NDZIMA 1
Xikwembu I Mani?
1, 2. Hi swihi swivutiso leswi vanhu va talaka ku swi vutisa?
VANA va vutisa swivutiso swo tala. U nga ha va hlamusela nchumu wo karhi, kambe hakanyingi u ta twa va vutisa va ku, ‘Ha yini?’ Kutani loko u ringeta ku va hlamula, va nga ha vutisa va ku, ‘Kambe ha yini?’
2 Ku nga khathariseki leswaku hi vana kumbe hi vanhu lavakulu, hinkwerhu hi ni swivutiso. Hi nga ha tivutisa leswaku hi ta dya yini, hi ta ambala yini kumbe hi ta xava yini. Kumbe hi nga ha va ni swivutiso swa nkoka hi vutomi ni hi vumundzuku. Kambe loko hi nga ti kumi tinhlamulo leti enerisaka ta swivutiso leswi, hi nga ha tshika ku ti lava.
3. Ha yini vanhu vo tala va ehleketa leswaku a va nge ti kumi tinhlamulo ta swivutiso swa nkoka leswi va nga na swona?
3 Xana Bibele yi na tona tinhlamulo ta swivutiso swa nkoka leswi hi swi vutisaka? Vanhu van’wana va nga ha ehleketa leswaku yi na tona, kambe va vona onge swa tika ku yi twisisa. Va nga ha ehleketa leswaku swi nga hlamuriwa ntsena hi vadyondzisi kumbe vafundhisi. Kasi van’wana swi va khomisa tingana ku pfumela leswaku a va ti tivi tinhlamulo. Wena u ri yini?
4, 5. Hi swihi swivutiso swa nkoka leswi u nga ha tivutisaka swona? Ha yini u fanele u hambeta u lava tinhlamulo ta swona?
4 Swi nga ha endleka u lava tinhlamulo ta swivutiso swo tanihi leswi nge: Ha yini ndzi ri laha? Ku ta humelela yini loko ndzi fa? Xana Xikwembu xi njhani? Yesu, Mudyondzisi loyi a dumeke, u te: “Hambetani mi kombela, kutani mi ta nyikiwa; hambetani mi lava, kutani mi ta swi kuma; hambetani mi gongondza, kutani mi ta pfuleriwa.” (Matewu 7:7) U nga heli matimba kukondza u kuma tinhlamulo leti u nga ti tshembaka.
5 Loko u ‘hambeta u lava,’ u ta kuma tinhlamulo eBibeleni. (Swivuriso 2:1-5) Tinhlamulo ta kona ta olova. Leswi u swi dyondzaka swi ta endla leswaku u tsaka sweswi ni ku tlhela u va ni vumundzuku lebyi tsakisaka. A hi bule hi xivutiso lexi tikelaka vanhu vo tala.
XANA XIKWEMBU XI NI MHAKA NA HINA KUMBE XI NI TIHANYI?
6. Ha yini vanhu van’wana va ehleketa leswaku Xikwembu a xi na mhaka na vona loko va xaniseka?
6 Vanhu vo tala va ehleketa leswaku Xikwembu a xi na mhaka na hina. Va ehleketa leswaku loko a xi ri na mhaka na hina, misava a yi nga ta va hi ndlela leyi. Emisaveni hinkwayo ku ni tinyimpi, rivengo ni maxangu. Vanhu va vabya, va xaniseka ni ku tlhela va fa. Van’wana va tivutisa va ku, ‘Loko hakunene Xikwembu a xi ri na mhaka na hina, ha yini xi nga herisi ku xaniseka?’
7. (a) Vafundhisi va dyondzise vanhu ku tshemba leswaku Xikwembu xi ni tihanyi hi ndlela yihi? (b) Ha yini hi tiyiseka leswaku Xikwembu a xi fanelanga xi soriwa hikwalaho ka swilo swo biha leswi endlekaka?
7 Minkarhi yin’wana vafundhisi va dyondzisa vanhu leswaku Xikwembu xi ni tihanyi. Loko ku humelela swilo swo biha, va vula leswaku i ku rhandza ka Xikwembu. Va vula leswaku a xi lava leswaku swi humelela. Loko va vula leswi, va le ku soleni ka Xikwembu. Kambe Bibele yi dyondzisa leswaku Xikwembu a hi xona xi vangaka vubihi. Yakobo 1:13 yi hi byela leswaku Xikwembu a xi ringi munhu hi swilo swo biha. Yi ri: “Loko a ri endzingweni, munhu a nga vuli a ku: ‘Ndzi ringiwa hi Xikwembu.’ Hikuva Xikwembu xi nga ka xi nga ringiwi hi swilo swo biha naswona xona a xi ringi munhu.” Leswi swi vula leswaku hambileswi Xikwembu xi nga swi siveriki swilo swo biha leswaku swi endleka, a hi xona xi swi vangaka. (Hlaya Yobo 34:10-12.) A hi vone xikombiso.
8, 9. Ha yini swi nga twali ku sola Xikwembu hikwalaho ka swiphiqo swa hina? Nyika xikombiso.
8 Ehleketa hi jaha leri tshamaka ekaya ni vatswari va rona. Tata wa rona wa ri rhandza swinene naswona u ri dyondzise ku endla swiboho leswinene. Kutani, jaha rero ri sungula ku va ri nga ha n’wi yingisi tata wa rona kutani ri suka ekaya. Ri endla swilo swo biha, kutani swilo swi ri fambela ximatsi. Xana a wu ta vula leswaku tata wa rona hi yena loyi a endleke leswaku swilo swi nga ri fambeli kahle, hi leswi a nga ri sivelangiki leswaku ri suka ekaya? Doo! (Luka 15:11-13) Ku fana ni tatana yoloye, Xikwembu a xi va sivelanga vanhu loko va hlawula ku ka va nga xi yingisi kutani va endla swilo swo biha. Kutani loko hi humeleriwa hi swilo swo biha, hi fanele hi tsundzuka leswaku Xikwembu a hi xona xi swi vangaka. A swi twali ku sola Xikwembu.
9 Ku ni xivangelo lexi twalaka swinene xa leswaku ha yini Xikwembu xi nga swi sivelanga swilo swo biha leswaku swi endleka. Eka Ndzima 11, u ta dyondza leswi Bibele yi swi vulaka hi mhaka leyi. Kambe u nga tiyiseka leswaku Xikwembu xa hi rhandza ni leswaku a xi fanelanga xi soriwa hikwalaho ka swiphiqo swa hina. Entiyisweni, hi xona ntsena lexi nga swi lulamisaka.—Esaya 33:2.
10. Hi nga tiyiseka njhani leswaku Xikwembu xi ta lulamisa swilo hinkwaswo swo biha leswi endliweke hi vanhu vo biha?
10 Xikwembu xa kwetsima. (Esaya 6:3) Hinkwaswo leswi xi swi endlaka swi tengile, swi basile naswona i swinene. Kutani hi nga xi tshemba. Kambe vanhu a va tano. Minkarhi yin’wana va endla swilo leswi nga riki swinene. Hambi ku ri mufumi loyi a tshembekeke swinene a nga na wona matimba yo lulamisa swihoxo hinkwaswo leswi endliwaka hi vanhu vo biha. A nga kona loyi a nga ni matimba yo tlula ya Xikwembu. Xi ta lulamisa swilo hinkwaswo swo biha leswi endliweke hi vanhu vo biha. Xi ta herisa vubihi hinkwabyo.—Hlaya Pisalema 37:9-11.
XANA XIKWEMBU XI TITWA NJHANI LOKO VANHU VA XANISEKA?
11. Xana Xikwembu xi titwa njhani loko u xaniseka?
11 Xana Xikwembu xi titwa njhani loko xi vona leswi endlekaka emisaveni ni leswi wena u langutanaka na swona? Bibele yi dyondzisa leswaku Xikwembu xi “rhandza vululami.” (Pisalema 37:28) Kutani xi ni mhaka swinene loko xi vona leswi lulameke ni leswi nga lulamangiki. A xi tsaki loko vanhu va xaniseka. Bibele yi vula leswaku xi ‘vavisekile embilwini ya xona’ loko xi vona misava yi tele hi vubihi enkarhini lowu hundzeke. (Genesa 6:5, 6) Xikwembu a xi si cinca. (Malakiya 3:6) Bibele yi vula leswaku Xikwembu xi ni mhaka na wena.—Hlaya 1 Petro 5:7.
12, 13. (a) Ha yini hi rhandza vanhu van’wana naswona hi titwa njhani hi ku xaniseka loku nga kona emisaveni? (b) Ha yini hi tiyiseka leswaku Xikwembu xi ta herisa ku xaniseka hinkwako ni vubihi?
12 Bibele yi tlhela yi vula leswaku Xikwembu xi hi vumbe hi xifaniso xa xona. (Genesa 1:26) Leswi swi vula leswaku xi hi endle hi ri ni timfanelo letinene to fana ni ta xona. Kutani loko u nga swi tsakeli ku vona vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka, Xikwembu na xona a xi swi tsakeli nikatsongo! Hi swi tivisa ku yini leswi?
13 Bibele yi hi dyondzisa leswaku “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:8) Hinkwaswo leswi Xikwembu xi swi endlaka xi swi endla hikwalaho ka rirhandzu. Hi ni rirhandzu hi leswi Xikwembu xi nga ni rirhandzu. Ehleketa hi leswi: Loko a wu ri ni matimba, xana a wu nga ta herisa ku xaniseka hinkwako ni vubihi emisaveni? Swi le rivaleni leswaku a wu ta endla tano, hi leswi u rhandzaka vanhu. Ku vuriwa yini hi Xikwembu? Xi ni matimba naswona hikwalaho ka leswi xi hi rhandzaka, xi ta herisa ku xaniseka hinkwako ni vubihi. U nga tiyiseka leswaku switshembiso hinkwaswo swa Xikwembu leswi boxiweke eku sunguleni ka buku leyi swi ta hetiseka! Kambe leswaku u tshemba switshembiso leswi, u fanele u tiva leswi engetelekeke hi Xikwembu.
XIKWEMBU XI LAVA LESWAKU U XI TIVA
14. Vito ra Xikwembu i mani naswona hi swi tivisa ku yini leswaku hi fanele hi ri tirhisa?
14 Loko u lava leswaku munhu wo karhi a va munghana wa wena, hi wihi nchumu wo sungula lowu u talaka ku n’wi byela wona? U n’wi byela vito ra wena. Xana Xikwembu xi ni vito? Tikereke to tala ti vula leswaku vito ra xona i Xikwembu kumbe Hosi, kambe wolawo a hi mavito ya xona. Sweswo swi fana ni loko u vula munhu u ku “hosi” kumbe “presidente.” Xikwembu xi hi byela leswaku vito ra xona i Yehovha. Pisalema 83:18 yi ri: “Leswaku vanhu va ta swi tiva leswaku wena loyi vito ra wena u nga Yehovha, wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” Vatsari va Bibele va ri tirhise ko tala vito ra Xikwembu. Yehovha u lava leswaku u tiva vito rakwe u tlhela u ri tirhisa. U ku byela vito rakwe leswaku u ta va munghana wakwe.
15. Xana vito ra Yehovha ri vula yini?
15 Vito ra Xikwembu leri nge Yehovha ri hlamusela swo tala. Ri vula leswaku Xikwembu xi nga endla kumbe xi hetisisa xitshembiso xin’wana ni xin’wana lexi xi xi endlaka. A xi kona lexi nga xi sivelaka. I Yehovha ntsena a faneriwaka hi vito rero.a
16, 17. Xana xi vula yini xiga lexi nge (a) wa “Matimba Hinkwawo”? (b) “Hosi leyi nga riki na makumu”? (c) “Muvumbi”?
16 Hilaha hi hlayeke hakona eku sunguleni, Pisalema 83:18 yi vula leswi hi Yehovha: “Wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla.” Nakambe Nhlavutelo 15:3 yi ri: “Yikulu naswona ya hlamarisa mintirho ya wena, Yehovha Xikwembu, xa Matimba Hinkwawo. Tindlela ta wena ti lulamile naswona i ta ntiyiso, wena Hosi leyi nga riki na makumu.” Xana xiga lexi nge wa “Matimba Hinkwawo” xi vula yini? Xi vula leswaku Yehovha u ni matimba lamakulu yo tlula ya swivumbiwa hinkwaswo evuakweni hinkwabyo. Kutani xiga lexi nge “Hosi leyi nga riki na makumu” xi vula leswaku u tshama a ri kona. Pisalema 90:2 yi vula leswaku xi ve kona ku suka enkarhini lowu nga riki na makumu ku ya enkarhini lowu nga riki na makumu. Hakunene sweswo swa hlamarisa!
17 Yehovha hi yena ntsena a nga Muvumbi. Nhlavutelo 4:11 yi ri: “Swa ku fanela, Yehovha, wena Xikwembu xa hina, ku amukela ku vangama ni ku xiximiwa ni matimba, hikuva u tumbuluxe swilo hinkwaswo, naswona hikwalaho ka ku rhandza ka wena swi ve kona, swi tumbuluxiwile.” Ku sukela eka tintsumi etilweni, ku ya eka tinyeleti, ku ya eka mihandzu emirhini ni tinhlampfi elwandle—Yehovha u endle swilo hinkwaswo leswi u nga swi ehleketaka!
XANA U NGA VA MUNGHANA WA YEHOVHA?
18. Ha yini vanhu van’wana va ehleketa leswaku a va nge swi koti ku va vanghana va Xikwembu? Xana Bibele yi ri yini hi mhaka leyi?
18 Loko vanhu van’wana va hlaya hi timfanelo ta Yehovha leti hlamarisaka, va ehleketa leswi, ‘Xikwembu xi ni matimba swinene, i xa nkoka swinene naswona xi le kule swinene, ha yini xi fanele xi va ni mhaka na mina?’ Kambe xana yoleyo i ndlela leyi Xikwembu xi lavaka leswaku hi titwa ha yona? Doo! Yehovha u lava leswaku hi tshinela eka yena. Bibele yi vula leswaku Xikwembu a xi le “kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.” (Mintirho 17:27) Xikwembu xi lava leswaku na wena u tshinela eka xona naswona xi tshembisa leswaku ‘xi ta tshinela eka wena.’—Yakobo 4:8.
19. (a) Xana u nga va munghana wa Xikwembu hi ndlela yihi? (b) Hi tihi timfanelo ta Yehovha leti u ti rhandzaka swinene?
19 Xana u nga va munghana wa Xikwembu hi ndlela yihi? Yesu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Yana emahlweni u dyondza kutani u ta tiva hi Yehovha na Yesu. Xisweswo u nga kuma vutomi lebyi nga heriki. Hi xikombiso, se hi dyondzile leswaku “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:16) Nakambe xi ni timfanelo tin’wana to saseka. Bibele yi hi byela leswaku Yehovha u ni ‘tintswalo ni nsovo, u hlwela ku hlundzuka, u tele musa wa rirhandzu ni ntiyiso.’ (Eksoda 34:6) Yehovha hi “lonene naswona u lunghekele ku rivalela.” (Pisalema 86:5) Xikwembu xi lehisa mbilu naswona xa tshembeka. (2 Petro 3:9; Nhlavutelo 15:4) U ta dyondza swo tala hi timfanelo ta xona to saseka loko u ri karhi u hlaya hi xona eBibeleni.
20-22. (a) Xana u nga titwa u ri ekusuhi ni Xikwembu hi ndlela yihi hambiloko u ta ka u nga swi koti ku xi vona? (b) U fanele u endla yini loko van’wana va lava leswaku u tshika ku dyondza Bibele?
20 Xana u nga titwa u ri ekusuhi ni Xikwembu hi ndlela yihi hambiloko u ta ka u nga swi koti ku xi vona? (Yohane 1:18; 4:24; 1 Timotiya 1:17) Loko u hlaya hi Yehovha eBibeleni, u ta n’wi teka tanihi Munhu wa xiviri. (Pisalema 27:4; Varhoma 1:20) Loko u ya u dyondza leswi engetelekeke hi Yehovha, u ta ya u n’wi rhandza swinene ni ku tlhela u titwa u ri ekusuhi na yena.
21 U ta swi twisisa leswaku Yehovha i Tata wa hina. (Matewu 6:9) U hi nyike vutomi naswona u lava leswaku hi tiphina hi byona. Sweswo hi swona leswi tatana loyi a nga ni rirhandzu a swi endlaka eka vana vakwe. (Pisalema 36:9) Bibele yi dyondzisa leswaku u nga va munghana wa Yehovha. (Yakobo 2:23) Tivone hi tihlo ra mianakanyo u ri munghana wakwe. Yehovha, Muvumbi wa vuako hinkwabyo, u lava leswaku u va munghana wakwe!
22 Vanhu van’wana va nga ha lava leswaku u tshika ku dyondza Bibele. Va nga ha chava leswaku u ta tshika kereke ya wena. Kambe u nga pfumeleli munhu a ku tshikisa ku va munghana wa Yehovha. Hi yena Munghana lonene ku tlula hinkwavo.
23, 24. (a) Ha yini u fanele u ya emahlweni u vutisa swivutiso? (b) Hi ta bula hi yini eka ndzima leyi landzelaka?
23 Loko u ri karhi u dyondza Bibele, ku ta va ni swilo leswi u nga swi twisisiki. U nga chavi ku vutisa kumbe ku kombela mpfuno. Yesu u vule leswaku hi fanele hi titsongahata, ku fana ni vana lavatsongo. (Matewu 18:2-4) Kutani vana va vutisa swivutiso swo tala. Xikwembu xi lava leswaku u kuma tinhlamulo ta swona. Kutani dyondza Bibele hi vukheta ku tiyisekisa leswaku leswi u swi dyondzaka i ntiyiso.—Hlaya Mintirho 17:11.
24 Ndlela leyinene ngopfu yo dyondza hi Yehovha i ku dyondza Bibele. Eka ndzima leyi landzelaka, hi ta twa leswaku ha yini Bibele yi hambanile ni tibuku tin’wana.
a Loko Bibele ya wena yi nga ri na rona vito leri nge Yehovha kumbe u lava ku kuma rungula leri engetelekeke leri hlamuselaka vito ra Xikwembu ni ndlela leyi ri vitaniwaka ha yona, hi kombela u vona Nhlamuselo ya le hansi 1.