U ta ti karata hi kota ya Mufumo?
“Nungungulu wa ranza loyi a nyikako na a xalele.” — 2 KOR. 9:7.
1. Kutikarata muni loku a votala va ku mahako, niku hikuyini?
A VANHU hi kuziranza va ti karatela zilo lezi zi nga za lisima kabye. A vapswali va tirisa xikhati xabye, mali, ni ntamu wabye kasi ku vuna vana vabye. A xikhati lexi a vanghana vabye va hlakanako va tlhela va kuma litsako mihlakanweni yabye, a vaswa lava va xuvako kuva vamahi va mihlakano va nduma kasi ku yimela tiko gabye ka mapalisana ya hombe, va mbheta tihora to tala siku ni siku na va vuxeta ni ku ti toloveta mihlakano leyo. Jesu yenawu i wa ti karata zilweni lezi zi nga hi za lisima ka yena. I wa nga ti laveli ziphatiphati, niku a nga zangi a pswala vana. A ku hambana ni lezo, i lo zi wona na zi hi chukwana a ku yisa mahlweni a ntiro wa Mufumo. (Mat. 4:17; Luka 9:58) Hi kufanana, a valanzeli vakwe va lo tsika zotala kasi ku seketela a Mufumo wa Nungungulu. A ku xumayela a Mufumo lowo zi wa hi za lisima nguvu kabye, niku va lo ti karata kasi va tira nguvu kuxumayeleni ka Mufumo hi laha va nga zi kota hi kona. (Mat. 4:18-22; 19:27) Hikwalaho, i chukwana hi ti wutisa lezi: ‘Xini xi nga xa lisima wutomini ga mina?’
2. (a) Kutikarata muni loku a maKristu wontlhe ya lisine ma faneleko ku ku maha? (b) Kutikarata muni ko engeteleka loku a vokari va ku mahako?
2 A kutikarata ko kari ka lisima ka maKristu wontlhe ya lisine, niku ka lisima kambe kasi hiva ni kuzwanana ku nene na Jehova ni ku simama hi hanya kuzwananeni loko. A kutikarata loko ku patsa ku tirisa xikhati ni ntamu kasi ku khongela, ku gonza Biblia, ku maha wukhozeli ga ngango, kuya mitlhanganweni, ni ntirweni wa simu.a (Jox. 1:8; Mat. 28:19, 20; Maheb. 10:24, 25) Kota mbhanzu wa kutikarata ka hina ni makatekwa ya Jehova, a ntiro wa kuxumayela wa tsutsuma, niku a vanyingi va ha simama ku khitikanela ‘xitsungeni xa yindlu ya ka Jehova.’ (Isa. 2:2) Kasi ku seketela mitiro ya Mufumo, a vanyingi va ti tsona zotala kasi va ya tira Beteli, ku vunetela kuakeni ka tiSalawu ta Mufumo ni tiSalawu ta Mitlhangano ya Hombe, ku xaxameta migotsovanyano kutani ku lamulela lava va welweko hi makhombo ya ntumbuluko. A ku na xileletelo xi wulako lezaku a munhu i fanele ku maha ntiro lowu wo engeteleka kasi a kuma wutomi kanilezi a ntiro lowu wa laveka kasi ku seketela ntiro wa Mufumo.
3. (a) Hi vunekisa kuyini a xikhati lexi hi ti karatako hi kota ya Mufumo? (b) Hi zihi ziwutiso lezi hi faneleko ku zi kambisisa?
3 Ku na ni xilaveko xa hombe xa ku seketela a ntiro wa Mufumo a ku hunza zikhati zontlhe. A zo ku tsakisa a ku wona lezaku a vanhu vo tala va maha miphahlelo ka Jehova hi kuziranza. (Gonza Tisimu 54:6.) A moya wa wuhana wu tisa litsako a xikhati lexi hi rinzelako a Mufumo wa Nungungulu. (Deut. 16:15; Miti. 20:35) Hambulezo, hontlheni hi fanele ku ti hlola a wutsumbu ga hina. Xana ku na ni tindlela to kari ta kuva hi ti karatela ku maha zo hunza lezi hi mahako hi kota ya Mufumo? Hi xi tirisisa kuyini a xikhati xa hina, mali, ntamu, ni wutlhari ga hina? Zini lezi hi faneleko ku ti wonela ka zona? A hi wulawuleni hi xikombiso lexi hi nga ha xi lanzelako kasi ku maha a miphahlelo leyo hi kuziranza, hi ndlela leyo hi engetela a litsako la hina.
A MIPHAHLELO LE ISRAELI WA KALE
4. Xana a vaIsraeli va wa vunekisa kuyini hi ku maha miphahlelo?
4 A ku maha miphahlelo le Israeli wa kale xi wa hi xona xiseketelo xa lezaku a munhu a tsetselelwa zionho. Kasi a vanhu va amukelwa hi Jehova va wa fanele ku maha miphahlelo. A yokari yi wa hi ya xikurumeta; a yinwani va wo nyikela loku va zi ranza. (Levi 23:37, 38) A miphahlelo ya kuhiswa yi wa fanele ku mahiwa kota minyikelo yo zi ranza, kutani zinyikiwo ka Jehova. A xinwani xikombiso xa miphahlelo ya lisima hi xi wona kunyikelisweni ka tempeli masikwini ya Solomoni. — 2 Kro. 7:4-6.
5. Zini lezi Jehova a nga mahele zisiwana kasi zonawu zi zi kota ku maha miphahlelo?
5 Hi kota ya kuva munhu wa liranzo, Jehova i wa zi tiva lezaku a hi vanhu vontlhe va nga wa ta zi kota ku nyikela a zilo za ntsengo wo fana. Hikwalaho, i wa lava lezaku a munhu ni munhu a nyikela lezi a zi kotako. A nayo wa Jehova wu wa laya lezaku a nkhata wa xihari wu wa fanele ku halatwa; a nkhata lowo wu wa tava ‘nzhuti wa zilo zo saseka lezi zi nga hata’ hi ku tirisa N’wana wakwe Jesu. (Maheb. 10:1-4) Hambulezo, Jehova i wa nga nonohi kutiriseni ka nayo lowo. Hi xikombiso, Nungungulu i wa amukela a munyikelo wa matuva loku ku hi lezaku a munhu loye i wa nga hi na xihari xa hombe xo nyikela hi xona. Hi ku maha loko, hambu a zisiwana zi wa maha miphahlelo ka Jehova na zi tsakile. (Levi 1:3, 10, 14; 5:7) Hambu lezi a zihari lezi va nga maha hi zona miphahlelo zi nga hambana, ku wa hi ni zilo zimbiri zi nga laveka ka munhu ni munhu loyi a nga maha miphahlelo hi kuziranza.
6. Zini zi nga laveka ka munhu ni munhu loyi a nga maha miphahlelo, niku hikuyini zi nga hi za lisima a ku lanzela zileletelo lezo?
6 A xo sangula, a munhu i wa fanele ku nyikela lezi za chukwana ka zontlhe. Jehova i wa byelile a tiko lezaku ni wihi munyikelo wu wa fanele kuva wu nene kasi ‘va amukeleka.’ (Levi 22:18, 20) Loku a xihari lexo xi solekile, xi wa nga ta woniwa kota muphahlelo wo amukeleka ka Jehova. Xa wumbiri, a munhu loyi a nyikelako muphahlo i wa fanele ku hlazeka ni ku nga soleki. Loku a munhu loye a nga hlazekangi, i wa fanele ku maha munyikelo wa ku onha kutani munyikelo wa nanzu kasi ava ni kurula na Jehova na a nga se maha munyikelo wa kuziranza. (Levi 5:5, 6, 15) A mhaka leyi yi wa nga hi yo hlakana. Jehova i wa layile lezaku loku a munhu loyi a nga hlazekangiko oga a muphahlelo wa kurula, lowu wu nga patsa minyikelo ya kuziranza, a munhu loye i wa ta susiwa xikari ka vanhu va Nungungulu. (Levi 7:20, 21) Hi tlhelo ginwani, loku a munhu loyi a nyikelako muphahlo a hi ni xiyimeko xi nene mahlweni ka Jehova, ni loku a munyikelo wakwe wu nga hi na xisolo, loyi a wu nyikelako i wa ta giya hi kutsaka. — Gonza 1 Kronekele 29:9.
NDLELA YO MAHA MIPHAHLELO NYAMUTLHA
7, 8. (a) Litsako muni leli a votala va li kumako hi ku ti karata hi kota ya Mufumo? (b) Titshomba muni hi nga nato mandleni ya hina?
7 Hi kufanana, inyamutlha ku na ni vanhu vo tala va ti yimiseleko ku ti nyikela wutsumbu gabye ntirweni wa Jehova, niku Jehova wa tsaka hi kota ya lezo. A ku tirela vamakabye va hina za xalalisa. A makabye wo kari wa xinuna a tirako kuakeni ka tiSalawu ta Mufumo ni ku lamulela lava va welweko hi makhombo ya ntumbuluko i wula lezaku a ku na magezu yo tlhamusela a litsako leli a li kumako hi ku maha lezo. I ngalo: “A ku wona litsako ni kuzwa magezu yo bonga ya vamakabye va xinuna ni va xisati va wutshamu lego, anzhako ka kuva ni Salawu ya Mufumo ya yiswa, kutani nzhako ka ku lamulelwa khombo ga ntumbuluko, nzi tekela ku zi wona lezaku a kutikarata ka mina a hi ka mahala.”
8 A hlengeletano ya Jehova masikwini ya hina xontlhe xikhati yi hlota tindlela ta ku seketela a ntiro wa Jehova. Hi 1904, makabye C. T. Russell i lo tsala lezi: “A munwe ni munwe i fanele ku ti wona na a yimisilwe hi Hosi kota nekwa ya xikhati xakwe, ntamu, mali, ni zinwani, ni lezaku a munwe ni munwani i fanele ku ti karatela ku tirisa zilo lezi hi ndlela ya chukwana kasi ku dumiswa Hosi.” Hambu lezi hi tshovelako makatekwa yo tala, zi koxa xo kari ka hina lezaku hi mu mahela miphahlo Jehova. (2 Sam. 24:21-24) Xana u nga ti tirisa khwatsi a titshomba leti u nga nato?
9. I tshinya muni ga nayo gi nga ka xileletelo xa Jesu ka Luka 10:2-4 legi hi faneleko ku gi lanzela xungetano hi matirisela ya xikhati xa hina?
9 Xikhati xa hina. A ku hunzulusela ni ku gandla mabhuku ya hina, ku aka matshamu yo khozela kona, ku xaxameta migotsovanyano, ku lamulela lava va welweko hi makhombo, ni ku maha yinwani mitiro yi lavekako zi lava xikhati xo tala ni ntamu wa hombe. Hova ni tihora ti tsongwani ntsena hi siku. Jesu i lo yimisa tshinya ga nayo gaku gi nga hi vuna. A xikhati lexi a nga ruma vapizani vakwe vaya kuxumayeleni, i lo va byela lezaku va nga “losi munhu ndleleni.” (Luka 10:2-4) Hikuyini Jesu a nga va nyika xileletelo lexo? A tlhari yo kari ya ku hlola timhaka ta Biblia yi ngalo: “A malosanela ya vanhu va le Mutsuwuka-gambo ma wa nga fani ni ya hina, ya ku koramanyana, kutani ku khomana mandla, kanilezi va wa losana hi ku angarelana makhati yo tala, ku koramelana, hambu kuza va barama lahasi. Zontlhe lezi zi waga xikhati.” Jesu i wa nga kuci valanzeli vakwe lezaku vava vanhu va mona. A ku hambana ni lezo, i wo va vuna ku wona lezaku va wa hi ni xikhati xi tsongwani ni lezaku va wa fanele ku xi tirisela nguvu ka zilo za lisima. (Efe. 5:16) Xana a hi nge lanzeli a tshinya legi ga nayo kasi hi lonzowota khwatsi xikhati ntirweni wa Mufumo ke?
10, 11. (a) Yi tirisiswa kuyini a mali leyi hi yi nyikelako kasi ku seketela ntiro wa misava yontlhe? (b) Hi gihi tshinya ga nayo gi nga ka 1 Va Le Korinte 16:1, 2, legi gi nga ha hi vunako?
10 Mali ya hina. Ku laveka a mali yo tala kasi ku seketela a mitiro ya Mufumo. Lembe ni lembe ku tiriswa a timiliyoni ta madolari kasi ku khatalela a vawoneleli va fambafambako, maphayona yo hlawuleka, ni varumiwa. Kusukela 1999, ku akilwe a xipimo xo hunza 24.500 wa tiSalawu ta Mufumo matikweni ma nga hiko na mali yo enela. Hambulezo, ka ha laveka xipimo xa 6.400 wa tiSalawu ta Mufumo. Hweti ni hweti ku gandliwa xipimo xa 100 wa timiliyoni ta marevista A Murinzeli ni Despertai! Zontlhe lezi zi seketelwa hi minyikelo ya wena ya kuziranza.
11 Mupostoli Paule i nyikele a tshinya ga nayo go gi lanzela xungetano hi minyikelo. (Gonza 1 Va Le Korinte 16:1, 2.) Hi ku pimiselwa, Paule i lo kuca vamakabye vakwe va le Korinte lezaku va nga rinzeli a viki gi mbhela kasi va wona lezi zi seleko, kanilezi va wa fanele ku ti vekela mali yo kari ka siku go sangula ga viki kota lezi a munwe ni munwani a nga zi kota. Khwatsi hi zaneni go sangula, a vamakabye va xinuna ni va xisati xikhatini xa hina va ranga va ti mahela makungo ya lezi va to nyikela maringano ni lezi va zi kumako. (Luka 21:1-4; Miti. 4:32-35) A moya lowo wa kuhana ngwa lisima nguvu mahlweni ka Jehova.
12, 13. Xini xi nga ha mahako vokari va chava ku tirisa ntamu ni wutlhari gabye, kanilezi xana Jehova i ta va vunisa kuyini?
12 Ntamu ni wutlhari ga hina. Jehova wa hi seketela a xikhati lexi hi ti karatelako ku tirisa a ntamu ni wutlhari ga hina ntirweni wa Mufumo. I tsumbisa ku hi vuna a xikhati lexi hi kareleko. (Isa. 40:29-31) Xana ha tshuka hi tizwa na hi nga hi na wutlhari go enela kasi ku vunetela ntirweni lowu? Hi alakanya lezaku ku na ni lava va ringanelwako ku hunza hina? U nga rivali lezaku Jehova wa zi kota ku engetela wutlhari ga hina ga mabeleko, khwatsi hi lezi a nga maha ka Bezaleli na Oholiaba. — Ekso. 31:1-6; wona mufota kusanguleni ka nzima.
13 Jehova i hi kuca lezaku hi nyikela lezi za chukwana ka zontlhe, hi nga ali nazo. (Mav. 3:27) Xikhatini xa kuaketwa ka tempeli, Jehova i lo byela vaJuda le Jerusalema lezaku va ehleketa hi lezi va nga kari va maha ntirweni lowo wa kuaka. (Hag. 1:2-5) A kupima kabye ku wa hi ka zinwani. Zi wa tava zi nene a ku ti hlola hi tiva lezaku lezi hi zi rangisako wutomini ga hina hi zalezi Jehova a zi rangisako ke. Xana hi nga ‘ehleketa hi tindlela ta hina’ kasi hi engetela lezi hi zi mahako ntirweni wa Mufumo masikwini lawa ya kugumesa?
A HI MAHENI MIPHAHLO MARINGANO NI LEZI HI NGA NAZO
14, 15. (a) Hi kuciswa kuyini hi xikombiso xa vamakabye va hina va zisiwana? (b) Xana hi fanele kuva ni kuxuva muni?
14 A votala va hanya matikweni lawa a wusiwana gi nga boha mawoko ni milenge. A hlengeletano ya hina yi ti karatela ku “vuna” vamakabye va hina lava va hanyako matikweni lawo. (2 Kor. 8:14) Hambulezo, hambu a vamakabye lava va nga hiko na nchumu va li tiva lisima la ku nyika. Jehova wa tsaka hi ku wona zisiwana na zi susumeteka ku nyika na zi xalele. — 2 Kor. 9:7.
15 Ka tiko go kari ga xisiwana le Afrika, a vamakabye vo kari va tsema xipanze xa simu gabye va xavisa timbewu ta kona zonake va teka mali leyo va ya nyikela kasi ku seketela ntiro wa Mufumo. A tiko lego gi lo vumelelwa ku akelwa Salawu ya Mufumo yi nga laveka nguvu. A vamakabye va xinuna ni va xisati va lo lava ku vunetela. Kanilezi, a xikhati lexi yi nga wa ta akiwa hi xona xi wa kotlana ni nguva ya ku byala. Hambulezo, kota lezi va nga ti yimisele ku tlhatekawu canja, va lo tira kuakeni ka Salawu ya Mufumo ni mumu zonake loku giku phum hi kona va ngaya masinwini yabye va ya byala. Hi nga wona a moya lowu wa kutikarata! Lezi zi hi alakanyisa a vamakabye va le Makedonia ka zana ga malembe go sangula. Va wa hi “wusiwaneni gi etileko,” hambulezo, va lo khongotela vapostoli lezaku va nyikwa thomo ga ku hlengela kuvuneteleni ka ntiro lowu wu nga kari wu mahiwa. (2 Kor. 8:1-4) Hi kufanana, ngha a munwe ni munwani wa hina ‘a nyika ku kotisa lezi Jehova a mu katekisisileko zona.’ — Gonza Deuteronome 16:17.
16. Hi nga zi tivisa kuyini lezaku a miphahlelo ya hina ya amukeleka ka Jehova?
16 Hambulezo, ku na ni lexi hi nga faneliko ku xi rivala. Khwatsi hi lezi zi nga hi zona ka vaIsraeli va kale, hi fanele ku tiyiseka lezaku a miphahlo ya hina ya kuziranza ya amukeleka ka Nungungulu ke. Xini xi nga wa ta yi maha yi nga amukeleki ke? Hi fanele ku ringanisela kasi hi zi kota ku khatalela a wutihlamuleli ga hina go ranga mingangweni ya hina ni wukhozelini ga Jehova. A ku nyikela hi xikhati xa hina ni titshomba ta hina kasi ku vuna vanwami zi nga hi mahi hi fularela a wutihlamuleli ga ku hlayisa ngango wa hina hi tlhelo ga moya kutani ga nyama. Hi lisine, hi wa to ngha hi nyika lezi hi nga hiko nazo. (Gonza 2 Va Le Korinte 8:12.) Tlhatakumbiri, hi fanele ku hlayisa a wumoya ga hina kasi hi nga hoxiwi. (1 Kor. 9:26, 27) Hambulezo, tiyiseka lezaku loku hi hanya hi milayo ya Biblia, a miphahlelo ya hina yi ta hi nehela litsako la hombe ni ku hi xalalisa niku yi ta “amukeleka” ka Jehova.
A MIPHAHLO YA HINA YI NA NI LISIMA LA HOMBE
17, 18. Hi ti zwisa kuyini hi lava va ti karatako hi kota ya Mufumo, niku xini lexi hina hontlhe hi faneleko ku alakanyela hi xona?
17 A vamakabye va hina vo tala va xinuna ni va xisati va ti nyikela wutsumbu gabye kota munyikelo wa zakunwa hi ntiro wabye wo seketela mitiro ya Mufumo. (Fil. 2:17) Ha va bonga nguvu a vamakabye lavo va kombisako a moya wa kunyika. A vasati ni vanana va vamakabye va xinuna lava va rangelako ntirweni wa Mufumo vonawu va bongiwa hi moya wabye wa kuhana ni wa kutitsona.
18 Hi fanele ku kulula hi nwatseka kasi ku seketela a ntiro wa Mufumo. Ngha hina hontlhe hi alakanyela khwatsi hi ndlela yo engetela lezi hi mahako kala laha hi zi kotako. Tiyiseka lezaku a ku maha lezo zi na ni nchachazelo wa hombe zalezi, niku wu tava wa hombe nguvu kambe “ni ka tiko gi tako.” — Mar. 10:28-30.
a Wona a nzima “Maha miphahlelo ka Jehova hi mbilu yontlhe” ka Murinzeli wa 1 ka Janeiro wa 2012, maphajina 23-27.