“Swilo Leswi Swi Nyike Vanhu Vo Tshembeka”
“Swilo leswi swi nyike vanhu vo tshembeka, lava, na vona, va nga ta faneleka kahle ku swi dyondzisa van’wana.”—2 TIM. 2:2.
TINSIMU: 123, 53
1, 2. Vanhu vo tala va titwa njhani hikwalaho ka mitirho leyi va yi endlaka?
VANHU vo tala va titwa va ri va nkoka kumbe va ri va xiyimo xa le hansi hikwalaho ka mitirho leyi va yi endlaka. Eka mindhavuko yin’wana swi tolovelekile leswaku loko munhu a lava ku tiva un’wana a n’wi vutisa a ku: “U tirha ku endla yini?”
2 Minkarhi yin’wana Bibele yi hlamusela vanhu hi ku ya hi ntirho lowu a va wu endla. Hi xikombiso, yi vulavula hi “Matewu lowa muluvisi,” “Simoni, lowa mutlhuvutsi wa madzovo” na “Luka n’anga leyi rhandzekaka.” (Mat. 10:3; Mint. 10:6; Kol. 4:14) Swi tano ni hi mitirho leyi hi yi endlaka enhlengeletanweni ya Yehovha, na yona yi nga ha tirhisiwa ku kombetela eka vanhu vo karhi. EBibeleni hi hlaya hi Hosi Davhida, muprofeta Eliya na muapostola Pawulo. Vavanuna lava a va teka swiavelo swa vona leswi va nyikiweke swona hi Xikwembu swi ri swa nkoka. Loko hi nyikiwe swiavelo swo karhi na hina hi fanele hi swi teka swi ri swa nkoka.
3. Hikwalaho ka yini vamakwerhu lava kuleke va fanele va letela vamakwerhu lava ha riki vantshwa? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)
3 Vo tala va hina ha yi rhandza mitirho leyi hi yi endlaka naswona hi lava ku ya emahlweni hi yi endla. Lexi twisaka ku vava sweswo a swi koteki hikuva ku sukela enkarhini wa Adamu, vanhu va dyuhala ivi va fa kutani ku velekiwa van’wana. (Ekl. 1:4) Sweswo swi ve xiphiqo ni le nkarhini lowu hi hanyaka eka wona eka Vakreste va ntiyiso. Ntirho lowu vanhu va Yehovha va wu endlaka wu ya emahlweni wu kula swinene. Loko hi endla mitirho leyintshwa ku va ni tindlela letintshwa to endla swilo naswona minkarhi yo tala tindlela leti ti fambisana ni ku cinca lokukulu ka thekinoloji. Vamakwerhu lava se va dyuhaleke swi nga ha va tikela ku fambisana ni ku cinca loku. (Luka 5:39) Handle xivangelo lexi, vantshwa va ha ri ni matimba lama eneleke ku tlula vamakwerhu lava dyuhaleke.a (Swiv. 20:29) Kutani vamakwerhu lava kuleke va nga kombisa leswaku va ni rirhandzu ni vutlhari loko va letela vantshwa ku endla mitirho leyi engetelekeke evandlheni.—Hlaya Pisalema 71:18.
4. Ha yini vamakwerhu lava rhangelaka swi va tikela ku nyika van’wana vutihlamuleri lebyi a va byi endla? (Vona bokisi leri nge “Leswi Endlaka Vamakwerhu Lava Rhangelaka Swi Va Tikela Ku Nyika Van’wana Vutihlamuleri.”)
4 Vamakwerhu lava rhangelaka swi nga ha va tikela ku letela vamakwerhu lava ha riki vantshwa. Van’wana va chava leswaku va nga lahlekeriwa hi vutihlamuleri lebyi a va byi rhandza. Van’wana va vilerisiwa hi ku lahlekeriwa hi vulawuri naswona va vona onge vamakwerhu lava ha riki vantshwa a va nge swi koti ku endla swilo kahle. Van’wana va nga ha vona onge a va na wona nkarhi wo letela van’wana. Nakambe vantshwa a va fanelanga va hela mbilu loko va nga nyikiwi vutihlamuleri lebyi engetelekeke evandlheni.
5. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta kambisisa exihlokweni lexi?
5 A hi kambisiseni mhaka leyi hi matlhelo mambirhi. Xo sungula, xana vamakwerhu lava kuleke va nga va letela njhani vantshwa ku endla mitirho leyi engetelekeke naswona ha yini sweswo swi ri swa nkoka? (2 Tim. 2:2) Xa vumbirhi, ha yini swi ri swa nkoka leswaku vantshwa va va ni langutelo lerinene loko va ri karhi va leteriwa hi vamakwerhu lava kuleke lava nga ni ntokoto? A hi sunguleni hi ku kambisisa ndlela leyi Hosi Davhida a leteleke n’wana wakwe ha yona leswaku a endla ntirho wa nkoka.
DAVHIDA A LETELA SOLOMONI
6. I yini lexi Hosi Davhida a a lava ku xi endla naswona Yehovha u lerise yini?
6 Endzhaku ka loko Davhida a a ve muluveri ku ringana malembe yo tala, u ve hosi kutani a a tshama endlwini ya kahle swinene. U xiye leswaku a ku nga ri na “yindlu” kumbe tempele leyi a yi akeriwe Yehovha, kutani a a lava ku n’wi akela yona. Hikwalaho, u byele muprofeta Natani a ku: “Ndzi tshama endlwini ya mikedari, kambe areka ya ntwanano wa Yehovha yi le ntsongeni wa malapi.” Kutani Natani u te: “Endla hinkwaswo leswi swi nga embilwini ya wena, hikuva Xikwembu xa ntiyiso xi na wena.” Hambiswiritano Yehovha u vule leswi hambaneke na sweswo. U lerise Natani leswaku a byela Davhida a ku: “A hi wena la nga ta aka yindlu leyi ndzi nga ta tshama eka yona.” Hambileswi Yehovha a tshembiseke Davhida leswaku U ta ya emahlweni a n’wi katekisa, u vule leswaku n’wana wakwe, Solomoni hi yena a nga ta aka tempele. Xana Davhida u titwe njhani?—1 Tikr. 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.
7. Davhida u titwe njhani hikwalaho ka leswi Yehovha a swi leriseke?
7 Davhida a nga tshikanga ku letela Solomoni kumbe a hlundzuka hikwalaho ka leswi a ku nga ta bumabumeriwa yena loko tempele se yi herile. Loko tempele yi herile a yi tiveka tanihi tempele ya Solomoni. Hambileswi Davhida a nga ha vaka a hele matimba hileswi a nga ri kumangiki lunghelo ro aka tempele yoleyo, kambe u ye emahlweni a seketela ntirho wolowo. U hlele mintlawa ya vanhu lava nga ta tirha ni ku hlengeleta tinsimbhi, koporo, silivhere, nsuku swin’we ni timhandzi ta mikedari. Ku engetela kwalaho, u khutaze Solomoni a ku: “N’wananga, onge Yehovha a nga va na wena, u fanele u humelela, u akela Yehovha Xikwembu xa wena yindlu, hilaha a vulavuleke hakona malunghana na wena.”—1 Tikr. 22:11, 14-16.
8. Ha yini Davhida a nga ha va a anakanye leswaku Solomoni a nga faneleki ku aka tempele kambe Davhida u endle yini?
8 Hlaya 1 Tikronika 22:5. Davhida a nga ha va a anakanye leswaku Solomoni a nga faneleki ku va a langutela ntirho wolowo wa nkoka. Solomoni a a ha ri “ntsongo” hi nkarhi wolowo naswona tempele leyi a yi fanele yi akiwa a yi ta va “yikulu swinene.” Kambe Davhida a swi tiva leswaku Yehovha u ta pfuna Solomoni leswaku a endla ntirho lowu a n’wi nyikeke wona. Kutani Davhida u endle leswi a nga swi kotaka ku pfuna Solomoni hi ku lunghiselela nhundzu yo tala.
TSAKA LOKO U LETELA VAN’WANA
9. I yini lexi nga endlaka leswaku vamakwerhu lava kuleke va tsaka loko va nyika vantshwa swiavelo leswi a va swi endla? Vula xikombiso.
9 Vamakwerhu va xinuna a va fanelanga va twa ku vava loko va fanele va nyika vamakwerhu lava ha riki vantshwa swiavelo swa vona. Ku ri na sweswo, swi fanele swi va tsakisa ku letela vamakwerhu lava ha riki vantshwa leswaku va endla mitirho yoleyo hi ndlela leyinene. Vamakwerhu lava rhangelaka va fanele va tsaka loko vantshwa lava va va leteleke va endla mitirho leyi a yi endliwa hi vona. Hi xikombiso, anakanya hi tatana loyi a dyondzisaka n’wana wa yena ku chayela movha. Loko n’wana loyi a ha ri ntsongo u languta tatana wa yena loko a chayela. Loko se a kurile, tatana wakwe u n’wi hlamusela leswi a swi endlaka loko a ri karhi chayela hi ku xiya leswaku se u ta swi twisisa. Kutani loko se n’wana loyi a fanelekela ku chayela, u sungula ku chayela hi ndlela leyi tata wakwe a n’wi leteleke ha yona. Minkarhi yin’wana va nga ha cincana ku chayela kambe hi ku famba ka nkarhi u ta kuma leswaku minkarhi yo tala i n’wana loyi a chayelaka movha wolowo. Tatana la tlhariheke wa tsaka loko a vona n’wana wakwe a chayela naswona a nga anakanyi leswaku n’wana wakwe u ta n’wi tekela vulawuri. Hilaha ku fanaka, vamakwerhu lava kuleke va tsaka loko va letela vantshwa leswaku va endla swiavelo swa le vandlheni.
10. Muxe a a titwa njhani hi ku dzunisiwa ni hi vulawuri?
10 Vamakwerhu lava kuleke va fanele va papalata ku va ni mavondzo. Xiya ndlela leyi Muxe a hlamuleke ha yona loko van’wana enxaxeni wa va Vaisrayele va sungule ku tiendla vaprofeta. (Hlaya Tinhlayo 11:24-29.) Yoxuwa mupfuni wa Muxe a a lava ku va sivela. A a anakanya leswaku a va lava ku teka xikhundlha ni vulawuri bya Muxe. Kambe Muxe u te: “Xana u ni mavondzo hikwalaho ka mina? E-e, ndzi navela onge loko vanhu va Yehovha hinkwavo a va ri vaprofeta, hikuva Yehovha a a ta veka moya wakwe ehenhla ka vona!” Muxe u vone mpfuno wa Yehovha emhakeni leyi. Leswi a nga lavi ku dzunisiwa, Muxe u vule leswaku a a navela onge tinyiko leti ta moya ti nga nyikiwa malandza hinkwawo ya Yehovha. Ku fana na Muxe, xana a hi fanelanga hi tsaka loko van’wana va amukela swiavelo leswi kumbexana a swi ta nyikiwa hina?
11. Makwerhu un’wana u titwe njhani hileswi xiavelo xakwe xi nyikiweke un’wana?
11 Namuntlha, ku ni swikombiso swo tala swa vamakwerhu lava tirheke hi ku tshembeka ku ringana malembe yo tala naswona va leteleke van’wana leswaku va endla swiavelo leswi a va swi endla. Hi xikombiso, anakanya hi makwerhu loyi a vuriwaka Peter loyi a veke eka ntirho wa nkarhi hinkwawo malembe yo tlula 74 naswona a heteke malembe ya 35 a tirha erhavini ra le Yuropa. Ku ringana nkarhi wo leha a a ri mulanguteri wa Ndzawulo ya Ntirho. Kambe sweswi Paul, muntshwa loyi a tirheke na Peter malembe yo hlayanyana hi yena loyi a a rhangelaka eka ndzawulo leyi. Loko Peter a vutisiwa leswaku u titwa njhani hi ku cinca ka xiavelo xakwe u te: “Ndzi tsake ngopfu hileswi ku nga ni vamakwerhu lava leteriweke ku endla swiavelo leswikulu naswona va swi endlaka hi ndlela leyinene ngopfu.”
VAMAKWERHU LAVA KULEKE I VA NKOKA
12. Hi nga dyondza yini eka rungula ra le Bibeleni leri vulavulaka hi Rehobuwama?
12 Endzhaku ka loko Solomoni a file, n’wana wakwe Rehobuwama u ve hosi. Loko Rehobuwama a a lava xitsundzuxo xa ndlela leyi a nga endlaka xiavelo xakwe ha yona, u sungule hi ku vutisa vavanuna lava kuleke. Kambe u xi bakanyele etlhelo xitsundzuxo xa vona! Kutani a teka xitsundzuxo xa tintangha takwe leti a kuleke na tona leti a ti ri varindzi vakwe. Ku ve ni vuyelo byo biha ngopfu. (2 Tikr. 10:6-11, 19) Hi dyondza yini emhakeni leyi? I swa nkoka leswaku vantshwa va lava switsundzuxo eka vamakwerhu lava kuleke naswona va nga ni ntokoto. Hambiswiritano, vantshwa a va fanelanga va titwa va boheka ku endla swilo hi tindlela ta khale nakambe a va fanelanga va hatlisela ku honisa switsundzuxo swa vanhu lava kuleke.
13. Vantshwa va fanele va tirhisana njhani ni vamakwerhu lava kuleke?
13 Vantshwa van’wana va nga ha nyikiwa vutihlamuleri byo langutela mitirho leyi endliwaka hi vamakwerhu lava kuleke. Hambileswi vantshwa lava ku nga vona lava rhangelaka va ta va va endla kahle loko va tikarhatela ku vuyeriwa eka vutlhari ni ntokoto lowu vamakwerhu volavo lava kuleke va nga na wona, hi ku rhanga va vutisa va nga si endla swiboho. Paul loyi ku vulavuriweke ha yena laha henhla, loyi sweswi a nga mulanguteri wa Ndzawulo ya Ntirho eBethele u te: “Ndzi tinyika nkarhi wo lava xitsundzuxo xa Peter naswona ndzi khutaza van’wana endzawulweni leswaku va endla leswi fanaka.”
14. Hi dyondza yini eka ndlela leyi Timotiya na muapostola Pawulo va tirhisaneke ha yona?
14 Anakanya hi Timotiya, muntshwa loyi a tirheke na muapostola Pawulo malembe yo tala. (Hlaya Vafilipiya 2:20-22.) Pawulo u tsalele Vakorinto a ku: “Ndzi [rhumela] Timotiya eka n’wina, tanihi leswi a nga n’wana wa mina loyi a rhandzekaka ni loyi a tshembekaka eHosini; kutani u ta mi tsundzuxa maendlelo ya mina mayelana na Kreste Yesu, hilaha ndzi dyondzisaka hakona kun’wana ni kun’wana evandlheni rihi ni rihi.” (1 Kor. 4:17) Marito lawa ma kombisa leswaku Pawulo na Timotiya a va ri vanghana lavakulu naswona a va tirhisana. Pawulo u tinyike nkarhi wo dyondzisa Timotiya “maendlelo ya [yena] mayelana na Kreste.” Timotiya a a dyondziseka naswona sweswo swi endle leswaku Pawulo a n’wi rhandza swinene nakambe Pawulo a a tiyiseka leswaku Timotiya u ta swi kota ku khathalela swilaveko swa vamakwerhu va le Korinto. Mawaku xikombiso lexinene lexi vakulu va faneleke va xi tekelela loko va letela van’wana leswaku va rhangela evandlheni!
HINKWERHU HI NGA ENDLA SWO KARHI
15. Xana ndzayo leyi Pawulo a yi nyikeke Vakreste va le Rhoma yi nga hi pfuna njhani loko ku cinca ko karhi ku hi khumba?
15 Hi hanya enkarhini wo tsakisa swinene. Nhlengeletano ya Yehovha ya laha misaveni yi ya yi kula hi tindlela to hambanahambana, leswi swi vula leswaku swilo swi ta tshamela ku cinca. Loko ku cinca ko karhi ku hi khumba, hi fanele hi titsongahata hi endla ku rhandza ka Yehovha ku nga ri ka hina. Ku endla tano swi ta endla leswaku vandlha ri va ni vun’we. Loko Pawulo a tsalela Vakreste va le Rhoma u te: “Ndzi byela un’wana ni un’wana kwalaho exikarhi ka n’wina leswaku a nga tiehleketeleli ku tlula mpimo lowu a faneleke ku tiehleketelela ha wona; kambe a a ehlekete hi xikongomelo xo va ni mianakanyo leyi hlutekeke, un’wana ni un’wana hilaha Xikwembu xi n’wi aveleke ripfumelo hakona. Hikuva tanihi leswi hi nga ni swirho swo tala emirini wun’we, kambe swirho sweswo hinkwaswo a swi na ntirho lowu fanaka, xisweswo hina, hambileswi hi nga tala, hi miri wun’we evun’weni na Kreste.”—Rhom. 12:3-5.
16. I yini leswi vamakwerhu lava kuleke ni lavantshwa swin’we ni vasati va vona va faneleke va swi endla leswaku ku va ni ku rhula ni vun’we enhlengeletanweni ya Yehovha?
16 Ku nga khathariseki swiyimo swa hina, hinkwerhu a hi yeni emahlweni hi endla ku rhandza ka Yehovha ku nga ku rhangisa mitirho leyi seketelaka Mfumo wa Xikwembu. Vamakwerhu lava kuleke letelani vamakwerhu lava ha riki vantshwa mitirho leyi mi yi endlaka. Vamakwerhu lava ha riki vantshwa amukelani swiavelo leswi mi nyikiwaka swona, mi titsongahata ni ku ya emahlweni mi xixima vamakwerhu lava kuleke. Nakambe n’wina vavasati tekelelani xikombiso xa nsati wa Akhwila ku nga Prisila loyi a seketeleke nuna wakwe hi ku tshembeka hambiloko swiyimo swa vona swi cinca.—Mint. 18:2.
17. I yini leswi Yesu a a tshemba leswaku vadyondzisiwa vakwe va ta swi endla naswona hi wihi ntirho lowu a va leteleke ku wu endla?
17 Yesu u veke xikombiso lexinene ngopfu loko swi ta emhakeni yo letela van’wana. A swi tiva leswaku ntirho wakwe wa laha misaveni a wu ta hela naswona van’wana a va ta wu yisa emahlweni. Hambileswi vadyondzisiwa vakwe a va nga hetisekanga, a va tshemba naswona u vule leswaku a va ta endla ntirho lowukulu ku tlula lowu yena a wu endleke. (Yoh. 14:12) U va letele hi vukheta naswona va chumayele mahungu lamanene emisaveni hinkwayo.—Kol. 1:23.
18. Hi wihi ntshembo lowu hi nga na wona naswona hi wihi ntirho lowu hi faneleke hi wu endla sweswi?
18 Endzhaku ka rifu rakwe, Yesu u pfuxiwile leswaku a ya hanya etilweni laha a nga fika a nyikiwa ntirho lowukulu swin’we ni vulawuri bya le “henhla swinene ka hulumendhe yin’wana ni yin’wana ni vulawuri ni matimba ni vuhosi.” (Efe. 1:19-21) Loko ho fa hi tshembekile Armagedoni yi nga si fika, hi ta pfuxeriwa emisaveni leyintshwa ya ku rhula laha ku nga ta va ni mitirho yo tala leyi enerisaka leyi hi nga ta yi endla. Sweswi ku ni ntirho wa nkoka swinene lowu hinkwerhu ka hina hi nga wu endlaka, ku nga chumayela mahungu lamanene ni ku endla vadyondzisiwa. Onge hinkwerhu ka hina, lavakulu ni lavatsongo hi nga va ni “swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi.”—1 Kor. 15:58.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Hi kombela mi xiya leswaku laha a ku vulavuriwi hi vantshwa ntsena kambe ku katsiwa ni vamakwerhu lava hundzeke emalembeni ya vuntshwa.