Tiphine Hi Ku Dyondza Rito Ra Xikwembu

“Ndzi ta anakanyisisa hi mintirho ya wena hinkwayo, ndzi ta ehleketa hi ntirhisano wa wena.”—PISALEMA 77:12.

1, 2. (a) Ha yini hi fanele hi tinyika nkarhi wo anakanyisisa? (b) Xana ku “anakanyisisa” ni “ku dzikisa mianakanyo” swi vula yini?

TANIHI vadyondzisiwa va Yesu Kreste, hi fanele hi karhateka swinene hi vuxaka bya hina ni Xikwembu ni leswi swi endlaka leswaku hi xi tirhela. Hambiswiritano, namuntlha vanhu vo tala va tshama va khomekile lerova a va tinyiki na nkarhi wo anakanyisisa. Va tshamela ku hlongorisa swilo leswi vonakaka, va xava swilo naswona va rhandza ku titsakisa. Xana hi nga swi papalata njhani ku hlongorisa swilo leswi swa hava? Leswi hi vekaka nkarhi wo karhi etlhelo siku na siku leswaku hi endla mintirho leyi faneleke, yo tanihi ku dya ni ku etlela, hi fanele hi tlhela hi veka nkarhi wo anakanyisisa hi mintirho ni tindlela ta Yehovha siku na siku.—Deteronoma 8:3; Matewu 4:4.

² Xana u pfa u tinyika nkarhi wo anakanyisisa? Xana swi vula yini ku anakanyisisa? Xihlamusela-marito xin’wana xi hlamusela rito leri xi ku, “i ku va munhu a dzikisa mianakanyo ya yena eka xanchumu: a anakanyisisa ha xona.” Nakambe xiga lexi nge “ku dzikisa mianakanyo” xi vula “ku ehleketa hi xa nchumu: u anakanya ha xona . . . ngopfu-ngopfu u ri wexe naswona u anakanya hi vukheta ni hi vuenti.” Xana leswi swi vula yini eka hina?

 3. Xana ku endla nhluvuko emoyeni swi fambisana na yini?

³ Hikwalaho leswi swi fanele swi hi tsundzuxa leswi muapostola Pawulo a swi tsaleleke nandza-kulobye Timotiya: “Loko ndza ha ri endleleni, yana emahlweni u tinyiketela eku hlayeni ka le rivaleni, eku khongoteleni, eku dyondziseni. . . . Anakanyisisa hi swilo leswi; u dzika eka swona, leswaku ku ya emahlweni ka wena ku vonaka eka vanhu hinkwavo.” Ina, a ku languteriwe leswaku a endla nhluvuko, naswona marito ya Pawulo ma kombise leswaku ku dzikisa mianakanyo etimhakeni ta moya ni ku endla nhluvuko swa fambisana swinene. Ninamuntlha swa ha ri tano. Leswaku na hina hi endla nhluvuko wa moya hi fanele hi “anakanyisisa” naswona hi “dzika” eka swilo leswi fambisanaka ni Rito ra Xikwembu.—1 Timotiya 4:13-15.

 4. Hi wahi malunghiselelo lama nga ku pfunaka leswaku u anakanyisisa hi Rito ra Yehovha minkarhi hinkwayo?

⁴ Leswaku u anakanyisisa rini, swi ya hi wena ni xiyimiso xa ndyangu wa wena. Vo tala va anakanyisisa hi ndzimana ya Bibele nimixo loko va yi hlaya eka xibukwana lexi nge Ku Kambisisa Matsalwa Siku Ni Siku. Entiyisweni, vatirhi vo tirhandzela va kwalomu ka 20-000 emakaya ya Bethele emisaveni hinkwayo va sungula siku hi ku kambisisa ndzimana ya Bibele ya siku rolero ku ringana 15 wa timinete. Hambileswi ri hlamuseriwaka hi vanhu va kwalomu ka mune ntsena endyangwini wa Bethele mixo wun’wana ni wun’wana, lavan’wana va anakanyisisa hi leswi vuriwaka ni leswi hlayiwaka. Timbhoni tin’wana ti anakanyisisa hi Rito ra Yehovha loko ti ya entirhweni. Ti yingisela tikhasete ta Bibele ni ta timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni ta Xalamuka! leti kumekaka hi tindzimi tin’wana. Vavasati vo tala lava salaka ekaya va ti yingisela loko va ri eku tirheni ekaya. Kahle-kahle, va tekelela mupisalema Asafa, loyi a tsaleke: “Ndzi ta tsundzuka leswi Yah a a swi endla; hikuva ndzi ta tsundzuka leswi u swi endleke swo hlamarisa swa khale swinene. Kunene ndzi ta anakanyisisa hi mintirho ya wena hinkwayo, ndzi ta ehleketa hi ntirhisano wa wena.”—Pisalema 77:11, 12.

Langutelo Lerinene Ra Vuyerisa

 5. Ha yini dyondzo ya munhu hi xiyexe yi fanele yi va ya nkoka?

⁵ Eka nguva leyi ya ti-TV, tivhidiyo ni tikhomphyuta, vanhu vo tala a va ha rhandzi ku hlaya. A swi fanelanga swi va tano eka Timbhoni ta Yehovha. Phela, ku hlaya Bibele, eka hina swi fana ni ku vulavurisana na Yehovha. Magidi ya malembe lama hundzeke, Yoxuwa a tlhandlame Muxe eku rhangeleni ka Vaisrayele. Leswaku a katekisiwa hi Yehovha, Yoxuwa a a fanele a tihlayela Rito ra Xikwembu. (Yoxuwa 1:8; Pisalema 1:1, 2) Sweswo swa ha laveka ninamuntlha. Hambiswiritano, van’wana hikwalaho ka leswi va nga dyondzangiki ngopfu, swi nga ha va tikela ku hlaya kumbe swi va phirha. Kutani ke, i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi navela ku hlaya ni ku dyondza Rito ra Xikwembu? Nhlamulo ya kona yi kumeka eka marito ya Hosi Solomoni lama nga eka Swivuriso 2:1-6. Hi kombela u pfula Bibele ya wena u hlaya tindzimana leti. Kutani hi ta bula swin’we ha tona.

 6. Hi rihi langutelo leri hi faneleke hi va na rona hi vutivi bya Xikwembu?

⁶ Xo sungula, hi kuma xikhutazo lexi nge: “N’wananga, loko wo amukela marito ya mina naswona u teka swileriso swa mina swi ri ni ntikelo, leswaku u yingisa vutlhari hi ndleve ya wena, leswaku u voyamisela mbilu ya wena eku twisiseni; . . .” (Swivuriso 2:1, 2) Hi dyondza yini eka marito lawa? Hi dyondza leswaku un’wana ni un’wana wa hina u ni vutihlamuleri. Xiya marito lama nge ‘loko u ta amukela marito ya mina.’ Rito leri nge “loko” ri vula mhaka yikulu, hikuva vanhu vo tala a va na mhaka na Rito ra Xikwembu. Leswaku hina hi tsakela ku dyondza Rito ra Xikwembu, hi fanele hi tsakela ku amukela marito ya Yehovha hi tlhela hi ma teka ma ri xuma lexi hi nga laviki ku lahlekeriwa hi xona. A hi fanelanga hi khomeka hi mintirho ya hina ya siku ni siku lerova hi sungula ku ka hi nga ha ri tsakeli Rito ra Xikwembu, kumbe hi ri kanakana.—Varhoma 3:3, 4.

 7. Loko swi koteka, ha yini hi fanele hi va kona eminhlanganweni ya Vukreste hi tlhela hi nyikela nyingiso?

⁷ Xana ha ‘yingiserisisa’ loko ku ri karhi ku hlamuseriwa Rito ra Xikwembu eminhlanganweni ya hina ya Vukreste? (Vaefesa 4:20, 21) Xana u ‘voyamisela mbilu’ ya wena eku twisiseni? Kumbexana xivulavuri xi va xi nga ri na ntokoto, kambe loko xi ri karhi xi hlamusela Rito ra Xikwembu, hi fanele hi rhiya ndleve. Ina, leswaku hi nyikela nyingiso eka vutlhari bya Yehovha, hi fanele hi va kona eminhlanganweni ya Vukreste nkarhi wihi ni wihi loko swi koteka. (Swivuriso 18:1) Anakanya ndlela leyi munhu loyi a a ta va a nga ri kona eka nhlangano lowu a wu ri endlwini ya le henhla eYerusalema hi Pentekosta ya 33 C.E. a a ta va a kayele ha yona! Hambileswi minhlangano ya hina yi nga hlawulekangiki ku fana na wona, ku buriwa hi Bibele leyi nga buku-mpfuno ya hina leyikulu. Xisweswo, nhlangano wun’wana ni wun’wana wu ta hi vuyerisa loko hi nyikela nyingiso hi tlhela hi hlaya eTibibeleni ta hina.—Mintirho 2:1-4; Vaheveru 10:24, 25.

8, 9. (a) Xana hi fanele hi yi endla njhani dyondzo ya munhu hi xiyexe? (b) U nga wu fanisa njhani nkoka wa nsuku ni ku twisisa vutivi bya Xikwembu?

⁸ Marito ya hosi yo tlhariha lama landzelaka ma ri: “Loko u vitana ku twisisa naswona u nyikela rito ra wena eku twisiseni, . . .” (Swivuriso 2:3) Hi rihi langutelo leri marito lawa ma hi byelaka rona? Ina, i ku swi navela swinene ku twisisa Rito ra Yehovha! Ma vula ku tsakela ku dyondza u ri ni xikongomelo xo kuma ku twisisa, leswaku u tiva leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona. Entiyisweni leswi swi lava matshalatshala naswona swi hi yisa eka marito ya Solomoni lama landzelaka ni xikombiso xa kona.—Vaefesa 5:15-17.

⁹ U ya emahlweni a ku: “Loko u hambeta u [lava ku twisisa] kukota silivhere, naswona u ku lavisisa kukota xuma lexi fihliweke, . . .” (Swivuriso 2:4) Leswi swi hi endla hi anakanya hi vavanuna lava celaka migodi, lava eka malembe-xidzana yo tala va lavisiseke leswi vuriwaka maribye ya risima ku nga silivhere ni nsuku. Vanhu va dlayanile hikwalaho ka nsuku. Van’wana va hete vutomi bya vona hinkwabyo va ri karhi va ringeta ku kuma nsuku. Xana nsuku i wa nkoka ku fikela kwihi? Loko wo tikuma u lahlekile emananga naswona u twa torha swinene, xana u nga hlawula yini: ribye ra nsuku kumbe nghilazi ya mati? Kambe, vona ndlela leyi vanhu va swi hisekeleke ha yona ku kuma nsuku, hambiloko nkoka wa wona wu nga nyawuli ngopfu!a Kutani na hina hi fanele hi swi hisekela swinene ku kuma vutlhari ni ku twisisa ka Xikwembu ni ku rhandza ka xona. Xana ndzavisiso wa muxaka lowu wu nga hi pfuna njhani?—Pisalema 19:7-10; Swivuriso 3:13-18.

 10. Xana hi ta kuma yini loko hi dyondza Rito ra Xikwembu?

¹⁰ Nkulumo ya Solomoni yi ya emahlweni yi ku: “Hi ndlela yoleyo u ta twisisa ku chava Yehovha, u ta kuma vutivi bya Xikwembu.” (Swivuriso 2:5) I mhaka leyi hlamarisaka swinene—ku tiva leswaku hina vanhu lava nga ni xidyoho hi nga “kuma vutivi bya Xikwembu,” ku nga Yehovha, Hosi Leyikulu ya vuako hinkwabyo! (Pisalema 73:28; Mintirho 4:24) Hi malembe-xidzana yo tala vativi va filosofi ni vanhu lava vuriwaka tintlhari ta laha misaveni va ringete ku twisisa timhaka leti swi tikaka ku ti twisisa ta vutomi kumbe ta vuako hinkwabyo. Hambiswiritano, va tsandzekile ku kuma “vutivi bya Xikwembu.” Ha yini? Hambileswi a byi ri kona hi magidi ya malembe eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele, vanhu va byi arile va byi teka byi nga ri nchumu, xisweswo a va byi amukeli naswona a va byi twisisi.—1 Vakorinto 1:18-21.

 11. I yini swin’wana leswi dyondzo ya munhu hi xiyexe yi hi pfunaka ha swona?

¹¹ Hi lexi xikhutazo xin’wana lexi Solomoni a xi kandziyisaka: “Yehovha u nyika vutlhari; enon’wini wakwe ku ni vutivi ni ku twisisa.” (Swivuriso 2:6) Hi ku swi rhandza, Yehovha u nyika mani na mani la swi tsakelaka ku lavisisa vutlhari, vutivi ni ku twisisa. Kunene hi ni xivangelo lexi eneleke xo tlangela dyondzo ya munhu hi xiyexe ya Rito ra Xikwembu, hambileswi yi lavaka leswaku hi endla matshalatshala, hi tiyimisela naswona hi tinyiketela. Ha tsaka hikuva hi ni Bibele, kutani a swi kali swi lava leswaku hi tikopela yona hilaha van’wana va endleke hakona eminkarhini ya khale!—Deteronoma 17:18, 19.

Ku Famba Hi Mukhuva Lowu Fanelekaka Eka Yehovha

 12. Xi fanele xi va xihi xikongomelo xa hina loko hi ri karhi hi lavisisa vutivi bya Xikwembu?

¹² Xi fanele xi va xihi xikongomelo xa hina loko hi endla dyondzo ya hina vini? Xana i ku va lava antswaka ku tlula van’wana? Xana i ku bombisa vutivi bya hina lebyikulu? Xana i ku va hi tiva Bibele endzeni ni le handle? Doo. Xikongomelo xa hina i ku famba, ku vulavula ni ku hanya hi ndlela ya Vukreste, minkarhi hinkwayo hi tshama hi lunghekele ku pfuna van’wana hi moya wa Kreste lowu phyuphyisaka. (Matewu 11:28-30) Muapostola Pawulo u tsundzuxile: “Vutivi bya tikukumuxa, kambe rirhandzu ra aka.” (1 Vakorinto 8:1) Hikwalaho, hi fanele hi va ni langutelo ro titsongahata leri Muxe a ri kombiseke loko a byela Yehovha a ku: “Ndzi kombela u ndzi tivisa tindlela ta wena, ndzi ku tiva leswaku ndzi kuma ku tsakeriwa ematihlweni ya wena.” (Eksoda 33:13) Ina, hi fanele hi navela vutivi leswaku hi tsakisa Xikwembu, ku nga ri ku tsakisa vanhu. Hi lava ku va malandza ya Xikwembu lama fanelaka ni lama titsongahataka. Xana hi nga yi fikelela njhani pakani yoleyo?

 13. Xana ku laveka yini leswaku munhu a va nandza wa Xikwembu la fanelekaka?

¹³ Pawulo u nyike Timotiya ndzayo mayelana ni ndlela yo tsakisa Xikwembu a ku: “Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tivonakarisa u amukeleka eka Xikwembu, u ri mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona, u ri tamela khwatsi rito ra ntiyiso.” (2 Timotiya 2:15) Xiga lexi nge “tamela khwatsi” xi huma eka maendli ya Xigriki lama eku sunguleni a ma vula “ku tsema kahle u kongoma.” (Kingdom Interlinear) Hi ku ya hi swidyondzi swin’wana, leswi swi vula murhungi la tsemaka lapi hi ku ya hi phetheni, murimi loyi a endlaka tiforo ensin’wini, ni swin’wana ni swin’wana. Hambiswiritano, hinkwaswo swi vula ku kongoma. Yinhla ya kona hileswaku loko Timotiya a ta va nandza wa Xikwembu la fanelaka ni la amukelekaka, a a fanele a ‘endla leswi nga ematimbeni ya yena’ leswaku a tiyiseka leswaku leswi a swi dyondzisaka ni mahanyelo yakwe swi fambisana ni rito ra ntiyiso.—1 Timotiya 4:16.

 14. Xana dyondzo ya munhu hi xiyexe yi fanele yi hi khumba njhani eka leswi hi swi endlaka ni leswi hi swi vulaka?

¹⁴ Pawulo u vule yinhla leyi fanaka loko a khutaza Vakreste-kulobye va le Kolosa leswaku va “famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku [va] n’wi tsakisa” hi ku “veka mihandzu entirhweni wun’wana ni wun’wana lowunene ni ku kula eku tiveni ka Xikwembu hi ku kongoma.” (Vakolosa 1:10) Laha Pawulo u fanisa ku va la fanelekaka eka Yehovha ni ku “veka mihandzu entirhweni wun’wana ni wun’wana lowunene” swin’we ni “ku kula eku tiveni ka Xikwembu hi ku kongoma.” Hi marito man’wana, xa nkoka eka Yehovha a hi ndlela leyi hi vonaka vutivi byi ri bya nkoka ha yona, kambe i ndlela leyi hi ri namarhelaka ha yona Rito ra Xikwembu eka leswi hi swi endlaka ni leswi hi swi vulaka. (Varhoma 2:21, 22) Leswi swi vula leswaku dyondzo ya munhu hi xiyexe yi fanele yi kucetela mianakanyo ni mahanyelo ya hina loko hi lava ku tsakisa Xikwembu.

 15. Xana hi nga yi sirhelela ni ku yi lawula njhani mianakanyo ya hina?

¹⁵ Namuntlha, Sathana u tiyimisele ku dlaya vumoya bya hina hi ku tirhisa mianakanyo. (Varhoma 7:14-25) Hikwalaho, hi fanele hi sirhelela ni ku lawula mianakanyo ya hina leswaku hi va lava fanelekaka eka Yehovha Xikwembu xa hina. Tlhari leri hi nga na rona i “vutivi bya Xikwembu” lebyi kotaka ku “tisa miehleketo hinkwayo evukhumbini leswaku hi yi endla yi yingisa Kreste.” Lexi hi xona xivangelo xo nyikela nyingiso eku dyondzeni Bibele siku ni siku, tanihi leswi hi lavaka ku tsuvula miehleketo ya nyama, ya vutianakanyi, emiakanyweni ya hina.—2 Vakorinto 10:5.

Leswi Nga Hi Pfunaka Ku Twisisa

 16. Xana hi nga vuyeriwa njhani loko Yehovha a ri karhi a hi dyondzisa?

¹⁶ Dyondzo ya Yehovha ya vuyerisa emoyeni ni le nyameni. A hi dyondzo ya ntivo-vukwembu leyi phirhaka ni leyi nga riki ya nkoka. Xisweswo ha hlaya: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona.” (Esaya 48:17) Xana Yehovha u hi endla njhani leswaku hi famba endleleni ya yena leyi vuyerisaka? Xo sungula, hi ni Rito ra yena leri huhuteriweke, ku nga Bibele yo Kwetsima. Hi yona buku-mpfuno ya xisekelo leyi hi yaka eka yona minkarhi hinkwayo. Hi yona mhaka swi nga swinene leswaku hi rhiya ndleve eminhlanganweni ya Vukreste hi tlhela hi pfula eBibeleni. Vuyelo byo endla sweswo byi nga voniwa emhakeni ya mutsheniwa wa Muetiyopiya, leyi tsariweke eka Mintirho ndzima 8.

 17. Xana ku humelele yini eka mutsheniwa wa Muetiyopiya, naswona leswi swi kombisa yini?

¹⁷ Mutsheniwa wa Muetiyopiya a a hundzukele eka Vuyuda. A a pfumela eka Xikwembu hi mbilu hinkwayo, naswona a a dyondza Matsalwa. Loko a ri karhi a famba hi kalichi ya yena, a a ri eku hlayeni ka tsalwa ra Esaya loko Filipi a tsutsume etlhelo ka yona a ri karhi a n’wi vutisa a ku: “Xana kahle-kahle wa swi tiva leswi u swi hlayaka?” Xana mutsheniwa u te yini? “‘Kunene, xana ndzi nga swi tivisa ku yini, handle ka loko un’wana a ndzi kongomisa?’ Kutani a kombela Filipi leswaku a khandziya a tshama na yena.” Hiloko moya wo kwetsima wu kongomisa Filipi, leswaku a pfuna mutsheniwa ku twisisa vuprofeta bya Esaya. (Mintirho 8:27-35) Xana leswi swi kombisa yini? Swi kombisa leswaku ku hlaya Bibele hi ri hexe a swi enelanga. Yehovha, hi moya wa yena u tirhisa ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha leswaku ri hi pfuna ku twisisa Rito ra yena hi nkarhi lowu faneleke. Xana leswi swi endlisiwa ku yini?—Matewu 24:45-47; Luka 12:42.

 18. Ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha wu hi pfuna njhani?

¹⁸ Hambileswi ntlawa wa hlonga wu hlamuseriwaka wu ri lowo ‘tshembeka ni wo tlhariha,’ Yesu a nga vulanga leswaku a wu nge vi na swona swihoxo. Ntlawa lowu wa vamakwerhu lava totiweke vo tshembeka wu vumbiwa hi Vakreste lava nga hetisekangiki. Hambiloko va ri ni makungu lamanene, va nga ha endla xihoxo, tanihi leswi vavanuna vo tano a va swi endla eka lembe-xidzana ro sungula. (Mintirho 10:9-15; Vagalatiya 2:8, 11-14) Hambiswiritano, xikongomelo xa vona i xinene, naswona Yehovha u tirhisa vona leswaku va hi phamela tibuku to dyondza Bibele leswaku ti aka ripfumelo ra hina eRitweni ra Xikwembu ni le ka switshembiso swa xona. Xitirho xa xisekelo xa dyondzo ya munhu hi xiyexe lexi hlonga ri hi nyikeke xona i Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima. Sweswi byi kumeka, byi helerile kumbe byi nga helelanga, hi tindzimi ta 42, naswona ku kandziyisiwe tikopi ta 114 wa timiliyoni hi minkandziyiso yo hambana-hambana. Xana hi nga byi tirhisa njhani hi ndlela leyi humelelaka edyondzweni ya munhu hi xiyexe?—2 Timotiya 3:14-17.

 19. Hi swihi swivumbeko swin’wana leswi nga eka New World Translation—With References leswi nga tirhisiwaka edyondzweni ya munhu hi xiyexe?

¹⁹ Hi xikombiso, anakanya hi New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Yi na tikholomu leti nga ni swikombo, tinhlamuselo ta le hansi, khokhondensi leyi komisiweke ya “Xikombo Xa Marito Lama Nga eBibeleni” ni ya “Xikombo Xa Marito Lama Nga Eka Nhlamuselo Ya Le Hansi,” ni Xita-ndzhaku lexi hlanganisaka timhaka ta 43, ku katsa ni mimepe ni tichati. Nakambe yi ni “Xingheniso,” lexi hlamuselaka tibuku leti tirhisiweke eka vuhundzuluxeri lebyi byo hlawuleka bya Bibele. Loko yi kumeka hi ririmi leri u nga ri twisisaka, hi kombela leswaku u tolovelana ni swivumbeko leswi swa yona, u tlhela u swi tirhisa. Hambiswiritano, Bibele hi yona ya nkoka eka nongonoko wa dyondzo ya hina, naswona Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa, i vuhundzuluxeri lebyi kandziyisaka vito ra Xikwembu hi ndlela leyi faneleke swin’we ni ku fuma ka Mfumo wa Xikwembu.—Pisalema 149:1-9; Daniyele 2:44; Matewu 6:9, 10.

 20. Hi swihi swivutiso leswi fambisanaka ni dyondzo ya munhu hi xiyexe leswi swi faneleke swi hlamuriwa?

²⁰ Sweswi, hi nga ha vutisa: ‘Hi wihi mpfuno wun’wana lowu hi wu lavaka leswaku hi ta twisisa Bibele? Hi nga wu endla njhani nkarhi wa dyondzo ya munhu hi xiyexe? Xana hi nga yi endla njhani dyondzo ya munhu hi xiyexe leswaku yi aka? Xana dyondzo ya hina yi fanele yi va khumba njhani van’wana?’ Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela timhaka leti ta nkoka leti khumbaka nhluvuko wa hina wa Vukreste.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Xana ku “anakanyisisa” ni ku “dzika” swi vula yini?

• Langutelo ra hina ri fanele ri va rihi malunghana ni ku dyondza Rito ra Xikwembu?

• Xikongomelo xa hina xi fanele xi va xihi loko hi endla dyondzo ya munhu hi xiyexe?

• Xana hi swihi switirho leswi hi nga na swona leswi nga hi pfunaka ku twisisa Bibele?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Swirho swa ndyangu wa Bethele swa tiyisiwa emoyeni hi ku sungula siku rin’wana ni rin’wana hi ku kambisisa ndzimana ya Bibele

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Nkarhi wa risima wu nga tirhisiwa hi ku yingisela tikhasete ta Bibele loko hi ri endleleni

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Vanhu va tirhe hi matimba leswaku va kuma nsuku. Xana u endla matshalatshala yo tanihi kwihi leswaku u dyondza Rito ra Xikwembu?

[Xihlovo Xa Kona]

Courtesy of California State Parks, 2002

[Swifaniso leswi nga eka tluka 17]

Bibele i xuma lexi nga hi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki