiyimo xi njhani namuntlha loko swi ta eku kumeni ka rifuwo hi ndlela yo biha?

⁹ Hi ku tirhisa muprofeta wakwe Habakuku, Yehovha u ya emahlweni a twarisa ntlhandlamano wa makhombo ya ntlhanu, vuavanyisi lebyi faneleke byi hetisisiwa leswaku ku lunghisiwa misava leyi ku nga ta tshama vagandzeri lava tshembekaka va Xikwembu. Vanhu vo tano va timbilu letinene ‘va twarisa marito ya vuavanyisi’ lama humaka eka Yehovha. Eka Habakuku 2:6, ha hlaya: “Khombo eka loyi a andzisaka leswi nga riki swa yena—ku fikela rini!—loyi a endlaka xikweleti xakwe xi va xikulu!”

¹⁰ Laha ku kandziyisiwa mhaka ya ku kuma rifuwo hi ndlela leyi nga lulamangiki. Emisaveni hinkwayo, swigwili swi fuma ni min’wala, kasi swisiwana swi dya swo oxa. Vaxavisi va swidzidzirisi ni vakanganyisi va hlengeleta rifuwo ro tala, kasi vunyingi bya vanhu ntsena va sika. Ku vuriwa leswaku n’we-xa-mune eka vaaki va misava va hanya hi rikoko ra xilondza. Ematikweni yo tala vanhu va hanya ehansi ka swiyimo leswi hlomulaka mbilu. Lava va navelaka vululami emisaveni va huwelela va ku: ‘Hi rini’ vuhomboloki lebyi byi ri karhi byi andza! Kambe makumu ma tshinele! Kunene, xivono “a xi nge hlweli.”

 11. Habakuku u ri yini hi ku halatiwa ka ngati ya vanhu, naswona ha yini hi nga vulaka leswaku ku ni nandzu lowukulu wa ku halatiwa ka ngati emisaveni namuntlha?

¹¹ Muprofeta u byela lowo homboloka a ku: “Hikuva wena u phangele matiko yo tala, hinkwavo lava seleke exikarhi ka vanhu va ta ku phangela, hikwalaho ka ku halatiwa ka ngati ya vanhu ni madzolonga emisaveni, muti ni lava va tshamaka eka wona.” (Habakuku 2:8) Ku ni nandzu lowukulu wa ku halatiwa ka ngati emisaveni namuntlha! Yesu u vule hi ku kongoma a ku: “Hinkwavo lava khomaka banga va ta lova hi banga.” (Matewu 26:52) Kambe eka lembe-xidzana ra vu-20 ntsena, matiko ni tinxaka leti nga ni nandzu wa ngati hi wona ma nga ni vutihlamuleri bya ku yayarheliwa ka vanhu vo tlula dzana ra timiliyoni. Va ni khombo lava katsekaka eku halatiweni loku ka ngati!

Khombo Ra Vumbirhi

 12. Hi rihi khombo ra vumbirhi leri Habakuku a ri tsaleke, naswona hi nga tiyiseka njhani leswaku rifuwo ra vukanganyisi a ri nge pfuni nchumu?

¹² Khombo ra vumbirhi, leri hlamuseriweke eka Habakuku 2:9-11, ri wela “loyi a endlaka mpindzulo wo biha wa yindlu yakwe, leswaku a veka xisaka xakwe laha ku tlakukeke, leswaku a kutsuriwa a nga kumiwi hi khombo!” Mpindzulo lowu nga riki wunene a wu nge pfuni nchumu, hilaha mupisalema a swi andlalaka hakona a ku: “U nga chavi loko munhu un’wana a kuma rifuwo, loko ku vangama ka yindlu yakwe ku engeteleka, hikuva loko a fa a nge fambi na nchumu; ku vangama kakwe a ku nge rheleli na yena.” (Pisalema 49:16, 17) Kutani xitsundzuxo xa Pawulo xa vutlhari i xa nkoka emhakeni leyi: “Lerisa lava fuweke emafambiselweni ya sweswi ya swilo leswaku va nga titekeli ehenhla, naswona va nga veki ntshembo wa vona erifuweni leri nga tiyangiki, kambe va wu veka eka Xikwembu, lexi hi nyikaka swilo hinkwaswo hilaha ku fuweke leswaku hi tiphina.”—1 Timotiya 6:17.

 13. Ha yini hi fanele hi hambeta hi twarisa xilemukiso xa Xikwembu?

¹³ I swa nkoka swinene ku twarisa marungula ya vuavanyisi bya Xikwembu namuntlha! Loko Vafarisi va tshimbise mintshungu ku twarisa Yesu tanihi “Loyi a taka a ri Hosi hi vito ra Yehovha,” yena u te: “Ndza mi byela, Loko lava vo miyela, maribye ma nga huwelela.” (Luka 19:38-40) Hilaha ku fanaka, loko vanhu va Xikwembu namuntlha va tsandzeka ku paluxa vuhomboloki lebyi nga kona emisaveni leyi, “ribye ri ta rila hi mbitsi ekhumbini.” (Habakuku 2:11) Kutani a hi hambeteni hi twarisa xilemukiso xa Xikwembu hi xivindzi!

Khombo Ra Vunharhu Ni Nandzu Wa Ngati

 14. Vukhongeri bya misava byi ve ni nandzu wihi wa ngati?

¹⁴ Khombo ra vunharhu leri twarisiweke hi nomu wa Habakuku ri fambisana ni nandzu wa ngati. Habakuku 2:12 yi ri: “Khombo eka loyi a akaka muti hi ku halata ngati, loyi a simekeke muti wu tiya hi leswi nga lulamangiki!” Emafambiselweni lawa ya swilo, vuhomboloki hakanyingi byi fambisana ni ku halatiwa ka ngati. Vukhongeri bya misava hi byona byi nga ni nandzu lowukulu wa ngati yo tala leyi halatiweke hi ndlela leyi tsemaka nhlana. Ku ve ni Tinyimpi ta Nkutsulo, leti lumekeke rivengo exikarhi ka lava vuriwaka Vakreste ni Mamoslem; Nkonaniso wa Makhatoliki le Spaniya ni le Latin Amerika; Nyimpi ya le Yuropa ya Makumenharhu wa Malembe exikarhi ka Maprotestente ni Makhatoliki; ni tinyimpi timbirhi ta misava, leti halateke ngati yo tala ngopfu, leti lwiweke eka lembe-xidzana ra hina, leti hatimbirhi ka tona ti tlhekekeke ematikweni ya Vujagana.

 15. (a) Matiko ma hambeta ma endla yini hi ku seketeriwa kumbe ku pfumeleriwa hi kereke? (b) Xana Nhlangano wa Matiko wu nga swi kota ku yimisa ku hloma hi matlhari emisaveni leyi?

¹⁵ Nchumu wun’wana wo biha ngopfu lowu vangiweke hi nyimpi ya vumbirhi ya misava i ku va Manazi ya dlayetela Vayuda va timiliyoni ni vanhu van’wana eYuropa lava a va nga onhanga nchumu. A hi khale vafundhisi va Rhoma Khatoliki eFurwa va boxe tshumba va pfumela leswaku va tsandzekile ku lwisana ni ku rhumeriwa ka vanhu va madzana ya magidi va ya yayarheliwa etikampeni ta Manazi. Hambiswiritano, matiko ma ya emahlweni ma lunghekela ku halata ngati, hi ku seketeriwa kumbe ku pfumeleriwa hi kereke. Loko magazini wa Time (wa matiko hinkwawo) wu vulavula hi Kereke ya Orthodox le Russia, wa ha ku boxa leswi landzelaka: “Nakambe, kereke leyi kumeke matimba yi ni nhlohlotelo lowukulu eka vanhu lava eku sunguleni a wu nga ta anakanya ha vona: masocha ya Russia. . . . Ku katekisiwa ka swihaha-mpfhuka swa nyimpi ni magovela ya masocha a ka ha ri nchumu lowu hlamarisaka. Hi November, kereke yi kale yi katekisa ni matlhari ya le Russia ya nyutliya eNdlwini ya Tinghwendza ya le Danilovsky eMoscow, ku nga ntsindza wa Mufundhisi-nkulu wa le Russia.” Xana Nhlangano wa Matiko wu nga swi kota ku sivela misava leyi ku hloma hi matlhari lama chavisaka ya nyimpi? Doo! Hi ku ya hi phepha-hungu ra The Guardian ra le London, eNghilandhi, un’wana loyi a kumeke Sagwadi ra ku Rhula ra Nobel u te: “Lexi hakunene xi endlaka leswaku hi nga dyi byi rhelela hileswi matiko ya ntlhanu lama nga swirho leswi tiyeke swa Huvo ya Vusirheleri ya Nhlangano wa Matiko ku nga matiko lamakulu lama rhumelaka matlhari yo tala emisaveni.”

 16. Yehovha u ta ma endla yini matiko lama rhandzaka nyimpi?

¹⁶ Xana Yehovha u ta ma avanyisa matiko lama nga ni torha ra nyimpi? Habakuku 2:13 yi ri: “Waswivo! Xana a swi humi eka Yehovha wa mavuthu leswaku vanhu va tirhela ndzilo ntsena, nileswaku vanhu va karhalela swa hava ntsena?” “Yehovha wa mavuthu”! Ina, Yehovha u ni mavuthu ya le tilweni ya tintsumi, lawa a nga ta ma tirhisa ku herisa vanhu ni matiko lama rhandzaka nyimpi!

 17. Ku tiva Yehovha ku ta yi tata ku fikela kwihi misava endzhaku ka loko a hetisise vuavanyisi byakwe ehenhla ka matiko ya madzolonga?

¹⁷ Ku ta endleka yini endzhaku ka loko Yehovha a hetisise vuavanyisi byakwe ehenhla ka matiko yo tano ya madzolonga? Habakuku 2:14 ya hlamula: “Misava yi ta tala ku tiva ku vangama ka Yehovha hilaha mati ma funengetaka lwandle hakona.” Mawaku ntshembo lowunene swonghasi! EArmagedoni, vuhosi bya Yehovha byi ta va byi hlurile hi ku helela. (Nhlavutelo 16:16) Wa hi tiyisekisa leswaku u ta ‘vangamisa ndhawu ya milenge yakwe,’ misava yoyoleyi hi tshamaka eka yona. (Esaya 60:13) Vanhu hinkwavo va ta dyondzisiwa ku hanya hi ndlela ya Xikwembu, lerova vutivi bya swikongomelo swo hlawuleka swa Yehovha byi ta tata misava ku fana ni mati lama tataka matshaku ya lwandle.

Khombo Ra Vumune Ni Ra Vuntlhanu

 18. Hi rihi khombo ra vumune leri twarisiweke hi ku tirhisa Habakuku, naswona ri kombisiwa njhani hi xiyimo xa misava xa mahanyelo namuntlha?

¹⁸ Khombo ra vumune ri hlamuseriwe eka Habakuku 2:15 hi marito lama nge: “Khombo eka loyi a nyikaka vanakulobye swakunwa, a swi hlanganisa ni vukarhi ni ku hlundzuka ka wena, leswaku a va dakwisa, hi xikongomelo xo vona swirho swa vona swa tingana.” Leswi swi kombisa xiyimo xa namuntlha xa misava yo bola, leyi nga lawulekiki. Manyala ya yona, lama seketeriwaka ni hi tihuvo ta vukhongeri leti nga siveriki nchumu, ma dzike ma helela. Mintungu, yo tanihi AIDS (SIDA) ni vuvabyi byin’wana lebyi tluletiwaka hi vuxaka bya rimbewu, a swa ha lawuleki emisaveni hinkwayo. Ematshan’weni yo kombisa “ku vangama ka Yehovha,” xitukulwana xa vutianakanyi xa namuntlha xi ya xi mbombomela emanyaleni ya xona, kutani xi ya eku avanyisiweni hi Xikwembu. Hi ku “xurha tingana ematshan’weni ya ku vangama,” misava leyi yi pfumalaka tindleve ku nga ri khale yi ta nwela exinweleni xa vukarhi bya Yehovha, leswi vulaka leswaku u ta endla leswi a swi rhandzaka hi yona. ‘Ku vangama ka yona ku ta siviwa hi tingana.’—Habakuku 2:16.

 19. Xingheniso xa khombo ra vuntlhanu leri twarisiweke hi Habakuku xi fambisana na yini, naswona ha yini marito yo tano ya ri ya nkoka emisaveni ya namuntlha?

¹⁹ Xingheniso xa khombo ra vuntlhanu xi nyikela xilemukiso lexi tiyeke xa ku papalata vugandzeri bya swifaniso leswi vatliweke. Yehovha u lerise muprofeta leswaku a twarisa marito lawa ya matimba: “Khombo eka loyi a byelaka ntsandza a ku: ‘Pfuka,’ eka ribye leri nga mbheveve a ku: ‘Pfuka! Rona ri ta nyika xiletelo’! Waswivo! Ri funengetiwe hi nsuku ni silivhere, naswona ku hefemula a ku kona endzeni ka rona.” (Habakuku 2:19) Ku ta fikela namuntlha, Majagana ni lava vuriwaka vahedeni va nkhinsamela swihambano, Mariya, swifaniso swa vanhu ni swiharhi ni swifaniso swin’wana. A xi kona eka swona lexi nga pfukaka xi pfuna lava va xi gandzelaka loko Yehovha a ta hetisisa vuavanyisi byakwe. Nsuku ni silivhere leyi swi khavisiweke ha yona i swa hava loko swi ringanisiwa ni vukulukumba bya Yehovha, Xikwembu lexi tshamaka hi masiku, kun’we ni ku dzuneka ka swivumbiwa swa yena leswi hanyaka. Onge hi nga dzunisa vito rakwe leri nga ringaniki ni man’wana, hilaha ku nga heriki!

 20. I lunghiselelo rihi ra tempele leri hi nga ni lunghelo ra ku tirha eka rona hi ntsako?

²⁰ Ina, Yehovha Xikwembu xa hina u faneriwa hi ku dzuneka hinkwako. Hikwalaho ka xichavo lexikulu lexi hi nga na xona eka yena, a hi yingiseni xilemukiso xexo xo kongoma xa ku papalata ku gandzela swikwembu swa hava. Kambe yingisela! Yehovha wa ha vulavula: “Yehovha u le tempeleni yakwe yo kwetsima. Miyela emahlweni ka yena, wena misava hinkwayo!” (Habakuku 2:20) Handle ko kanakana, muprofeta loyi a a anakanya hi tempele ya le Yerusalema. Hambiswiritano, hina namuntlha hi ni lunghelo ro gandzela elunghiselelweni ra tempele ya moya leyi tlakukeke swinene, laha Hosi ya hina Yesu Kreste a vekiweke kona a va Muprista Lonkulu. Kwalaho, exivaveni xa laha misaveni xa tempele yoleyo, ha hlangana, hi tirhela ni ku khongela Yehovha, hi n’wi dzunisa hi ndlela leyi fanelaka vito ra yena leri vangamaka. I ntsako lowukulu eka hina ku gandzela Tata wa hina wa le tilweni wa rirhandzu, hi mbilu hinkwayo!

Wa Tsundzuka Xana?

• Xana u ma teka njhani marito ya Yehovha lama nge: “A xi nge hlweli”?

• Hi yihi nhlamuselo ya namuntlha ya makhombo lama twarisiweke hi ku tirhisa Habakuku?

• Ha yini hi fanele hi hambeta hi twarisa xilemukiso xa Yehovha?

• Hi le xivaveni xa tempele yihi laha hi nga ni lunghelo ro tirha kona?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Ku fana na Habakuku, malandza ya Xikwembu ya namuntlha ma swi tiva leswaku Yehovha a nge hlweli

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Xana wa ri tlangela lunghelo ra ku gandzela Yehovha exivaveni xa tempele ya yena ya moya?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 16]

U.S. Army photo