MATIMU YA WUTOMI
Jairo i tirela Nungungulu hi matihlo
Hi nga ti alakanyela na u nga zi koti ku henyahenya a miri wa wena, kanilezi na wo kota ku hunzulusela matihlo basi! A makabye wa mina Jairo i ka xikarato lexo. Hambulezo, i ti buza hi wutomi go tsakisa. Na nzi nga se tlhamusela a ku hikuyini a nga ni wutomi go tsakisa, nza ha mu hlawutela matimu yakwe.
Jairo i pswalilwe ni wubabyi ga wongo gi vitaniwako ku i quadriplegiaa — gi nga wubabyi ga ku woma ziro. Kota wuyelo ga kona a nga zi koti ku tirisa ziro zo tala za miri wakwe. A wongo a gi tirisani khwatsi ni misiha yakwe. Hikwalaho, a ziro zakwe za zi ranza zi ninginika kutani ku ti henyahenya ha zoce hi xihatla, a nga zi koti ku zi yimisa. Ka zikhati zo kari, a ziro zakwe za ti henyahenya hi xihatla xa hombe nguvu laha ka kuza a ti bayisa. Lava va nga laha kusuhani kakwe vonawu va nga bayisiwa loku va nga ti woneli. Lexi xi nga tsakisiko, hi lezaku a kutala ka zikhati a mawoko ni milenge yakwe zi fanele ku tshama na zi bohilwe laha ka xitulo xakwe xa maroda kasi ku nga humeleli a timhango to fana ni leto.
I KULA HI NDLELA YO BAYISA
Jairo i kula hi ndlela yo bayisa nguvu. Laha a nga hi ni tihweti tinharu, i lo sangula kuva ni zichiri ata na awa a titivala. Ka makhati yo tala, Mamani i wa mu tlakula a tlhela a mu khoma zi tiya a famba naye xipitali hi ku hatlisa na alakanya lezaku i file.
Hi kota ya ku tshama na a bohelelwe, hi kufamba ka xikhati a marambu ya Jairo ma lo byekela. Laha a nga hi ni 16 wa malembe, i lo zengenyeka xiwunu lezi zi nga lava ku a mahiwa operasawu laha ka xiwunu ni laha ka hangaswa gakwe. Nza ha simama ku alakanya Jairo na a rila hi kuzwa kubayisa ka hombe ka wusiku ginwe ni ginwani, a xikhati lexi a nga ha hi ku mahiwa operasawu.
A mababyi ya hombe lawa Jairo a nga nawo ma maha lezaku a khegela ka vanwani lezaku va mu khatalela ka zilo za siku ni siku, zo kota kuga, ku ambala tinguwo, ni kuya kuetleleni. Mamani na Papai hi vona va tolovelako ku maha zilo lezi. Hambu lezi Jairo a tshamako na a lava ku vuniwa, xontlhe xikhati a vapswali va hina va mu alakanyisa lezaku a wutomi gakwe a gi khegeli ka vanhu ntsena, kanilezi ni ka Nungungulu kambe.
KU LO VULULEKA NDLELA YA KU BHULA NAYE
A vapswali va hina Timboni ta Jehova, niku va wa mu lerela a matimu ya Biblia kusukela wunwananeni gakwe. Xontlhe xikhati va wa zi tiva lezaku a wutomi gi tsakisa nguvu loku a munhu ava ni wuxaka na Nungungulu. Jairo i wa hi ni miri wo kala ku tiyela niku i wa tshama hi kuwa a chanuka, kanilezi i wa hi ni kutsumba ko tiya xungetano hi zilo za zi nene zi to maheka xikhatini xi tako. Hambulezo, a zikhati zo tala va wa ti wutisa ku xana Jairo wa zi zwisisa lezi va mu gonzisako lomu ka Biblia ke.
Ka siku go kari, a xikhati lexi Jairo a nga hi nwanana, papai i lo mu wutisa lezi: “Jairo, u nga wulawula na mina?” Zonake a engeta aku: “Loku hakunene u nzi ranza, u ta wulawula!” Laha Papai a nga mu khongotela ku wula gezu ginwe hi kutsongwani ga kona, Jairo i lo rila. Hambu lezi a nga zama ku wula ku tizwa kakwe hi magezu, i wo ngurangura ntsena. Papai i lo karateka hi lezi a nga rilisa Jairo. Kanilezi, lezi a zi kombisileko zi kombile lezaku Jairo i wa zi zwisisile lezi Papai a nga wulile. A xikarato xakwe hi lezaku i wa nga wulawuli.
Anzhako ka lezo, a vapswali va hina va lo pola lezaku Jairo ka zikhati zo kari i wa ninginiza a matihlo yakwe hi xihatla kasi ku wula maalakanyo yakwe ni kutizwa kakwe. Zi wa mu kwatisa nguvu Jairo a ku wona lezaku a hi xontlhe xikhati a nga zi kota ku maha vanwani va mu zwisisa. Kanilezi, a xikhati lexi a vapswali va mina va nga zama ku tiva lezi a nga wula hi matihlo yakwe zonake va mu nyika lezi a nga zi lava, a nghohe ya Jairo yi wo nwayitela. Yi wa hi ndlela yakwe ya ku wula ku nzi bongile.
A wasati wo kari wa dokodela wa fisioterapia ya kuwulawula i lo nyika mawonela ya lezaku kasi hi bhulisana khwatsi na Jairo, zi wa tava chukwana ku hi tlakusa mawoko ya hina loku hi mu maha a xiwutiso xa ku lava hlamulo wa “ina” kutani “ahihi.” A woko ga xinene gi wa wula “ina,” a ga xibhabha gi wa wula “ahihi.” Hi ndlela leyo, i wa ta wula lezi a zi lavako hi ku cuwuka woko gi yelanako ni lezi a zi lavako.
XIMAHO XA LISIMA NGUVU WUTOMINI GA JAIRO
Makhati manharu hi lembe, a Timboni ta Jehova ti maha mitlhangano ni migotsovanyano, laha ku wulawuliwako hi timhaka ta Biblia ka vanhu vo tala nguvu. Xontlhe xikhati Jairo i wa tsaka nguvu loku ku vekiwa kanelo ya lava va yako kubapatizweni. Ka siku go kari, Jairo na a hi ni 16 wa malembe, papai i lo mu wutisa lezi: “Jairo, wa zi lava ku bapatizwa?” Zalezo, a matihlo yakwe ma lo tekela ku cuwuka woko ga xinene ga papai, a komba lezaku i wa xuva kuba zambo lego. Papai i lo engeta aku: “U mu tsumbisile Nungungulu hi mukhongelo lezaku u ta mu tirela kala kupinzuka?” Ka khati legi kambe, Jairo i lo cuwuka woko ga xinene ga papai. Zi wa dlunyateka lezaku Jairo i wa sina a hendleletile wutomi gakwe ka Jehova.
Anzhako ka kuva va bhulile hi timhaka to tala ta Biblia, zi lo dlunyateka kambe lezaku Jairo i wa zi tiva a ku zi wula kuyini a kuva muKristu a bapatizilweko. Hikwalaho, hi 2004, i lo hlamula a ziwutiso za lisima nguvu a ku hunza zontlhe a tshukileko a wutisiwa, a xinwe xa zona hi lexi: “U ti hendleletile ka Nungungulu kasi ku maha kuranza kakwe ke?” Jairo i lo hlamula a xiwutiso lexi hi ku hunzulusa matihlo yakwe ma cuwuka hehla. Lezo zilo va nga sina va bhulile kasi ku a wula ku ina. Hikwalaho, laha a nga hi ni 17 wa malembe, i lo bapatizwa kota Mboni ya Jehova.
MATIHLO MA TSHAMAKO NA MA CUWUKA ZILO ZA NUNGUNGULU
Hi 2011, Jairo i lo vululekelwa hi ndlela yiswa ya kuwulawula — ku nga komputadori wu tirisanako ni matihlo yakwe. A muchini lowo wu lanzelela a kufambafamba ka tinzololwani ta matihlo yakwe lezaku a zi kota ku maha michumu leyi a yi lavako lomu ka muchini. A kutsopeta kutani ku rwadamela nchumu wo kari lomu ka komputadori zi fana ni ku thitha nchumu lowo hi mouse. Ku no mahiwa a muchini wa ku tira hi mifota yi yimelako magezu kasi ku vuna Jairo lezaku a wulawula. A xikhati lexi a cuwukako mufota wo kari, a muchini lowo wu zwata magezu ma yelanako ni mufota lowo.
Laha Jairo a ngaya a engetela ku zwisisa a Biblia, a kunavela kakwe ka ku lava ku vuna vanwani hi tlhelo ga moya ku lo engetelawo. Ka xigonzo xa hina xa Biblia xa ngango, lexi hi xi mahako viki ni viki, i tolovela ku cuwuka nzhako ni mahlweni, xikari ka mina ni komputadori wakwe. Leyi hi yona ndlela yakwe ya ku nzi alakanyisa lezaku nzi fanele ku tsala a mihlamulo leyi a nga yi nyikelako ka zipanze za ziwutiso ni mihlamulo lezi zi mahiwako mitlhanganweni ya hina ya wuKristu.
A xikhati lexi a mitlhangano yi fambako, i fambisa a matihlo yakwe hi khwatsanyana kasi a thitha laha a ku lavako, zonake a gezu ga muchini wakwe gi zwiwa hi vontlhe. Xontlhe xikhati a tiyisako a ziro za bandla hi ndlela leyi i tsaka nguvu. Alex a munghana wa Jairo wa xifanyana, i ngalo: “Xontlhe xikhati nzi zwako a mihlamulo ya Jairo ya timhaka to kari ta Biblia nzi khumbeka nguvu.”
Jairo kambe i tirisa a matihlo yakwe kasi ku byela vanwani lezi a zi kholwako. A yinwe ya tindlela a ti tirisako kasi ku maha lezo ku thitha a nchumu wo kari hi mahlo yakwe lowu wu kombisako a simu ga zihari ni vanhu va tixaka tontlhe va hanyako hi kurula. A xikhati lexi a mahako lezo, a komputadori wakwe wu humesa gezu gi nge: “A Biblia gi tsumbisa lezaku a misava yi ta maha Paradise laha ku to kala ku nga ha hi na kubabya ni kufa, Kuvululelwa 21:4.” Loku a munhu loyi a wulawulako naye a kombisa kutsakela, i tlhela a thitha a komputadori wakwe kasi ku wula lezi: “Wa zi lava ku gonza Biblia na mina?” Lexi xi hlamalisako, hi lezaku a kokwani wa hina wa xinuna wa ku pswala mamani i lo vumela xirambo lexi. Za tsakisa a ku wona Jairo na a mu gonzisa Biblia kokwani hi kutsongwani-kutsongwani, na a vuniwa hi Timboni-kulobye! Lexi xi tsakisako, hi lezaku kokwani i lo bapatizwa ka gotsovanyano wa muganga le Madri hi Agosto wa 2014.
A liranzo la Jairo hi Nungungulu la woniwa hi vagonzisi xikoleni xakwe. Ka khati go kari, Rosario, a munwe wa mugonzisi wakwe wa ku gonzisa ku wulawula hi ziro, i lo wula lezi: “Loku nzi tshuka nzi lava ku lumba wukhongeli go kari nzi ta maha Mboni ya Jehova. Nza wona lezi a kukholwa ka Jairo ku mu mahisako zona a tiva lexi a hanyelako xona, hambu lezi a nga ni mababyi ya hombe.”
Xontlhe xikhati nzi mu lerelako a xitsumbiso lexi xa Biblia: ‘A zilema zi ta tlula khwatsi i hlangu, ni tirimi ta timbeveve ti ta yimbelela hi kutsaka,’ a matihlo yakwe mo vura. (Isaya 35:6) Hambu lezi ka zikhati zinwani a tshukako a khunguvanyeka, i tolovela ku tshama a tsakile. Lezo zi koteka ntsena hi lezi Nungungulu ni vanghana vakwe va maKristu ku nga vona a va nyikako lisima wutomini gakwe. A litsako lakwe ni kukholwa kakwe ko tiya zi nyika wukustumunyu ga lezaku a ku tirela Jehova zi maha lezaku hi kuma litsako hambu loku hi hanya zikaratweni. ▪
a A paralisia cerebral (CP), magezu-tshinya ma tiriselwako ku tlhamusela wubabyi ga wongo gi khumbako a kutira ka ziro. A mababyi lawo ma nga tlhela ma vanga zichiri, ku nga zi koti kuga khwatsi, ni ku nga zi koti ku wulawula khwatsi. A quadriplegia espástica lixaka la wubabyi ga hombe nguvu ga CP. A wubabyi legi gi nga maha lezaku a mawoko ni milenge zi nonoha a ku zi tirisa ni kuva ni nhamu yo kala yi nga tshamiseki khwatsi.