Xana U Ta Tshama U Tshembekile?

XANA i swindzingiri swingani leswi nga fa tolo? A nga kona la swi tivaka, naswona kumbexana i vanhu va nga ri vangani ntsena lava khathalaka—phela ku ni swinyenyana swo tala swinene. Hambiswiritano, Yehovha wa khathala ha swona. Loko Yesu a vulavula hi swinyenyana leswi, leswi vonakaka swi nga nyawuli, u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Ku hava ni xin’we xa swona lexi nga waka ehansi Tata wa n’wina a nga swi tivi.” U tlhele a ku: “Mi nga chavi: mi ni risima ku tlula swindzingiri swo tala.”—Matewu 10:29, 31.

Hi ku famba ka nkarhi, vadyondzisiwa va yi twisise kahle ndlela leyi Yehovha a va rhandzaka ha yona. Un’wana wa vona, ku nga muapostola Yohane, u tsarile a ku: “Rirhandzu ra Xikwembu ri kombisiwile eka hina, hileswi Xikwembu xi rhumeke N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe emisaveni leswaku hi ta kuma vutomi ha yena.” (1 Yohane 4:9) Yehovha a nga lunghiselelanga nkutsulo ntsena, kambe u tlhela a tiyisekisa un’wana ni un’wana la nga nandza wa yena, a ku: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.”—Vaheveru 13:5.

Swi le rivaleni leswaku rirhandzu leri Yehovha a nga na rona eka vanhu vakwe a ri nge heli. Kambe xivutiso xa tlakuka, ‘Xana Yehovha hi n’wi rhandza swinene lerova a hi nge pfuki hi n’wi tshikile?’

Matshalatshala Ya Sathana Yo Herisa Vutshembeki Bya Hina

Loko Yehovha a lave leswaku Sathana a xiya vutshembeki bya Yobo, Sathana u hlamule a ku: “Xana Yobo a nga ku gandzela loko a nga vuyeriwi ha nchumu?” (Yobo 1:9, Today’s English Version) A a vula leswaku vanhu va tshembeka eka Xikwembu ntsena ‘loko va kuma swilo swo karhi.’ Loko sweswo a ku ri ntiyiso, Mukreste un’wana ni un’wana a a ta landzula vutshembeki bya yena—loko lexi a tshembisiwaka xona xi navetisa swinene.

Emhakeni ya Yobo, eku sunguleni Sathana u vule leswaku vutshembeki bya Yobo eka Xikwembu byi ta hela loko o lahlekeriwa hi rifuwo rakwe. (Yobo 1:10, 11) Loko a vona leswaku ndzhukano lowu a wu tirhanga, Sathana u te: “Munhu a nga tshika swilo hinkwaswo leswaku a hambeta a hanya.” (Yobo 2:4, TEV) Hambileswi minkarhi yin’wana leswi Sathana a swi vulaka swi nga vaka swi ri ntiyiso eka van’wana, kambe Yobo a nga byi landzulanga vutshembeki bya yena. Matsalwa ma swi tiyisekisa sweswo. (Yobo 27:5; 42:10-17) Xana na wena u tshembeke hi ndlela leyi fanaka? Kumbe u nga pfumelela Sathana leswaku a herisa vutshembeki bya wena? Tikambisise loko hi ri karhi hi kambisisa mintiyiso yin’wana leyi khumbaka Mukreste un’wana ni un’wana.

Muapostola Pawulo a a kholwa leswaku ku tshembeka ka Mukreste ku nga va ni matimba swinene. U tsarile: “Hikuva ndza kholwa leswaku rifu ni vutomi . . . ni swilo leswi nga laha sweswi ni swilo leswi taka . . . ni xivumbiwa xihi ni xihi xin’wana a swi nge swi koti ku hi hambanisa ni rirhandzu ra Xikwembu leri nga eka Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Varhoma 8:38, 39) Na hina hi nga tiyiseka hi ndlela leyi fanaka loko Yehovha hi n’wi rhandza swinene. Rirhandzu ro tano a ri heli hambi ku ri rifu a ri nge ri herisi.

Loko hi ri ni vuxaka byo tano ni Xikwembu, a hi nge tshuki hi tivutise xivutiso lexi nge, ‘Xana ndzi ta va ndza ha tirhela Yehovha eka malembe yo hlayanyana lama taka?’ Ku kanakana ko tano ku nga ha kombisa leswaku vutshembeki bya hina byi titshege hi swilo leswi hi nga ha humeleriwaka ha swona evuton’wini. Vutshembeki bya ntiyiso a byi tsekatsekisiwi hi swiyimo swin’wana swa le handle. Byi titshege hi munhu loyi hi nga yena endzeni. (2 Vakorinto 4:16-18) Loko Yehovha hi n’wi rhandza hi mbilu ya hina hinkwayo, a hi nge tshuki hi n’wi khomise tingana.—Matewu 22:37; 1 Vakorinto 13:8.

Hambiswiritano, hi fanele hi tsundzuka leswaku minkarhi hinkwayo Sathana u lava ku herisa vutshembeki bya hina. A nga ha hi ringa, a endla leswaku hi hluriwa hi ku navela ka nyama, hi hluriwa hi ntshikilelo wa tintangha, kumbe hi pfumelela mahlomulo yo karhi leswaku ma hi tshikisa ntiyiso. Vanhu lava hambanisiweke ni Xikwembu hi vona lava Sathana a va tirhisaka swinene eka nhlaselo lowu, hi hala tlhelo ku nga hetiseki ka hina na kona ku endla leswaku swi n’wi olovela ku herisa vutshembeki bya hina. (Varhoma 7:19, 20; 1 Yohane 2:16) Hambiswiritano, ti tele tindlela leti hi nga na tona, leti nga hi pfunaka leswaku hi hlula eka nyimpi leyi, leyikulu eka tona, hi leswi hi tivaka marhengu ya Sathana.—2 Vakorinto 2:11.

Hi wahi marhengu ya Sathana? Loko a ma hlamusela eka papila rakwe leri yaka eka Vaefesa, Pawulo u ri i “marhengu” kumbe “tindlela ta vukanganyisi.”a (Vaefesa 6:11) Sathana u hi vekela mintlhamu leswaku a kota ku herisa ku tshembeka ka hina. Ha tsaka leswi hi swi kotaka ku ti vona tindlela leti ta vukanganyisi, hikuva marhengu ya Diyavulosi hi tsaleriwe wona eRitweni ra Xikwembu. Marhengu lawa Sathana a ma tirhiseke ku herisa vutshembeki bya Yesu na Yobo, ma hi endla hi vona tindlela tin’wana leti a ti tirhisaka ku herisa vutshembeki bya hina bya Vukreste.

Vutshembeki Bya Yesu A Byi Herisiwanga

Eku sunguleni ka vutirheli bya Yesu, Sathana u ve ni xivindzi xo ringeta ku ringa N’wana wa Xikwembu hi ku n’wi byela leswaku a hundzula ribye ri va xinkwa. Wa nga vona mano yonghasi! Yesu a a hete masiku ya 40 a nga dyanga nchumu, swi le rivaleni leswaku a a twa ndlala swinene. (Luka 4:2, 3) Sathana u ringanyete leswaku Yesu a enerisa ku navela kakwe ka ntumbuluko hi ku hatlisa, hi ndlela leyi a yi lwisana ni ku rhandza ka Yehovha. Hilaha ku fanaka ninamuntlha, vuxisi bya misava leyi byi khutaza vanhu leswaku va enerisa ku navela ka vona hi ku hatlisa, va nga anakanyisisanga ngopfu hi vuyelo lebyi nga ta va kona. Vanhu va khutaziwa leswi, ‘U nga kayeli,’ kumbe ‘Titlonye!’

Loko Yesu a a lo tsutsumela ku miyeta ndlala leyi a a ri na yona handle ko anakanya hi vuyelo bya kona, Sathana a a ta va a swi kotile ku endla leswaku Yesu a landzula vutshembeki byakwe. Yesu a a languta swilo hi tlhelo ra moya, hi yona mhaka leyi a hlamuleke hi xivindzi a ku: “Ku tsariwile, ‘Munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena.’”—Luka 4:4; Matewu 4:4.

Hiloko Sathana a ta ni rhengu rin’wana. Diyavulosi u tirhise Matsalwa lawa Yesu a a tshaha eka wona hi ndlela yo biha, u khutaze Yesu leswaku a tilahlela ehansi ku suka exihlungwanini xa tempele. Sathana u te: ‘Ntsumi yi ta ku khawulela.’ Yesu a a nga tiyimiselanga ku tiendlela ndhuma hi ku kombela Tata wakwe leswaku a n’wi sirhelela hi singita. Yesu u te: “U nga tshuki u ringa Yehovha Xikwembu xa wena.”—Matewu 4:5-7; Luka 4:9-12.

Rhengu ro hetelela leri Sathana a ri tirhiseke a ri ri leri kongomeke. U tshembise Yesu leswaku u ta n’wi nyika mimfumo hinkwayo ya misava ni ku vangama ka yona, loko o nkhinsama kan’we a n’wi gandzela. Sathana a a tiyimisele ku n’wi nyika swilo hinkwaswo leswi nga swa yena. Kambe, xana a swi ta endlekisa ku yini leswaku Yesu a nkhinsamela nala lonkulu wa Tata wakwe? A a nga ta swi endla nikatsongo! Yesu u hlamule a ku: “U fanele ku gandzela Yehovha Xikwembu xa wena, naswona u fanele ku endlela yena ntsena ntirho wo kwetsima.”—Matewu 4:8-11; Luka 4:5-8.

Loko marhengu yakwe hamanharhu ma tsandzekile, Sathana u ‘sukele Yesu ku fikela nkarhi wun’wana lowu fanelekaka.’ (Luka 4:13) Leswi swi kombisa leswaku nkarhi ni nkarhi Sathana a a ri karhi a lava tindlela to ringa vutshembeki bya Yesu. Endzhaku ka nkarhi wa kwalomu ka malembe mambirhi ni hafu, nkarhi lowu fanelekaka wu fikile, Yesu a a ri karhi a pfuna vadyondzisiwa va yena leswaku va lunghekela rifu rakwe leri tshineleke. Muapostola Petro u te: “Titsetselele, Hosi; khombo leri ri nga ka ri nga ku weli nikatsongo.”—Matewu 16:21, 22.

Marito wolawo lama vuriweke hi moya lowunene hambileswi ma nga fanelangiki, xana a ma ta amukeleka eka Yesu, tanihi leswi ma vuriweke hi un’wana wa vadyondzisiwa va yena? Yesu u hatle a swi xiya leswaku marito wolawo a ma fambisana ni ku rhandza ka Sathana ku nga ri ka Yehovha. Kreste u hlamule hi xivindzi a ku: “Yana endzhaku ka mina, Sathana! U xikhunguvanyiso eka mina, hikuva a wu ehleketi miehleketo ya Xikwembu, kambe u ehleketa miehleketo ya vanhu.”—Matewu 16:23.

Hikwalaho ka leswi Yesu a a rhandza Yehovha swinene, Sathana u tsandzekile ku herisa vutshembeki bya yena. Ku nga khathariseki leswaku Diyavulosi u ta ni nyiko kumbe ndzingo wa muxaka muni, a a nga ta byi herisa vutshembeki bya Yesu eka Tata wa yena wa le matilweni. Xana na hina hi ta fana na yena, hi yima hi tiyile loko hi langutane ni swiyimo swo tika leswi nga herisaka vutshembeki bya hina? Xikombiso xa Yobo xi ta hi pfuna leswaku hi swi twisisa ku antswa swiyimo swo nonon’hwa leswi hi nga ha hlanganaka na swona.

Ku Tshembeka Loko Hi Langutane Ni Maxangu

Hilaha swi veke hakona eka Yobo, na hina hi nga ha weriwa hi maxangu nkarhi wun’wana ni wun’wana. A a ri wanuna la tekeke, la tsakeke, la nga ni vana va khume naswona a a tiyile hi tlhelo ra moya. (Yobo 1:5) Kambe vutshembeki bya Yobo eka Xikwembu byi hundzuke njhekanjhekisano ehubyeni ya le tilweni, hambileswi yena a a nga swi tivi, naswona Sathana a a tiyimisele ku herisa vutshembeki bya yena hilaha a nga kotaka hakona.

Hi xitshuketa, Yobo u lahlekeriwe hi rifuwo ra yena. (Yobo 1:14-17) Hambiswiritano, hikwalaho ka vutshembeki byakwe, Yobo u wu hlurile ndzingo lowu, hikuva a a nga si tshama a veka ntshembo wa yena emalini. Loko a tsundzuka nkarhi lowu a ha ri xigwili ha wona, Yobo u te: “Loko ndzi veke nsuku leswaku wu va ntshembo wa mina, . . . loko ndzi tshame ndzi tsaka hikwalaho ka leswi swilo swa mina a swi tele, . . . xexo na xona a ku ta va ku ri xidyoho . . . , hikuva a ndzi ta va ndzi landzule Xikwembu xa ntiyiso lexi nga le henhla.”—Yobo 31:24, 25, 28.

Ninamuntlha, swi nga endleka leswaku munhu a lahlekeriwa hi swilo swa yena hinkwaswo, hi ku copeta ka tihlo. N’wamabindzu un’wana la nga Mbhoni ya Yehovha u kanganyisiwile, a tekeriwa mali yo tala swinene, leswi endleke leswaku bindzu rakwe ri wa. Loko a tiphofula u ri: “A ku sele katsongo mbilu ya mina yi yima. Kahle-kahle, ndzi anakanya leswaku a yi ta va yi yimile loko a ku nga ri vuxaka lebyi ndzi nga na byona ni Xikwembu. Hambiswiritano, xiendlakalo lexi xi ndzi endle ndzi swi vona leswaku swilo swa moya a ndzi nga swi rhangisi evuton’wini bya mina. A ndzi tsakisiwa hi ku endla mali ntsena kutani ndzi rivala leswin’wana hinkwaswo.” Mbhoni leyi yi kunguhate ku hunguta bindzu ra yona naswona sweswi yi tala ku teka vuphayona bya nkarhinyana, yi heta tiawara ta 50 kumbe ku tlula hi n’hweti, yi ri entirhweni wa Vukreste. Kambe, swiphiqo swin’wana swi nga ha heta munhu matimba ku tlula ku lahlekeriwa hi rifuwo.

Timbanga ta Yobo, leti vangiweke hi ku lahlekeriwa hi rifuwo rakwe, a ti nga si hola loko a kuma rungula ra leswaku vana vakwe va khume va file. Kambe a nga tshikanga ku vula a ku: “Vito ra Yehovha a ri ye emahlweni ri dzunisiwa.” (Yobo 1:18-21) Xana hi nga swi kota ku hlayisa vutshembeki bya hina loko ho feriwa hi swirho swa ndyangu swo hlayanyana hi xitshuketa? Francisco, mulanguteri la nga Mukreste wa le Spain, u feriwe hi vana vakwe vambirhi emhangwini leyi chavisaka ya bazi. U chaveleriwe hi ku tshinela eka Yehovha ni ku engetela nkarhi lowu a wu hetaka a ri entirhweni wa Vukreste.

Hambileswi Yobo a lahlekeriweke hi vana vakwe, swo tala a swa ha ta. Sathana u tlhele a n’wi ba hi vuvabyi lebyi nyenyetsaka, byo vava swinene. Hi nkarhi wolowo, nsati wa Yobo a a ri karhi a n’wi hlohlotela ku endla nchumu wo biha. U n’wi byele a ku: “Rhukana Xikwembu u fa!” Yobo a nga n’wi yingisanga, naswona “a nga dyohanga hi nomu wakwe.” (Yobo 2:9, 10) Vutshembeki byakwe a byi nga titsheganga hi nseketelo wa ndyangu wakwe, kambe hi vuxaka bya yena na Yehovha.

Flora, loyi nuna wakwe swin’we ni n’wana wakwe wa jaha lonkulu, va tshikeke ndlela ya Vukreste eka malembe ya khume lama hundzeke, wa yi twisisa ndlela leyi Yobo a nga ha vaka a titwe ha yona. Wa hlamusela: “Loko hi xitshuketa u lahlekeriwa hi nseketelo wa ndyangu wa wena, u nga ha twa ku vava swinene. Kambe a a ndzi swi tiva leswaku a ndzi nge wu kumi ntsako, ehandle ka nhlengeletano ya Yehovha. Kutani ndzi tshame ndzi tiyile, ndzi rhangisa Yehovha, hi hala tlhelo ndzi ri karhi ndzi ringeta ku va nsati ni manana lonene. Ndzi hambete ndzi khongela naswona Yehovha u ndzi tiyisile. Ndzi tshama ndzi tsakile hambileswi nuna wa mina a tiyimiseleke ku ndzi kaneta, ndzi dyondze ku tiseketela swinene hi Yehovha.”

Rhengu rin’wana leri Sathana a ri tirhiseke leswaku a herisa vutshembeki bya Yobo, a ri katsa vanghana vakwe vanharhu. (Yobo 2:11-13) Swi fanele swi n’wi karhatile swinene loko va sungula ku n’wi tseketsela. Loko a a lo tshemba leswi va swi vuleke, a a ta va a sungule ku kanakana Yehovha Xikwembu. Marito ya vona lama hetaka matimba a ma ta va ma n’wi hete mongo, ma n’wi endla a nga tshembeki naswona leswi a swi ta endla leswaku marhengu ya Sathana ma humelela.

Kambe Yobo u hambetile a ku: “Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!” (Yobo 27:5) A nga vulanga a ku, ‘a ndzi nge mi pfumeleli leswaku mi herisa vutshembeki bya mina!’ Yobo a a swi tiva leswaku ku tshembeka ka yena ku titshege ha yena ni rirhandzu leri a nga na rona eka Yehovha.

Rhengu Ra Khale Ra Ha Tirha Ni Namuntlha

Sathana wa ha tirhisa vanghana leswaku va hi hambukisa kumbe a endla leswaku hi khunguvanyisiwa hi swilo leswi vapfumeri-kulorhi va swi vulaka. Xikhunguvanyiso lexi humaka evandlheni xi nga hi heta matimba swinene ku tlula nxaniso lowu humaka ehandle. Nkulu un’wana wa Mukreste loyi a a ri socha, u pimanise ku vava loku a a ku twa loko vanhu va dlayiwa ni ku vava loku vangiwaka hi marito ni swiendlo leswi khunguvanyisaka swa Vakreste-kulorhi. Malunghana ni ku khunguvanyisiwa hi vamakwerhu u te: “Lowu i nchumu lowu vavaka swinene eka swilo hinkwaswo leswi ndzi tshameke ndzi hlangana na swona.”

Hi hala tlhelo, hi nga ha khunguvanyisiwa hi ku nga hetiseki ka vapfumeri-kulorhi lerova hi nga ha va vulavurisi kumbe hi sungula ku xwa eminhlanganweni ya Vukreste. Hi nga vona swi antswa ku endla swilo hi ku pfumelelana ni mintlhaveko ya hina leyi vavisekeke. Kambe ku ta va ku nga ri vutlhari ku pfumelela swilo leswi vanhu va swi endlaka ni ku swi vula leswaku swi hi tekela nchumu wa hina wa risima—ku nga vuxaka bya hina na Yehovha. Loko hi pfumelela sweswo swi endleka, hi ta va hi phasiwe hi rhengu leri Sathana ku nga khale a ri karhi a ri tirhisa.

Ina, a swi bihanga ku langutela mimpimanyeto leyi tlakukeke evandlheni ra Vukreste. Kambe loko hi langutela swilo leswikulu eka vapfumeri-kulorhi, lava nga hetisekangiki, a swi kanakanisi leswaku hi ta khunguvanyeka. Ku hambana na sweswo, Yehovha wa ringanisela eka leswi a swi languteleke eka malandza ya yena. Loko hi tekelela xikombiso xa yena, hi ta tiyimisela ku va lehisela mbilu. (Vaefesa 4:2, 32) Muapostola Pawulo u nyikele ndzayo leyi: “Loko u hlundzukile, u nga pfumeleli ku hlundzuka ka wena ku ku dyohisa; dyambu ri nga peli wa ha hlundzukile; u nga nyiki Diyavulosi ndhawu.”—Vaefesa 4:26, 27, The New English Bible.

Hilaha Bibele yi swi kombisaka hakona, Sathana u tirhisa marhengu yo hambana-hambana leswaku a kuma ndlela ya ku herisa vutshembeki bya Vakreste. Man’wana ya marhengu yakwe ya koka mahlo, kasi man’wana ma tisela vanhu mahlomulo. Hi ku ya hi leswi se hi vulavuleke ha swona, se wa swi vona leswaku ha yini u fanele u tivonela leswaku u nga phasiwi hi marhengu lawa. Leswi u rhandzaka Xikwembu hi mbilu hinkwayo, tiyimisele ku kombisa leswaku Diyavulosi i muhembi, kutani u tsakisa mbilu ya Yehovha. (Swivuriso 27:11; Yohane 8:44) Tsundzuka leswaku vutshembeki bya ntiyiso bya Vukreste a byi fanelanga byi landzuriwa, ku nga khathariseki leswaku hi langutana ni miringo ya njhani.

[Nhlamuselo ya le hansi]