Swivutiso Swa Vahlayi
Xana eIsrayele wa khale, ndyangu lowu Mesiya a ta velekiwa eka wona a swi lava leswaku wu huma eka ntlhandlamano wa mindyangu ya vana va mativula?
Mikarhi yin’wana a hi hlamusela leswaku ndyangu lowu Mesiya a ta velekiwa eka wona a swi lava leswaku wu huma eka ntlhandlamano wa mindyangu ya vana va mativula. Hikuva a swi vonaka swi pfumelelana ni leswi tsariweke eka Vaheveru 12:16. Ndzimana yoleyo yi vula leswaku Esawu ‘a nga swi tlangelanga swilo leswi kwetsimaka’ hileswi a xaviseke timfanelo takwe ta ku va mativula [eka Yakobe] leswaku a kuma mpandzwa wun’we.’ Sweswo a swi tikomba swi vula leswaku loko Yakobe a kume “timfanelo ta ku va mativula”, a a ta va kokwa wa Mesiya.—Mat. 1:2, 16; Luka 3:23, 34.
Hambiswiritano, loko hi kambisisa rungula ra Bibele hi kuma leswaku a swi nga bohi leswaku munhu a va mativula leswaku a ta va kokwa wa Mesiya. Xiya vumbhoni lebyi landzelaka:
N’wana wa mativula wa Yakobe (Israyele) na Leya a ku ri Ruveni. Endzhakunyana n’wana wa mativula wa Yakobe ni nsati loyi a n’wi rhandza ngopfu, Rahele a ku ri Yosefa. Loko Ruveni a ve ni nandzu wa ku tikhoma ko biha, mfanelo yakwe ya ku va mativula yi hundziseriwe eka Yosefa. (Gen. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Tikr. 5:1, 2) Hambiswiritano, Mesiya a nga velekiwanga erixakeni ra ndyangu wa Ruveni kumbe wa Yosefa. Kambe u hume endyangwini wa Yuda loyi a nga n’wana wa vumune wa Yakobe hi nsati wakwe Leya.—Gen. 49:10.
Luka 3:32 yi xaxamete vanhu va ntlhanu lava a va ta va vakokwa wa Mesiya. Swi tikomba onge un’wana ni un’wana wa vona a ri mativula. Kutani Bowasi u ve tata wa Obede loyi a ri tata wa Yese.—Rhu. 4:17, 20-22; 1 Tikr. 2:10-12.
Nilokoswiritano, Davhida n’wana wa Yese a a nga ri mativula. A a ri rikotse eka vana va Yese va nhungu. Kambe Mesiya a a ta velekiwa endyangwini wa Davhida. (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6) Hilaha ku fanaka, loyi a ta landzela ku ve Solomoni n’wana wa Davhida, loyi na yena a nga ri mativula.—2 Sam. 3:2-5.
Leswi a swi vuli swona leswaku n’wana wa mativula a nga ri wa nkoka. Jaha leri nga mativula a ri xiximiwa naswona hi rona a ri ta va nhloko ya muti. Nakambe a ri averiwa ndzhaka leyi andzisiweke kambirhi.—Gen. 43:33; Det. 21:17; Yox. 17:1.
Hambiswiritano, a swi koteka ku hundzisela mfanelo yo va mativula eka un’wana. Loko Abrahama a hlongole Iximayele u hundzisele mfanelo yakwe yo va mativula eka Isaka. (Gen. 21:14-21; 22:2) Nakambe hilaha se hi swi xiyeke hakona mfanelo ya Ruveni yo va mativula yi hundziseriwe eka Yosefa.
A hi tlheleni hi kambisisa Vaheveru 12:16 leyi nge: “Ku nga vi ni mbhisa kumbe un’wana la nga tlangeriki swilo leswi kwetsimaka, ku fana na Esawu, loyi a xaviseke timfanelo takwe ta ku va mativula leswaku a kuma mpandzwa wun’we.” Xana muapostola Pawulo a vulavula hi yini laha?
Muapostola Pawulo a nga vulavuli hi vona vakokwana wa Mesiya. A ha ku khutaza Vakreste leswaku va ‘endlela milenge ya vona magondzo yo lulama.’ Loko va endla sweswo, a va nga ta ‘tsoniwa musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu,’ lowu a va ta tsoniwa wona loko va endla vumbhisa. (Hev. 12:12-16) Loko a va lo endla tano a va ta va va fana na Esawu. Loyi a tsandzekeke ku ‘tlangela swilo leswi kwetsimaka’ kutani a endla swilo leswi thyakeke.
Esawu u hanye enkarhini wa vapatriyaka naswona swi nga endleka a tshame a va ni lunghelo ro nyikela switlhavelo. (Gen. 8:20, 21; 12:7, 8; Yobo 1:4, 5) Leswi a anakanya hi swilo swa nyama, Esawu u lahlekeriwe hi malunghelo wolawo hinkwawo leswaku a kuma ndyelo ya xiculu. Kumbexana a a lava ku papalata ku xaniseka loku a ku profetiwile mayelana ni mbewu ya Abrahama. (Gen. 15:13) Nakambe Esawu a a voyamele eku endleni ka swilo leswi thyakeke, a nga swi tlangeli swilo leswi kwetsimaka hi ku teka vavasati vambirhi va vahedeni lava a va dyisa vatswari vakwe mbitsi. (Gen. 26:34, 35) A hambanile swinene na Yakobe, loyi a tiyimisele ku teka nsati la gandzelaka Xikwembu xa ntiyiso.—Gen. 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Kutani, xana hi nga gimeta hi ku vula yini mayelana ni ntlhandlamano wa mindyangu lowu Yesu loyi a nga Mesiya a ta velekiwa eka wona? A hi mikarhi hinkwayo a wu hundzisiwa hi n’wana wa mativula. Vayuda na vona a va swi tiva sweswo hikuva va pfumerile leswaku Kreste a a ta velekiwa endyangwini wa Davhida loyi a ri rikotse ra Yese.—Mat. 22:42.