Tidyondzise Mahanyelo Ya Vukreste U Tlhela U Ma Dyondzisa Van’wana
“Hambiswiritano, xana wena, loyi u dyondzisaka un’wanyana, a wu tidyondzisi ke?”—VARHOMA 2:21.
1, 2. Hi swihi swivangelo leswi ku endlaka u dyondza Bibele?
U NI swivangelo swo tala swo dyondza Rito ra Xikwembu. Handle ko kanakana u lava ku tiva leswi ri swi tameleke—vanhu, swiendlakalo, tindhawu ni swilo swin’wana. U lava ku tiva tidyondzo ta ntiyiso leti hambaneke ni tidyondzo ta mavunwa, to tanihi dyondzo ya Vunharhu-un’we kumbe ya ndzilo wa tihele. (Yohane 8:32) Nakambe u fanele u navela ku tiva Yehovha ku antswa, leswaku u ta fana na yena swinene naswona u famba hi ku lulama emahlweni ka yena.—1 Tihosi 15:4, 5.
2 Xivangelo lexikulu xa ku dyondza Rito ra Xikwembu i ku tilulamisela ku dyondzisa van’wana—varhandziwa va wena, vanghana swin’we ni lava u nga va tiviki. Leswi swa boha eka Vakreste va ntiyiso. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, . . . mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Matewu 28:19, 20.
3, 4. Ha yini swi ri swinene leswaku u dyondzisa hilaha Yesu a leriseke hakona?
3 Ku dyondza Bibele u ri ni xikongomelo xo dyondzisa van’wana i nchumu lowunene ngopfu naswona swi nga ku tisela ntsako lowukulu. Ntirho wa ku dyondzisa i khale wu xiximiwa. Encarta Encyclopedia yi ri: “Eka Vayuda, vatswari vo tala va teka vadyondzisi ku ri vona vakongomisi-nkulu va vana evuton’wini naswona va khutaza vana leswaku va xixima vadyondzisi va vona ku tlula vatswari va vona.” I mhaka leyinene leswaku Vakreste va rhanga va tidyondzisa hi ku hlaya Bibele ku va kona va nga ta ya dyondzisa van’wana.
4 “Ntirho wa ku dyondzisa wu endliwa hi vanhu vo tala swinene ku tlula ntirho wihi na wihi. Emisaveni hinkwayo ku ni vavanuna ni vavasati va kwalomu ka 48 wa timiliyoni lava nga vadyondzisi.” (The World Book Encyclopedia) Mudyondzisi u byarhisiwe ntirho wo dyondzisa vana naswona leswi a va dyondzisaka swona va nga swi tirhisa malembe yo tala lama ha taka. Kambe vuyelo bya kona i byikulu swinene loko u yingisa xileriso xa Yesu xa ku dyondzisa van’wana; u nga va pfuna leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki. Muapostola Pawulo u kandziyise mhaka leyi loko a khutaza Timotiya, a ku: “Nyikela nyingiso lowu hambetaka eka wena ni le ku dyondziseni ka wena. Tshama eka swilo leswi, hikuva hi ku endla tano, u ta tiponisa wena swin’we ni lava va ku yingisaka.” (1 Timotiya 4:16) Ina, leswi u swi dyondzisaka swi nga ponisa vutomi bya vanhu.
5. Ha yini tidyondzo ta Vukreste ti ri ta nkoka swinene?
5 Ku tidyondzisa kutani u tlhela u dyondzisa van’wana i xileriso lexi humaka eka Munhu la tlakukeke, ku nga Hosi ya vuako hinkwabyo. Leswi swi endla leswaku ntirho lowu wo dyondzisa wu va wa nkoka swinene ku tlula ntirho wihi ni wihi wun’wana wo dyondzisa, ku nga ha va wa ku dyondzisa tidyondzo ta xisekelo exikolweni, ku dyondzisa mintirho kumbe ku dyondzisa vutshila bya swa vutshunguri. Tidyondzo ta Vukreste ti lava leswaku xichudeni xi dyondza ku tekelela N’wana wa Xikwembu, Kreste Yesu, ni ku tlhela xi dyondzisa van’wana leswaku va endla leswi fanaka.—Yohane 15:10.
Ha Yini U Fanele U Tidyondzisa?
6, 7. (a) Ha yini hi fanele hi tidyondzisa ku sungula? (b) Xana Vayuda va lembe-xidzana ro sungula va hluleke njhani ku va vadyondzisi?
6 Ha yini ku vuriwa leswaku hi fanele hi sungula hi tidyondzisa hina vini? Phela, a hi nge swi koti ku dyondzisa van’wana loko hi nga sungulanga hi tidyondzisa. Pawulo u kandziyise mhaka leyi eka rungula leri tlhontlhaka mianakanyo leri a ri ri ra nkoka swinene eka Vayuda khale koloko, leri ra ha riki ra nkoka swinene ni le ka Vakreste namuntlha. Pawulo u vutisile: “Hambiswiritano, xana wena, loyi u dyondzisaka un’wanyana, a wu tidyondzisi ke? Wena, loyi u chumayelaka u ku ‘U nga tshuki u yiva,’ wa yiva ke? Wena, loyi u nge ‘U nga tshuki u endla vuoswi,’ xana wa byi endla vuoswi ke? Wena, loyi u nyenyaka swifaniso swa hava, xana wa yiva etitempeleni? Wena, loyi u tinyungubyisaka hi nawu, xana a wu xi khomisi tingana Xikwembu hi ku tlula ka wena Nawu?”—Varhoma 2:21-23.
7 Hi ku tirhisa swivutiso leswi nga laviki nhlamulo, Pawulo u kombise swidyoho swimbirhi leswi ku vulavuriwaka hi swona hi ku kongoma eka Milawu ya Khume: U nga tshuki u yiva, naswona u nga tshuki u oswa. (Eksoda 20:14, 15) Vayuda van’wana va le nkarhini wa Pawulo a va tibuma hi ku vula leswaku va ni Nawu wa Xikwembu. Va ‘leteriwe Nawu hi nomu naswona a va khorwiseka leswaku i vakongomisi va lava feke mahlo ni ku vonakala eka lava nga emunyameni, vadyondzisi va swihlangi.’ (Varhoma 2:17-20) Hambiswiritano, van’wana a va ri vakanganyisi hikuva a a va yiva ni ku endla vuoswi exihundleni. Leswi a ku ri ku tlula Nawu naswona a swi tisa xisandzu eka N’wini wa vona la nga le tilweni. U nga swi vona leswaku a va nga faneleki ku dyondzisa van’wana; kahle-kahle a va nga tidyondzisi vona vini.
8. Vayuda van’wana va le nkarhini wa Pawulo va nga ha va va ‘yive etitempeleni’ hi ndlela yihi?
8 Pawulo u vulavule hi ku yiva etitempeleni. Xana Vayuda van’wana va swi endlile sweswo hi ku kongoma? Xana Pawulo a a ehleketa yini? Kahle-kahle leswi rungula ra kona ri nga koma, a hi swi koti ku kuma leswaku Vayuda van’wana a va ‘yiva njhani etitempeleni.’ Emahlweninyana, mutsari wa le dorobeni ra Efesa u vule leswaku vanghana va Pawulo a va nga ‘yivi etitempeleni,’ leswi kombisaka leswaku vanhu van’wana a va anakanya leswaku Vayuda hi vona a va yiva. (Mintirho 19:29-37) Xana a va teka swilo swa risima leswi phangiweke hi lava hluleke enyimpini kumbe hi vanhu lava hisekelaka vukhongeri, leswi humaka etitempeleni ta vahedeni, va swi endla swa vona kumbe va swi xavisa? Hi ku ya hi Nawu wa Xikwembu, swifaniso swa nsuku ni swa silivhere a swi fanele swi herisiwa, vanhu a va nga fanelanga va titekela swona. (Deteronoma 7:25)a Xisweswo, swi nga ha endleka leswaku Pawulo a a vulavula hi Vayuda lava honiseke xileriso xa Xikwembu kutani va titekela swilo leswi humaka etitempeleni ta vahedeni kumbe va swi xavisa leswaku va vuyeriwa.
9. I mikhuva yihi yo biha leyi a yi endliwa etempeleni ya le Yerusalema, leyi nga ha vaka yi fana ni ku yiva etempeleni?
9 Hi hala tlhelo, Josephus u vulavule hi vukanganyisi bya le Rhoma lebyi endliweke hi Vayuda va mune, murhangeri wa vona a ri mudyondzisi wa Nawu. Vanhu lava va mune va kanganyise wansati wa Murhoma, la amukeleke Vuyuda leswaku a va nyika nsuku ni swilo swin’wana swa nkoka leswaku swi va minyikelo etempeleni ya le Yerusalema. Loko se a va nyikile, va teke rifuwo leri ri va ra vona—hi ndlela yoleyo va va va yive etempeleni.b Van’wana a va yive etempeleni ya Xikwembu hi ku endla magandzelo lama nga amukelekiki ni hi ku xavisa swilo hi makwanga etempeleni, va yi endla “bako ra swigevenga.”—Matewu 21:12, 13; Malakiya 1:12-14; 3:8, 9.
Dyondzisa Mahanyelo Ya Vukreste
10. Hi yihi yinhla ya marito ya Pawulo lama tsariweke eka Varhoma 2:21-23, leyi hi nga fanelangiki hi yi rivala?
10 Ku nga khathariseki leswaku hi yihi mikhuva ya lembe-xidzana ro sungula leyi katsaka ku yiva, ku oswa ni ku yiva etempeleni leyi Pawulo a vulavuleke ha yona, a hi fanelanga hi rivala leswaku kahle-kahle a a vulavula ha yini. U vutisile a ku: “Hambiswiritano, xana wena, loyi u dyondzisaka un’wanyana, a wu tidyondzisi ke?” Xiya leswaku swikombiso leswi Pawulo a swi boxaka swi khumba mhaka ya mahanyelo. Laha muapostola a a nga vulavuli hi tidyondzo kumbe matimu ya Bibele. Ku tidyondzisa ka munhu hi yexe ni ku dyondzisa van’wana, loku Pawulo a vulavulaka hakona, a ku khumba mhaka ya mahanyelo ya Vukreste.
11. Ha yini u fanele u anakanyisisa hi mahanyelo ya Vukreste loko u ri karhi u hlaya Rito ra Xikwembu?
11 Leswaku hi kota ku tirhisa dyondzo leyi kumekaka eka Varhoma 2:21-23 hi fanele hi dyondza mahanyelo ya Vukreste eRitweni ra Xikwembu, hi hanya hi ku pfumelelana ni leswi hi swi dyondzaka hi tlhela hi dyondzisa van’wana leswaku na vona va endla tano. Xisweswo, loko u ri karhi u hlaya Bibele, xalamukela ku vona marito lama hi nyikaka nkongomiso wa Yehovha, lawa hi dyondzaka mahanyelo ya Vukreste bya ntiyiso eka wona. Anakanyisisa hi ndzayo ni tidyondzo leti u ti kumaka eBibeleni. Kutani u kanya mbilu u tirhisa swilo leswi u swi dyondzaka. Ku endla tano swi lava xivindzi ni ku tiyimisela. Swa olova eka vanhu lava nga hetisekangiki leswaku va titsetselela, va ringeta ku nyika swivangelo swa leswaku ha yini xiyimo xo karhi xi lava leswaku va honisa mahanyelo yo karhi ya Vukreste. Swi nga ha endleka leswaku Vayuda lava Pawulo a vulavulaka ha vona a va ri ni vuswikoti byo sasa kumbe byo hambukisa van’wana. Kambe, marito ya Pawulo ma kombisa leswaku mahanyelo ya Vukreste a ma fanelanga ma vevukisiwa kumbe ku honisiwa.
12. Xana ku tikhoma lokunene kumbe ku tikhoma loko biha ku n’wi khumba njhani Yehovha Xikwembu, naswona ha yini swi ri swinene ku tshama hi ri karhi hi tsundzuka mhaka leyi?
12 Muapostola u kandziyise xivangelo-nkulu xa ku dyondza u tlhela u tirhisa mahanyelo lamanene lawa u ma dyondzaka eBibeleni. Ku tikhoma ko biha ka Vayuda a ku tisa xisandzu eka Yehovha: “Wena, loyi u tinyungubyisaka hi nawu, xana a wu xi khomisi tingana Xikwembu hi ku tlula ka wena Nawu? Hikuva ‘vito ra Xikwembu ra sandziwa hikwalaho ka n’wina exikarhi ka matiko.’” (Varhoma 2:23, 24) Ni sweswi swi tano, loko hi honisa mahanyelo ya Vukreste, hi tisa xisandzu eka Xihlovo lexi ma humaka eka xona. Hi hala tlhelo, loko hi hanya hi ku pfumelelana ni minkongomiso ya Xikwembu, vanhu va ta vulavula kahle ha xona naswona leswi swi yisa ku dzuneka eka xona. (Esaya 52:5; Ezekiyele 36:20) Loko u xalamukela mhaka leyi, swi ta ku endla u tiyimisela ku lwisana ni ndzingo kumbe xiyimo xihi na xihi lexi xi nga ha ku endlaka leswaku u honisa mahanyelo lamanene ya Vukreste. Ku tlula kwalaho, marito ya Pawulo ma hi dyondzisa swin’wana. Hambiloko u fanele u xiya leswaku ku tikhoma ka wena ku yisa ku dzuneka kumbe ku yisa xisandzu eka Xikwembu, loko u ri karhi u dyondzisa van’wana, va pfune va vona leswaku ndlela leyi va nga yi tirhisaka ha yona minkongomiso leyinene ya mahanyelo, leyi va yi dyondzaka, swi nga yisa ku dzuneka eka Yehovha. Mahanyelo ya Vukreste a ma tisi ku eneriseka ntsena ni ku sirhelela rihanyo ra vanhu. Kambe ma tisa ku dzuneka eka Loyi a ma simekeke ni ku endla leswaku ma landzeleriwa.—Pisalema 74:10; Yakobo 3:17.
13. (a) Xana Bibele yi pfuna njhani emhakeni ya mahanyelo? (b) Boxa tinhla ta ndzayo leyi nga eka 1 Vatesalonika 4:3-7.
13 Mhaka ya mahanyelo yi khumba ni vanhu van’wana. Sweswo u nga swi vona loko u kambisisa swikombiso leswi nga eRitweni ra Xikwembu leswi kombisaka ntikelo wa ku hanya hi ku pfumelelana ni minkongomiso ya Xikwembu ya mahanyelo ni vuyelo bya ku yi honisa. (Genesa 39:1-9, 21; Yoxuwa 7:1-25) Ku ni switsundzuxo leswi kongomeke swa mahanyelo, swo fana ni leswi: “Hikuva Xikwembu xi rhandza leswaku mi kwetsimisiwa, mi papalata vumbhisa; leswaku un’wana ni un’wana wa n’wina a tiva ndlela yo lawula xibya xakwe hi ku kwetsima ni ku xiximeka, ku nga ri hi ku navela ka ku lava vuxaka bya rimbewu loku fanaka ni loku matiko lama nga tiviki Xikwembu ma nga na kona; leswaku ku nga vi na loyi swi fikaka laha a onhaka ni ku nghenelela etimfanelweni ta makwavo emhakeni leyi, . . . hikuva Xikwembu a xi hi vitanelanga ethyakeni, kambe xi hi vitanile mayelana ni vukwetsimi.”—1 Vatesalonika 4:3-7.
14. I yini leswi u nga ha tivutisaka swona malunghana ni ndzayo leyi nga eka 1 Vatesalonika 4:3-7?
14 Rungula leri ri swi veka erivaleni leswaku ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu swi lwisana ni mahanyelo lamanene ya Vukreste. Kambe u nga ha dzikanyana emhakeni leyi. Eka tindzimana tin’wana swa koteka ku endla ndzavisiso lowu engetelekeke, ni ku anakanyisisa ha tona, hi ndlela yoleyo munhu wa swi kota ku ti twisisa hi vuenti. Hi xikombiso, u nga ha anakanyisisa hi leswi Pawulo a a swi vula loko a ku, ku oswa ku nga “onh[a] ni ku nghenelela etimfanelweni ta makwavo.” Hi tihi timfanelo leti katsekaka, naswona xana ku twisisa mhaka leyi ku antswa, swi nga ku pfuna njhani leswaku u lwela ku hlakulela mahanyelo ya Vukreste? Xana vuyelo bya ndzavisiso lowu byi nga ku hlomisa njhani leswaku u kota ku dyondzisa van’wana ni ku va pfuna leswaku va yisa ku dzuneka eka Xikwembu?
Dyondza Leswaku U Ta Kota Ku Dyondzisa
15. Hi swihi switirho leswi u nga swi tirhisaka ku tidyondzisa eka dyondzo ya wena n’wini?
15 Timbhoni ta Yehovha ti ni switirho leswi ti swi tirhisaka ku endla ndzavisiso malunghana ni swivutiso kumbe timhaka leti ti hlanganaka na tona loko ti dyondza, ti dyondzela ku tipfuna tona hi toxe kumbe leswaku ti ta dyondzisa van’wana. Xitirho xin’wana lexi kumekaka hi tindzimi to tala i Watch Tower Publications Index. Loko u ri na xona, u nga xi tirhisa leswaku u kuma rungula leri nga kona etibukwini ta Timbhoni ta Yehovha, leti sekeriweke eBibeleni. U nga ha lavisisa hi ku landza tinhloko-mhaka kumbe hi ku tirhisa tindzimana ta Bibele leti xaxametiweke. Xitirho xin’wana lexi Timbhoni ta Yehovha ti nga na xona hi tindzimi to tala leti tirhisiwaka ngopfu i Watchtower Library. Rungula leri ri kumekaka hi ku tirhisa khompyuta, leri nga eka CD-ROM, ri tamele tibuku to tala. Fambiselo leri ri endla leswaku munhu a swi kota ku lavisisa tinhloko-mhaka ni tinhlamuselo ta matsalwa. Loko u ri na xin’wana xa switirho leswi kumbe haswimbirhi ka swona, swi tirhise hi minkarhi hinkwayo loko u ri karhi u hlaya Rito ra Xikwembu leswaku u ta kota ku dyondzisa van’wana.
16, 17. (a) Xana u nga ti kuma kwihi tinhlamuselo leti voningelaka malunghana ni timfanelo leti boxiweke eka 1 Vatesalonika 4:6? (b) Xana vuoswi byi nga nghenelela njhani eka timfanelo ta van’wana?
16 A hi tirhiseni xikombiso lexi boxiweke laha henhla, lexi nga eka 1 Vatesalonika 4:3-7. Laha ku boxiwe mhaka ya timfanelo. Xana i timfanelo ta mani? Naswona xana timfanelo leti ti nga ngheneleriwa hi ndlela yihi? Hi ku tirhisa switirho leswi boxiweke, u nga ha kuma tinhlamuselo leti voningelaka eka tindzimana leti, hambi ku ri eka timfanelo leti boxiweke hi Pawulo. U nga ha hlaya tinhlamuselo teto eka Insight on the Scriptures, Vholumo 1, matluka 863-4; Ku Rhula Ka Ntiyiso Ni Nsirhelelo—U Nga Swi Kuma Njhani?, tluka 145; Xihondzo xo Rindza xa November 15, 1989, tluka 31.
17 Loko u ya emahlweni ni ndzavisiso lowu, u ta swi vona leswaku tibuku leti, ti swi kombisa kahle leswaku marito ya Pawulo i ya ntiyiso. Muoswi u dyohela Xikwembu naswona a nga ha khomiwa hi mavabyi. (1 Vakorinto 6:18, 19; Vaheveru 13:4) Wanuna loyi a oswaka u onha timfanelo to tala ta wansati loyi a dyohaka na yena. U n’wi tekela xiyimo xakwe lexinene xa ku tenga ni ripfalo ra yena lerinene. Loko a nga si tekiwa, u n’wi tsona lunghelo ro nghenela vukati a ri nhwana naswona u tekela loyi a nga ta n’wi teka lunghelo ra ku n’wi kuma a ri nhwana. U pfatlanya timbilu ta vatswari va wansati loyi ni mbilu ya nuna wa yena loko a tekiwile. Wanuna loyi a tikhomaka hi ndlela yo biha u siya ndyangu wa yena wu ri ni xivati. Loko a ri xirho xa vandlha ra Vukreste u tisa xisandzu eka rona, a ri endla ri va ni ndhuma yo biha.—1 Vakorinto 5:1.
18. Xana u vuyeriwa njhani hi leswi u swi dyondzaka eBibeleni malunghana ni mahanyelo ya Vukreste?
18 Xana tinhlamuselo leti, leti vulavulaka hi timfanelo, a ti endli leswaku ndzimana leyi yi twisiseka? Ku dyondza hi ndlela leyi swa pfuna swinene. Loko u endla leswi, u karhi wa tidyondzisa. U ya u swi vona kahle leswaku rungula ra Xikwembu i ra ntiyiso naswona ri ni matimba. Swi ku endla u tiyimisela ku hanya hi ku pfumelelana ni mahanyelo ya Vukreste ku nga khathariseki leswaku u langutana ni ndzingo wa muxaka muni. Leswi swi ta ku endla u va mudyondzisi la humelelaka swinene! Hi xikombiso, loko u ri karhi u dyondzisa van’wana ntiyiso wa Bibele, u nga va hlamusela tsalwa ra 1 Vatesalonika 4:3-7, u va pfuna ku ri twisisa ni ku tlangela mahanyelo ya Vukreste. Xisweswo, leswi u swi dyondzaka swi nga ku pfuna swi tlhela swi pfuna ni vanhu van’wana vo tala leswaku va yisa ku dzuneka eka Xikwembu. Laha hi boxe xikombiso xin’we ntsena, xo huma epapileni ra Pawulo leri yaka eka Vatesalonika. Ku ni timhaka to tala leti vulavulaka hi mahanyelo ya Vukreste, naswona ku ni swikombiso swo tala swa Bibele ni tinhla to tala ta ndzayo, leti u nga ti dyondzaka, u ti tirhisa u tlhela u ti dyondzisa van’wana.
19. Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku u namarhela mahanyelo ya Vukreste?
19 A swi kanakanisi leswaku ku hlakulela mahanyelo ya Vukreste i vutlhari. Yakobo 3:17 yi vula leswaku “vutlhari lebyi humaka ehenhla” eka Yehovha Xikwembu hi byakwe, “xo sungula byi tengile.” Kahle-kahle, sweswo swi vula leswaku hi fanele hi landzelela mimpimanyeto ya Xikwembu ya mahanyelo. Entiyisweni, Yehovha u lava leswaku vanhu lava n’wi yimelaka eku dyondziseni ka Bibele, va va swikombiso leswinene emhakeni ya ‘ku tenga.’ (1 Timotiya 4:12) Vutomi bya vadyondzisiwa vo sungula, ku nga Pawulo na Timotiya, byi swi kombisa kahle sweswo; a va tikhomanga hi ndlela yo biha, Pawulo u tlhele a tsala: “Vumbhisa ni thyaka ra muxaka wun’wana ni wun’wana kumbe makwanga swi nga vuriwi hambi ku ri ku vuriwa exikarhi ka n’wina, hilaha swi fanelaka hakona vanhu lava kwetsimaka; hambi ku ri ku tikhoma loku nyumisaka kumbe mavulavulelo ya vuphukuphuku kumbe mafenya lama thyakeke.”—Vaefesa 5:3, 4.
20, 21. Hikwalaho ka yini u pfumelelana ni leswi muapostola Yohane a swi tsaleke eka 1 Yohane 5:3?
20 Hambileswi mimpimanyeto ya mahanyelo leyi hlamuseriwaka hi Rito ra Xikwembu, yi twisisekaka naswona yi kongomaka, kambe a yi tikiseli munhu vutomi. Leswi swi vonaka kahle emhakeni ya Yohane, loyi a hanyeke nkarhi wo leha ku tlula vaapostola hinkwavo. Hi ku ya hi leswi a swi voneke eka makume ya malembe lawa a ma hanyeke, a a swi tiva leswaku mahanyelo ya Vukreste a ma na khombo. Ku ri na sweswo, i manene, ma pfuna naswona ma vuyerisa. Yohane u kandziyise mhaka leyi loko a tsala a ku: “Hi loku ku rhandza ka Xikwembu: leswaku hi hlayisa swileriso swa xona. Naswona milawu ya xona a yi hi tshikileli.”—1 Yohane 5:3, New English Translation.
21 Kambe, xiya leswaku Yohane a nga vulanga leswaku hi fanele hi yingisa Xikwembu emhakeni ya ku tikhoma ka Vukreste, ntsena hikwalaho ka leswi swi hi sirhelelaka emakhombyeni lawa hi nga welaka eka wona loko hi nga xi yingisi. U hlamusela langutelo leri faneleke hi ku sungula a vula leswaku i xikombiso xa rirhandzu ra hina eka Yehovha Xikwembu, i lunghelo ra risima ro kombisa leswaku ha n’wi rhandza. Hakunene, ku tidyondzisa kumbe ku dyondzisa van’wana ku rhandza Xikwembu, swi lava leswaku hi amukela ni ku tirhisa minkongomiso ya xona leyi tlakukeke. Ina, swi vula leswaku hi fanele hi tidyondzisa hina vini ni ku dyondzisa van’wana mahanyelo ya Vukreste.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Hambi leswi a vulaka leswaku Vayuda a va nga swi languteli ehansi swilo swo kwetsima, Josephus u hlamusela nawu wa Xikwembu hi ndlela leyi: “Ku nga tshuki ku va ni munhu la sandzaka swikwembu leswi gandzeriwaka hi vanhu van’wana, kumbe loyi a phangaka etitempeleni timbe, kumbe loyi a tekaka rifuwo leri nyiketeriweke eka xikwembu xihi na xihi.” (Xiitaliki i xerhu.)—Jewish Antiquities, Buku 4, ndzima 8, ndzimana 10.
b Jewish Antiquities, Buku 18, ndzima 3, ndzimana 5.
Wa Tsundzuka Xana?
• Hikwalaho ka yini hi fanele hi tidyondzisa ku sungula hi nga si dyondzisa van’wana?
• Xana ndlela leyi hi tikhomaka ha yona yi nga n’wi khumba njhani Yehovha?
• Muoswi a nga ha nghenelela eka timfanelo ta mani?
• I yini leswi u tiyimiseleke ku swi endla malunghana ni mahanyelo ya Vukreste?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]
“Milawu ya xona a yi hi tshikileli”